Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η κα Σωτηροπούλου έχει και εκλογικό βιβλιάριο το οποίο με την ευκαιρία θα σας το καταθέσω.
(Διαλογικές συζητήσεις)
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Είχε κοντά μαλλιά τότε;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ακριβώς γι αυτό. Κύριε Εισαγγελεύ, μία γυναίκα με μακριά μαλλιά και χοντρή, παχιά είναι η περιγραφή. Δεν είναι εδώ ο κ. Γεωργίου, στην περιγραφή του 1984 είναι μία γυναίκα με μακριά ξανθά μαλλιά και παχιά. Το επιβεβαιώνει και ο κ. Μαρκής.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Ψάχνουμε να δούμε την εικόνα της κας Σωτηροπούλου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Από το κεφάλι και κάτω. Μπορείτε να την έχετε σε αντιστοίχηση γιατί είναι χαρακτηριστική σωματοδομή η οποία δεν υπάρχει περίπτωση ποτέ να ήταν ..... Εγώ σας το καταθέτω. Κυρία Μάτσα, να επισημάνω και για το Δικαστήριο , είδατε την κα Σωτηροπούλου τέλει Δεκέμβρη ή αρχές Ιανουαρίου;
Κ. ΜΑΤΣΑ: 30 Δεκεμβρίου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ήσασταν ο πρώτος άνθρωπος, ζωντανός άνθρωπος τον οποίο άγγιζε μετά από 3 μήνες κράτηση και σε απόλυτη απομόνωση και μετά από 20 ημέρες απεργία πείνας.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Ακριβώς.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ήσασταν οι πρώτοι ζωντανοί άνθρωποι με τους οποίους ήρθε σε επαφή και σωματική. ¶πλωσε το χέρι, σας άγγιξε γιατί μέχρι τότε η μόνη επαφή που είχε ήταν μέσα από το τζάμι είτε με το παιδί της, είτε με εμένα μόνο και με κανέναν άλλον άνθρωπο στον κόσμο. Περιγράψατε την εικόνα που σας έδωσε.
Σε κείνη την πρώτη επαφή που για μένα είναι πολύ κρίσιμη, γιατί δεν είχα ούτε εγώ την δυνατότητα, ούτε κανείς άλλος να δει πώς αντιδρά ένας άνθρωπος που για πρώτη φορά μετά από ένα τέτοιο χρονικό διάστημα αγγίζει ένα ζεστό χέρι, ήταν η κα Σωτηροπούλου ένας φυσιολογικός άνθρωπος; Σας ανοίχθηκε; Ήταν κοινωνική, είχε μία διαφορετική συμπεριφορά; Σας έβγαλε τυχόν επιθετικότητα; Αυτό θέλω να μου πείτε. Τί βρήκατε απέναντί σας γιατί είναι μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Ένας από τους λόγους της έκπληξης που περιέγραψα και πριν και σε μας τους Ψυχίατρους που την βλέπαμε μετά από όλα αυτά που περιγράψατε, ήταν το πόσο ζεστός άνθρωπος παρέμενε. Όχι απλά κοινωνική, ήταν προσηνής, πρόθυμη να απαντήσει χαμογελαστή παρά τον πόνο και το δράμα της. Ήταν ένας πολύ ζεστός άνθρωπος και πραγματικά κοινωνικός άνθρωπος. Καθόλου αποσυρμένη.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εξωτερίκευε γενικά με ευκολία;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Μιλούσε με περισσότερη ευκολία απ’ ότι θα περίμενε κανείς για τις συνθήκες τις οποίες βρισκόταν και πιστεύω ότι μιλούσε με ειλικρίνεια. Ήταν δηλαδή ένας άμεσος άνθρωπος, όχι ένας κλειστός άνθρωπος που μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι θα μπορούσε να παρερμηνεύει ή να λέει άλλα από αυτά που πιστεύει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να υπενθυμίσω στο Δικαστήριο ότι η κα Σωτηροπούλου μέχρι τότε και μέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου περίπου, μάλλον μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου με την διακοπή της απεργίας πείνας παρέμενε 21 ώρες κλεισμένη στο κελί της, χωρίς δικαίωμα εξόδου παρά μόνο 3 ώρες την ημέρα, κατά τις οποίες έβγαινε εντελώς μόνη της. Δεν είχε δικαίωμα επικοινωνίας παρά μόνο με πολύ περιορισμένο κύκλο ανθρώπων, με 7 τηλέφωνα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ερωτήσεις στην μάρτυρα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, να θυμίσουμε για ποιο πράγμα μιλάμε. Να το θυμίσουμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Στο τέλος θα μου τα πείτε. Όλα θα τα θυμηθούμε στο τέλος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όλα τα θυμάστε κ. Πρόεδρε όχι όμως για τον λόγο που θα έπρεπε να τα θυμάστε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κάντε μου την χάρη και εξετάστε την μάρτυρα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν παράγουν και τα αποτελέσματα που πρέπει να παράγουν. Πρέπει να μας βάλει σε σκέψεις όλη εκείνη η περίοδος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όλα μας βάζουν σε σκέψεις.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Και για το σωφρονιστικό μας σύστημα και για τις αξίες μας και για το Δίκαιό μας και για τον περίφημη πολιτισμό μας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η σκέψη δεν είναι μονόδρομος αλλά είναι αμφίδρομη. Δεν πάμε μόνο προς την μία μεριά, πάμε και προς την άλλη, ξαναγυρίζουμε και ξαναπάμε μέχρι να τα βρούμε όλα μέχρι το τέλος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η κα Σωτηροπούλου ήταν η μόνη γυναίκα η οποία συνελήφθη σε κείνη την φοβερή φάση και κρατήθηκε υπό τις δεινότερες συνθήκες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ούτε όμως τις έκαναν βασανιστήρια, ούτε ομολόγησε όμως. Ομολογήσατε;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: (Εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το λέω για κάτι «άντρακλες› που με το παραμικρό μόλις τους έπιασε η Αστυνομία άρχισαν να ομολογούν.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Λέτε για την ασφάλεια;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, εσείς ήσασταν μετά.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Λέτε για την ασφάλεια;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι, δεν με χτύπησαν. Δεν μου έκαναν βασανιστήρια όμως έκαναν κάτι χειρότερο. Όταν με άρπαξαν μέσα στη μέση του δρόμου, σταμάτησαν την κυκλοφορία στην Λεωφόρο Βείκου, μπήκαν μπροστά μας όπως ακριβώς στις αμερικάνικες ταινίες 4ης κατηγορίας και βούτηξαν εμένα και το παιδί μου 4 που δεν ήξερα ποιοι είναι και το είχαν 13 ώρες σε χωριστό δωμάτιο στην ΓΑΔΑ κι εγώ παρακάλαγα και ειδοποιούσα και το ανέκριναν, το ρωτούσαν για το Σουδάν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για το Σουδάν;
