ΠΕΜΠΤΗ 12 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003
ΔΙΚΗ 17Ν
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 13 ΙΟΥΝΙΟΥ 2003
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΕΩΣ: 09:05
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ
Α' ΜΕΡΟΣ
09:05 – 10:05
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλή σας ημέρα. Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί. Επιτρέπει για τον κ. Γεωργιάδη την εκπροσώπηση δια του συνηγόρου.
Ελάτε κ. Γιώτη. Συνεχίστε την κατάθεσή σας, είπαμε ορισμένα πράγματα χτες. Το συμπέρασμά σας είναι από ό,τι θυμάμαι, το τελευταίο που είχαμε μείνει και δημιουργήθηκε κάποια ένταση, ότι υπήρχε μια επαναστατική δράση με άλλα μέσα και όχι με αυτά των απλών επιχειρημάτων και ότι αυτό είναι συνηθισμένο σε τέτοια Κινήματα.
Εκεί που δημιουργήθηκε μια ένταση είναι σχετικά με την αποδοχή του κόσμου. Μπορείτε να μας τα κάνετε πιο αναλυτικά πάνω σ’ αυτό το θέμα; Διότι εκεί ρωτάμε περισσότερο. Δηλαδή υπήρχε αποδοχή του κόσμου στις ανθρωποκτονίες με ενδιαφέρει, όχι γενικά στη δράση ή στο περιεχόμενο των προκηρύξεων. Φυσικά, στα περισσότερα από αυτά, μπορούσα κι εγώ να πω «εντάξει, εκείνο είναι σωστό› να κάνω μια κριτική δηλαδή. Αλλά το δια ταύτα «Αποφασίσαμε να σκοτώσουμε τον Α, τον Β›. Εκεί υπήρχε αποδοχή του κόσμου;
Εσείς κατ’ αρχήν προσωπικά μπορείτε να αποδεχτείτε αυτή την τελική απόφαση την τραγική όπως την είπατε σύγκρουση που είχε και ο κ. Κουφοντίνας;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Δεν το είπα εγώ αυτό. Το είπε ο κ. Πισσίας νομίζω σε ερώτηση του κ. Κουφοντίνα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι δυνατόν να φτάσουμε εκεί πέρα; Εσείς δηλαδή να πείτε ότι «μπράβο καλά κάνουν›, ή «θα έκανα κι εγώ το ίδιο αν ήμουν σε τέτοια Οργάνωση› ή «γιατί, αφού κι εγώ έχω μια ιδεολογία ανοιχτή που περιλαμβάνει και αυτή τη μορφή δράσης, γιατί κι εγώ δεν εντάχθηκα›. Θέλω λιγάκι να γίνει κατανοητό, διότι εμείς έχουμε νομικό σύστημα που πολύ σωστά είπατε δικάζουμε με βάση την κατεστημένη νομική τάξη, η οποία είναι το Σύνταγμα, που λέει η ανθρώπινη ζωή δεν αφαιρείται. Υπάρχει όμως και ο ποινικός κώδικας που έχει ορισμένες αιτιολογήσεις, ορισμένα ελαφρυντικά και οπωσδήποτε μέσα στα πλαίσια αυτά εμείς θα πούμε. Εμείς δεν δικάζουμε με βάση τη φιλοσοφία και με βάση τις θεωρίες περί Κινημάτων κλπ.
Θέλουμε να μας βοηθήσετε να μας πείτε κατά ποιο τρόπο όλα αυτά μπορούν να μπουν μέσα σε τέτοια πλαίσια, ούτως το δικαστήριο να μπορέσει να τα αξιοποιήσει αυτά. Καταλάβατε; Γιατί είναι ωραία να τα λέμε σ’ ένα αμφιθέατρο αυτά και θα μπορούσα να πω κι εγώ τα δικά μου, αλλά εδώ θέλουμε μέσα σ’ ένα νομικό πλαίσιο που έχουμε πόσο μπορούν να αξιοποιηθούν αυτά.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η δράση των Οργανώσεων ένοπλης επαναστατικής βίας είναι εκτός του πλαισίου και των Συνταγμάτων των αστικών που ισχύουν και των νόμων. Είναι παράνομη η δράση. Δεν θα το αρνηθώ εγώ, δεν θα το αρνηθούν και οι ίδιες οι ένοπλες Οργανώσεις.
Παρά ταύτα θα ήθελα να πω παρενθετικά ότι το Σύνταγμα και το ίδιο ως νομικό σώμα, αλλά πολύ περισσότερο η εφαρμογή εμπεριέχει πάρα πολύ μεγάλο βαθμό υποκρισίας. Γιατί την ίδια στιγμή που το Σύνταγμα διακηρύσσει απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, επιτρέπει στις πολιτικές ηγεσίες που έχουν καθήκον να το εφαρμόζουν, να συμμετέχουν σε άδικους πολέμους για παράδειγμα. Επιτρέπει και πολλά άλλα που τα ξέρετε πολύ καλύτερα από εμένα ως δικαστής.
Σας έχω ακούσει να αναφέρεστε «μου έφεραν 500 για τη δολοφονία Κανελλοπούλου και δεν μπόρεσα να βρω έναν› γιατί και οι 500 κάλυπταν τον έναν, τους δύο, τους τρεις που διέπραξαν την ανθρωποκτονία. Όμως αυτό αξιολογείται από κομμάτια της κοινωνίας και αξιολογείται και από τις Οργανώσεις που έχουν επιλέξει την τακτική της ένοπλης πάλης.
