Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σταθμίζεται λοιπόν η αξία της ανθρώπινης ζωής;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Που;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Υπό συνθήκες και υπό όρους που εσείς κρίνετε ότι είναι οι αναγκαίοι.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Βεβαίως. Μα γι’ αυτό σας λέω, κάθε φορά έχουμε να κάνουμε μέσα σε συγκεκριμένες καταστάσεις πως διαπράττεται ο φόνος, η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής. Σε συγκεκριμένες καταστάσεις, από συγκεκριμένο άνθρωπο, με συγκεκριμένο θύμα. Αλλιώς έτσι με γενικεύσεις δεν θα βγάλουμε άκρη.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να πω κάτι. Τιμά αυτή την αίθουσα το γεγονός ότι ο κ. Πρόεδρος δεν χρησιμοποιεί τον όρο «φόνος›, ούτε τον όρο «δολοφονία›, ούτε τον όρο «δολοφόνοι›. Μιλά για ανθρωποκτονίες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καμία φορά είπαμε και τη λέξη «απόλυση› αλλά το είπαμε για τον Τρότσκι όμως.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ελπίζω ότι δεν θα το ξαναπείτε κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, αφού σας στεναχωρεί ιδιαίτερα, δεν επιθυμώ να σας στεναχωρώ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν αντιστοιχεί στην υπόθεση που δικάζεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μάλιστα πολλές φορές έλεγα «τη θανάτωση› του συγκεκριμένου..
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Το είπα επειδή ο κ. Βότσης χρησιμοποίησε τον όρο «φόνος› και εγώ θέτω αυτή την ερώτηση γιατί νομίζω ότι είναι αναγκαίο και από εσάς που μιλήσατε για δολοφόνους προχθές και σήμερα για φόνο, να διευκρινίσουμε, είναι απόλυτη αξία η ανθρώπινη ζωή; Είναι υπέρτατη.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Για μένα είναι απόλυτη, είναι υπέρτατη αξία, είναι αυταξία.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Συμφωνούμε. Είναι όμως απόλυτη; Υπό όρους, μπορεί και να σταθμίζεται; Μπορεί και να ιεραρχείται διαφορετικά στην πυραμίδα των αξιών;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Που σημαίνει ότι θα έχει ελαφρυντικά ο δράστης της ανθρωποκτονίας, θα έχει κάποια ελαφρυντικά ή θα μπορεί να γίνει κατανοητή η ενέργειά του.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σ’ έναν πόλεμο ή σε μία εξέγερση για την ανατροπή μιας φασιστικής κυβέρνησης, είναι έγκλημα η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής; Θεωρείται έγκλημα;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Η ανατροπή μιας φασιστικής κυβέρνησης;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σε μία εξέγερση για την ανατροπή μιας φασιστικής κυβέρνησης είναι έγκλημα;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Έχω πει επανειλημμένα ότι είναι δυστύχημα για την παγκόσμια κοινωνία ότι ο Φράνκο πέθανε από φυσικό θάνατο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μου απαντήσατε. Υπό συνθήκες μη εξεγερτικές, μπορεί να δικαιολογείται η χρήση της βίας από καταπιεζόμενα στρώματα ή ομάδες που αναλαμβάνουν να τα εκπροσωπήσουν μέσα σε μία κοινωνική τάξη πραγμάτων, πολιτική τάξη πραγμάτων;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Αν έχουμε μία απροσχημάτιστη εκδήλωση αυταρχισμού που κάποιους καταπιέζει και οι καταπιεζόμενοι εξεγείρονται, πάλι έχουμε συνθήκες εξεγερσιακές. Σε μικρότερη κλίμακα, αλλά πάλι συνθήκες εξεγερσιακές. Αυτό που δεν μπορεί να υπάρχει, είναι άλλος να καταπιέζεται κι άλλος να εξεγείρεται.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η πάλη των Τούρκων δημοκρατών ενάντια στο φασιστικό καθεστώς της χώρας τους και στο μεταφασιστικό μόρφωμα, το μετα-ευρέν μόρφωμα που ήταν Κοινοβουλευτική Δημοκρατία τύποις, ήταν δικαιολογημένη ή όχι;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί να τα κάναμε αυτά κα Κούρτοβικ; Είχαμε εμείς καμία τέτοια κατάσταση;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να δω πώς αξιολογούνται και πώς ιεραρχούνται τα πράγματα από τον μάρτυρα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά δεν θα τα αξιολογήσει ο μάρτυρας, αυτά τα αξιολογεί ο νομοθέτης.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εμένα μ’ ενδιαφέρει κ. Πρόεδρε και αντλώ επιχειρήματα από αυτό, για την υπεράσπιση του πελάτη μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας ενδιαφέρει αυτό; Εδώ ακούσατε τί είπε; Έχει κάνει και ολόκληρο άρθρο που λέει ότι αυτά τα πράγματα είναι δολοφονίες. Μόνος του το έχει πει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Γι αυτό ρωτώ κι εγώ. Είναι δολοφονία σε κάθε περίπτωση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν δικάζουμε σε κάθε περίπτωση, στη 17Ν είναι δολοφονίες αυτές κ. Βότση ή δεν είναι;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι ανθρωποκτονίες κ. Πρόεδρε και γι αυτό βρισκόμαστε εδώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τις λέει έτσι ο ίδιος.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Τις έχω χαρακτηρίσει δολοφονίες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τί να τον κάνουμε δηλαδή; Να αλλάξουμε γνώμη του μάρτυρα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δε θέλω να αλλάξω τη γνώμη του μάρτυρα αλλά ο μάρτυρας έχει πει πολλά πράγματα πολύ σημαντικά κι έχει γράψει πολύ σημαντικά πράγματα στη ζωή του και με βάση αυτά που έχει γράψει, αυτά που έχει πει και με βάση την πορεία της ζωής του κ. Πρόεδρε, εγώ θέλω να τον ρωτήσω και να δω πώς αξιολογούνται και πώς σταθμίζονται αυτά τα πράγματα.