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ναι, ναι το μικρό παιδί. Είμαι τόσο αγαθή που δεν το πίστευα. Τρεις μέρες μετά μου λέει «μαμά, ξέρεις τί μου λέγανε; Τί είναι ο Σάββας; Τί ξέρεις για το Σουδάν; Τί κάνει ο Δημήτρης;›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει, τα ακούσαμε αυτά. Θα τα πείτε στο τέλος όμως όλα και θα τα ακούσουμε.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Αν μου επιτρέπετε κ. Πρόεδρε, επιστημονικά θεωρείται από τις χειρότερες μορφές βασανισμού η αισθητηριακή απομόνωση περισσότερο από τις σωματικές.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η οποία σε κάνει και ομολογείς πράγματα που δεν έκανες.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Ακριβώς. Όχι μόνο αυτό, σε συνθλίβει σαν άνθρωπο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λες πράγματα που δεν τα έχεις κάνει.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κυρία Μάτσα, μιλήσατε για το ψηλό αίσθημα δικαίου που είχε η κα Σωτηροπούλου και θέλω να σας ρωτήσω, είχε μία αντίληψη δικαίου ανάλογη με αυτήν που έχετε εσείς κι εγώ ή μήπως είχε μία άλλη αντίληψη περί δικαίου; Είχε την αντίληψη δικαίου του μέσου πολίτη;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Είχε την αντίληψη του δικαίου που πιστεύω ότι πρέπει να έχει κάθε άνθρωπος γιατί υπάρχει δίκαιο όταν υπάρχουν αξίες και αυτές οι αξίες ήταν έντονες μέσα της.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είχε έναν κώδικα αξιών αντίστοιχο με αυτόν που έχουμε εμείς ή είχε έναν κώδικα αξιών διαφορετικό που θα χρειαζόταν μια ιδιαίτερη προσέγγιση για να τον ανακαλύψουμε;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Εάν υπήρχε άλλος κώδικας και χρειαζόταν αποκωδικοποίηση θα μπαίναμε στο πεδίο της ψυχοπαθολογίας. Ήταν ο κώδικας που κι εμείς χρησιμοποιούμε για να πούμε ότι αυτός ο άνθρωπος έχει αξίες.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σας έδινε την εντύπωση δηλαδή του ανθρώπου που για την ζωή, για το δίκαιο, για την πολιτική μπορεί να είχε ......
Κ. ΜΑΤΣΑ: Είχε μια ηθική ακεραιότητα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Βεβαίως δεν μπορείτε να ξέρετε ούτε αν η κα Σωτηροπούλου είχε σχέσεις, αν ήξερε ή δεν ήξερε. Είναι προφανές, την έχετε δει μία μέρα. Ωστόσο σας έδωσε την εντύπωση αυτή η γυναίκα ότι μπορούσε να είναι κοινωνός μιας παράνομης ιστορίας;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Όχι. Δεν έδωσε αυτή την εντύπωση και σας είπα και πριν ότι η διαδρομή της στην ζωή, οι συνθήκες που έζησε και η προσωπικότητά της μας επιτρέπουν να πούμε ότι μπορούσε αντικειμενικά να μην είναι κοινωνός. Να παραμείνει έξω από άλλες επιλογές ιδεολογικές, πολιτικές και άλλες.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σας ευχαριστώ.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κυρία μάρτυρα, ήξερε η κα Σωτηροπούλου ότι θα πηγαίνατε; Σας ήξερε από πριν εσάς;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Όχι.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Είπατε την ιδιότητά σας;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Βέβαια. Ήταν αίτημα της συνηγόρου της. Απευθύνθηκε στην ΕΙΝΑΠ και η ΕΙΝΑΠ με επιφόρτισε.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Το είπατε και το κατάλαβα. Λέω αν της ανακοινώσατε της κας Σωτηροπούλου ποια είστε και γιατί πήγατε;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Βεβαίως, κανείς δεν τον εξετάζει Ψυχίατρος όταν δεν το ξέρει, αν δεν ξέρει ότι είναι Ψυχίατρος καταρχήν και ποιος είναι.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μου φτάνει αυτό. ¶λλη μία ερώτηση. Πόσο χρόνο κράτησε αυτή η συνέντευξη, η εξέταση, όπως θέλετε πέστε το.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Κράτησε λιγότερο από μία ώρα. Πρέπει να σας πω ότι δημιουργήθηκαν προβλήματα στην εξέταση και μάλιστα είχαμε αποφασίσει με τον συνάδελφό μου τον κ. Μεγαλοοικονόμου να κάνουμε και διάβημα στον Ιατρικό Σύλλογο γιατί έγιναν παρεμβάσεις κατά την διάρκεια της εξέτασης.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Από ποιους;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Από κάποιους δεσμοφύλακες οι οποίοι ήρθαν να πουν ότι εμείς θεωρούμε ή μας επιφορτίζουν να πούμε ότι η εξέταση θα έπρεπε να είναι και πιο σύντομη και διαφορετική. Είπαμε λοιπόν ότι αυτό αφορά τον Ψυχίατρο και τον άνθρωπο που εξετάζεται και δεν δεχόμαστε καμία παρέμβαση. Έτσι απομακρύνθηκε η Δεσμοφύλακας. Μάλιστα πρέπει να σας πω ότι κατά τους κανονισμούς της φυλακής παρών ήταν και ο εφημερεύων Ψυχίατρος της φυλακής. Μετά από όλη αυτή την έντονη διαμαρτυρία απομακρύνθηκε η Δεσμοφύλακας και κράτησε 3 τέταρτα περίπου η εξέταση.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: 3 τέταρτα περίπου κράτησε η εξέταση κι εσείς μπορέσατε και μορφώσατε γνώμη.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Αυτή την πρώτη άποψη που σας εξέθεσα. Βεβαίως θα μπορούσε κανείς να πει πολύ περισσότερα αν είχε και άλλες ώρες εξέταση. Μιλώ για μία πρώτη επαφή.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (Εκτός μικροφώνου)
Κ. ΜΑΤΣΑ: Όχι, στην ΕΙΝΑΠ απευθύνθηκε. Εγώ επιφορτίστηκα, είμαι μέλος του Δ.Σ. της ΕΙΝΑΠ.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (Εκτός μικροφώνου)