Εκείνο που ήθελα να πω εγώ γιατί κοίταξα τα πρακτικά της χτεσινής μέρας, για να φρεσκάρω τη μνήμη μου γιατί σε μια διαλογική συζήτηση οπωσδήποτε δημιουργούνται κενά. Με ρωτήσατε κάποια στιγμή και μέσα στην ένταξη την φασαρία που γινόταν από τον κ. Γεωργίου κλπ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μην αναφέρεστε είναι απών. Ξέρετε όλοι έχουν ένα ρόλο εδώ πέρα διαδικαστικό τον οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να τον σεβόμαστε.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Εντάξει. Είναι αυτό που αναφέρεται στη διάχυση της βίας, δηλαδή ρωτήσατε «μπορεί ο καθένας μια ομάδα να παίρνει τα όπλα και να εκτελεί αυτούς που νομίζει ότι πρέπει να εκτελέσει είτε υλοποιώντας τιμωρητικό έργο, είτε υλοποιώντας μια προγραμματική και τακτική κατεύθυνση που λέγεται ένοπλη προπαγάνδα και αν κάνει το ίδιο μια ρατσιστική ομάδα› νομίζω ότι θα πρέπει να δούμε μια θεμελιώδη διαφορά και μετά να δούμε τα υπόλοιπα.
Η θεμελιώδης διαφορά είναι η εξής: ο Καζάκος πήρε ένα κουμπούρι, βγήκε παγανιά τη νύχτα και όποιον έβγαλε με άλλη προφορά με άλλη γλώσσα, ή με άλλο χρώμα, τον πυροβολούσε. Εδώ έχουμε μια τυφλή κίνηση ρατσιστική, η οποία έχει καθαρά αντιλαϊκά χαρακτηριστικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ένα λεπτό να σταθούμε εδώ πέρα. Αυτός ο Καζάκος όπως τον είπατε...
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Που έχει καταδικαστεί σε ισόβια αμετάκλητα και σε δεύτερο βαθμό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν υπάρχουν όμως ένα σωρό άτομα στην κοινωνία που λένε «Έξω οι ξένοι, δεν μας χρειάζονται, χάνουμε τις δουλειές μας› που ενδεχομένως μέσα σε αυτούς να πουν «μα χρειάζεται κι ένας τέτοιος›. Ακούστε να λεχτεί τέτοιο;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Δεν το άκουσα προσωπικά αλλά είμαι σίγουρος ότι έχει λεχθεί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να λοιπόν και για εκείνους και θα βρουν οπαδούς. Δηλαδή που θα βρούμε άκρη μετά εμείς η Δικαιοσύνη εάν αρχίσουμε χάριν ιδεολογίας. Καταλάβατε;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Κατάλαβα. Ακριβώς αυτό ήθελα να απαντήσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Οφείλω επειδή είστε προηγμένης νοητικότητας να σας πω το εξής το πράγμα: μέσα στη νομική επιστήμη έχουμε και μια θεωρία της εκ των προτέρων αποτίμησης της αποτελεσματικότητας μιας απόφασης. Όταν πρόκειται να εκδώσουμε μια απόφαση για κάτι, θα πρέπει να σκεφτούμε εκ των προτέρων ποια θα είναι τα αποτελέσματα. Δηλαδή αν ανοίξουμε μια πόρτα εδώ σε τούτο, μπορούν μετά να νομιμοποιηθούν και κάποιοι άλλοι οι οποίοι θα κάνουν όχι χάριν του κοινού καλού, αλλά πάλι με μια άλλη αντίληψη ότι «εμείς το κάναμε για να φύγουν οι ξένοι, εμείς το κάναμε διότι η πολιτεία κάνει εκείνο› και να δημιουργηθούν καμιά 40ριά - 50 τέτοιες ομάδες και να μην βρίσκουμε άκρη.
Καταλάβετε τι σκέφτεται ο δικαστής όταν εκδίδει απόφαση; Αυτό το λέει η μεθοδολογία του δικαίου. Δεν είναι δικό μου. Αλλά και η θεωρία των επιστημών τα αποδέχεται αυτά.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Δεν είναι καθόλου παράδοξο. Εγώ νομικά δεν μπορώ να το κρίνω, οι νομικές μου γνώσεις είναι ελάχιστες. Εδώ αυτό το τρίμηνο απέκτησα τις πιο πολλές και οφείλω να το πω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να έρχεστε και να μαθαίνετε.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Έρχομαι κάθε μέρα. Είμαι διαπιστευμένος συντάκτης στη δίκη γι’ αυτό σας είπα ότι σας παρακολουθώ κάθε μέρα γι’ αυτό και θυμάμαι κάθε φράση που έχει ειπωθεί σε αυτή την αίθουσα. Έχω καλή μνήμη μόνο αριθμούς δεν θυμάμαι όπως σας και χτες.
Έχει συμβεί αυτό ιστορικά. Στην Ιταλία η «Ορτινε Νόβο› που αποδείχθηκε εκ των υστέρων ότι είχε συνεργασία με τη Μασονική Στοά και με τη CIA και με την Κόκκινη Προβιά εδώ στην Ελλάδα, έβαλε μια βόμβα στο σταθμό στης Μπολόνια και τίναξε κόσμο και κοσμάκη στον αέρα, δεν θυμάμαι πόσοι ήταν οι νεκροί και πόσοι ήταν οι τραυματίες. Είναι πολλά χρόνια.
Η 17Ν κι άλλες Οργανώσεις ένοπλης βίας δεν κάνουν τέτοιες κινήσεις. Δηλαδή ο σκοπός τους σε καμία περίπτωση δεν είναι αντιλαϊκός. Επιλέγουν στόχους που έχουν μια παραδειγματική υπόσταση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βάζετε λοιπόν το κριτήριο ότι ποια θα είναι η επιλογή των στόχων. Αν οι συγκεκριμένοι στόχοι είναι τέτοιοι που εξυπηρετούν μια ιδεολογία της συγκεκριμένης Οργάνωσης και είναι λαϊκή -που λέτε εσείς- η αποδοχή, έχει καλώς.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Δεν θα έλεγα μια ιδεολογία. Εξυπηρετούν ένα πολιτικό σκοπό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Οι ρατσιστές δεν έχουν πολιτικό σκοπό και να τιμωρούν τους ξένους;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Βεβαίως και έχουν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ¶ρα κι αυτούς γιατί να μην πούμε τα ίδια; Καταλάβατε;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Εσείς με την εφαρμογή του Δικαίου θα τους αντιμετωπίσετε όλους τα ίδια. Διότι εσείς αντιμετωπίζεται ανθρωποκτονίες. Έτσι δεν είναι;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βέβαια.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Για σας δεν έχει σημασία αν είναι έτσι ή αν είναι αλλιώς. Είπα χτες ότι η πράξη παράδοσης του Κουφοντίνα είναι πράξη ηθικού μεγαλείου γιατί δεν σας είπε «αναγνωρίστε μου ελαφρυντικά›. Σας είπε και εδώ μέσα στο δικαστήριο ότι «ξέρω θα με στείλετε πολλές φορές ισόβια στη φυλακή και είμαι έτοιμος να το αντιμετωπίσω›. Δεν πρόκειται περί αυτού.
