Τα καλαμπούρια δίνουν και παίρνουν στην Τεχεράνη.
«Αφού οι Αμερικανοί μπορεί να φτάσουν ανά πάσα στιγμή», λέει ο παντοπώλης της γωνίας, «καλύτερα να ξεσκονίσω τα αγγλικά μου»! Ενας διαδηλωτής που τρέχει να γλυτώσει από τα ΜΑΤ φωνάζει : «Χρειαζόμαστε τους Αμερικανούς για να μας χαρίσουν την ελευθερία»!
Ενας ταξιτζής, πάλι, ανησυχεί μήπως οι προκλήσεις της Βόρειας Κορέας αναγκάσουν τις αμερικανικές δυνάμεις να προσπεράσουν την Τεχεράνη και να κατευθυνθούν στην Πιονγκγιάνγκ.
Μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979, οι εντάσεις ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν παρουσίαζαν πάντα διακυμάνσεις. Αυτές τις μέρες, η ένταση είναι υψηλή, καθώς ορισμένοι αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης και μέλη του Κογκρέσσου πιστεύουν ότι το προηγούμενο του Ιράκ μπορεί να χρησιμεύσει και στο Ιράν.
Τον τελευταίο μήνα, οι δύο κυβερνήσεις έχουν σχεδόν καθημερινά διαξιφισμούς για θέματα που κυμαίνονται από το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης μέχρι τους αμερικανικούς ισχυρισμούς ότι η Τεχεράνη υποστηρίζει τους τρομοκράτες της Αλ-Κάϊντα και αντιτίθεται στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή.
Οι εντάσεις αυτές κλιμακώνονται σε μια στιγμή που οι δύο χώρες έχουν έλθει πιο κοντά, από γεωγραφική άποψη. Οι αμερικανικές δυνάμεις βρίσκονται σε απόσταση μόλις 500 χιλιομέτρων από την Τεχεράνη, καθώς φρουρούν τα σύνορα του Ιράκ, ενώ συνορεύουν και από τα ανατολικά με το Ιράν, καθώς σταθμεύουν στο Αφγανιστάν.
Η εγγύτητα εγκυμονεί κινδύνους, ταυτόχρονα όμως προσφέρει και ευκαιρίες. Η Ουάσινγκτον και η Τεχεράνη θα πρέπει να βρουν έναν τρόπο να συνεργαστούν για την επίτευξη σταθερότητας στην περιοχή, αν δεν θέλουν να έλθουν σε σύγκρουση.
«Τα 24 τελευταία χρόνια, το Ιράν αντιμετωπίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μια εχθρική δύναμη που καταδιώκει το ισλαμικό καθεστώς», λέει ο Σαντέκ Ζιμπακαλάμ, ένας καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, θεωρούν πως το Ιράν δεν είναι τίποτα άλλο από ένας ταραξίας, ένα κράτος στο οποίο πρώτα πρέπει να μιλήσεις, κι ύστερα να το ανατρέψεις, να απαλλαγείς απ'αυτό. Το μόνο που απασχολεί την κυβέρνηση Μπους είναι αν πρέπει να επιτεθεί στο Ιράν απ'έξω ή να το υπονομεύσει από μέσα.
Οι μεταρρυθμιστές του προέδρου Χαταμί, παρόλο που αναγνωρίζουν ότι το Ιράν πρέπει να βγει από την απομόνωση, είναι υποχρεωμένοι να συμβιβάζονται με τους συντηρητικούς. Οι τελευταίοι, συνασπισμένοι γύρω από τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, φυλακίζουν όποιον τολμήσει να προτείνει τη συμφιλίωση με τις ΗΠΑ.
Οι πολιτικοί αναλυτές διακρίνουν πάντως μια μεταστροφή του κλίματος. Οι συντηρητικοί καταλαβαίνουν ότι δεν μπορούν να τα βάλουν με τις ΗΠΑ.
«Ο ιμάμης Χομεϊνί μπορούσε να πολεμήσει την Αμερική γιατί όταν μιλούσε, έβγαιναν στο δρόμο δύο εκατομμύρια άτομα», λέει ο Χαμιντρέζα Ζαλαϊπούρ, εκδότης και πολιτικός επιστήμονας. «Σήμερα δεν υπάρχει τέτοιο μαζικό κίνημα».
Από την άλλη πλευρά, πολλοί πιστεύουν ότι οι φωνές υποστήριξης σε μια αμερικανική επέμβαση θα σταματούσαν εάν η επέμβαση αυτή γινόταν πραγματικότητα.
Ενας βετεράνος του πολέμου Ιράν-Ιράκ, που μισεί τους κληρικούς είπε ότι θα πολεμήσει ξανά για τη χώρα του εάν οι αμερικανικές δυνάμεις αποπειραθούν να εισβάλουν.
Οι αναλυτές χωρίζουν σε τρεις κατηγορίες τους συντηρητικούς αντιπάλους της βελτίωσης των σχέσεων με τις ΗΠΑ.
Είναι οι «πραγματιστές», που θα δέχονταν την επανάληψη των σχέσεων στην περίπτωση που η χώρα αποκόμιζε σημαντικά κέρδη. Οι «σκληροί», που δεν θα δεχθούν ποτέ τη βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών, αφού αυτό θα οδηγούσε στην εξαφάνισή τους. Και οι «ενδιάμεσοι», που προσπαθούν να δουν τα πρακτικά πλεονεκτήματα, πιστεύουν όμως ότι οι ΗΠΑ δεν θα πάψουν ποτέ να ανακατεύονται στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας τους.
Αυτό που θέλουν οι συντηρητικοί, κι αυτό που φοβούνται ορισμένοι μεταρρυθμιστές, είναι ότι οι ΗΠΑ θα δεχθούν τελικά το Ιράν ως μια σταθεροποιητική δύναμη στον Κόλπο και θα χαλαρώσουν τις πιέσεις για εσωτερικές φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις.
(Πηγή: International Herald Tribune)