Κ. ΜΑΤΣΑ: Η κα Κούρτοβικ απευθύνθηκε στην ΕΙΝΑΠ η οποία έχει μεγάλη ιστορία και πιθανώς να έχετε δει και άλλους συναδέλφούς μου ως μέλη της ΕΙΝΑΠ.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μήπως ο σύζυγός σας εξετάστηκε μάρτυρας υπεράσπισης εδώ;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Ναι, βεβαίως.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κυρία Μάτσα, ποιος είναι ο σύζυγός σας;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Το είπα πριν στον κ. Πρόεδρο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το είπε κα Κούρτοβικ. Μου το είπε κατευθείαν ότι ήρθε εδώ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Είναι ο μάρτυρας του κ. Ψαραδέλλη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μερικοί συνήγοροι δεν τα προσέχουν όλα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν τα προσέχουμε κ. Πρόεδρε. Σας είπε και πώς λέγεται;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σεμπετάι Μάτσα. Θέλετε να το δείτε; Το έχω γράψει με τα χεράκια μου. Έχει εξεταστεί μάρτυρας.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εγώ κ. Πρόεδρε έμαθα ότι η κα Μάτσα είναι σύζυγος της κ. Σάββα Μιχαήλ προ δύο ημερών από τον κ. Σάββα Μιχαήλ όταν κατέθετε εδώ πέρα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν το σβήνω αυτό.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όταν μου είπε ότι η κα Μάτσα είναι η γυναίκα μου του είπα ότι δεν είναι διότι αυτή.... Κυρία Μάτσα, έχετε επομένως το επώνυμο του συζύγου. Εγώ βεβαίως σας ξέρω. Ως όνομα είσαστε γνωστή κι εσείς με ξέρετε ως όνομα από τις δραστηριότητές μας. Είχαμε ποτέ συναντηθεί προηγουμένως, προτού εξετάσετε την κα Σωτηροπούλου ποτέ οι δυο μας; Εγώ σας γνωρίζω κι εσείς με γνωρίζετε. Είναι δεδομένο. Είχαμε ποτέ συναντηθεί ή μιλήσει σε οποιαδήποτε υπόθεση δεδομένου ότι εγώ σας ξέρω από την ενασχόλησή σας με τα ναρκωτικά.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Όχι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εγώ δεν έχω ποτέ ασχοληθεί.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Δεν έτυχε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι περιφερειακά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Επειδή ρώτησε ο κ. Λάμπρου να το ξεκαθαρίσουμε. Βρεθήκατε ποτέ με μένα;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Δυστυχώς κα Κούρτοβικ, όχι. Δυστυχώς για μένα γιατί θεωρώ ότι είστε πολύ σημαντικός άνθρωπος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να το ξεκαθαρίσουμε για να μην έχει οποιεσδήποτε απορίες το Δικαστήριο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είδατε η καλή χημεία τί κάνει;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Πότε και πού γνωριστήκαμε; Γνωριστήκαμε εδώ.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Κυρία μάρτυς, θα σας κάνω κι εγώ δυο ερωτήσεις. Εκμεταλλεύομαι την ευκαιρία διότι νομίζω είναι ευτυχία για το Δικαστήριο ότι βρίσκεται στο εδώλιο του μάρτυρος μία επιστήμων η οποία εκτός από την επιστημονική της κατάρτιση είναι γνωστή και για το τεράστιο κοινωνικό έργο της και ειδικά με την ασχολία της με τους ανθρώπους που έχουν προβλήματα με ναρκωτικές ουσίες. Νομίζω ότι η ευκαιρία αυτή δεν πρέπει να περάσει ανεκμετάλλευτη για να σας κάνω κι εγώ δυο ερωτήσεις που αφορούν τον δικό μου τον πελάτη. Εγώ υπερασπίζομαι τον κ. Σάββα Ξηρό.
Χρησιμοποιήσατε στην κατάθεσή σας για την κα Σωτηροπούλου τον όρο «αισθητηριακή απομόνωση›. Αυτός ο όρος είναι ένας όρος που τον εκφράσατε, είναι ένας όρος του κοινού λόγου;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Είναι επιστημονική ορολογία.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Είναι ένας δόκιμος επιστημονικός όρος της Ψυχιατρικής. Μπορείτε πάρα πολύ σύντομα να μας δώσετε μία ανάλυση αυτού του όρου; Τί αντιλαμβάνεται ένας επιστήμονας, ποια είναι τα συνθετικά στοιχεία του όρου αυτού, τα στοιχεία που συνθέτουν τον όρο;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Αν θέλετε να περιγράψω πολύ γενικά το σύνδρομο όπως λέγεται «αισθητηριακής απομόνωσης› χαρακτηρίζεται από διάφορα συμπτώματα. Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει σε αυτά αγχώδεις εκδηλώσεις, πανικό, διαταραχές της συνείδησης, διαταραχές του χωροχρονικού προσανατολισμού, ψευδαισθήσεις, πιθανές παρανοειδείς ιδέες, παραγωγικά στοιχεία και πολλά στοιχεία αποδιοργάνωσης. Βέβαια πρέπει να πω ότι και αυτό το σύνδρομο παίρνει μια συγκεκριμένη μορφή ανάλογα με την προσωπικότητα αυτού του ανθρώπου που το θίξατε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αλλιώς η γιαγιά και αλλιώς ένας άντρακλας μέχρι εκεί πάνω.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Θα σας ρωτήσω ευθέως. Έχουμε την συγκεκριμένη περίπτωση του κ. Σάββα Ξηρού ο οποίος ήταν σε κώμα και με το που ανένηψε από το κώμα, ξύπνησε βρέθηκε στο κρεβάτι της εντατικής στερούμενος της όρασης, της ακοής και της αφής. Δεν είχε την δυνατότητα ούτε να ψάξει αντικείμενα, ούτε να επικοινωνήσει οπτικά, ούτε ακουστικά με το περιβάλλον ή τουλάχιστον πάρα πολύ περιορισμένα. Σε ένα δωμάτιο της εντατικής απομονωμένος.
Απ’ ότι αποδείχθηκε όπως κατετέθη εδώ πέρα από μάρτυρες, με μόνο έναν υπάλληλο Αστυνομικό ο οποίος ήταν μέσα στο δωμάτιο και τον φύλαγε και καμία άλλη επαφή με το περιβάλλον. Οι όροι αυτοί σε συνδυασμό είναι ικανοί να δημιουργήσουν το σύνδρομο αυτό που χαρακτηρίσατε εσείς ως «αισθητηριακή απομόνωση›;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Θα έλεγα ότι όχι μόνο είναι ικανοί, είναι ιδεώδεις για να δημιουργήσουν ένα τέτοιο συνδυασμό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Στην περίπτωση αυτή ξέρετε αν δημιουργήθηκε;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Δεν ξέρω, αλλά λέω ότι συνήθως στην Εντατική....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αν σας πουν ότι ήρθαν γιατροί οι οποίοι την εξέτασαν, συνάδελφοί σας, ψυχίατροι και είπαν ότι είχε επίπεδο συνείδησης κτλ. και αν πούμε και μετά ότι πήγε με δικηγόρο και είπε, όχι τα ίδια που είχε πει στην αρχή, στις πρώτες καταθέσεις, αλλά είπε περισσότερα στον τακτικό Ανακριτή, τον κ. Ζερβομπεάκο, είναι ένα σύνδρομο αυτό;
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, θα κάνω μια παρατήρηση: Είπατε προηγουμένως «εάν κάποιος υποστεί βασανιστήρια και ομολογήσει πράγματα που έγιναν, αυτό είναι προβληματικό ή όχι›; Δηλαδή εννοείτε ότι είναι θεμιτό να ομολογεί κάποιος υπό βασάνους;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ακόμη και τα έκανε, όχι.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Αυτό είναι το ζήτημα κι έτσι όπως το εκφράσατε προηγουμένως, αφήσατε να εννοηθεί ότι εφόσον είπε την αλήθεια, τί πειράζει που τον βασανίσαμε και λίγο;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πέρασαν 40 ημέρες, πήγε με δικηγόρο και είπε όχι μόνο τα ίδια, είπε και περισσότερα. Αυτά είναι τα σύνδρομα;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Πάντως είναι σπάνιο στη βιβλιογραφία....