Εγώ προσπαθώ να πω το εξής: η κοινωνία κινείται μεσσιανικά. Από τη στιγμή που κινείται μεσσιανικά είναι δεδομένο ότι σημαντικά τμήματά της όταν οι στόχοι που επιλέγει μια Οργάνωση ένοπλης βίας είναι στόχοι που είχαν μια προβεβλημένη δράση, παραδείγματος χάρη ο σταθμάρχης της CIA στην Ελλάδα, ο βασανιστής της Χούντας που είχε σακατέψει τόσο κόσμο, ένας βιομήχανος το εργοστάσιου του οποίου έγινε μια έκρηξη και διαμελίστηκαν κάποιοι εργάτες κλπ., στο πλαίσιο αυτής της μεσσιανικής αντίληψης να υπάρχει κοινωνική αποδοχή.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Σε αυτό το σημείο που λέτε. Πως δικαιολογείτε τη ρήξη ρουκέτας στην πλατεία Συντάγματος υπόθεση Παλαιοκρασσά που είπατε ότι δεν υπάρχουν λαϊκά μέτρα και πως κρίνετε τη δολοφονία Βελούτσου, ενός ανθρώπου ο οποίος κατέθεσε η κόρη του ήταν 65 ετών και παρέμενε ως οδηγός απλός μη οπλοφορών σε Αμερική Πρεσβεία για να συμπληρώσει τις ώρες εργασίας του και να έχει περισσότερα εισοδήματα. Πως αιτιολογείτε αυτές τις δύο πράξεις; Διότι είπατε αντιλαϊκά. Η ρήξη ρουκέτας σε κεντρικό σημείο, σε πλατεία των Αθηνών δημιουργεί πάρα πολλά προβλήματα. Η μη ύπαρξη πολλών θυμάτων ενδεχομένως να οφείλεται και σε τυχαίους λόγους.
Αυτά, πως τα εξηγείτε παράλληλα με αυτά που είπατε;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Σε ό,τι αφορά το πρώτο νομίζω ότι και η ίδια η Οργάνωση η 17Ν παραδέχτηκε ότι ήταν μια επιχείρηση σχεδιασμένη λάθος από την αρχή, η οποία οδήγησε στο θάνατο του Αξαρλιάν, ο οποίος βέβαια δεν ήταν στόχος της 17Ν.
Μολονότι ο συνάδελφος μου ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος τότε που ήταν κατά τύχη παρών στο επεισόδιο είχε πει ότι αν είχαν φτάσει τα ασθενοφόρα πιο νωρίς, ίσως ο Αξαρλιάν να σωνόταν. Οφείλω να βάλω κι αυτή την πλευρά, γιατί έχει κατατεθεί κι αυτή στο δημόσιο λόγο. Δεν αφορά τον προβληματισμό μου. Ήταν μια λάθος ενέργεια στην πλατεία Συντάγματος η οποία θα έβαζε σε κίνδυνο κάποιους ανθρώπους γιατί είναι ένα πολυσύχναστο μέρος, αλλά και η 17Ν το έχει πει αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το έχει πει και το κατανοήσαμε.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Μάλιστα απορώ πως το επέλεξαν. Αλλά αυτό δεν είναι δική μου δουλειά να το εξηγήσω.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, δεν είναι μέλος της Οργάνωσης που να πρέπει να μιλήσει ή να απολογηθεί. Τέτοιες ερωτήσεις μπορούν να γίνονται σε εμένα. Ήρθε να καταθέσει.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Θα γίνουν και σε εσάς, αλλά όταν λέω ορισμένα πράγματα μπορεί να δώσει μια εξήγηση και σε αυτό το σημείο με τις γνώσεις που έχει, διότι καταθέτει και με κάποια βάση επιστημονικής ανάλυσης του θέματος που συζητάμε.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Δεν νομίζω ότι μπορεί να πει κάτι τέτοιο ο μάρτυρας.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Δεν αφήνετε να το πει ο ίδιος; Δίνει ορισμένες εξηγήσεις.
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Κάνω αυτή την παρατήρηση και επίσης θέλω να πω να μη γίνεται προσπάθεια στους μάρτυρες απόσπασης κάποιων δηλώσεων νομιμοφροσύνης, καταδίκης, όχι για τον συγκεκριμένο μάρτυρα...
.Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Πού το βρήκατε τώρα;
Δ. ΚΟΥΦΟΝΤΙΝΑΣ: Δε μιλώ για σας τώρα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Συνεχίστε κ. Γιώτη.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Σε ό,τι αφορά την περίπτωση Βελούτσου και πάλι η 17Ν στις προκηρύξεις που έβγαλε εξήγησε γιατί. Ήταν ένας οδηγός σε αμερικάνικη Πρεσβεία. Εσείς μου λέτε τι είπε η κόρη του. Μα, ένα συγγενικό πρόσωπο έχει το δικό του πρόβλημα διότι έχασε ένα δικό του άνθρωπο. Ο κ. Πρόεδρος που είναι κινηματογραφόφιλος -και ρωτήστε με και για το «Underground› να σας πω αν θέλετε- θα θυμάται το «Νονό› του Κόπολα που για εμένα η τριλογία αυτή είναι από τις σημαντικότερες κινηματογραφικές ταινίες, ακόμη και τα παιδιά των μαφιόζων που βαρύνονταν με τόσα εγκλήματα, είχαν το δικό τους πόνο για την απώλεια των φιλικών τους προσώπων.