Γιατί ο μάρτυρας εδώ καταθέτει την προσωπική το άποψη βέβαια, αλλά εκπροσωπεί για εσάς ένα κομμάτι της κοινωνίας όπως και οι υπόλοιποι μάρτυρες που θα καταθέσουν και η άποψη που έχουν τα διάφορα κομμάτια της κοινωνίας, ενδιαφέρουν το Δικαστήριό σας, ενδιαφέρει και να ακουστούν σ’ αυτή την αίθουσα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν είναι να βασανίζουμε έτσι τους μάρτυρες υπερασπίσεως.....
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν τον βασανίζω κ. Πρόεδρε. Σας βασανίζω κ. Βότση; Νιώθετε άσχημα;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Όχι, με ευχαρίστηση σας ακούω.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μπορώ να ας ρωτήσω κι έξω από την αίθουσα αλλά νομίζω ότι είναι πιο ενδιαφέρον να ακουστούν εδώ. Να ρωτήσω λοιπόν: Η πάλη των Τούρκων δημοκρατών ενάντια στο φασιστικό και το μετα-φασιστικό καθεστώς της Τουρκίας ήταν δικαιολογημένη
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε μας ενδιαφέρει, μην απαντάτε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ενδιαφέρει να δούμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η Γαλλική επανάσταση ήταν δικαιολογημένη;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ενδιαφέρει να δούμε .
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η αντίστασή μας στις Θερμοπύλες ήταν δικαιολογημένη;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η ναυαρχία του Ναβαρίνου ήταν δικαιολογημένη; Εκεί θα φτάσουμε τελικά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δε θα φτάσουμε στη δημιουργία του κόσμου, κι εκεί υπάρχει βία, αλλά δε θα φτάσουμε εκεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για την Τουρκία ούτε μ’ ενδιαφέρει, δεν έχει καμία σχέση η Τουρκία όπως είναι σήμερα σα μόρφωμα πολιτικό με την περίοδο αυτή που εξετάζουμε εμείς εδώ στην Ελλάδα. Καμία σχέση δεν έχει. ¶λλη ερώτηση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μα το ερώτημα είναι : η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία στην Τουρκία ήταν ένα καθεστώς.....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για την Τουρκία απαγόρευσα την ερώτηση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, εάν δεν μπορέσουμε να αντλήσουμε από την εμπειρία των διπλανών .....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δε μ’ ενδιαφέρει τί κάνουν στην Τουρκία. Εάν ενδιαφέρουν εσάς να βρείτε έξω τον κ. Βότση να το κουβεντιάσετε. Είναι τόσο συζητήσιμος άνθρωπος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία που είχαμε στην Ελλάδα και που έχουμε....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχει καμία σχέση με την Τουρκία;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι. Είναι ένα καθεστώς απόλυτα νομιμοποιημένο στη συνείδηση των διοικούμενων;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Απολύτως, αυτό εκφράζεται και στις κάλπες κάθε τόσο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έχω ένα πολύ ωραίο άρθρο σας στα χέρια μου του 1991, είναι πολύ διαφορετική η κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι πολιτικοί το 1991 από σήμερα;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: όχι βέβαια.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι περίοδος έξαρσης της δράσης της Οργάνωσης;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Ναι, είναι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Λέτε «Γιατί είμαι Αριστερός›. Και λέτε:
«Είμαι Αριστερός γιατί οι κοινωνικές ανισότητες διευρύνονται, οι ελευθερίες περιστέλλονται και τα ¾ της ανθρωπότητας λιμοκτονούν γιατί ο πολιτισμός μας αφυδατώνεται από την κυριαρχία των τεχνοκρατών, την εξαφάνιση της κοινότητας, τις τερατουπόλεις, την ανατροπή ή την έκπτωση αξιών, την καταστροφή της φύσης, την απανθρωποίηση της εξατομίκευσης, τον γιγαντισμό, την υποκουλτούρα, την παραπληροφόρηση. Γιατί η πολιτική αυτονομείται από μια όλο και επαχθέστερα χειραγωγούμενη κοινωνία. Γιατί μας κυβερνούν πολιτικάντηδες καπάτσοι και κομπιναδόροι. Γιατί η Δημοκρατία έμεινε καρικατούρα και παραπλανητικός επενδυτής του αυταρχισμού› .