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Παρά το γεγονός ότι οδηγήθηκε σε ανάκριση, εξακολουθούσε να είναι κρατούμενος στην Εντατική υπό τον έλεγχο της αντιτρομοκρατικής. Επιτέλους όμως κ. Πρόεδρε, να μη λέμε τη μισή αλήθεια. Κυρία μάρτυς, για μένα εν αρχή είναι μεγάλη τιμή το ότι βρίσκεστε στο Δικαστήριό μας, διότι είναι καθολική η άποψη ότι εσείς θεωρείστε ένας από τους μεγαλύτερους, αν όχι ο μεγαλύτερος παράγοντας στον αγώνα για την καταπολέμηση των ναρκωτικών.
Σας θέτω ορισμένα αντικειμενικά στοιχεία τα οποία ούτε η έδρα θα τα αμφισβητήσει και θέλω να μου χαρακτηρίσετε κάποιες πράξεις που έγιναν. Πολύ βαριά τραυματισμένος από την έκρηξη με μεγάλη αιμορραγία στους πνεύμονες, τυφλός, χωρίς ακοή, με κομμένο το χέρι και πολλά άλλα τραύματα σε ολόκληρο το σώμα, σε κώμα, διασωληνωμένος επί τρεις ημέρες, λίγες ώρες μετά την αποσωλήνωσή του, εισέρχονται στο δωμάτιο της Εντατικής θεραπείας οι ανακριτές και τον ανακρίνουν πάντα νύχτα και με δεδομένο ότι την ημέρα ήταν συνεχώς σε ιατρικές εξετάσεις με τα σωληνάκια που του αλλάζουν κτλ. και δε μπορούσε να κοιμηθεί.
Θέλω λοιπόν να μου χαρακτηρίσετε το εξής: Το γεγονός αυτό της εισόδου των ανακριτών λίγες ώρες μετά την αποσωλήνωσή του και με δεδομένη την αισθητηριακή απομόνωση, αν θέλετε και για ιατρικούς όρους, δεν είχε ακοή, δεν είχε όραση, δεν είχε αφή, ούτε καν γεύση διότι παρεντερικά του εχορηγείτο η τροφή, από πλευράς ιατρικής δεοντολογίας εάν αυτό το πράγμα είναι σωστό, με δεδομένο ότι ο θεράπων ιατρός του στην Εντατική κατέθεσε εδώ ότι αν ήταν παρών, διότι του δόθηκε άδεια και έφευγε, αυτός δεν θα επέτρεπε να μπουν ανακριτές μέσα και να τον ανακρίνουν. Δεδομένο αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πότε το είπε αυτό;
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Ο κ. Πιταρίδης είπε ότι «εγώ έφυγα με άδεια› και τον ρώτησα «Εσείς αν ήσαστε εκεί θα επιτρέπατε αυτή την ανάκριση;› Και είπε «όχι, δεν θα την επέτρεπα›. Θέλω λοιπόν να μου χαρακτηρίσετε αυτά τα γεγονός από πλευράς ιατρικής δεοντολογίας αφενός και αφετέρου από αμιγώς ιατρικής πλευράς, κατά πόσον αυτό το άτομο ήταν ικανό να ανακριθεί. Και τη δεοντολογία θέλω να μου πείτε και την ιατρική πλευρά, αν ήταν ικανός να δίνει καταθέσεις.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Με τα δεδομένα που περιγράφηκαν, πιστεύω ότι είναι ηθικά ανεπίτρεπτο να συνάγονται πορίσματα από μια τέτοια εξέταση και να μπαίνουν σε τέτοιους χώρους, κατά τη γνώμη μου ιερούς, γιατί ο άνθρωπος ήταν μεταξύ ζωής και θανάτου, άνθρωποι που δεν έχουν σχέση με την ιατρική επιστήμη. Έχω την τιμή να εκδίδω ένα περιοδικό εδώ και δύο δεκαετίες, «Τα τετράδια ψυχιατρικής›, όπου τα ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας θεωρούνται μείζονα απ’ όλον τον επιστημονικό κόσμο και κατά καιρούς έχουν καταγγελθεί τέτοιες παραβιάσεις.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Εάν ο ίδιος το ζητήσει;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Δεν ήταν σε θέση νομίζω, έτσι όπως περιγράφηκε σε κώμα, δεν ήταν σε θέση.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κυρία μάρτυς, φοβόταν για τη ζωή του και ζήτησε να καταθέσει για να μπορέσει έτσι να βγει από τον φόβο αυτό, να μην υπάρχει λόγος να τον σκοτώσουν.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Ο συνήγορος περιέγραψε μια κλινική εικόνα. Εγώ είμαι γιατρός. Ακούω λοιπόν στοιχεία που συνιστούν μια κλινική κατάσταση και τοποθετούμε επ’ αυτών κ. Πρόεδρε, όχι επί παντός επιστητού. Μου παρουσιάζεται ένας ασθενής ο οποίος βρίσκεται σε συγκεκριμένη κατάσταση και οφείλω να πάρω θέση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δύο ψυχίατροι που τον είδαν είπαν ότι είχε επίπεδο συνείδησης που καταλάβαινε πολύ καλά τί γινόταν.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Σας είπα ότι εγώ τοποθετούμαι επί της κλινικής εικόνας που δίνει ο συνήγορος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εσείς το ξέρετε καλύτερα με τα υποθετικά ή οι δύο ψυχίατροι συνάδελφοί σας που πήγαν ειδικά για να τον δουν;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Η ερώτηση ήταν συγκεκριμένη και μου παρουσίαζε μια κλινική εικόνα. Επ’ αυτής λοιπόν τοποθετούμαι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τότε οι δύο ψυχίατροι είναι ψεύτες;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Δεν θέλω να τοποθετηθώ, είναι συνάδελφοι και τους εκτιμώ, δεν θα τοποθετηθώ.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Πήγαν εκεί και τον εξέτασαν εκεί.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Εγώ τοποθετήθηκα στην κλινική εικόνα που έδωσε ο κ. συνήγορος.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Μα την κλινική εικόνα δεν την ξέρετε, εκείνοι τον είδαν όμως.
