Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να πω στο Δικαστήριό σας ότι κι εγώ από την πλευρά της υπεράσπισης θα ήθελα να είχα την ίδια άποψη με σας, ότι όλα λειτουργούν ρολόι σε αυτό το χώρο. Έχω άλλη άποψη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλύτερα.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Κάθε φορά που πάμε να θέσουμε ένα θέμα μιλάτε ότι θίγουμε τους θεσμούς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ρωτήστε τον μάρτυρα.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Στις 8 Ιανουαρίου 1979 εξεδόθη η ομόφωνη απαλλακτική απόφαση που ήσασταν κι εσείς τότε μάρτυρας για τον κ. Γιάννη Σερίφη. Σας περνάει από το μυαλό ότι το 2003 πριν από λίγες ημέρες αυτή τη δικογραφία την ανέσυρε παράγοντας Δικαστικός που είχε σχέση με την ανάκριση για να την μελετήσει; Και αν ναι, ποιο λόγο είχε; Αν σας περνά από το μυαλό.
Μ. ΓΛΕΖΟΣ: Δεν το ξέρω.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Το θέτω ως βέβαιο γιατί είναι βέβαιο και θα το αποδείξω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι υποθετικό ερώτημα. Ελάτε αν θέλετε εδώ πέρα και να πάει ο κ. Γλέζος να σας κάνει ερωτήσεις. Είναι ικανότατος. Τον εμπιστεύτηκε ένα σωρό κόσμος και όχι μόνο πολιτικής απόχρωσης. Το ξέρει αυτό. Ξέρουμε ποιος είναι ο κ. Γλέζος.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Η δική μας η άποψη για τον κ. Γλέζο είναι δεδομένη κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν θέλουμε υποθετικά.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Δεν είναι υποθετικό ερώτημα κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν το ξέρει ο μάρτυρας.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Το θέτω ως γεγονός όμως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, όχι. Του θέτω κι εγώ ως γεγονός ότι έγινε εκείνο. Το ξέρετε; Όχι. Δεν απαντάτε. Εγώ απαγορεύω την ερώτηση. Κάποτε πρέπει να τελειώνει η δίκη. Να τελειώσει με την δικονομία. Έχει κάνει κοιλιά η δίκη και τα έχει βάλει όλος ο κόσμος με μένα. Εγώ καθυστερώ την δίκη; Βλέπετε τί ερωτήσεις κάνω.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Δεν ξέρω κ. Πρόεδρε αν τα έχουν βάλει με σας, ούτε το διάβασα πουθενά, ούτε και το άκουσα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βεβαίως.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Κατά συνέπεια δεν μπορώ να το ξέρω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ότι καθόμαστε και κάνουμε «κοιλιές› λένε όλοι.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Εάν εσείς κ. Πρόεδρε έχετε κάποιους άλλους που να πιέζουν και να σας λένε αυτό το πράγμα είναι δικό σας το ....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν πιέζει κανένας. Τί γράφει ο Τύπος σας λέω.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Δεν το έχω δει ποτέ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχω όμως γνωστούς οι οποίοι μου λένε ότι η διαδικασία πάει, ξέφυγε. Αφού τα γράφει ο Τύπος δίκιο έχει φαίνεται. Σας παρακαλώ πολύ να προχωράτε μέσα στην δικονομία. Δεν θα κάνουμε ερωτήσεις άσκοπες.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: ¶στοχες κ. Πρόεδρε είναι....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτή ήταν άσκοπη.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Δεν κάθεστε να ακούσετε όμως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Καλά έκανε και την ανέσυρε, αυτός είναι υπεύθυνος.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Μα αυτό δηλώνει κ. Πρόεδρε την πολιτική δίωξη του Σερίφη και δηλώνει την συνέχεια αυτής της υπόθεσης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Αν βρουν κάτι άλλο ας κάνουν ότι θέλουν αυτοί. Ετούτη η δίκη με ενδιαφέρει αν έχει κάνει τίποτα ο κ. Σερίφης. Με νοιάζει εμένα αν είναι πολιτική η δίωξη που λέτε εσείς; Τί δουλειά έχω εγώ; Είμαι τμήμα κανενός μηχανισμού υπόγειο εδώ πέρα;
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Έχετε ακούσει από το στόμα μας να λέμε τέτοια πράγματα; Ακούσατε από εμάς ποτέ να έχουμε πει κάτι για το Δικαστήριο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι.
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Κλείνει λοιπόν το θέμα. Το θέμα που ανοίγει είναι το εξής: Όταν κατ’ επανάληψη τονίσαμε ότι δεν έχουμε πολιτικό έγκλημα για τον κ. Σερίφη αλλά έχουμε πολιτική δίωξη, είπαν ότι συνωμοσιοργούμε εδώ μέσα. Για να αποδείξω λοιπόν ότι δεν έχουμε αυτή την έννοια όταν μιλάμε κι ότι γνωρίζουμε τί έχει γίνει και στα παρασκήνια αυτής της υποθέσεως, είμαστε υποχρεωμένοι....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι τα παρασκήνια εδώ που θα κρίνουν την υπόθεση ή η αποδείξεις; Ό,τι αποδεικνύεται, εδώ χρειάζεται πλήρης απόδειξη, πέραν πάσης εύλογης αμφιβολίας. Είναι άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Είναι το ίδιο να δικάζεις τον έναν και ίδιο να τον παραπέμπεις;
Φ. ΚΟΤΕΑΣ: Εύχομαι κ. Πρόεδρε όλα αυτά να υλοποιηθούν στην πράξη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παρακαλώ να έρθει ο κ. Ralf Drois του Klaouss. Πότε γεννηθήκατε;
R. DROIS: Το 1965
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεννηθήκατε στη Γερμανία. Επάγγελμα;
R. DROIS: Κηπουρός.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Χριστιανός;
R. DROIS: ¶θεος είμαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Επικαλούμαι τη συνείδησή μου και την τιμή μου ότι θα πω την αλήθεια›.
R. DROIS: Έχω ένα μικρό κείμενο να διαβάσω, μετά θα απαντήσω στις ερωτήσεις σας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η δικονομία λέει ότι δεν μπορούμε....