Εδώ όμως προσπαθούμε να κάνουμε μια προσέγγιση κοινωνιολογική. Από κοινωνιολογική άποψη η επιλογή των στόχων της 17Ν ουδέποτε ήταν τυχαία, τυφλή. Ήταν εντοπισμένη. Το πως προσλαμβάνονταν από την κοινωνία που με ρώτησε και ο κ. Πρόεδρος στην αρχή- είναι ένα άλλο ζήτημα, άλλοι στόχοι προσλαμβάνονταν με πραγματική ανακούφιση, άλλοι στόχοι προσλαμβάνονταν με ερωτηματικά, άλλοι ακόμη και με διαφωνία.
Εγώ παραδείγματος χάρη πιστεύω ότι η επιλογή Μπακογιάννη ως στόχου, αν έμπαινα στη λογική της Οργάνωσης 17Ν πιστεύω ότι ήταν λάθος εκτίμηση. Αλλά είναι μια άλλη συζήτηση. Είχε ένα συγκεκριμένο σκοπό η επιλογή των στόχων.
Πρέπει να σας πω –και σε αυτό θέλω να είμαι απόλυτα κατηγορηματικός- ότι εν αντιθέσει με ορισμένους ισχυρισμούς από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας που έχει κάθε λόγο να ισχυρίζεται αυτά τα πράγματα, ουδέποτε ο ελληνικός λαός αισθάνθηκε ανασφάλεια από τη δράση της 17Ν, του ΕΛΑ, ή άλλων Οργανώσεων. Ουδέποτε.
Αυτό δεν έχει καταγραφεί όχι στις δημοσκοπήσεις -που όπως είπα και χτες και δεν πρόλαβα να το πω- έχουν σχετικό χαρακτήρα και δείχνουν κάποιες τάσεις. Και μόνο αν συγκρίνεις δημοσκόπηση με δημοσκόπηση μπορείς να βγάλεις κάποια συμπεράσματα άξια ανάλυσης, αλλά δεν έχει καταγραφεί ούτε στον πολιτικό λόγο ευρύτατων δυνάμεων πολιτικών.
Διάβασες αυτό το καλοκαίρι ότι η 17Ν είχε αντιλαϊκή δράση και αναρωτιόσουν: από που βγαίνει αυτό το συμπέρασμα; Να μου πει ότι έφερε σε δυσκολία το ελληνικό κράτος σε σχέση με τις ΗΠΑ να το δεχτώ, μα ήταν και πολιτικός σκοπός της.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Ξεφύγετε κ. μάρτυς. Μιλάτε λιγάκι πολιτικά εγώ σας ρώτησα για συγκεκριμένες πράξεις.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Για τις πράξεις δεν μου είπατε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας ρώτησαν από την Έδρας αισθάνθηκαν άραγε μεγάλη ασφάλεια όταν άκουγαν μια ενέργεια εναντίον αμερικάνικου στόχου ή δικού μας στόχου, μόλις ένας είχε ένα ξενοδοχείο, ή ενοικιαζόμενα και περίμενε τη νότα. Αισθανόταν; Ή, οι λεγόμενες συνέπειες της πράξης δεν θα έπρεπε;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Σας πιάνω πάλι με ασθενή μνήμη κ. Πρόεδρε. Δεν με ρώτησαν εμένα. Ρώτησαν τον κ. Πισσία πάλι γι’ αυτό. Για τα ενοικιαζόμενα δωμάτια και μάλιστα επειδή παρακολούθησα τη συζήτηση κάτι με κέντριζε και έλεγα να μπει σε εμένα αυτή η ερώτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πέστε λοιπόν.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Να σας πω το εξής: φέτος έχει καταγραφεί μια πτώση 30% του τουρισμού. Γιατί; Επειδή έγινε η επίθεση των Αμερικάνων στο Ιράκ και η Μεσόγειος γενικά θεωρήθηκε ότι ενδεχομένως να είναι στην εμπόλεμη ζώνη και ειδικά η Ν.Α. Μεσόγειος και αυτή η πτώση του τουρισμού, μεταφέρθηκε ως αύξηση τουρισμού στην Ισπανία και την Πορτογαλία δηλαδή στην ανατολική Μεσόγειο και στον Ατλαντικό. Αυτά δεν τα λέω εγώ. Αυτά τα είπε ο κ. Γκίνης ο Πρόεδρος των ταξιδιωτικών πρακτόρων σε ραδιοφωνική εκπομπή στο ραδιοσταθμό «FLASH›την ημέρα μόνο δεν θυμάμαι, θυμάμαι και το σταθμό και το πρόσωπο.
Αυτή η ανασφάλεια των ανθρώπων που ασχολούνται με τον τουρισμό είναι αποτέλεσμα της συγκεκριμένης γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας και δεύτερον της συγκεκριμένης θέσης που πήρε η πολιτική ηγεσία του ελληνικό κράτος δηλαδή, έναντι αυτού του πολέμου.