Κ. ΜΑΤΣΑ: Σας είπα σε τί απάντησα, σε αυτό που μου παρουσιάστηκε.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Δεν νοείται ο κ. Εισαγγελέας να τονίζει συνεχώς το φόβο θανάτου. Ας πούμε το εξής: Μάλιστα, υπήρχε ο φόβος θανάτου. Είναι ο φόβος θανάτου η καταλληλότερη συνθήκη για να ανακρίνεις έναν άνθρωπο; Ας μας το πει και η κα μάρτυς εδώ πέρα. Κύριε Εισαγγελεύ εκθέτετε τον εαυτό σας και εκθέτετε και το νομικό μας σύστημα όταν λέτε τέτοια πράγματα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτή είναι η αιτία.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Αυτό περιφρουρεί η δικαιοσύνη της πατρίδας μας, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο ανακρινόμενος θα μπορεί να ελέγχει τον εαυτό του.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: (εκτός μικροφώνου) Κι εγώ απορούσα, αλλά είδα το γιατί επέμεινε ο κ. Σάββας να καταθέσει.
Σ. ΞΗΡΟΣ: Μη λέτε ψέματα. Παρακαλώ πολύ να προσέχετε τα λόγια σας και να διαβάσετε τα πρακτικά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Σάββα σας παρακαλώ......
Σ. ΞΗΡΟΣ: Πείτε μου την απόφαση στο κελί 12, δεν ξαναπατάω εδώ μέσα.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Σας παρακαλώ πολύ, σας κάνω μια τελευταία ερώτηση, για να βγάλουμε και ένα νόημα, εάν οποιοσδήποτε εδώ μέσα θεωρεί ότι είναι η μάρτυς η πιο τυχαία προσωπικότητα και ότι όλοι οι άλλοι καταλάβαμε πολύ καλά τι έγινε, εκτός από την ειδική ψυχίατρο και σε θέματα ναρκωτικών ουσιών, εν πάση περιπτώσει αυτή η κρίση θα μείνει μαζί με άλλα πράγματα, που θα κριθούν όπως είπε το Δικαστήριο, όταν θα έρθει η ώρα τους. Εγώ όμως θέλω να ρωτήσω κάτι, έχοντας σαν δεδομένο ότι το σύστημα το νομικό μας επιβάλλει για να είναι κατοχυρωμένο το αποτέλεσμα?.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: ?(εκτός μικροφώνου) ?απαξιώνεται η κατάθεσή της. Η Σωτηροπούλου που την εξέτασε και είπε προηγουμένως ότι την εξέτασε τρία τέταρτα, απαξιωτικά αντιμετωπίστηκε?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ αντιμετώπισα απαξιωτικά;
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Ναι βεβαίως, το ένα τέταρτο, είκοσι λεπτά του κ. Μαντωνάκη, ο οποίος του είπε, μόλις θέλεις να αυτοκτονήσεις ή οτιδήποτε άλλο και αυτό θεωρήθηκε?η επίσκεψη του κ. Μαντωνάκη ήθελε να κατοχυρώσει την έναρξη της παράνομης προανάκρισης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Αγιοστρατίτη ωραία είναι αυτά που λέτε, αλλά την ακούτε όμως τι λέει η μάρτυς; Απαξιώσαμε την κατάθεσή σας για την κα Σωτηροπούλου, την οποία την εξετάσατε; Σας ακούσαμε με κάθε προσοχή;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Δεν θεωρώ ότι υπήρχε απαξίωση.
Γ. ΑΓΙΟΣΤΡΑΤΙΤΗΣ: Σιγά την εξέταση τώρα τρία τέταρτα, ενώ ο Μαντωνάκης που πήγε ένα τέταρτο σε έναν τυφλό, κουφό και ανάπηρο, εθεωρήθη το απαύγασμα της ψυχιατρικής επιστήμης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η ψυχίατρος ήξερε πόσο έπρεπε να την εξετάσει, την είδε και μας είπε όλα αυτά τα πράγματα.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Κυρία μάρτυς μια τελευταία απλή ερώτηση. Ένας ασθενής στη περίπτωση του Σάββα Ξηρού, έχοντας τις πληροφορίες αυτές τις οποίες σας δώσαμε και τις οποίες έχετε πληροφορηθεί και από άλλες πηγές και οι οποίες είναι αναμφισβήτητες, νομίζετε ότι είχε την ικανότητα να καταθέσει με νηφαλιότητα, έχοντας έλεγχο της συνείδησής του και όντας θωρακισμένος και απέναντι σε συναισθηματική και ψυχική χειραγώγηση; Όλα αυτά είναι προϋποθέσεις για να μπορεί η απολογία ενός κατηγορουμένου να είναι θωρακισμένη. Πρέπει να καταθέτει νηφάλια, έχοντας έλεγχο της συνείδησής του και να μην υπόκειται σε συναισθηματική και ψυχική χειραγώγηση. Πιστεύετε ότι οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ανακρίθηκε ο Σάββας Ξηρός, εξασφαλίζουν αυτές τις εγγυήσεις;
Κ. ΜΑΤΣΑ: Ως γιατρός θα έλεγα, μ’ αυτές τις συνθήκες όπως τις περιγράφετε, ότι δεν θα έπρεπε να του έχει ζητηθεί να καταθέσει.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Σας ευχαριστώ πολύ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευχαριστούμε πολύ, η κα Μπαρσέφσκυ ¶ννα Μαρία του Γεωργίου. Γεννηθήκατε εδώ στην Αθήνα και κατοικείτε στην Αθήνα. Ορκίζεστε;
Α.Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ορκίζομαι στην τιμή και την υπόληψή μου.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πείτε μου τι θέλετε να μας πείτε για την κα Σωτηροπούλου.
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Γνώρισα την κα Σωτηροπούλου πριν 4, 5 χρόνια δεν θυμάμαι ακριβώς μαζί με τον σύζυγό της στην Γαύδο όπου κάναμε διακοπές και οι δυο. Η κα Σωτηροπούλου την γνώρισα μέσω φίλων με τους οποίους συμπαραθερίζαμε. Η κα Σωτηροπούλου αν μπορώ να την περιγράψω, είναι ένας άνθρωπος ζωηρός, ευθύς, πληθωρικός ενδεχομένως ως προς τις αντιδράσεις του και με ένα ουσιαστικό νοιάξιμο για τους γύρω της.