R. DROIS: Θα με διευκόλυνε πάρα πολύ να το διαβάσω.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπορεί η Υπεράσπιση να μας δώσει το κείμενο αυτό σαν έγγραφο. Λοιπόν, πείτε μας τί ξέρετε για τον Γιάννη Σερίφη.
R. DROIS: Προσωπικά τον ξέρω εδώ και μία εβδομάδα, απλά ξέρω πάρα πολύ για τη δράση του. Βρίσκομαι εδώ στην Αθήνα ως μάρτυρας υπεράσπισης του Γιάννη Σερίφη. Είμαι αναρχικός και πιο συγκεκριμένα αναρχο-συνδικαλιστής. Είμαι μέλος του Αναρχικού Συνδικάτου FAU της Γερμανίας που σημαίνει στα ελληνικά «Ελεύθερη Ένωση Εργατών και Εργατριών›.
Σε αντίθεση με τα μεγάλα ρεφορμιστικά συνδικάτα στη Γερμανία, προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα κίνημα αμφισβήτησης στη χώρα μας, ένα κίνημα αγωνιστικό και στην τελική ανάλυση επαναστατικό. Για να ανατρέψουμε το σημερινό σύστημα εκμετάλλευσης και καταπίεση στον αγών μας χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα της άμεσης δράσης τα οποία είναι καταλήψεις, απεργίες, μποϋκοτάζ, σαμποτάζ, διαδηλώσεις, προκηρύξεις κλτ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σαμποτάζ, δηλαδή βάζουμε μια βόμβα κτλ.;
R. DROIS: Όχι, δε βάζουμε βόμβες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αλλά, τί σαμποτάζ; Χαλάμε λίγο το τρένο να μη μπορεί να ξεκινήσει;
R. DROIS: Αν δεν υπάρχει καλός μισθός, αν υπάρχει εντατική πίεση πάνω στη δουλειά, βάζεις ένα εργαλείο στο μηχάνημα... είναι πολύ απλό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βάζουμε ένα κλειδί μέσα σ’ ένα εργαλείο, κλείνει το εργοστάσιο και μένουν κι άλλοι χωρίς δουλειά.
R. DROIS: Στο συνδικάτο μας δεν υπάρχει ηγεσία και δεν πληρώνεται κανείς. Όλα τα μέλη μιας πόλης αποφασίζουν μαζί για τις δραστηριότητές τους. Με αυτόν τον τρόπο οργάνωσης προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την απομόνωση του ανθρώπου στη σημερινή κοινωνία.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Να παρέμβω λίγο: Ήρθαμε να ακούσουμε την Οργάνωση του Αναρχικού Συνδικάτου της Γερμανίας;
R. DROIS: Όχι, πρέπει να ξέρετε όμως για ποιο λόγο είμαι εδώ πέρα, αφού ο Γιάννης Σερίφης πιστεύει στα ίδια πράγματα όπως τα πιστεύουμε εμείς. Γι αυτό το λόγο πρέπει να ξέρετε τί κάνει η FAU στη Γερμανία και μάλλον δεν είναι γνωστό για όλους.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Υπάρχουν κανόνες οι οποίοι ορίζουν πώς θα εξεταστείτε. Δεν δικαιούστε να τους παραβείτε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν κάνει να διαβάζετε λέει ο κ. Εισαγγελεύς, δε μπορώ να σας επιτρέψω από δω και πέρα.
R. DROIS: Τότε θα προσπαθήσω να τα πω ελεύθερα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πείτε αν είναι καλός άνθρωπος ο κ. Σερίφης.
R. DROIS: Ο Σερίφης είναι πολύ καλός άνθρωπος. Τον Οκτώβριο του 2002 όταν μάθαμε ότι ξανασυνελήφθη ο Σερίφης, πήραμε την απόφαση με το Συνδικάτο μας να ξεκινήσουμε και μια κίνηση αλληλεγγύης στη Γερμανία, αφού ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι εδώ και 35 χρόνια το ελληνικό κράτος προσπαθεί με μανιακή επιμονή και κάθε δυνατότητα που έχει να βάλει τον Σερίφη μέσα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτό πώς το ξέρετε;
R. DROIS: Το ξέρω από Έλληνες φίλους, από τις εφημερίδες της Ελλάδας.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Διαβάσατε τη δικογραφία;
R. DROIS: Διαβάζω την «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ› και την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ›.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Τη δικογραφία τη διαβάσατε;
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Κάθε μάρτυρας πρέπει να διαβάσει τη δικογραφία κ. Πρόεδρε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Drois συνεχίστε την κατάθεσή σας χωρίς χαρτί, έτσι όπως τα λέτε.
R. DROIS: Χωρίς να με διακόπτουν όμως, για μένα είναι αρκετά δύσκολα τα πράγματα γιατί είναι μια ξένη γλώσσα και αν μετά από κάθε δεύτερη φράση λέει κάποιος κάτι δεν μπορώ να συγκεντρωθώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κι εγώ δε θα μπορούσα να συγκεντρωθώ αν τα έλεγα γερμανικά. Πείτε τα λοιπόν όπως τα καταλαβαίνετε.
R. DROIS: Είναι γνωστό και στην Ελλάδα και στη Γερμανία ότι ο Σερίφης δουλεύει με ανοιχτό τρόπο, είναι αγωνιστικής, είναι συνδικαλιστής. Ήθελε πάντα την ανατροπή του σημερινού συστήματος, ήθελε πάντα να ανατρέψει τον καπιταλισμό. Το έκανε όμως με ανοιχτό τρόπο και αυτό δεν ταιριάζει καθόλου με τη 17Ν, μα καθόλου.
Τη δεκαετία του ’70 που δούλευε στη Γερμανία, ήταν μέλος του μεγαλύτερου συνδικάτου της Γερμανίας. Δεν συμμετείχε τότε στο Δ.Σ., δούλευε σε Επιτροπές και αυτό κάνει απ’ ότι ξέρω από την αρχή που δουλεύει. Το συνέχισε μετά και στην Αθήνα, στην AEG, το συνέχισε όταν δούλευε στα τρόλεϊ και όλη η δράση του πάντα ήταν ανοιχτή, αγωνιστική με την ουτοπία να ανατρέψει την εκμετάλλευση του εργάτη εδώ στην Ελλάδα και στη Γερμανία.