Τα προσυπογράφετε αυτά;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Απολύτως, και σήμερα. Αλλά εμένα δεν με άκουσε ο κόσμος. Πήγε μετά από δυο χρόνια και ξανάβγαλε τον Ανδρέα Παπανδρέου. Τί να κάνω εγώ δηλαδή; Νομιμοποιημένος απολύτως ο Παπανδρέου και η Κυβέρνηση του ΠΑΟΣΟΚ., απολύτως, τη λαϊκή νομιμοποίηση την έχει με βάση το σύστημά μας.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εγώ δε σας ρώτησα αν είναι νομιμοποιημένη, σας ρώτησα αν είναι απόλυτα νομιμοποιημένη και αν δεν έβαλα το «απόλυτα› ήταν λάθος μου.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Στη συνείδηση κάποιων που το αντιπροσωπευτικό σύστημα είναι κατ’ ευφημισμόν δημοκρατία.....
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αυτό εδώ δεν είναι κατ’ ευφημισμόν Δημοκρατία; Αυτό που σας διάβασα;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Για μένα ναι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι αυτή η εικόνα της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας για εσάς και για ένα μεγάλο μέρος της Αριστεράς;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Για μένα ναι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Για ένα μεγάλο μέρος της Αριστεράς;
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Για ποιο μέρος;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αυτή που διεκδικείτε εσείς;. Λέτε «γιατί είμαι Αριστερός› εδώ. «Απολογία ενός αμετανόητου αριστερού›.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Παραμένω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι συνειδητός ο άνθρωπος, τις επιλογές του κάνει. Να πάτε στο καλό.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Το ερώτημά μου ήταν αν ο ουμανισμός είναι η κυρίαρχη αξία της Αριστεράς και αν υπό όρους σταθμίζεται. Αν σταθμίζεται η αξία της ανθρώπινης ζωής, αυτό σας ρώτησα.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Σας είπα ότι για μένα είναι απόλυτη αξία ο άνθρωπος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι υπέρτατη, όχι απόλυτη είπατε κ. Βότση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Απόλυτη είπε. Τώρα το είπε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να το ξαναδούμε. «Είναι υπέρτατη, όχι απόλυτη› είπατε πριν.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: ¶ρθρο 2 και άρθρο 25 του συντάγματος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Το σύνταγμα μέχρι πριν από 4 χρόνια είχε τη θανατική ποινή παρ’ ότι ήταν υπέρτατη αξία η ανθρώπινη ζωή. Και το σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας προβλέπει το σύνταγμα, αλλά δεν τον βλέπουμε.
(διαλογικές συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όταν παίρνουμε τα 45άρια τα Δικαστήρια δε μπορούν να πουν αυτά που λέτε εσείς. Γιατί ξέρετε, αύριο θα βγει μια ρατσιστική Οργάνωση που κι εκείνοι θα έχουν όραμα, να φύγουν οι α, οι β, οι γ μετανάστες οι οποίοι νοθεύουν και μετά να αρχίσω να λέω «έχουν ιδεολογία οι άνθρωποι›.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν εκτιμώνται τα κίνητρα όμως, η στάθμιση των κινήτρων και το μη ταπεινό ή ταπεινό κ. Πρόεδρε. Εκεί αξιολογείται
..........: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βέβαια, τους είδατε; Τους έπιασε αμέσως η Αστυνομία. Ενώ τις άλλες ομάδες, τις Αριστερές δεν μπορεί να τις πιάσει!