Και με πολύ έντονο το στοιχείο της συλλογικότητας στις πράξεις της. Χαρακτηριστικά θυμάμαι πώς λέγεται, αυτό είναι βέβαιο, η ίδια ανακάλυψε στη Γαύδο ένα πολύ μεγάλης αρχαιολογικής αξίας εύρημα, το οποίο φιλοξενείται τώρα στο Μουσείο των Χανίων, το περίφημο Λιοντάρι της Γαύδου και στη κυριολεξία κινητοποίησε ολόκληρο το νησί, όλους τους παραθεριστές για να διασωθεί αυτό το εύρημα που ανήκει ούτως ή άλλως στην πολιτιστική μας κληρονομιά.
Εντύπωση επίσης μου είχε προκαλέσει το γεγονός, ότι ήταν μια άψογη μητέρα, εγώ ακόμα δεν είχα παιδί τότε, την οποία ζήλευα για τον τρόπο με τον οποίο μεγάλωνε τον γιο της. Ζήλευα με την καλή έννοια, γιατί ο Έκτορας ήταν ένα παιδί που στα δέκα του χρόνια είχε ήδη την ικανότητα να παίζει κλασικό βιολί. Ήταν ένας άνθρωπος πραγματικά αξιόλογος, είναι ένας άνθρωπος αξιόλογος. Και όλα αυτά δεν σας τα λέω για να σας πω το πόσο πολύ η κα Σωτηροπούλου είναι ένας καλός άνθρωπος. Αλλά γιατί η κα Σωτηροπούλου διαπομπεύθηκε και η προσωπικότητά της υπέστη τη μεγαλύτερη δυνατή διαστρέβλωση, δυστυχώς από ένα μεγάλο μέρος των Μ.Μ.Ε. της χώρας μας και αυτό το λέω με πραγματική λύπη μου, γιατί και ενδιαφέρομαι για τον χώρο και ανήκω σ’ αυτό το χώρο. Παρουσιάζοντας μια γυναίκα τέρας, προκατασκευάζοντας μια σχεδόν την ενοχή της, με βάση κυρίως τις προσωπικές της σχέσεις.
Η κα Σωτηροπούλου ήρθε πραγματικά αντιμέτωπη με μια μήνη της κοινωνίας, που ζητούσε την κεφαλή της επί πίνακι, της αποδόθηκαν πράξεις που δεν είχε καν κάνει, έφθασε μάλιστα στο σημείο να προεξοφλείται τόσο πολύ η ενοχή της, ούτως ώστε διάφοροι «αρμόδιοι› να συζητάνε για το εάν ο μικρός Έκτορας θα έπρεπε να εγκλειστεί ή όχι σε ίδρυμα. Κάτι το οποίο σαν μητέρα πλέον, θεωρώ απολύτως τραγικό και προσωπικά με εξόργισε και είναι ένας από τους λόγους που με ωθούν αυτή την στιγμή να καταθέτω ως μάρτυρας υπέρ της.
Πιστεύω ότι και είναι ακριβώς αυτά τα ΜΜΕ που ασκούν μια τεράστια επιρροή πάνω στους ανθρώπους, σε σημείο ώστε να προκατασκευάζουν αντιλήψεις και αυτό καλώς ή κακώς, νομίζω ότι έστω και έμμεσα ασκεί μια βαρύτητα και στην παρούσα δίκη. Και από την άλλη δημιουργούν εμπάθειες σε ανθρώπους, σε σημείο που θα μπορούσε να πει κανείς, ένας ψυχίατρος θα μπορούσε να το εξηγήσει σαφώς καλύτερα, ακόμα και να κατασκευάζουν ψευδή μνήμη σε ανθρώπους, σ’ ότι αφορά γεγονότα, τα οποία είχαν προηγηθεί χρόνια πριν.
Νομίζω ότι κάτι τέτοιο είναι επικίνδυνο όχι μόνο για την σημερινή δίκη, αλλά και για την κοινωνία μας συνολικά, που φαίνεται σαν να αδιαφορεί πλέον και για το τεκμήριο της αθωότητας και για να οδηγεί την κοινωνία μας σε μια συντηρητικοποίηση ούτως ώστε η απλή σκέψη, η απλή προσωπικότητα να ποινικοποιείται και πλέον να μετατίθεται το βάρος της κρίσης, από τις πράξεις των ανθρώπων στην ίδια την προσωπικότητά του. Αυτά είναι καταρχήν που ήθελα να σας πω, από εκεί και πέρα θα προτιμούσα να με ρωτήσετε στη συνέχεια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το λιοντάρι της Γαύδου είπαμε έτσι; Ναι, θα ήθελα να το δω...
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Ήταν είπατε την χρονιά που βρεθήκατε εσείς στη Γαύδο, ή το μάθατε εσείς πηγαίνοντας τα επόμενα χρόνια;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Το έμαθα γιατί είχε γίνει θρύλος το Λιοντάρι της Γαύδου, έμαθα όμως και όλη τη διαδικασία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι μεγάλη ιστορία αυτή, μας αρκεί το ότι?
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ακριβώς για την προσπάθεια που κατέβαλε, γιατί δεν ήταν μόνο ότι το αντιλήφθηκε, δεν ήταν μόνο ότι δεν επιχείρησε ποτέ να οικειοποιηθεί το εύρημά της?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μάλιστα να το δούμε και εμείς. «Η Κική Σωτηροπούλου, το γράφει, το καλοκαίρι του ’95 στις χαμηλές υπώρειες του Λόφου του Αη Γιάννη, το γράφει εδώ, το καλοκαίρι του ’95. Είναι πραγματικά σημαντικό και θα ήθελα το εξώφυλλο συν αυτά τα φύλλα.
Α. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: (εκτός μικροφώνου)?το καλοκαίρι το περασμένο του 2002, μια εβδομάδα πριν συμβούν αυτά, με ειδοποίησαν και μου δώσανε 750.000 δραχμές για αμοιβή. Μα και όταν το πήγα και μου λένε, έλα να υπογράψεις γιατί κάποια αμοιβή θα πάρεις, εγώ γελούσα, λέω τι είναι αυτό; Δεν με ενδιέφερε η αμοιβή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμάς μας ενδιαφέρει η πράξη περισσότερο.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Η κυρία Σωτηροπούλου ήταν γνωστή στην κοινωνία εκεί της Γαύδου;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ναι, ήταν σταθεροί θαμώνες του καλοκαιριού στη Γαύδο.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Πού μένανε εσείς όταν τους γνωρίσατε;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Αρχικά έμεναν στην παραλία του Λαυρακά, στη συνέχεια , σε ελεύθερο κάμπινγκ.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Κάνατε και συντροφιά όταν βρεθήκατε μαζί εκεί εκείνο το καλοκαίρι;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Παρότι δεν γίναμε ποτέ αυτό που θα έλεγε κανείς, στενοί φίλοι, εν τούτοις στα πλαίσια ευρύτερων παρεών που σχηματίζονταν στο νησί, ναι τους βλέπαμε πάρα πολύ συχνά και φυσικά μιλούσαμε.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Είχε το παιδί της εκείνο το καλοκαίρι που βρεθήκατε μαζί;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Είχε και το παιδί, άλλωστε το παιδί το είδα να παίζει βιολί, και εκεί ακριβώς συγκινήθηκα. Ελπίζω να συνεχίζει, παίζει κλασικό βιολί και μάλιστα έχει ιδιαίτερη ικανότητα σ’ αυτό το τομέα. Και γενικά ήταν μια?
