Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κύριε Πρόεδρε, είναι κατανοητό ότι το Δικαστήριό σας θα κρίνει ποινικά, θα αξιολογήσει ποινικά τις πράξεις τις οποίες καλείται να αξιολογήσει, αλλά δε μπορώ να δεχθώ ότι αντιστοιχούν οι ηθικές κρίσεις ή οι υβριστικοί χαρακτηρισμοί και αυτό δεν αφορά τόσο το Δικαστήριό σας, δεν μου υπέπεσε από εσάς κανένα άλλο τέτοιο περιστατικό στην αντίληψη, μου υπέπεσε πάρα πολλές φορές από την πλευρά της Πολιτικής Αγωγής.
Ακούγονται συνεχώς σε αυτή την αίθουσα υβριστικοί χαρακτηρισμοί, ξέρουμε πώς χαρακτηρίζονται αυτά, ξέρουμε πώς αντιμετωπίζονται και σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και σε επίπεδο των δικών μας Δικαστηρίων, οι χαρακτηρισμοί τέτοιου τύπου από πλευράς της Πολιτικής Αγωγής και μάλιστα ούτε καν στη φάση των αγορεύσεων. Στη φάση της διερεύνησης της διαδικασίας. Ακούσαμε «δολοφόνοι›, «εγκληματίες› και άλλα πολλά χειρότερα...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Όχι, αυτά δεν θα τα επέτρεπα, αλλά όπως ξέρετε για την Πολιτική Αγωγή δεν ισχύει και τεκμήριο αθωότητας βέβαια....
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όχι βεβαίως, οφείλει να το σέβεται κ. Πρόεδρε και οφείλει να απέχει από υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Η χρησιμοποίηση υβριστικών χαρακτηριστικών από πλευράς σας συνιστά εξύβριση, δεν απαλλάσσεστε απ’ αυτό.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κα Κούρτοβικ κάντε μια μήνυση.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Η κα Σωτηροπούλου δεν κατηγορείται για ανθρωποκτονίες. Δεν καταλαβαίνω γιατί μπαίνει αυτό το θέμα. Υπαγορεύτηκε εδώ μια συζήτηση που δε νομίζω ότι προσιδιάζει στο θέμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ξέρω σε τί ωφελεί αυτή η όξυνση με το Δικαστήριο και με τους άλλους. Δικάζονται άνθρωποι για ορισμένες πράξεις, εσείς θέλετε όξυνση σήμερα.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Δεν θέλουμε καμία όξυνση. Νομίζω μάλλον από εσάς κ. Πρόεδρε σωρεύτηκε αυτή η όξυνση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εδώ πετάμε γάντια από το πρωί!
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Πήγαμε και σε χωράφια ανθρωποκτονιών και δεν ξέρω γιατί.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η όξυνση δεν ωφελεί κανέναν και ιδίως δεν ωφελεί εμάς οι οποίοι πρέπει να είμαστε νηφάλιοι. Μην οξύνετε τις καταστάσεις εδώ μέσα.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Μα δεν κάνουμε εμείς κάποια όξυνση. Δεν θυμάμαι να εκπορεύτηκε από εμάς κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να ακούτε αυτά που σας λέω.
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Ένα αίτημα θέλω να σας υποβάλλω. Δεν ξέρω η κα Σαγρή κατά πόσο παρακολουθεί τα τεκταινόμενα εδώ τις εξελίξεις, μπορεί εκπρόθεσμα και αργότερα να σας στείλει κάποιο έγγραφο, βεβαίως εσείς όμως θα λάβετε γνώση αυτού του εγγράφου. Θα ήθελα να μας ενημερώνατε γι’ αυτό, έστω γι’ αυτή την εκπρόθεσμη...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Της Σαγρή; Δεν θα λάβω γνώση αν δεν το φέρουν εδώ στο ακροατήριο. Πως θα λάβω εγώ γνώση; Έτσι θα διαβάζω;
Δ. ΒΑΓΙΑΝΟΥ: Επειδή κλείνει σήμερα η διαδικασία υποβολής εγγράφων, επειδή πρόκειται να επακολουθήσει η απολογία της κας Σωτηροπούλου, αν κάποιο έγγραφο έρθει στο Δικαστήριό σας σχετικό με την κα Σαγρή, θα θέλαμε να ενημερωθούμε ώστε να κάνουμε χρήση άλλων εγγράφων που έχουμε στη διάθεσή μας. Είπα να μην τα υποβάλλω γιατί καμιά φορά το καλύτερο είναι χειρότερο του κακού, μπλέκει ακόμα πιο πολύ τα πράγματα. Θα μείνουμε σε αυτό το στάδιο αυτή τη στιγμή.