..........: (Εκτός μικροφώνου)
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μας το λέτε και μας το ξαναλέτε αυτό. Ποιες είναι αυτές οι ομάδες;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάτι –λέει- 1η Μάη, κάτι 20η Οκτώβρη. Σε λίγο δεν θα υπάρχει ημερομηνία που να μην την έχουμε κλείσει! Δηλαδή αν θέλουμε να κάνουμε μια ομάδα καινούρια θα κοιτάμε το ημερολόγιο!
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, από αυτές τις φασιστικές συμμορίες της άκρας Δεξιάς που λυμαίνονται την Αθήνα και δέρνουν νεαρούς και δέρνουν αναρχικούς και κατακρεουργούν μετανάστες, πότε πιάστηκαν; Γιατί εμένα μου έχει διαφύγει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πιάνονται κάθε μέρα κι αυτοί.
Ελάτε κ. Κωστάρη. Σας ακούμε.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Ήθελα να ρωτήσω τον κ. Βότση επειδή σαν δημοσιογράφος και σαν άνθρωπος έχει παρακολουθήσει και τις άλλες δίκες στην Ευρώπη που έχουν γίνει, Γερμανία και Ιταλία. Επειδή στην Ιταλία δικάστηκαν με παραπλήσιο νόμο που δικάζονται εδώ στην Ελλάδα για μεταμέλειες και για ομολογίες κλπ., θέλω να μου πείτε αν γνωρίζετε αν στην Ιταλία μπήκαν στη φυλακή άνθρωποι με ομολογίες άλλων συνανθρώπων τους, που στην πορεία αποδείχθηκε ότι ήταν αθώοι και δεν είχαν καμία σχέση.
Γ. ΒΟΤΣΗΣ: Είναι δεδομένο. Επειδή έγινε ευρεία χρήση της ηθικής αυτουργίας στις καταδίκες στην επιμέτρηση των ποινών, μετά στο δεύτερο βαθμό μπήκε με διοικητικές ρυθμίσεις πολλοί βγήκαν έξω παρ’ ότι είχαν καταδικαστεί με ομολογίες.
Η. ΚΩΣΤΑΡΗΣ: Κάτι είχα ακούσει, αλλά επειδή εσείς έχετε περισσότερες γνώσεις από εμένα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εκεί τους κρατούσαν 10 χρόνια προφυλακισμένους. Αυτά που φωνάζουμε εδώ συνέχεια, να μην γίνουν και στην πατρίδα μας. Τέτοιες δράσεις ενισχύουν μετά τις δυνάμεις καταστολής. Νομίζετε ότι κάνουν καλό;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Το αίτημα της υπεράσπισης για προσκόμιση του φακέλου της ένορκης διοικητής εξέτασης που έγινε στον ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ σχετικό με την υγεία του κ. Σάββα Ξηρού, ιδού κ. Πρόεδρε ενώπιόν σας και για οποιονδήποτε το επιθυμεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να βγει ένα αντίγραφο για όλα. Θα ρυθμιστούν από τον κ. Γραμματέα, θα φωτοτυπηθεί ένα αντίγραφο και μετά εσείς θα τα ρυθμίσετε μεταξύ σας, θα τα δείτε. Αφού τα ζητήσατε δεν θα έρχονταν;
Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να κάνω ένα πολύ σύντομο σχόλιο. Όπως είδατε δεν ρώτησα κιόλας εγώ, ρωτήθηκε από τους άλλους. Θα ήθελα να υπογραμμίσω προς το Δικαστήριό σας την κατάθεση του κ. Βότση σ’ ένα σημείο το οποίο είναι σημαντικό για την κατηγορία έτσι όπως αποδίδεται και όπως έχει την εκδοχή η οποία στηρίζεται από το βούλευμα και το κατηγορητήριο.
Σας είπε ένας άνθρωπος που γνωρίζει από κείμενα, που έχει ασχοληθεί με τη 17Ν, που έχει σταθεί κριτικά απέναντι στη 17Ν, ότι από τις προκηρύξεις και όποιος διαβάσει τις προκηρύξεις συνάγει ότι είναι πολλοί οι συντάκτες και ότι στη διαδρομή αυτών των ετών, υπάρχει διαφορά στο ύφος ξεκινώντας από μαρξιστικές – λενινιστικές θέσεις και στη συνέχεια ...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το είπε και ο κ. Αποστολόπουλος. Είπε για δύο εκείνος, ενώ ο κ. Βότσης λέει για περισσότερους.
Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Στην πορεία θα δούμε και υπόλοιπα κείμενα που υπάρχουν γραπτά. Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να το κρατήσετε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ούτε συζήτηση. Ο κ. Παπαδάκης έχει τον λόγο.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Θα σας την καταθέσω και γραπτά καθώς επίσης και τα δημοσιεύματα που αναφέρομαι.
Σε συνέχεια της συζήτησης σχετικά με τον τρόπο κατά τον οποίο αντιμετωπίστηκαν και εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ακόμη οι συνήγοροι υπεράσπισης από μερίδα του Τύπου. Πέρα από τα καθημερινά οξύτατα και δυσφημιστικά τηλεοπτικά σχόλια προκειμένου να εκτιμηθεί το μέγεθος του κλίματος της τρομο-υστερίας, που έφτανε μέχρι την αμφισβήτηση και υπονόμευση του θεσμικού ρόλου του συνηγόρου, προσκομίζω τα ακόλουθα ενδεικτικά δημοσιεύματα του Τύπου, με χρονική σειρά:
ό «Το Κόμμα των Δικηγόρων›
«ΒΗΜΑ 7/9/2002› Πρετεντέρης
ό «Ως εδώ κα Κούρτοβικ και κ. Ραχιώτη›
«ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ 29/9/2002› Βασιλάκης
ό «Τι επιδιώκουν οι Αριστεροί τρομοκράτες και οι συνήγοροί τους με τους φόνους που διαπράττουν›
«ΒΗΜΑ 3/11/2002› Μαρίνος
ό «Αν δρουν ως πολιτικά στελέχη γιατί θα πρέπει να τους αντιμετωπίζουμε ως δικηγόρους;›
«ΒΗΜΑ 3/11/2002 Πρετεντέρης
ό «Τους γιατρούς του ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ που κατηγορήθηκαν σαν βασανιστές από την ΕΠΕ Ξηροί – Τρομοκρατίας και δολοφονίας και από το δίκτυο της υπεράσπισης των απανταχού τρομοκρατών›
«ΒΗΜΑ 10/11/2002› Σωμερίτης
ό «Οι πράκτορες της νέας ανωμαλίας› για τους συνηγόρους
«ΒΗΜΑ 14/11/2002› Σωμερίτης
ό «Τι ειπώθηκε στην εκδήλωση που οργάνωσαν οι δικηγόροι των τρομοκρατών›
«ΚΑΡΦΙ 24/11/2002›
Σημείωση δική μου πρόκειται για εκδήλωση που οργάνωσε η Ένωση ασκουμένων και νέων δικηγόρων με ομιλητές μεταξύ άλλων τον κ. Κεχαγιόγλου και τον κ. Σταμούλη, αλλά ήταν και η κα Κούρτοβικ και αυτό έφτασε για να βαφτιστεί ως «Εκδήλωση δικηγόρων των τρομοκρατών›!
ό «Η τακτική των συνηγόρων›
«ΕΘΝΟΣ Παναγιωταρέα 3/12/2002
ό «Μια τρύπα στο ΜΕΤΡΟ›
«ΒΗΜΑ 9/1/2003› Πρετεντέρης
ό «Πολλά κόλπα μηχανεύονται οι δικηγόροι των τρομοκρατών -ας μην πούμε τώρα ονόματα- για να καθυστερήσουν τη δίκη. Δεν μιλάμε μόνο για την προσφυγή που θα κάνουν επειδή στις προανακριτικές και ανακριτικές απολογίες ήταν παρόντες αστυνομικοί, μάθαμε ότι θα κάνουν επεισόδια και θα αποχωρήσουν ομαδικώς στη διάρκεια της δίκης. Ε, λοιπόν κι αυτό το ενδεχόμενο θα αντιμετωπιστεί εγκαίρως›
«ΚΑΡΦΙ›
Ανώνυμο (ως συνήθως) λίγο πριν ψηφιστεί ο νόμος με τον οποίο έγινε η δίκη αυτή
ό «Ευκαιρία να αναδειχθούν ορισμένοι νέοι δικηγόροι, να γίνουν οι άγνωστοι γνωστοί και οι γνωστοί γνωστότεροι›
«ΒΡΑΔΥΝΗ 26/2/2003
ό «Συνήγορος τρομοκρατών ο σύμβουλος Χρυσοχοϊδη›
«ΧΩΡΑ 8/3/2003›
ό «Ντροπή κύριοι συνήγοροι›
«ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ 6/4/2003› Πευκιανάκης
ό «Η Υπεράσπιση –ακούστε το ανατριχιαστικό!- αποτελειώνει τα θύματα της 17Ν›
«ΒΡΑΔΥΝΗ 6/5/2003 Φ. Καραμπατσάκης
Αυτόν τον λεβέντη να μου τον γνωρίσετε κύριοι δημοσιογράφοι, θέλω να τον γνωρίσω!