Τώρα να τον μπλέκετε συνέχεια με κάθε ένοπλη ομάδα που εμφανίζεται στην Ελλάδα, αυτό το θεωρώ μανιακή επιμονή, το έχω ξαναπεί. Ο στόχος είναι διαφορετικός από τη 17Ν και η δράση είναι πάρα πολύ διαφορετική.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Εσείς είστε νέος. Εκεί στο συνδικάτο σας είδατε και παλαιότερους, αυτές τις απόψεις τις έχουν και άλλοι εργάτες στη Γερμανία για τον Σερίφη, που τον ήξεραν εκεί 10 χρόνια;
R. DROIS: Βέβαια, το όνομα Σερίφης είναι πάρα πολύ γνωστό στη Γερμανία στο συνδικαλιστικό χώρο και στους αναρχικούς και εμείς για παράδειγμα κάναμε διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες μπροστά από ελληνικά Προξενεία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε, τώρα;
R. DROIS: Τώρα, τον Οκτώβριο, το Νοέμβριο, με αρκετά μεγάλη απόδοση από τους Έλληνες που πέρασαν, μας χαιρετούσαν, μας έλεγαν «καλά κάνετε παιδιά›. Μαζέψαμε και υπογραφές, τη λίστα την έχει ο δικηγόρος.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Αυτοί τί είναι; Πολίτες; Τί πρόσωπα είναι αυτά;
R. DROIS: Αυτά τα πρόσωπα δεν τα ξέρω βέβαια όλα προσωπικά, αλλά ξέρω ότι υπογράφουν πολίτες, υπογράφουν εργάτες, υπογράφουν σπουδαστές, φοιτητές, μαθητές, όλος ο κόσμος που ενδιαφέρεται λίγο για την πολιτική υπογράφει. Έχω να πω πάνω σε αυτό το θέμα και ένα άλλο πράγμα.
Πριν από ένα μήνα έστειλα δύο γράμματα προσωπικά στον Γιάννη Σερίφη. Το ένα ήταν ένας μεγάλος φάκελος με εφημερίδες. Αυτές οι εφημερίδες έφτασαν στο σπίτι του. Το δεύτερο ήταν ένας μικρός φάκελος με 10 λίστες με υπογραφές και δεν είναι καθόλου τυχαίο νομίζω, που δεν έφτασε μέχρι σήμερα. Δηλαδή, μάλλον η ελληνική αστυνομία το πήρε για να ελέγξει ποιοι υπογράφουν, ποιοι είναι αυτοί οι τύποι, δεν ξέρω.
Σ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ: Αφού θα καταθέσουμε αυτό το χαρτί με τις υπογραφές, δε βλέπω να έχει μπροστά ένα κείμενο, σας είπαν εσάς τί να πείτε εδώ στο Δικαστήριο για το ποια είναι η θέση τους;
R. DROIS: Μπροστά στις άλλες λίστες βάλαμε πράγματα που έλεγε ο Γιάννης Σερίφης σε μια συνέντευξη στην εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ› και η απαίτησή μας ήταν η άμεση απελευθέρωση του αγωνιστή Γιάννη Σερίφη. Ήταν τότε που ήταν στη φυλακή ακόμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα μας τα δώστε αυτά για να τα μονογράψω εγώ, να πάνε στη θέση τους. Να πάτε στο καλό.
Η κυρία Βακαλοπούλου Ελισάβετ είναι μάρτυρας Υπεράσπισης του κ. Σάββα Ξηρού, σύζυγος του Αντόνιο Τζουλιάνο.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας και από τους τελευταίους ίσως φιλέλληνες Ιταλούς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εσείς είστε Αρχιτέκτων – Πολεοδόμος.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Φοβάμαι ότι θα βρεθώ κατηγορουμένη για την ιδιότητα του πολεοδόμου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λοιπόν, ««Ορκίζομαι να πω την αλήθεια›
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Ορκίζομαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ρωτάτε εσείς καλύτερα κ. Βλάχο.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Κυρία Βαλακοπούλου, πείτε μου σας παρακαλώ τί σας έδωσε το κίνητρο να καταθέσετε ως μάρτυρας υπεράσπισης για τον Σάββα Ξηρό.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Δεν τον εγνώριζα, με εντυπωσίασε η περίπτωσή του και από τότε άρχισα να παρακολουθώ. Αν δεν με διαψεύσει ο Μανόλης Γλέζος, είμαι η αρχαιότερη εδώ μέσα, η ζωή μου συμπίπτει με ¾ του περασμένου αιώνα, ενός αιώνα με συγκλονιστική πολιτική ιστορία.