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Ήταν καλή μάνα και καλός πατέρας;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ήταν εξαιρετική μάνα.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Εξαιρετικοί γονείς. Τίποτα άλλο ευχαριστώ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε να κρατήσουμε πέντε λεπτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ελάτε παρακαλώ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να ρωτήσω λοιπόν κύριε μάρτυς επειδή είστε δημοσιογράφος καταρχήν παρακολουθείτε τον Τύπο, νομίζω εργάζεστε?
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Κάνω τα διεθνή στο Υπουργείο Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Και επομένως έχετε μια καθημερινή επαφή με το σύνολο των δημοσιευμάτων?
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Παράλληλα διατηρώ τύποις και την ιδιότητα της δικηγόρου.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να ρωτήσω λοιπόν αναφερθήκατε στην επίθεση που δέχθηκε από τα media η κα Σωτηροπούλου. Θυμάστε εάν κατηγορήθηκε το είπατε κιόλας εμμέσως ότι πρόβαλε και χρησιμοποίησε το παιδί της σε όλη αυτή τη διαδικασία, για όποια άγνωστο για ποια, για την εξυπηρέτηση ποιων συμφερόντων, μέσω παρουσιάσεων των καναλιών;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ναι βέβαια είναι, από τις εικόνες που κατά κόρον μεταδόθηκαν από τα Μ.Μ.Ε. Αλλά νομίζω ότι δεν είναι οι χειρότερες, υπήρξαν και πολύ χειρότερες.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να φθάσω κάπου, δεν είναι οι χειρότερες όχι, αυτά προχείρως πολύ προχείρως τα πήρα από το φάκελό μου, «χρησιμοποίησε το παιδί της, ξέχασε το γιο της?› και απομαγνητοφωνημένο όλο το κείμενο το σχετικό από την παρουσίαση εκείνης της ημέρας, από την παρουσίαση του καναλιού του συγκεκριμένου εκείνης της ημέρας, χαρακτηρίστηκε ντάμα της τρομοκρατίας; Υπήρχαν δημοσιεύματα περί «ντάμας της τρομοκρατίας› επί σειρά εβδομάδων;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Υπήρχε μια διαδοχική παρουσίαση της κας Σωτηροπούλου. Αρχικά διαπομπεύθηκε ως καταδότρια του συζύγου της.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Και αυτό, κατηγορήθηκε συστηματικά από τις εφημερίδες γι’ αυτό; Πείτε το αυτό αλήθεια.
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ναι, κάτι το οποίο πραγματικά σόκαρε πάρα πολύ κόσμο.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δημιούργησε ένα πολύ αρνητικό κλίμα ευθύς εξ αρχής απέναντί της;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ναι βέβαια, βέβαια. Ειλικρινά ντρέπομαι να σας αναφέρω σημεία. Τόσο πολύ στιγματίστηκε ως προς την γυναικεία της φύση, ούτως ώστε να απορεί κανείς ότι πραγματικά δαιμονοποιήθηκε ως γυναίκα, δηλαδή θα μπορούσε να πει κανείς ότι καλλιεργήθηκε μια εμπάθεια απέναντί της.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Μάθατε εάν υπήρχαν συστηματικά στα πρωινά δελτία, στις πρωινές εκπομπές της τηλεόρασης συστηματικά ασχολιόντουσαν μαζί της, μειώνοντάς την ως γυναίκα, ως?
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Καθημερινά, για να μην μιλήσω για τον κ. Κακαουνάκη του οποίου ήταν το αγαπημένο του θέμα. Και το λέω με πραγματική λύπη γιατί είναι ο επαγγελματικός μου χώρος αυτός, δυστυχώς και στα πρωινά δελτία αλλά και κυρίως από σταθμούς τύπου ALTER?.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Η κυρία Παναγιωταρέα στο MEGA είχε υποπέσει στην αντίληψή σας, αν συστηματικά τα πρωινά ασχολείτο με το πρόσωπό της, σπιλώνοντάς την και κατηγορώντας την?
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Σε σημείο ρατσιστικό, δηλαδή στηλιτεύοντας ακόμα και φυσικά της χαρακτηριστικά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Θέλω να φθάσω κάπου, δεν τα ρωτάω τυχαία κύριε Πρόεδρε. Θυμάστε εάν συστηματικά προβαλλόταν από τα δελτία ειδήσεων η φωτογραφία του παιδιού της, πράγμα που απαγορεύεται, την παρέδωσα και στο Δικαστήριο την μια. Η φωτογραφία και η εικόνα του παιδιού της, πράγμα που απαγορεύεται ρητά και κατηγορηματικά από το νόμο;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ναι, η αναφορά στο παιδί της και στο πόσο «το χρησιμοποίησε› ήταν συστηματική. Από την άλλη εγώ καταλαβαίνω απόλυτα την σχέση μιας μάνας, η οποία ακόμα και όταν περνάει πολύ δύσκολα, είναι ο μόνος άνθρωπος ο οποίος μπορεί να παράσχει ασφάλεια στο παιδί της.
Ψυχολογική ασφάλεια το παιδί αισθάνεται μόνο με την μάνα του ουσιαστικά.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να πω ότι απευθυνθήκαμε δυο φορές στην Αρχή Προστασίας Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Την μια φορά το αφήρεσε και τη δεύτερη φορά έστειλε αυτή την ελάχιστη ανακοίνωση, θα σας την καταθέσω? θυμάστε εάν το Δικαστήριο στο οποίο προσέφυγε για να σταματήσει αυτό το διασυρμό απέρριψε την αίτησή της;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ:?υποδεικνύει λέει στους τηλεοπτικούς σταθμούς να μην προβάλουν τις κινήσεις του ανηλίκου και να μην σχολιάζουν την ιδιωτική ζωή αυτού. Απόφαση έχουμε, υπόδειξη όχι απόφαση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Ήταν υπόδειξη, ούτε καν κάτι παραπάνω το ελάχιστο που μπορούσε. Θυμάστε εάν απορρίφθηκε η αίτηση που υποβάλαμε στα δικαστήρια για να σταματήσει ο διασυρμός του παιδιού της;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ουσιαστικά έχω την εντύπωση ότι ναι, γιατί ο διασυρμός αυτός συνεχίστηκε ακάθεκτος.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Σας καταθέτω γιατί μου το ζητήσατε, την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατατέθηκε?.όχι δεν ζητήσαμε κατάσχεση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να απαγορευθεί. Να υποχρεωθούν να απόσχουν από οποιαδήποτε αναφορά στην προσωπική και οικογενειακή της ζωή.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Απορρίφθηκε η προσωρινή διαταγή, επανακατατέθηκε η αίτηση πολλούς μήνες μετά και με πολύ δυσκολία ειλικρινά?και να μην πω με παρέμβαση του κυρίου?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι ο δικαστής, τι παρέμβαση; Ο δικαστής Βασίλειος Τσαρνάς, Πρόεδρος Πρωτοδικών.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Έκανε δηλώσεις ο κ. Βάγιας τότε, τα θυμάστε, έκανε σε ένα συνέδριο πάνω σ’ αυτά τα ζητήματα, στο δημόσιο συνέδριο το δικό σας που έγινε. Έγινε συνέδριο για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όπου υπήρξαν ανακοινώσεις.