ό «Νισάφι πια στην ανεκτικότητα. Αλλιώς οι 17Νοεμβρίτες και οι προοδευτικοί συνήγοροί θα άρχιζαν στα χαστούκια τους δικαστές›
«ΑΔΕΣΜΥΕΤΟΣ ΤΥΠΟΣ 10/5/2003›
Εξάλλου είναι νωπός ο χαρακτηρισμός της συνοδοιπορίας μέσα στη δικαστική αίθουσα, ο οποίος έλαβε την απάντηση που τους άξιζε.
Ας κρίνει ο καθένας αν με αυτού του είδους την καθημερινή διαμόρφωση της κοινής γνώμης ασκούνται ή όχι πιέσεις στους συνηγόρους για το εάν θα αναλάβουν κατηγορούμενο της 17Ν και πως θα ασκήσουν τα καθήκοντά τους. Ας κρίνει ο καθένας εάν η δημιουργία αυτού του κλίματος συμβάλλει στην κατασκευή ενόχων και την αποδυνάμωση της δίκαιης δίκης. Ας κρίνει ο καθένας αυτού του είδους τη δημοσιογραφία των αγανακτισμένων πολιτών που σιγά – σιγά ευτυχώς αποδυναμώνεται στη χλεύη της συντριπτικής πλειοψηφίας των δημοσιογράφων.
Οι συνήγοροι Υπεράσπισης ενεργούν με γνώμονα τη συνείδησή τους και το καθήκον τους. Χαίρω γιατί ένας τουλάχιστον συνήγορος της Πολιτικής Αγωγής το αναγνωρίζει.
Κλείνω αισιόδοξα με το τελευταίο δημοσίευμα:
Κατσαντώνης στις 16/3/2003 ΕΛΕΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ›: «Ένας άλλος τέταρτος παράγοντας που μας κάνει όλους βάσιμα να ελπίζουμε στην ομαλή εξέλιξη της δίκης, είναι η ποιότητα των υπερασπιστών συνηγόρων. Ο τρόπος με τον οποίο υπερασπίζουν τους κατηγορουμένους θα μπορούσε να χαρακτηριστεί άψογος›. Αυτά βεβαίως από εμπειρία εντός της αιθούσης, από εμπειρία εκτός της αιθούσης όλα τα δημοσιεύματα αυτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βλέπετε για να λέω εγώ συνέχεια υπέρ των συνηγόρων, βρέθηκε και κάποιος και έγραψε κάτι.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Το έγραψε πριν το πείτε. Είναι από τις 16 Μαρτίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κοιτάξτε, διακριτός ο ρόλος του συνηγόρου από τους κατηγορουμένους και τα αδικήματα που τυχόν έχουν πράξει.
Να προσέλθει ο κ. Παπαχρήστου. Ελάτε. Πείτε μας πλήρως τα στοιχεία σας.
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Παπαχρήστος Δημήτρης του Θεοφάνους.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Που γεννηθήκατε;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Στην Ιστιαία Ευβοίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κατοικείτε;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Στα Εξάρχεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαγγέλλεσθε;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Είμαι συγγραφέας, αρθρογράφος και οικονομολόγος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε τελειώσει οικονομικά δηλαδή.
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Έχω σπουδάσει οικονομικά και είμαι στις Οικονομικές Μελέτες στην Τράπεζα της Ελλάδος 28 χρόνια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το χέρι σας στο Ευαγγέλιο. «Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Ορκίζομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για ποιον ήρθατε;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Για το Γιάννη Σερίφη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μας είπαν οι προηγούμενοι, για να μην τα λέτε εσείς 4η Διεθνής και όχι 3η. Έτσι είναι;
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: (Εκτός μικροφώνου)
(Διαλογικές συζητήσεις)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τον γνωρίζετε χρόνια;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Τον γνωρίζω από την πρώτη δίκη από το 1977. Από τότε όχι μόνο τον γνωρίζω αλλά έχουμε συνδεθεί φιλικά με τον Γιάννη Σερίφη. Από τότε συνδέθηκα και προσωπικά αλλά και πολιτικά και εν μέρει και εν πολλοίς ιδεολογικά. Κατ’ αρχήν τον γνώρισα σε αυτή τη δύσκολη φάση που έκανε ενάμιση χρόνο φυλακή, προφυλακισμένος, όπου τον ίδιο καιρό γέννησε η γυναίκα του ένα κορίτσι το οποίο για πρώτη φορά πήγα και το είδα εγώ στο νοσοκομείο, δηλαδή είναι προσωπικές και κοινωνικές οι σχέσεις μας.