Επιπλέον έζησα στην Ιταλία, υπέστην πάρα πολλές ανακρίσεις, άλλες με απειλή βασανιστηρίων, άλλες με βασανιστήρια, πλήρωσα πολύ ακριβά το γεγονός ότι ανήκα στη γενιά της αντίστασης, πέρασα από την ΕΣΑ των ΕΣ-ΕΣ από την οδό Μέρλιν και από το Χαϊδάρι και σκέφθηκα, αυτός ο άνθρωπος που όντας ένα βαριά τραυματισμένο πλάσμα, έπεσε πάνω του ένας δεκάτονος ογκόλιθος, αν η δική του μοίρα είναι καλύτερη ή φρικτότερη από τη φρικτότερη δική μου εκδοχή. Βρήκα ότι φρικτότερη. Αυτό με συγκίνησε. Από εκείνη τη στιγμή κάπως παρακολούθησα την κατάσταση.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Έχετε ακούσει για τις μεθόδους ανάκρισης που αιτιάται ο κ. Σάββας Ξηρός ότι χρησιμοποιήθηκαν όσον καιρό νοσηλευόταν στον «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ›;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας κι ύστερα δεν έχω ακούσει τίπτα.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Αν έχετε πληροφορηθεί ότι ο κ. Σάββας Ξηρός έχει παραπονεθεί ότι χρησιμοποιήθηκαν κάποιες μέθοδοι ανακριτικές οι οποίες δεν ήταν νόμιμες. Το έχετε ακούσει αυτό;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Όσον καιρό μου επιτρέπει η δουλειά μου, η οποία είναι σχεδόν 12ωρη καθημερινά, συνεχίζω να δουλεύω, παρακολουθώ τη Δίκη. Φυσικά το έχω διαβάσει, δεν το έχω ακούσει, το έχω διαβάσει αυτό. Ένας άνθρωπος που είπε ορισμένα πράγματα και μετά ορισμένα απ’ αυτά, δε θυμάμαι λεπτομέρειες, τα αναίρεσε και είναι φυσικό να αναρωτηθείς το γιατί.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Μήπως εσείς από την προσωπική σας ιστορία και εμπειρία, άμεση ή έμμεση έχετε ακούσει ως τώρα να γίνει χρήση παρόμοιων ανακριτικών μεθόδων; Και σε ποιον;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Μου το υπενθύμισε ένα σημείωμα στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ› ενός πράγματος του οποίου ήμουν αυτήκοος μάρτυς. Μας περιέγραψε η αξέχαστη, η πολυαγαπημένη φίλη Αμαλία Φλέμινγκ τη δική της ανάκριση στην υπόθεση δραπέτευσης του Παναγούλη. Μεταξύ άλλων περιέγραψε –μου διαφεύγει το όνομα- ένα παιδί που ήταν συγκατηγορούμενός της, αφού την ανέκριναν επί κάποιες μέρες, μπήκε μέσα, κοίταζε το κενό σαν υπνωτισμένος και άρχισε να της κάνει ερωτήσεις περίεργες που θα την ενέπλεκαν. Δε θυμάμαι το περιεχόμενο των ερωτήσεων. Η Αμαλία ήταν τρομοκρατημένη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχουμε μέχρι τώρα λοιπόν από την Κομαντατούρ τη δική σας, έχουμε της Αμαλίας Φλέμινγκ επί δικτατορίας, να δούμε και καμία δική μας εδώ πέρα τώρα. Μετά το ’74 έχετε καμία;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει δεν έχω τίποτα άλλο.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Θέλω να πω κάτι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θεωρητικά είναι ανοιχτός ο δρόμος να πείτε, αλλά είναι και οι κυρώσεις είναι κακούργημα.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε σέβομαι την ελληνική Δικαιοσύνη και το έχω γράψει κιόλας. Αλλά θέλω να ξέρω αν μια Αρχή που χρησιμοποιεί ορισμένες μεθόδους αυτό είναι κεραυνός εν αιθρία, δηλαδή μιλώ για την ανακριτική Αρχή που αντιμετώπισε...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί ήρθε εδώ πέρα ο κ. Σφυτούλης κι έλεγε άλλα πράγματα. Λέει «αστυνομικοί ήταν, δεν σου έδιναν παγωτό αλλά εν πάση περιπτώσει δεν με βασάνισαν›. Ήθελαν να βγάλουν πολλά εννοείτε οι Αρχές από τον Σκυφτούλη. Αλλά δεν τον παρέπεμψαν τον άνθρωπο, απαλλάχτηκε.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Κύριε Πρόεδρε είναι χαρακτηριστικό ότι το δημοσίευμα της «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ› αναδημοσίευση από βιβλίο της Αμαλίας Φλέμινγκ αναφέρεται ακριβώς σε ανακριτικές μεθόδους με μη χρήση άμεσης σωματικής βίας, αλλά με χρήση ψυχοφαρμάκων και μάλιστα τα οποία δεν είναι ειδικά για να εξάγουν συγκεκριμένο αποτέλεσμα, ανιχνεύσιμα μπορεί να είναι σ’ ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, αλλά όπως αναφέρει και η Φλέμινγκ που νομίζω ότι είναι μια αξιόπιστη μαρτυρία την εποχή εκείνη, υπάρχουν κοινές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην αναισθησιολογία, οι οποίες όταν συνδυαστούν με συγκεκριμένη ανακριτική μέθοδο, μπορούν να διαλύσουν την προσωπικότητα του ανακρινομένου. Αυτό, το κατέθεσε η μάρτυς, υπάρχει και το ανάλογο δημοσίευμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είπε από ό,τι διαβάζει στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ› όχι ότι πήγε η ίδια να τα λέει.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Η ίδια έχει ακούσει από τη Φλέμινγκ προσωπική της φίλη να τα διηγείται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μας είπε και για τη Κομαντατούρ. Παρακάτω.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Πιάστηκα από κάτι χειρότερο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να μην ξανάρθει ποτέ αυτή η εποχή.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Λέτε κ. Πρόεδρε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν το θέλω να έρθει.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Κανείς δεν το θέλει φυσικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί σας βλέπω εσείς είστε γλυκύτατη σαν άνθρωπος και δεν θα θέλετε κακό για κανέναν.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε για ένα πράγμα όμως οι πιθανότητές μου είναι τόσες, ώστε να μην νομίζω ότι δεν είναι σεβασμός στο δικαστήριο να το πω. Είμαι σχεδόν βέβαιη ότι ο φορέας που επί 30 χρόνια περίπου ταπεινωνόταν από τις ενέργειες της 17Ν με αποκορύφωμα το σουλάτσο στο αστυνομικό τμήμα –αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ τα θαυμάζω αυτά- αυτός ο φορέας τον είχε στα χέρια του τον Σάββα Ξηρό και θα ήθελε έστω την ύστατη στιγμή, να καταγάγει μια επιτυχία. Δεν νομίζετε;
Δεν έχω δικαίωμα να πιστεύω ότι 99% τον πίεσαν; Ένα βαριά τραυματισμένο άνθρωπο; Το έχω αυτό το δικαίωμα και το έχει ο καθένας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: ¶λλοι λένε 99%, άλλος θα πει 10%. Όλα ανοιχτά είναι.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Αν είχα 10% δεν θα το ανέφερα κ. Πρόεδρε. Σέβομαι αρκετά το δικαστήριο και αν είχα 10% δεν θα το έλεγα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ξέρετε, στα μόνα που θα ήμουν αντίθετος είναι αυτή η μέθοδος. Είναι εγκληματική η μέθοδος αν πράγματι έγινε.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Χαίρομαι. Γιατί εγώ δεν έχω υποστεί μόνο φάλαγγα, έχω υποστεί φοβερές πιέσεις και δεν υπάρχει χειρότερη πίεση από το να σου λένε ότι έπιασαν τον πατέρα σου και τη μητέρα σου, ή τη μικρότερη αδελφή σου και τη βασανίζουν. Εκεί, δεν είμαι 10%, δεν θα το ανέφερα καν αν ήμουν μόνο 10%. Οι άνθρωποι έπρεπε κάτι να βγάλουν πριν να το δώσουν στα χέρια της τακτικής ανάκρισης.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Σήμερα που ενημερώνεστε όπως είπατε συνειδητά για την περίπτωση του Σάββα Ξηρού μετά το ενδιαφέρον που σας κίνησε η περίπτωση του. Ποια είναι η γνώμη της κοινωνίας για το συγκεκριμένο κατηγορούμενο; Τον θεωρεί ένα κοινό ληστή ή εγκληματία του κοινού ποινικού Δικαίου ή τον θεωρεί ένα άνθρωπο ο οποίος έχει δράση πολιτική;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Η ελληνική κοινή γνώμη είναι περίεργη. Είναι ικανή να θαυμάζει πράξεις όχι άξιες θαυμασμού. Είναι ικανή να κατασπαράζει δρυός πεσούσης και μετά να ξανασυγκινείται και να φτάνει στο σημείο να παρακαλεί κάποιοι άνθρωποι να μην έχουν βαριές επιπτώσεις.