Αλλά αν η κα Σαβρή στείλει οτιδήποτε που θα ισχυρίζεται οτιδήποτε, θα θέλαμε να ενημερωθούμε, γιατί έχουμε κάνει μια διερεύνηση και για άλλες πιθανές εκδοχές οι οποίες όλες αποδεικνύουν ότι δεν ήρθε εδώ να πει την αλήθεια αυτή η γυναίκα. Παρακαλούμε να μας ενημερώσετε, αυτό είναι το αίτημά μου ώστε η κα Σωτηροπούλου στην απολογία της να κάνει χρήση και άλλων ενδεχομένως αποδεικτικών βοηθημάτων.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω ένα σχόλιο-δήλωση μετά την ανάγνωση του προσκομισθέντος από την Πολιτική Αγωγή και ειδικά από τον κ. Μαύρο, του φύλλου εφημερίδος 2/6/93 και το κάνω διότι έγινε ένα σχόλιο περί ψεύδους για τον από εμένα υπερασπιζόμενο κ. Τζωρτζάτο.
Η εφημερίδα γράφει κατά λέξη ότι: «Το βράδυ στις 14/5 του ζήτησα να πάει στην Ασφάλεια› του Τζωρτζάτου εννοείται, «όπου τον ανέκριναν επί 20 ώρες στην αντιτρομοκρατική υπηρεσία χωρίς να του εξηγήσουν το λόγο. Την επόμενη μέρα πραγματοποιείται έρευνα στο σπίτι του και αφού του πήραν ατζέντες και άλλα αντικείμενα τον άφησαν ελεύθερο›. Προχωρώ στη δήλωση για την οποία είναι και το σχόλιο: Έκτοτε βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση, δεν βρήκαν τίποτα και λέει ο Τζωρτζάτος σε δήλωση που έκανε στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ: «Επειδή δεν ανήκω σε κανένα κόμμα, οργάνωση ή θρησκευτική αίρεση και δε μπορώ να ζητήσω την προστασία....› κτλ. Αυτή είναι η δήλωσή του.
Αυτό γίνεται το ’93. Και ερωτάται: Είναι πράγματι αυτό στοιχείο το οποίο προσεκόμισε η Πολιτική Αγωγή για να καταδείξει με την έννοια του ψεύδους ότι ο Τζωρτζάτος αυτά που είπε είναι ψέματα ακόμα και στο ακροατήριο; Τί είπε; Είπε ότι είχε μια περιφερειακή δραστηριότητα μέχρι το ’92-’93. Από κει και μετά, πού υπάρχει από το «έγγραφο› αυτό κανένας ψόγος ή καμία συμμετοχή ώστε να ψεύδεται ο Τζωρτζάτος; Εκτός αν θα έπρεπε να πούμε ότι «ξέρετε, ανήκα σε κάποια οργάνωση›, κάτι που τουλάχιστον εκείνη την εποχή δε λεγόταν, ούτε τώρα επιτρέπεται να το πει κανείς, ή δικαιούται να μην το αποκαλύψει αν πράγματι μετέχει.
Να δούμε λοιπόν για το ψεύδος διότι λέει «δεν ανήκω› πότε; Όταν έχει απογαλακτισθεί, κατά τους ισχυρισμούς του τουλάχιστον. Τίποτε άλλο κ. Πρόεδρε.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε θέλω να ρωτήσω κάτι τον κ. Τζωρτζάτο: Σας έθεσε ο συνήγορός σας υπόψη το δημοσίευμα αυτό; Αυτή η δήλωσή σας και οι λέξεις που περιλαμβάνονται εντός εισαγωγικών ως δικές σας φράσεις, ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα;
Β. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ: Ναι.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Αρχίζει το δημοσίευμα: «Τί ετοιμάζουν πάλι; Αναρωτιέται ο ηλεκτρολόγος αναφερόμενος...› κτλ. Και εν συνεχεία λέτε: «Επειδή δεν ανήκω σε κανένα κόμμα, οργάνωση, θρησκευτική αίρεση...› κτλ. Δηλαδή «τί ετοιμάζουν και με δείχνουν για μέλος της 17Ν;› Βγαίνετε και αρχίζετε και κάνετε δηλώσεις. Δεν κοιτάτε ότι γλιτώνετε και δεν οδηγείστε κατηγορούμενος ενώ παραδέχεστε .....
Β. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ: Το πρόβλημα δεν καταλαβαίνω ποιο είναι, ότι έκανα δηλώσεις;
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Την κάνατε αυτή τη δήλωση;
Β. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ: Βεβαίως την έκανα.