Γι’ αυτό είμαι περίεργος και παράξενος και καχύποπτος πως ξαναμπλέχτηκε ο Γιάννης Σερίφης από τη στιγμή που και σαν συνδικαλιστή τον ξέρω, γιατί κι εγώ έχω υπάρξει συνδικαλιστής και έχουμε συναντηθεί πολλές φορές σε κοινούς αγώνες, ένας άνθρωπος ο οποίος ήταν εμφανώς ενάντια στη Δικτατορία, αλλά ήταν εμφανής και διάφανος στις πράξεις του, στην καθημερινότητά του, στους αγώνες του και μάλιστα σε βαθμό που ως συνδικαλιστής στο Σωματείο του είχε φτάσει να είναι και Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος να είναι ενεργός συνδικαλιστής.
Πάντα ήμασταν μαζί σε προβλήματα που αφορούσαν κοινωνικά και πολιτικά θέματα, αυτά που συνήθως κάποιοι τα βλέπουν ως ακραία. Δεν είναι καθόλου ακραία γιατί εκεί δοκιμάζεται η Δημοκρατία μας και η αντοχή της, είτε είναι διακρίσεις, είτε είναι ξένοι, είτε είναι πολιτικά αιτήματα, είτε είναι κοινωνικά αιτήματα, είτε είναι γενικότερα διεθνή.
Έτσι, έχουμε βρεθεί πάρα πολλές φορές και ποτέ δεν φαντάστηκα, γιατί έχει μια συγκρότηση που με έχει εκπλήξει, διότι είναι ένας εργαζόμενος, ένας εργάτης, τορναδόρος, με έχει συγκινήσει και η ίδια του η πορεία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τορναδόρος είναι;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Τορναδόρος υπήρξε στη ζωή του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σε μέταλλα.
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Δεν δουλέψαμε μαζί πάντα ήταν τορναδόρος, δηλαδή εργάτης κανονικός και στο εξωτερικό και εδώ. Φυσικά δεν υποψιάστηκα, δεν φαντάστηκα, δεν πίστεψα, δεν νόμισα κάτω από οποιεσδήποτε λέξεις, ότι αυτός ο άνθρωπος θα μπορούσε να λειτουργήσει με αυτό τον τρόπο, δηλαδή παράνομα, ή να φορέσει μάσκα, ή να κάνει κάτι το οποίο δεν είναι εμφανές, διότι γινόταν και ο ίδιος παράδειγμα.
Να λάβετε υπόψη σας ότι παρακολουθείτο και μετά τη δίκη, διότι δεν τους άρεσε η αθώωση. Υπάρχουν μηχανισμοί που δεν τους αρέσει αυτό. Ο Μπασιάκος τότε τον ανέκρινε και ξαφνικά σου λέει «κάτσε, δεν γίνεται, πως αυτός αθωώθηκε›. Είναι μηχανισμοί αυτοί.
Εν τω μεταξύ δεν φοβάμαι να σας πω ότι το γενικότερο κλίμα εκείνης της εποχής ήταν πραγματικά να δημιουργηθεί αυτή η έννοια που έχει περάσει και έχει επικρατήσει μέχρι σήμερα «Συνήθεις ύποπτοι› για οτιδήποτε, ανακρίσεις, προσαγωγές στην Ασφάλεια. Φανταστείτε ότι εμένα με έπιασαν ενώ ξέρουν πολύ καλά γιατί δημόσια λειτουργώ και με τα άρθρα μου και με τα βιβλία μου και με τη θέση μου την πολιτική, με ανέκριναν, με συνέλαβαν και με απήγαγαν το 1978 – ’80 στην Ασφάλεια ως 17Ν και αν δεν είμαι, μπορεί να ξέρω.
Μάλιστα αν σας πω κάτω από ποιες συνθήκες: απαγωγή από το σπίτι μου στην Κυψέλη. Έχουν περάσει τόσα χρόνια, αλλά αυτά τα λέω για να μην επαναπαύεται κανείς επειδή έχουμε μια αστική Δημοκρατία και δεν έχουμε Χούντα –υποτίθεται- μην νομίζετε ότι δεν υπάρχουν μηχανισμοί που λειτουργούν κάτω από συνθήκες αδιαφανείς που σκευωρούν, συνωμοτούν.