Προτιμώ να μιλήσω για τις δικές μου εμπειρίες. Έζησα στην Ιταλία τη δεκαετία της εξέγερσης ευρωπαϊκής Νεολαίας. Την ενέπνεαν πολλά πράγματα τότε κ. Πρόεδρε, δεν θα ήθελα να μακρηγορήσω όμως θα θυμίσω την επανάσταση των γαρύφαλλων, τη νίκη του Βιετνάμ, τη νέα αμερικάνικη Αριστερά, τα σεμινάρια του Μαρκούζε και από την άλλη τις επιθέσεις που υπέστη η ίδια η ευρωπαϊκή νεολαία και η αμερικάνικη, τις εκτελέσεις στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ κλπ.
Από αυτήν η ευρωπαϊκή σπουδάζουσα εξεγέρθηκε ολόκληρη και η μισή από αυτή την ευρωπαϊκή σπουδάζουσα πίστεψε στην ένοπλη εξέγερση, στους αντάρτες των πόλεων, στο ένοπλο Κόμμα il partito armato εγώ τα έζησα αυτά σε καθημερινή βάση. Έχει γράψει ιταλικό περιοδικό ένα άρθρο «Το αρχιπέλαγος 45άρι›, εκεί οι Οργανώσεις αυτές είχαν γίνει μαζικό Κίνημα και πραγματικά εγώ η ίδια απορούσα πως μπόρεσαν την εποχή που η οικονομία της αγοράς ήταν στο απόγειο και η καταναλωτική κοινωνία ήταν στο απόγειο, προσέφερε, πως μπόρεσαν κάποιοι θεωρητικοί οι ίδιοι να επεξεργαστούν αυτή την ιστορία, οι οποίοι δεν λέρωσαν ποτέ τα χέρια τους με πράξεις.
Αγωνίστηκαν να βρουν στον Τόνι Νέγκρι πράξεις, αλλά έμεινε στη θεωρία ο Τόνι Νέγκρι και δεν απορώ γιατί τους πίστεψε η μισή σπουδάζουσα και τους ακολούθησε. Απορώ πως αυτοί έκαναν αυτό το πράγμα. Αν αυτό ήταν δονκιχωτισμός επαναστατικός, ή το γεγονός ότι η εξεγερμένη νεολαία δεν θα άφηνε καλά – καλά να μπουν στα Πανεπιστήμια και να διδάξουν στις έδρες τους, αν τότε όλοι τους αυτοί θέλησαν να είναι βασιλικότεροι του βασιλέως ή μάλλον αριστερότεροι της Αριστεράς.
Και μάλιστα σε μια χώρα με όχι απλώς δεδομένη τη νομιμότητα του Κομμουνιστικού Κόμματος, αλλά με δεδομένη τη συμβολή του στο ήθος της ιταλικής πολιτείας, στον πολιτισμό, στις μελέτες των επιμέρους προβλημάτων. Γίνεται η δίκη με καθαρά χέρια και δεν βρίσκουν ούτε μία περίπτωση, αγωνίζονται για να το ενοχοποιήσουν. Είχαν τη μισή εξουσία στα χέρια τους, εξουσία δήμων, εξουσία περιφερειών και όμως δεν μπόρεσαν να βρουν σε αυτούς τους ανθρώπους τίποτα. Ήταν μια άλλη Ιταλία εκείνη.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Θα επανέλθω όμως στην ερώτησή μου γιατί θέλω μια απάντηση από εσάς. Η κοινή γνώμη στην Ελλάδα σήμερα έτσι όπως εσείς σαν μια πολίτης όπως αντανακλάται στη συνείδησή σας.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Είπα ότι ήδη υπάρχει μια μεταστροφή.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Υπάρχει η εντύπωση σήμερα ότι ο Σάββας Ξηρός είναι ένας κοινός εγκληματίας ή είναι ένας επαναστάτης;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Η κοινή γνώμη ήδη έχει μια μεταστροφή και η κοινή γνώμη επιδοκιμάζει την πολιτισμένη συμπεριφορά του δικαστηρίου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να πούμε κάτι για την κοινή γνώμη. Το «Ωσανά› από το «Σταύρωσον – Σταύρωσον› από τον ίδιο κόσμο, απέχει λίγες μέρες. Όσο η Κυριακή των Βαϊων από τη Μεγάλη Πέμπτη.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Αν μου πείτε να καταδικάσω τη μισή ευρωπαϊκή σπουδάζουσα για την επιλογή της, θα σας πω ότι δεν έχει νόημα. Θα μπορούσα να καταδικάσω αυτούς που επηρέασαν. Δεν μπορώ να καταδικάσω τις αφετηρίες της, δεν μπορώ να καταδικάσω τα κίνητρά της. Το ίδιο ισχύει για τη 17Ν.