Δυο ερωτήσεις έχω μόνο ακόμα κύριε Πρόεδρε, αφιερώστε με πέντε λεπτά.
???: Κύριε Πρόεδρε εγώ θα το πω, δεν μπορώ να ακούω ότι βγαίνουν αποφάσεις με υποδείξεις εισαγγελέως.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι δεν είπα αυτό, είπα εγώ υπόδειξη; Όχι δεν είπα εγώ, κάνετε λάθος. Εγώ είπα ότι έγινε παρέμβαση στο Συνέδριο για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης των Εισαγγελέων και το γνωρίζει ο κ. Μαρκής, έγινε τοποθέτηση πάνω σ’ αυτά τα ζητήματα. Αυτό σας είπα, δεν σας είπα ότι έγινε παρέμβαση.
Αναφέρατε κάτι που δεν το είπα. Να συνεχίσω να ρωτήσω, όταν παντρεύτηκε η κα Σωτηροπούλου, θυμάστε πώς αντιμετωπίστηκε ο γάμος της από τον ίδιο τον Αντιδήμαρχο κ. Δημόπουλο που τους πάντρεψε εδώ στον Κορυδαλλό;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τι μας νοιάζουν εμάς τώρα τα προσωπικά τους;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Βεβαίως μας νοιάζουν και θα εξηγήσω γιατί κύριε Πρόεδρε. Να δούμε πώς κατασκευάζεται ένα θύμα, βεβαίως και μας ενδιαφέρει γιατί αυτή είναι μια δίκη που έχει κάποιες προεκτάσεις και αφορά συνολικά την κοινωνία μας, για να δούμε πώς κατασκευάζεται ένα κλίμα.
Έχει σημασία κύριε Πρόεδρε. Εάν με αφήσετε θα σας εξηγήσω γιατί σας αφορά. Είναι το συνολικό κλίμα το οποίο διαμορφώθηκε μέσα?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας παρακαλώ κάντε την ερώτησή σας κα Κούρτοβικ.
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Την θυμάμαι την ερώτησή σας κα Κούρτοβικ, την αντιμετώπισε με αγένεια και σκληρότητα. Ο δήμαρχος δυστυχώς περιδιάβαινε όλη την ημέρα τα κανάλια και καυχιόταν για το γεγονός ότι δεν έδωσε καν την τυπική χειραψία στο ζευγάρι.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Και δεν ευχήθηκε καν στο ζευγάρι μια τυπική ευχή το να ζήσουν?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Και τι φταίει τώρα να ακούμε την μάρτυρα να μας λέει αυτά;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Το κλίμα αυτό κυρία μάρτυς δημιουργούσε μπορούσε να δημιουργήσει μάρτυρες σε βάρος της ; Μπορούσε να οδηγήσει ανθρώπους που χωρίς να έχουν δει, χωρίς να έχουν λόγο ερχόντουσαν να καταθέσουν εναντίον της για να συμβάλουν στην εξόντωση αυτού του στοιχείου;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Πρόκειται για μια υποκειμενική κρίση βεβαίως, αλλά η απάντησή μου είναι σαφώς ναι. Δηλαδή οι άνθρωποι οι οποίοι επηρεάζονται πάρα πολύ από την εικονική πραγματικότητα, που μπαίνουν μέσα σ’ αυτή την εικονική πραγματικότητα, και ταυτόχρονα είτε έχουν πολιτικά κίνητρα, είτε δημιουργούν οι ίδιοι μια εμπάθεια, μπορούν να φθάσουν στο σημείο συνειδητά ή ασυνείδητα?
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Καλλιεργείτο η εμπάθεια τότε στο κόσμο και ιδιαίτερα στις γυναίκες ενάντια στην κα Σωτηροπούλου;
Α. Μ. ΜΠΑΡΣΕΦΣΚΥ: Ναι πάρα πολύ έντονα. Σ’ αυτό ακριβώς αναφερόμουν όταν μίλησα ότι τα ΜΜΕ έχουν τη δυνατότητα ακόμα και να κατασκευάσουν μνήμη. Και δεν νομίζω ότι αυτό ξενίζει. Είναι πάρα πολλές οι περιπτώσεις όπου εμφανίζονται εκ των υστέρων άνθρωποι, οι οποίοι θεωρούν ότι έχουν δει ανθρώπους που δεν τους έχουν δει. Προσπαθώ να είμαι όσο το δυνατόν πιο σύντομη στην απάντησή μου.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ:?.το δημοσίευμα αυτό είναι ο αντίλογος, καταγράφει αυτό το κλίμα λέει «κυνήγι σύγχρονων μαγισσών› και το αφιερώνει την Ημέρα της Γυναίκας στην Σωτηροπούλου, με τον υπότιτλο «σήμερα τιμούμε την γυναίκα.›
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Φέρτε το και αυτό, φαίνεται σε ποια εφημερίδα είναι; Στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ είναι μάλιστα βλέπω το χαρτί.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Να επισημάνω κύριε Πρόεδρε και να σχολιάσω, ότι αντιδρά το Δικαστήριό σας και είναι λογικό, είναι κατανοητό μάλλον από πλευράς σας, κάθε φορά που νοιώθετε ότι θίγονται θεσμοί, νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος για να τους προστατεύσετε αν θέλετε να τους προστατεύσετε τους θεσμούς είναι να καταγγέλλονται οι παραβιάσεις?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σίγουρα θέλω, όχι εδώ μέσα όμως, δεν έχουμε εμείς να πούμε θέλετε να μαλώσω εγώ τα καναλάκια και να τους πω ξέρετε, γιατί βρε παιδιά στο γάμο δεν τα γράψατε καλά;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι κύριε Πρόεδρε έχει μεγάλη σημασία αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχετε καταλάβει ποια θέματα μας ενδιαφέρουν εδώ; Φοβάμαι πως ίσως όχι. Τι με νοιάζει εμένα τι γράφουν οι εφημερίδες και τι λένε τα κανάλια;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Δεν αναφέρομαι σε σας κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διακόπτεται η συνεδρίαση για αύριο το πρωί στις 9:00.