Αν ρωτήσετε στα Χανιά έχουμε καθημερινά επεισόδια με μεθυσμένους Αμερικανούς οι οποίοι προχθές πριν 3 μέρες ακριβώς ξυλοκόπησαν έναν 28χρονο την ώρα που έκλεινε το μαγαζί του, νύχτα. Η ανασφάλεια δεν προέρχεται... ¶λλωστε οι ταξιδιωτικές οδηγίες στην Ελλάδα δεν ήρθαν από τη δράση της 17Ν. Αν θυμάμαι καλά μια ταξιδιωτική οδηγία υπήρχε αμερικανική και είχε να κάνει με τα ελληνοτουρκικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Παπαδάκης έχει τον λόγο.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Ήθελα να ρωτήσω κατ’ αρχήν κ. μάρτυρα το εξής: έγινε λόγος για κάποια κοινωνική αποδοχή στη δράση της 17Ν. Αναφερθήκατε σ’ ένα γκάλοπ που έκανε το «ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ› το καλοκαίρι που πέρασε και σε παλαιότερα χρόνια και ήθελα να ρωτήσω το εξής: τι είναι εκείνο το οποίο κατά τη γνώμη σας δημιουργεί σ΄ ένα κομμάτι του ελληνικού λαού, που δεν είναι λαός φονιάδων, μια συμπάθεια στη δραστηριότητα της Οργάνωσης αυτής, είτε αυτή αναλαμβάνει το ρόλο του τιμωρού, είτε αναλαμβάνει το ρόλο μιας ένοπλης πρωτοπορίας όπως θέλει η ίδια να πιστεύει.
Τι είναι αυτό δηλαδή που δημιουργεί αισθήματα συμπάθειας στον κόσμο; Γιατί ένα 20-25% είναι πολύ υψηλό ποσοστό για τις συνθήκες του περσινού καλοκαιριού ιδιαίτερα.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Παλαιότερα πρέπει να ήταν υψηλότερο το ποσοστό, άλλωστε η δημοσίευση των προκηρύξεων της 17Ν στην πρώτη σελίδα της «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ›, της δεύτερης σε κυκλοφορία εφημερίδας της χώρας, νομίζω είναι ένα χαρακτηριστικό γεγονός. Τα διευθυντικά στελέχη των εφημερίδων, αυτοί που κάνουν τα συμβούλια και αποφασίζουν τί θα βάλουν στην πρώτη σελίδα, είναι εξαιρετικά λαγωνικά στο τί ενδιαφέρει όπως και εξαιρετικά λαγωνικά στο τί θα έπρεπε να ενδιαφέρει και θα πρέπει να το υποβάλλουμε.
Νομίζω, μιλώντας κοινωνιολογικά, εκείνο που προξενούσε αυτή την αποδοχή είναι αυτό που θα ονομάζαμε κρίση του πολιτικού συστήματος. Όσο και αν ο κοινοβουλευτισμός στην Ελλάδα λειτούργησε σχετικά ικανοποιητικά –και λέω σχετικά αναφερόμενος σε σύγκριση με την περίοδο πριν τη χούντα, την περίοδο του ’74 μέχρι σήμερα- πέρασε μια τρομακτική κρίση αντιπροσώπευσης, την περίοδο 1988-1992. Ουσιαστικά είχαμε έναν απόλυτο εκφυλισμό στη λαϊκή συνείδηση του πολιτικού συστήματος, είμαι ο πρώτος πριν τον Λαλιώτη που έγραψα για κλείσιμο του κύκλου τους μεταπολίτευσης. Το χρησιμοποίησε ο Λαλιώτης μετά, δεν το πήρε από μένα, δε νομίζω να μου κάνει την τιμή να με διαβάζει.
Αυτό τί σημαίνει: Σημαίνει ότι άρχισε μια μετάλλαξη του πολιτικού συστήματος έτσι όπως διαμορφώθηκε τα πρώτα χρόνια μετά τη χούντα. Γι αυτό και στη δράση της Οργάνωσης 17Ν και του ΕΛΑ, αλλά δεν μας αφορά εδώ, μπορεί να διακρίνει κανείς δυο μεγάλες περιόδου
Η μία είναι η πρώτη περίοδος, αμέσως μετά τη μεταπολίτευση όπου η δράση είναι κυρίως αντι-ιμπεριαλιστική, έτσι όπως είχε ορισθεί αυτή η έννοια στην περίοδο της δικτατορίας, στην περίοδο του αντιδικτατορικού αγώνα, από ένα ευρύτερο μάλιστα φάσμα δυνάμεων, ακόμα και της Ένωσης Κέντρου, να θυμηθούμε την περίπτωση Παναγούλη. Χτυπιούνται στόχοι αμερικανικοί κυρίως και στόχοι βασανιστών της χούντας, ανθρώπων που συνεργάστηκαν με τη χούντα κτλ.
Η δεύτερη περίοδος είναι περίοδος κυρίως αντικαπιταλιστική με την έννοια ότι εστιάζεται σε στόχους που έχουν να κάνουν με το εσωτερικό πολιτικό γίγνεσθαι. Είναι ακριβώς αυτή η περίοδος όπου έχουμε μάλιστα και μια πυκνότητα της δράσης της 17Ν. Το χαρακτηριστικό εκείνης της περιόδου –και το λέω γιατί την έχω μελετήσει πάρα πολύ καλά επειδή έγραψα ένα μεγάλο άρθρο για ένα περιοδικό πάνω σ’ αυτή την περίοδο- είναι αυτό που ονομάζουμε στην κοινωνιολογία «κρίση αντιπροσώπευσης›.
Δηλαδή ακόμα και όταν προσέρχεται στις κάλπες ο λαός για να εκφραστεί κοινοβουλευτικά, δεν πιστεύει σε αυτό που ψηφίζει. Δεν ανεμίζει τις σημαίες, δεν έχουμε τα μαζικά κόμματα. Αυτό αφορά τον έναν πόλο του συστήματος εξουσίας. Υπάρχει κι ένας άλλος πόλος πάρα πολύ σημαντικός, δεν μιλώ για τον πόλο βέβαια της Αυτοδιοίκησης, ο οποίος ήδη είχε φθαρεί ανεπανόρθωτα από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ’80.
Ο άλλος πόλος είναι ο πόλος του συνδικαλισμού. Ο συνδικαλισμός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε μετά το ’74 και μάλιστα μέσα σε σκληρές συνθήκες πάλης με την πολιτική εξουσία. Αν ρωτήσετε τον Γιάννη Σερίφη θα έχει να σας πει πολλά γιατί είναι ένας από αυτούς που πρωτοστάτησαν εκείνη την περίοδο για το κτίσιμο του λεγόμενου εργοστασιακού συνδικαλισμού στην Ελλάδα.