Δηλαδή αν είχαν δέκα λόγους οι Ευρωπαίοι να εξεγερθούν στην Ελλάδα που η 17Ν εκδικιόταν μια ανωμαλία, αυτοδικούσε έναντι μιας τέτοιας ανωμαλίας που έριξε πάρα πολύ πίσω την Ελλάδα. Ερχόμουν τα καλοκαίρια κι έβλεπα την ανοδική πορεία της Ελλάδας, την οικονομική και την πολιτιστική και μας έριξαν πίσω. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν εκατό κίνητρα, αν οι άλλοι είχαν δέκα.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Μια ακόμη ερώτηση. Νομίζω ότι με τον τρόπο σας ήδη έχετε εν μέρει απαντήσει. Η Οργάνωση 17Ν τα χρόνια αυτά που δρούσε είχε μια απήχηση με τις ενέργειές της αυτές σ’ ένα τμήμα τουλάχιστον της ελληνικής κοινωνίας; Δηλαδή υπήρχαν άνθρωποι που δεν ξέρουμε πως τοποθετούνται στις συγκεκριμένες ενέργειες οι οποίοι όμως έλεγαν ότι δρα εκεί που οι άλλοι έχουν αποτύχει να φέρουν λύσεις;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι μόνο με τις πρώτες τους πράξεις και για κάποια χρόνια είχαν απήχηση. Το πανελλήνιο πανηγύριζε για τις πρώτες πράξεις κι έλεγε επιτέλους κάποιοι παίρνουν το αίμα μας πίσω.
Θα επανέλθω στην Αμαλία Φλέμινγκ. Δεν έχω γνωρίσει μεγαλύτερη αλτρουίστρια από την Αμαλία Φλέμινγκ. Μου είπε ότι «εσύ αντιδράς (όπως θα πω ότι αντέδρασα) επειδή δεν σε έπιασαν και δεν σε βασάνισαν. Σε καλύπτει η ξένη υπηκοότητα›. Γιατί εγώ τα έβαψα μαύρα και για τις πρώτες πράξεις και νόμιζα ότι λυπόμουν σαν ανθρώπινα πλάσματα τον Γουέλς ή το Μάλλιο ή τον Μπάμπαλη. Η αγωνία μου ήταν ότι κάποιοι νέοι άνθρωποι παγιδεύτηκαν σε ένα δρόμο –με το παγιδεύτηκαν ίσως θα θυμόσουν με την έκφρασή μου αυτή- επέλεξαν πολιτικά ένα δρόμο, ο οποίος σχεδόν δεν έχει επιστροφή. Είναι δύσκολο αν μπεις σ’ ένα τέτοιο κύκλωμα.
Με το ερώτημά σας το είπατε κ. Πρόεδρε, μόνο που αυτή τη στιγμή και όσοι βγαίνουν από υπόγεια -συμβολικό είναι γιατί ήταν σ’ ένα κλειστό κύκλωμα οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν στα υπόγεια- ασφαλώς ήταν πολιτικά ενήμεροι και όσοι είμαστε στην επιφάνεια δεν βλέπουμε πια ηθοποιούς που παίζουν τους Γερμανούς. Βλέπουμε αυτό που χαρακτηρίζει τον Αρμαγεδδών να έρχεται και αναρωτιέμαι αν κάποιες πράξεις δικαιολογούνται ακόμη και a posteriori κ. Πρόεδρε. Αυτό που τεκταίνεται αυτή την ώρα δικαιολογεί τα πάντα.
Έχω να πω ότι μέσα στην Ευρωπαϊκή αντίσταση υπήρχε το στοιχείο της εκδίκησης και το στοιχείο της αυτοδικίας, συναποτελούσε με ένα σωρό άλλα την αντίσταση και αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ότι ήταν πολιτική η δράση της συγκεκριμένης Οργάνωσης ή όχι;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Γιατί να απαντήσω εγώ; Πέστε μου μέχρι τέλους δηλώσεις Υπουργών, Πρωθυπουργών, Αρχηγών Κομμάτων αν δεν κατήγγειλαν ό,τι κατήγγειλαν με σκληρές εκφράσεις σαν πολιτικές πράξεις. Πέστε μου μια δήλωση που δεν ενέχει αυτό το στοιχείο. Εγώ είπα ό,τι είχα να πω από πλευράς μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η κα Κούρτοβικ έχει τον λόγο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ζήσατε την περίοδο των χρόνων του μολυβιού στην Ιταλία.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να έρθω στα δικαστήρια της Ιταλίας. Η δικαιοσύνη της Ιταλίας πως αντιμετώπισε τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, ως ένα εγκληματικό φαινόμενο ή ως μια πολιτική Οργάνωση, ή ως πολιτικές πράξεις και πολιτικά εγκλήματα;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Ως μια πολιτική πολιτικότατη Οργάνωση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κρίθηκαν ως πολιτικά εγκλήματα αυτά;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Χαρακτηρίζει ρητώς ο νόμος πολιτικά εγκλήματα εκεί. Ρητώς. Όχι απλώς ο κόσμος αλλά η ίδια η πολιτεία με νόμο της τα λέει πολιτικά.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Θα απαντήσω λίγο προβοκατόρικα ίσως και ίσως να δυσαρεστήσω το δικαστήριο. Εκείνος ο νόμος ήταν ιταλικός, δεν ήταν νόμος όπου είχε βάλει το δαχτυλάκι του ο Αρμαγεδδών.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή πιο καλός από αυτόν;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Όταν τελειώσει η δίκη θα διαβάσετε άρθρο μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ δεν διαβάσω κανένα άρθρο, ούτε το δικό σας ούτε κανενός. Σας λέω ότι όταν τελειώσει η δίκη, θα τελειώσει για εμένα. Αλλά στην Ιταλία μου λέτε ότι χρόνια κρατούσαν τους ανθρώπους χωρίς δίκη. Να γιατί έσπασαν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες. Δεν έσπασαν αλλιώς. Στα 10 χρόνια προφυλάκισης τους έσπασαν. Μην βάζετε τον ελληνικό πολιτισμό με τον ιταλικό. Εγώ ίσως είμαι Έλληνας μέχρι το τελευταίο μου νύχι και δεν με ενδιαφέρει τίποτα το ξένο, το αποποιούμαι εκτός από τη γλώσσα για να διαβάζω ξένα βιβλία, τα άλλα όλα δεν τους τα θέλω. Δεν τα θέλω σε τίποτα.