Έχω παρακολουθήσει τη δίκη και βλέπω ότι ο Γιάννης Σερίφης πρέπει να βρέθηκε σε αυτή τη θέση ακόμη και γιατί πέρα από τα προηγούμενα, εκμαιεύτηκε για μένα –κάτω από συνθήκες που δεν ξέρω- μια ομολογία και εκείνη τη στιγμή χτύπησε καμπανάκι σε εμένα, είπα «Εδώ ο άνθρωπος κάτω από τέτοιες συνθήκες και μάλιστα ο συγκεκριμένος που διάβασα ότι πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας, επόμενο είναι και βάλτε τι λέει ο νόμος, όπου υπάρχουν κάποια ελαφρυντικά, εδώ λέω τους ταιριάζει να κολλήσει αυτή η περίπτωση.
Νομίζω ότι ειλικρινά αν είχε βρεθεί κάποιος για εμένα και έλεγε κάτι παραπάνω, άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, η ταλαιπωρία θα υπήρχε ακόμη και τώρα. Γι’ αυτό υπερασπίζω και τον εαυτό μου με αυτά που λέω. Μην γελάτε, είναι η αλήθεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι μια προσέγγιση από έναν άνθρωπο ο οποίος έχει κατά το παρελθόν ταλαιπωρηθεί. Σέβομαι τον Έλληνα πολίτη οπουδήποτε κι αν ανήκει, πιστεύω ότι το Σύνταγμά μας έχει ευρύτατα πλαίσια για πολιτική δράση κάθε φύσης, εκτός βέβαια από την παράνομη. Παίρνουμε το 45ρι, πετάμε ρουκέτες, ληστεύουμε Τράπεζες αυτά είναι παράνομα, αλλά όλα τα άλλα και οι διαδηλώσεις είναι νόμιμες εκδηλώσεις.
Το να κάνουμε ορισμένες θεωρητικές κατασκευές ότι η κοινωνία μπορεί να γίνει καλύτερη με αυτά κι αυτά αν γίνουν, αλίμονο. Αν η σκέψη σταματήσει κάτω από την Ακρόπολη, ο κόσμος θα χάσει το φως του.
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Να λάβετε υπόψη σας ότι κι αυτά που λέμε εδώ και λέτε κι εσείς κάθονται και τα παρακολουθούν κάποιοι που μας εντάσσουν σε μια παγκόσμια πλέον, που δεν τη λέω παγκόσμια δημοκρατία...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λέτε να ψάχνουν κι εμένα!;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Καθόλου περίεργο για τη στάση σας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν είναι καλή η στάση μου εδώ πέρα;
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Είναι τόσο, που να εκτίθεστε και να εκτιθέμεθα όλοι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είμαι στα όρια δηλαδή κι εγώ1
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Να το σκεφτείτε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μου άρεσαν πάντα οι θεωρίες συνωμοσίας.
..........: Δεν είναι συνωμοσία, είναι πραγματικότητα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ελάτε, θα κάθονται και θα παρακολουθούν τον Πρόεδρο πως κάνει τη διαδικασία και θα του πουν μετά...
Δ. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ: Έχουν φτιάξει ένα πολιτισμό του θανάτου και του Γκουαντανάμο κ. Πρόεδρε. Γι’ αυτό απειλούν για να κάνουν απαγωγές από χώρες για να δικαστούν στη δημοκρατική Αμερική.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πήγα μια φορά το ‘87, δεν βλέπω να ξαναπηγαίνω πάλι. Είναι η αδελφή μου εκεί, πήγαμε ένα ταξίδι. Όχι να ξαναπάω πάλι.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλή εποχή είναι πάντοτε. Η Αμερική έχει πολλά ενδιαφέροντα πράγματα, εκτός από αυτά που έχετε εσείς στο μυαλό σας, έχει κι άλλα πράγματα πολύ ενδιαφέροντα. Είναι ωραία χώρα. Αν θέλετε να δείτε τους ελληνικούς κίονες θα τους δείτε στην Ουάσιγκτον δεν θα τους δείτε εδώ στην Αθήνα!
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Ραχιώτη δεν αφήνουμε την Αμερική; Διότι έχουμε πάθει τελικά ένα συναίσθημα κατωτερότητας έναντι της υπερδύναμης. Εγώ δεν είμαι φορέας τέτοιων αντιλήψεων.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: (Εκτός μικροφώνου)