Την περίοδο ’89-’90 έχουμε αυτό που εγώ ονόμασα πλήρη αστικοποίηση του συνδικαλιστικού συστήματος. Έχουμε δηλαδή την περίοδο της κοινωνικής συναίνεσης, της συνεργασίας των κοινωνικών εταίρων, όροι παντελώς άγνωστοι στο λεξιλόγιο του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος από το ’74 μέχρι το ’85-’86. Έχουμε δηλαδή τη δημιουργία ενός μεγάλου πολιτικού κενού.
Υπάρχουν και άλλοι αναλυτές διαφορετικού τρόπου σκέψης από τον δικό μου που το έχουν εντοπίσει αυτό. Ακόμα και Αμερικανοί αναλυτές του Ιδρύματος Ουλμπράιτ, έχουν αρθρογραφήσει –μια κυρία, δε θυμάμαι τώρα το όνομά της- στην ?Washington Post? ad hoc για την πολιτική κρίση της Ελλάδας εκείνη την περίοδο. Την ίδια περίοδο έχουμε κι ένα άλλο γεγονός: Το ’89-’91, έχουμε την παταγώδη κατάρρευση των καθεστώτων του παλινορθωμένου καπιταλισμού κατ’ εμέ. Έχω γράψει κι ένα βιβλίο σχετικό.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Του υπαρκτού σοσιαλισμού δηλαδή.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Τα καθεστώτα της ανατολικής Ευρώπης. Για μένα ήταν παλινορθωμένος καπιταλισμός που η διαδικασία παλινόρθωσης κράτησε από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ΄60. Γιατί απορείτε κ. Εισαγγελέα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι πάρα πολύ χρήσιμα αυτά για ένα αμφιθέατρο, αλλά για εδώ δεν ξέρω.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν το έχω ακούσει;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Δεν το ακούσατε; Τότε, με συγχωρείτε, δεν έχετε διαβάσει τις προκηρύξεις της 17Ν. Γιατί μια προκήρυξη –αν θυμάμαι- του ’76 μιλάει για κρατικό καπιταλισμό ή κάτι τέτοιο, ίσως ο κ. Κουφοντίνας να θυμάται καλύτερα από μένα, να μας το πει. Μην λέτε ότι δεν το έχετε ξανακούσει. Και βέβαια μια σειρά πολιτικών οργανώσεων της κοινοβουλευτικής Αριστεράς, ο κ. Παπαδάκης ξέρει πολύ καλά γιατί και ο πολιτικός χώρος από τον οποίο πέρασε, είχε την ίδια άποψη.
Υπάρχει και αυτό το γεγονός λοιπόν, το οποίο βαραίνει καταθλιπτικά στο μεγαλύτερο κομμάτι της Αριστεράς. Βαραίνει καταθλιπτικά ακόμα και στο δικό μας το κομμάτι που είχε καθαρίσει με αυτή την αντίληψη. Φεύγουν αγωνιστές, αποστρατεύονται. Η 17Ν λοιπόν εκείνη την περίοδο καταθέτει τη δική της πολιτική πρόταση και πρέπει να σας πω ότι το Νοέμβρη του ’90, έχει καταγραφεί ατύπως το μεγαλύτερο ποσοστό άκυρων ψηφοδελτίων με το αστέρι της 17Ν στα εκλογικά τμήματα όλης της επικράτειας. Το μεγαλύτερο ποσοστό, το Νοέμβρη του ’90, ατύπως βέβαια γιατί τα άκυρα καταγράφονται ως άκυρα. Αυτό κάτι έδειχνε.
Έδειχνε την απογοήτευση ενός σημαντικού κομματιού πρωτίστως της Αριστεράς από τη συγκυβέρνηση του Ιουνίου του 1989. Έδειχνε την απογοήτευση από την κατάρρευση αυτών στα οποία πίστεψαν κτλ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είχαν μείνει απ’ ότι φαίνεται καταγοητευμένοι από αυτή τη cohabitation, που θα έλεγε και ο κ. Γιωτόπουλος.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Για να κλείσουμε αυτό το θέμα η ερώτησή μου είναι η εξής: Απ’ αυτά όλα που είπατε, διευκρινιστικά ρωτώ: Εκτιμάτε ότι αυτή η συμπάθεια ενός μέρους της κοινωνίας συνδέεται με μια αίσθηση αδιεξόδου των Ελλήνων πολιτών σε ό,τι αφορά την πολιτική διαχείριση των πραγμάτων;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Μα ακριβώς αυτό είπα με διαφορετικά λόγια, είπα ότι είναι αποτέλεσμα της κρίσης του πολιτικού συστήματος.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Τελικά η 17Ν είναι μια Οργάνωση τρομοκρατική;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Εδώ πρέπει να είμαι ειλικρινής: Εγώ επειδή είμαι Λενινιστής, γι αυτές τις Οργανώσεις, στα κείμενά μου –και δε θέλω να είμαι ποτέ ανακόλουθος με τα κείμενά μου- χρησιμοποίησα τον όρο ατομική τρομοκρατία που δεν είχε κανένα απαξιωτικό περιεχόμενο. Για παράδειγμα οι Ναρόντικοι, τα μέλη της Ναρόντνα Γιαβόλια στη Ρωσία, στέκονταν μπροστά στα Δικαστήρια και έλεγαν «είμαστε τρομοκράτες›. Ο Μπίφνερ και οι σύντροφοί του στο Δικαστήριο, είναι νομίζω γύρω στο 1820 αυτή η ομάδα, στη Γαλλία έδρασαν και ήταν Γερμανοί οι περισσότεροι, επί της περιοχής του Μέλανα Δρυμού, στέκονταν μπροστά στο Δικαστήριο και έλεγαν «είμαστε τρομοκράτες›.