Μου λέτε για την Ιταλία μπροστά στην Ελλάδα; Εκείνοι εκεί τους κρατούσαν 10 χρόνια, τους σάπιζαν με ένα ένταλμα. Είναι το ίδιο εδώ πέρα;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Πράγματι κρατούσαν τον αναρχικό χορευτή 3 χρόνια και επενέβη όλη η ιταλική διανόηση και ξεσηκώθηκε και τότε τον άφησαν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αφού πέρασαν όμως τα 3 χρόνια.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε κάνουμε τις αντιστοιχίσεις για να βγάζουμε συμπεράσματα. Νομίζω ότι η αντιστοίχηση του ελληνικού φαινομένου με το ιταλικό είναι χρήσιμη και για το δικαστήριό σας και συνολικά σε αυτή την αίθουσα να ακούγεται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η Ιταλία είχε συνθήκες αγριότητας. Οι δικηγόροι δεν μπορούσαν να κάνουν τη δουλειά τους.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μα η Ιταλία έζησε μια περίοδο σχεδόν εμφυλίου πολέμου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τα κλουβιά τα ξεχάσατε εκεί που τους είχαν; Τι μου λέτε για την Ιταλία και για την Ελλάδα; Πατρίδα μου είναι. Δεν μπορώ να τα ακούω αυτά εδώ μέσα. Τα άκουσα και από Αμερικανίδα και τα ίδια είπα. Τα ακούσατε όλοι φαντάζομαι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μπορεί να είναι πατριωτική μια τέτοια στάση αλλά δεν ανταποκρίνεται πάντα στην αλήθεια, δεν ανταποκρίνονται πάντα στην αλήθεια αυτές οι θέσεις που εκφράζετε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν δέχομαι να μου κατεβάζει κανένας την πατρίδα μου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να εξακολουθήσω να πω ότι δεν είναι θέμα πατριωτισμού, είναι θέμα αλήθειας. Την αλήθεια ψάχνουμε, ψάχνουμε να δούμε πως καταγράφεται αυτή η αλήθεια, στην ιστορική πραγματικότητα στις διάφορες χώρες που αντιμετώπισαν αντίστοιχα φαινόμενα. Ενδιαφέρον έχει να τη δούμε. Έχει τα θετικά, έχει τα αρνητικά της αυτή η σύγκριση. Αλλά υπάρχουν πράγματα που πρέπει να ακουστούν σε αυτή την αίθουσα.
Να συνεχίσω να ρωτάω τη μάρτυρα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Βεβαίως.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να μου πείτε πως η ιταλική κοινωνία, πως στην ιταλική κοινωνική συνείδηση καταγράφηκε η δράση των Ερυθρών Ταξιαρχιών σαν δράση εγκληματική ή σαν δράση πολιτική; Αναφερθήκατε στα πολιτικά χαρακτηριστικά προηγούμενα.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Σαν δράση βαθύτατα πολιτική παρ’ όλο που η κορυφαία πράξη ήταν για όλους η εκτέλεση του Μόρο, ενός πάρα πολύ πολιτισμένου πολιτικού, ενός βαθύτατα δημοκράτη πολιτικού, καταγράφηκε πάρα πολύ αρνητικά και μέχρι σήμερα έτσι αντιμετωπίζεται.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κάνοντας την αξιολόγηση αυτών των ανθρώπων που ανέπτυξαν εκείνη τη δράση τότε, σήμερα πως τους εντάσσει η ιταλική κοινωνία σαν εγκληματίες;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Προσπάθησε πάρα πολύ πρώτα με περιορισμό να τους αποκαταστήσει επαγγελματικά και σιγά – σιγά τους απολύει, απέλυσε και αυτούς που ήταν υπεύθυνοι για τη κορυφαία πράξη του Μόρο. Αυτή τη στιγμή είναι ελεύθεροι, δουλεύουν κλπ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αντιμετωπίστηκαν ποτέ από την κοινωνία ή την πολιτεία σαν επικίνδυνα άτομα, αυτοί οι άνθρωποι ή σαν άνθρωποι που ανέπτυξαν μια πολιτική δράση;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Πηγαινοέρχομαι συστηματικά στην Ιταλία, δεν ζω όμως πια εκεί.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είχε συνέπεια με τις απόψεις τους, τις ιδέες τους και το πολιτικό γίγνεσθαι;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Δεν ζω πια εκεί. ¶κουσα τον Κόλογλου στη συνέντευξη που πήρε από τη Φαράντα και είδα ένα πολύ βασανισμένο γυναικείο πρόσωπο που είπε πόσους αγώνες έκαναν, πόσο διαπραγματεύτηκαν για να μην φτάσουν στην εκτέλεση του Μόρο.
Θέλω να πω ότι ακόμη αυτά τα φαινόμενα κινούν το ενδιαφέρον. Φοβούμαι πάρα πολύ ότι όσο συνεχίζεται αυτή η επίθεση, που τείνει να καταβροχθίσει τον πλανήτη μερικά πράγματα φοβούμαι ότι θα ξαναγίνουν, ή μερικά άλλα θα γίνουν αποδεκτά a posteriori. Αυτό, είναι κάτι που το φοβάμαι πάρα – πάρα πολύ.
Αναρωτιέμαι αν αυτή η νεολαία που διαδηλώνει ειρηνικά σε οικουμενική κλίμακα αφήνει να της ρίχνουν δακρυγόνα, να τη σούρνουν, να τη ρίχνουν κάτω, να την τραβολογάνε, αν δει το αδιέξοδο, αν δει ότι ο Αρμαγεδδών συνεχίζει καταβρόχθισε τη Λατινική Αμερική, καταβροχθίζει την Ασία, κανείς δεν είναι σίγουρος τι θα γίνει η Ευρώπη.
Αυτός που στρέφεται κατά του ελληνικού ουμανισμού, της φλωρεντικής αναγέννησης, του ευρωπαϊκού πολιτισμού –εγώ είμαι περήφανη και για την Ευρώπη και όχι μόνο για την Ελλάδα κ. Πρόεδρε- αναρωτιέμαι αν αυτή η νεολαία ξαναγυρίσει στο αρχιπέλαγος 45άρι, που θα είναι πάλι ένας άνισος και αδιέξοδος αγώνας, θα τη δικάζουν και θα την καταδικάζουν γιατί στράφηκε εναντίον κράτους δικαίου; Έχει εθνικά σύνορα το κράτος δικαίου;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (Εκτός μικροφώνου)... Επιλέγουμε τυράννους δηλαδή;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν σας είπε αυτό, είναι ένας άνθρωπος που έχει ιστορία. Δεν μπορείτε να την απαξιώνετε. Δεν σας είπε για 45άρια. Σας εξήγησε.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Αν είναι να φτάσει σε αυτό το σημείο ως τι θα τους δικάζουμε; Ότι στράφηκαν εναντίον κράτους δικαίου;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή αν πάρουμε –λέει- τα 45άρια θα πούμε ότι στράφηκαν κατά κράτος δικαίου;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αυτό σας λέει;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό λέει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αν αυτό καταλαβαίνετε...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν καταλαβαίνουμε κιόλας;!
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Όταν πήγε μάρτυρας Υπεράσπισης ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος ο αντίποδάς μου πολιτικά και ιδεολογικά, δεν θυμάμαι ποιων και τον ρώτησε το στρατοδικείο «Εγκρίνετε αυτή τη βία;› απάντησε «Η βία φέρνει βία›. Θα το θυμάστε. Είστε νεότεροί μου, αλλά δεν είστε τόσο νεότεροί μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το είπα για τη δικτατορία όμως, δεν το έλεγε για το δημοκρατικό καθεστώς.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν υπάρχει άλλη βία;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Αυτό κάνουν οι νέοι άνθρωποι για μας, για τα παιδιά μας και για τα εγγόνια μας αυτή τη στιγμή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Εισαγγελεύς η κα μάρτυς έχει ορισμένες ιδέες και πρέπει να τις σεβαστούμε στο κάτω – κάτω.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να ξαναπώ κ. Πρόεδρε ότι η μάρτυς έχει μια ιστορία και πρέπει να τη σεβαστούμε, γιατί αντιπροσωπεύει πολύ περισσότερα πράγματα από μια απλή γυναίκα που ήρθε εδώ αυτοβούλως και αυθορμήτως.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Περιττεύει κάθε τι. ¶μα πω να τη σεβαστούμε, σημαίνει ότι και τη σέβομαι και θέλω όλοι να τη σεβόμαστε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι όταν ένας τέτοιος άνθρωπος έρχεται. Όπως έρχεται, νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να πει την άποψη του και να την ακούσετε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει, να την ακούσουμε.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να σας ρωτήσω κάτι κα Βακαλοπούλου επειδή έχετε αυτή την ιστορία που έχετε. Ήρθατε εδώ να καταθέσετε μόνη σας. Ο πολιτικός χαρακτήρας ήταν που σας έφερε σ’ αυτή την αίθουσα ή η ηθική διάσταση, το ηθικό ζήτημα αυτού;
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Κυρία Κούρτοβικ, εγώ τολμούσα και μιλούσα και έγραφα εναντίον αυτών των πρακτικών. Είπα όμως για ποιους λόγους. Δεν το έκανε μόνο ο Βότσης που το είπε κιόλας προχθές, το έκανα κι εγώ όταν ακόμα λειτουργούσαν και ήταν ασύλληπτοι.
Όταν είδα αυτούς τους οικοτρόφους των καναλιών, τους πολιτειολόγους, σεξολόγους, σεισμολόγους, κοινωνιολόγους και δεν ξέρω τι άλλους -λόγους που λούφαραν όσο η Οργάνωση ήταν ασύλληπτη να πηγαίνουν και να ζητάνε την κεφαλή της επί πίνακι και να τους βρίζουν ως κοινούς εγκληματίες, θύμωσα.
Η δειλία και ο πανικός είναι ανθρώπινα αισθήματα, τα έχω ζήσει πολλές φορές. Τότε έγραψα ένα άρθρο ακριβώς εναντίον της θρασυδειλίας. Δεν ανέχομαι τους θρασύδειλους. Φυσική συνέπεια αυτού του άρθρου ήταν πια να αναμειχθώ. Ήταν θέμα ηθικής τάξης απέναντι στον εαυτό μου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Αυτό που ήθελα να σας ρωτήσω ειδικότερα είναι: ήρθατε εδώ για να καταθέσετε σαν μάρτυρας για τον Σάββα Ξηρό. Θέλω να σας ρωτήσω πως κρίνετε ηθικά τον Σάββα Ξηρό για να πάρετε την απόφαση να έρθετε εδώ να καταθέσετε υπέρ του. Πως τον κρίνετε ηθικά, σαν άτομο.
Ε. ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ: Κυρία Κούρτοβικ, ομολογώ ότι μια πτυχή του μου θύμισε τους πιο ηρωικούς αντιστασιακούς. Το ότι -αν δεν κάνω λάθος, το έχω ακούσει αυτό από νομικούς- ότι μπορούσε από την ώρα που έδωσε τα στοιχεία που έδωσε να βγει και έμεινε. Αυτό ήταν εκ μέρους του, γι’ αυτό περισσότερο, όταν αποφάσισα πια να έρθω να καταθέσω, τον επέλεξα. Γι’ αυτό τον επέλεξα περισσότερο.