Ο Ροβεσπιέρος στην περίφημη ομιλία του στη «Συμβατική› μίλησε για τρόμο και αρετή. Για μένα δεν έχει κακό περιεχόμενο, χρησιμοποιώ όμως από χθες το χαρακτηριστικό «Οργάνωση ένοπλης επαναστατικής βίας› γιατί αυτό ακριβώς χρησιμοποίησε η ίδια η Οργάνωση κι επειδή υπάρχει μια προκήρυξή της από τις πρώτες στην εμφάνισή της που λέει ότι τρομοκράτες είναι το κράτος κτλ. γι αυτό αν ήθελα να μιλήσω αυστηρά επιστημονικά, θα μπορούσα να εντάξω και τη 17Ν στο ευρύτερο ρεύμα που ονομάστηκε ατομική τρομοκρατία από τον προ-προηγούμενο αιώνα, τον 19ο αιώνα, χωρίς αυτό να έχει κανέναν απαξιωτικό χαρακτήρα.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Εγώ θα επιμείνω σε μια διάστιξη που κάνατε πριν ανάμεσα στη «ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ› και σε Οργανώσεις όπως η 17Ν. Είπατε το εξής χαρακτηριστικό και θέλω με αυτό το κριτήριο να μου πείτε αν η 17Ν είναι τρομοκρατική Οργάνωση, για μένα είναι το πιο σημαντικό. Είπατε το εξής: Ότι βγαίνει ο Καζάκος ο οποίος είναι κατά τεκμήριο ένοχος και δεν μιλάμε για έναν άνθρωπο αυτή τη στιγμή αβίαστα, και όποιον βρίσκει αλλοδαπό μπροστά του τον σκοτώνει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γι αυτόν δεν ισχύει το τεκμήριο αθωότητας που λέμε; Είναι κατά τεκμήριο ένοχος αυτός;
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Είναι τελεσίδικα καταδικασμένος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν είναι και μετά το αμετάκλητο τεκμήριο; Δεν ισχύει;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Κατά τη νομική σας άποψη όχι. Εγώ σκέφτομαι διαφορετικά, δε σκέφτομαι με τη στενή έννοια του νόμου. Για μένα ήταν ένοχος και πριν δικαστεί.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Λέω το εξής: Υπάρχει μια δραστηριότητα που εσείς όπως την ορίσατε πριν αποσκοπεί στη δημιουργία φόβου σε έναν μέσο πολίτη ή έναν μέσο πολίτη κάποιων χαρακτηριστικών και υπάρχει και μία δραστηριότητα η οποία κατευθύνεται σε επιλεγμένους στόχους. Είναι και τα δύο τρομοκρατία;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Όχι.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Μπορούμε να ορίζουμε ως τρομοκρατική μία βίαιη πράγματι δραστηριότητα που όμως στρέφεται εναντίον επιλεγμένων στόχων και όχι αδιάκριτα εναντίον ομάδων πληθυσμού με κριτήρια θρησκευτικά, πολιτικά, εθνικά, ιδεολογικά ή κάτι άλλο;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Υπό την έννοια αυτή ασφαλώς όχι, γι αυτό και μίλησα από την αρχή, ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με τρομοκρατία γενικά και αόριστα. Χτες είπα σε μια στιγμή χαρακτηριστικά ότι η μόνη τρομοκρατία που γνωρίζω είναι η ιμπεριαλιστική και η κρατική τρομοκρατία. Αυτή που δολοφονεί ανθρώπους είτε σε πολέμους κτλ., να μην επαναλάβω τα ίδια
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Αυτό λοιπόν που ονομάσατε από τα κείμενα του Λένιν ατομική τρομοκρατία έμοιαζε περισσότερο στη δραστηριότητα της 17Ν ή στη δραστηριότητα της Χρυσής Αυγής;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Καμία σχέση.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Φόβιζε δηλαδή τον μέσο Ρώσο πολίτη στα τέλη του περασμένου αιώνα η ατομική τρομοκρατία ή είχε επιλεγμένους στόχους καθεστωτικούς;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έκανε κάποιες λεπτές διακρίσεις τις οποίες κατανοήσαμε.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Μου επιτρέπετε να διαβάσω δυο σειρές; «Οι ατομικές τρομοκρατικές απόπειρες δολοφονίας είναι άσκοπό μέσο πολιτικής πάλης (killing is no murder). Εμείς δεν είμαστε γενικά ενάντια στον πολιτικό φόνο, όμως οι μεμονωμένες απόπειρες δολοφονίας σαν επαναστατική τακτική είναι άσκοπες και επιζήμιες. Μόνο το μαζικό κίνημα μπορεί να θεωρηθεί σαν πραγματική πολιτική πάλη. Και οι μεμονωμένες τρομοκρατικές ενέργειες μπορούν και πρέπει να φέρουν όφελος μόνο όταν βρίσκονται σε στενή και άμεση σύνδεση με το μαζικό κίνημα›. Είναι επιστολή του Λένιν το 1916.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Από το Κόκκινο Βιβλίο του Μάο δεν μας έχουν διαβάσει τίποτε ακόμα.
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο Μάο ως διανοητής δε μπορεί να σταθεί στο ίδιο ύψος με τον Λένιν.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Επειδή αναφέρατε εχθές το όνομα του εντολέα μου και το όνομα του κ. Τεντολούρη, ενός αξίου συναδέλφου και πολύ καλού φίλου, τον οποίο μάλιστα συνδέσατε σε ερώτηση που σας έγινε ως θύμα πολιτικών πιέσεων, την περίοδο που είχε αναλάβει τον εντολέα μου, τον κ. Τζωρτζάτο. Κάτι αρχίσατε να λέτε, θέλω να το πείτε αυτό, η ερώτηση ήταν αν οι δικηγόροι δέχθηκαν πιέσεις, ταυτίστηκαν με εντολείς... τί ακριβώς είχατε πει;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Αυτό είναι ηλίου φαεινότερον για όποιον έχει παρακολουθήσει την πολιτική ζωή και ειδικά έτσι όπως παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ, από το περασμένο καλοκαίρι μέχρι σήμερα. Είπα χθες ότι θυμάμαι σε ένα παράθυρο, νομίζω του ALPHA, τον κ. Τεντολούρη να βάλλεται πανταχόθεν διότι ήταν μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του Συνασπισμού και θεωρούσαν ότι η ιδιότητά του ως δικηγόρου του Τζωρτζάτου, ενός κατηγορούμενου ως μέλους της 17Ν, ήταν ασύμβατη με την πολιτική του ιδιότητα, ενώ δεν υπήρχε κανένας λόγος, ούτε Βουλευτής ήταν ο άνθρωπος ούτε τίποτα. Εξαναγκάστηκε σε δύο μέρες αν θυμάμαι καλά, Κυριακή πρέπει να ήταν, να υποβάλλει παραίτηση από την Κεντρική Πολιτική Επιτροπή του Συνασπισμού, η οποία παραίτηση απ’ ότι ξέρω, ακόμη δεν του έχει επιτραπεί.
Να πω και κάτι ακόμη: Η κα Κούρτοβικ και ο κ. Ραχιώτης δεν είναι εδώ, υπήρξαν τα αντικείμενα του focus των τηλεοπτικών καμερών ολόκληρο το καλοκαίρι. Γινόταν διαδήλωση ενάντια στον πόλεμο και οι κάμερες εστίαζαν με φλουτάρισμα γύρω-γύρω και έντονο κοντράστ μέσα στον κύκλο, την κα Κούρτοβικ. «Να και η Κούρτοβικ στην πορεία› λες και ήταν είδηση που η Κούρτοβικ ήταν στην πορεία. «Να κι ο Ραχιώτης στην πορεία, να και ο Σερίφης στην πορεία›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επειδή είναι γνωστά πρόσωπα....
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Όχι κ. Πρόεδρε, υπήρχαν Βουλευτές στις πορείες, υπήρχαν πολιτικά πρόσωπα, όμως ο φακός εστίαζε στους δικηγόρους των τρομοκρατών. Η κα Κούρτοβικ δέχθηκε τόνους λάσπης και μάλιστα στο Δικαστήριό σας με έγγραφη δήλωση που διαβάστηκε από τα έδρανα της Πολιτικής Αγωγής, όσοι προτιθέμεθα να έρθουμε ως μάρτυρες γι αυτή την υπόθεση υπεράσπισης, χαρακτηριστήκαμε ως «συνοδοιπόροι›.
Προσωπικά δε μ’ ενοχλεί καθόλου όμως η έκφραση της συνοδοιπορίας έχει ένα φορτίο από τα μαύρα χρόνια του μοναρχοφασισμού, τότε που όσοι χαρακτηρίζονταν συνοδοιπόροι, το λιγότερο που μπορούσαν να πάθουν ήταν να πάνε στη Μακρόνησο και το περισσότερο να στηθούν στο Εκτελεστικό απόσπασμα.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Για τον κ. Τεντολούρη, αυτό που είπατε ότι υπέβαλλε την παραίτησή του στην Κεντρική Πολιτική Επιτροπή του Συνασπισμού, η οποία παραίτηση δεν του επεστράφη, το ερώτημά μου είναι το εξής: Πού αποδίδετε αυτή τη στάση; Ο Συνασπισμός είναι ένα κόμμα το οποίο σέβεται τους θεσμού αποδεδειγμένα, σέβεται τη δικηγορία, έχει Πρόεδρο έναν διακεκριμένο δικηγόρο, έχει Βουλευτή και υποψήφιο Δήμαρχο έναν πρώην Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, πού αποδίδεται το γεγονός ότι ένα μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και τακτικός αρθρογράφος στην «ΑΥΓΗ› της Κυριακής δίνει μια παραίτηση και δεν του λένε αμέσως «μα τί είναι αυτά που λες, κάνε τη δουλειά σου›. Πού το αποδίδετε αυτό;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Υπήρξε μια ολόκληρη περίοδος όπου, όπως έχω πει σε μια ομιλία μου πρόσφατα σε μια εκδήλωση, «όλα τά’ σκιαζε ο Κακαουνάκης και τα πλάκωνε ο Ευαγγελάτος›, παραφράζοντας τον Ύμνο προς την Ελευθερία. Ήταν τόσο τρομακτική η πίεση που κάποιοι σχηματισμοί της καθεστωτικής Αριστεράς αισθάνθηκαν την ανάγκη, όχι απλώς να διακηρύξουν τις πολιτικές τους θέσεις που ποτέ σε τελευταία ανάλυση δεν είχαν οποιαδήποτε επικάλυψη με τις θέσεις οργανώσεων όπως η 17Ν αλλά να μετατραπούν στο κυνήγι μαγισσών που είχε ξεκινήσει εκείνη την περίοδο.
Αυτό βέβαια δεν τους τιμά όχι ως κόμματα της Αριστεράς που κατ’ εμέ δεν είναι, δεν τους τιμά ως υπερασπιστές αυτής της αρχικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλετε να δικάσουμε την κοινοβουλευτική Αριστερά τώρα;
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Η ερώτηση κ. Πρόεδρε αποσκοπούσε στην άποψη του μάρτυρα αν ήταν προϊόν πολιτικής πίεσης και πολιτικής υποταγής αυτή η συμπεριφορά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ρωτώ τί μας ενδιαφέρει εμάς αν ο κ. Τεντολούρης προτίμησε να φύγει. ¶λλωστε είναι εδώ δικηγόρος του κ. Παπαναστασίου. Για να είναι εδώ ο κ. Τεντολούρης να εξακολουθεί να είναι δικηγόρος, μήπως γι αυτό ή για κάτι άλλο έφυγε από τον κ.Τζωρτζάτο; Μήπως ήταν άλλος ο λόγος;
Π. ΓΙΩΤΗΣ: Φυσικά και ήταν άλλος ο λόγος.
(διαλογικές συζητήσεις)