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Εντάξει, δε θέλω τίποτε άλλο.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Εσείς λέτε ότι έπρεπε να πει «ξέρετε, ήμουν μέλος›. Αυτό δεν λέτε εσείς;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έχει και κάτι μισθοδοτικές καταστάσεις μετά, ας τα θυμηθείτε κι αυτά.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Θα έπρεπε υποτίθεται να ευγνωμονεί για το ότι δεν συνελήφθη από τότε, αυτό δεν λέτε;
Β. ΜΑΡΚΗΣ: Όχι, δε λέω αυτό. Ότι βγήκε και έκανε και δηλώσεις διαμαρτυρίας.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Διαμαρτυρία ότι «δεν ανήκω. Έχω σταματήσει κάθε επαφή και λέω δεν ανήκω›. Δεν είπε «δεν ανήκα›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να μας το πείτε εσείς τί έγινε στην Ασφάλεια όταν έρθει η ώρα σας. Επίσης να προσέξετε κι εκείνες τις μισθοδοτικές καταστάσεις μεταγενέστερου χρόνου.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Τις έχουμε προσέξει κ. Πρόεδρε, δεν αναφέρονται στον συγκεκριμένο, δεν ξέρω τί αμφισβήτηση θα υπάρξει από πλευράς του κ. Κουφοντίνα, αν φέρεται ως συντάκτης ο κ. Κουφοντίνας γιατί κάτι τέτοιο άκουσα, αλλά εγώ που τις είδα προχθές, σε πρώτη ανάγνωση, δεν βρήκα αυτό που εσείς εδώ πέρα υπαινίσσεστε ότι ενδεχομένως να ενέχεται ο Τζωρτζάτος. Θα το δούμε αυτό, θα το αξιολογήσουμε και εμείς και εσείς.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμείς στο τέλος θα τα αξιολογήσουμε. Απλώς βαστώ τα κρατούμενα.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Εάν θεωρείτε ότι είναι όλα όσα προσεκομίσθησαν γνήσια, αυτό δεν το δέχομαι. Θα το δείτε στο τέλος. Προσεκομίσθησαν πάρα πολλά έγγραφα για τα οποία αμφισβητείται η γνησιότης τους, ακόμη και η κατασκευή τους. Θα έχουμε όλο το χρόνο κι εσείς πολύ περισσότερο από εμάς, να δείτε αν είναι γνήσια ή όχι. Εμείς λέμε δεν είναι γνήσια πάρα πολλά, ποια είναι θα τα πούμε.
Κάποιος ειρωνεύτηκε τον κ. Αγγελόπουλο για το ότι μεταφέρονται τα αποτυπώματα. Αν μεταφέρθηκαν τα συγκεκριμένα ή όχι, είναι άλλη ιστορία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Ραχιώτη έχετε τον λόγο.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Δυο έγγραφα μόνο, το ένα είναι απόσπασμα από προκήρυξη, τις έχετε θεωρήσει ήδη αναγνωσθείσες απλώς κάνω μια επισήμανση, είναι στη σελ. 320 του βιβλίου, προκήρυξη 26η, είναι απάντηση σε άρθρο του Γιώργου Βότση. Σε ένα σημείο μόνο θέλω να επισύρω την προσοχή του Δικαστηρίου σας, στην τελευταία παράγραφο η οποία αναφέρει:
«Καλά, για τόσο κάφρους περνάτε τους αναγνώστες σας; Πιστεύετε πραγματικά ότι μπορεί κανείς να πιστέψει ότι στις σημερινές συνθήκες της Ελλάδας και εν έτει 1988 οι σύντροφοι της 17Ν που αναλαμβάνουν να εκτελέσουν μια επιχείρηση το κάνουν επειδή τους διατάζει κάποιος αρχηγός, κάποια ιεραρχία, κάποιο κέντρο; Μπορεί κανείς να πιστέψει ότι οι σύντροφοι εκτελούν επειδή τους διατάζουν; Και ποιος είναι αυτός που στις σημερινές συνθήκες μπορεί να διατάζει κάποιον να εκτελεί ανθρώπους; Σα να έχει πέσει πολύ παραμύθι, δε νομίζετε;›
Επειδή είναι και μια παλιά προκήρυξη του 1988, νομίζω ότι έχει μια σημασία παραπάνω αυτό. Θα σας καταθέσω και ένα άρθρο των ΝΕΩΝ με ημερομηνία 17/7/2002 το οποίο το καταθέτω γιατί νομίζω ότι αυτό το άρθρο ξεχωρίζει ανάμεσα σε πολλά που γράφηκαν εκείνη την περίοδο, γιατί αναφέρεται στη σχέση των ανώτατων κλιμακίων της κυβέρνησης με την πορεία της ανάκρισης ως διαδικαστικής πράξης.
Επισημαίνω ορισμένα σημεία μόνο και εσείς θα το δείτε ολόκληρο. «Χθες το βράδυ αρμόδια κυβερνητική πηγή ανέφερε ότι στην τρίωρης διάρκειας συνεδρίαση του επικοινωνιακού οργάνου της κυβέρνησης, κυριάρχησαν οι εξελίξεις για το θέμα της τρομοκρατίας›. Ξέρετε, αυτό το επικοινωνιακό όργανο είναι ένα άτυπο όργανο, πλην όμως το ανώτατο ίσως όργανο, συμμετέχει ο ίδιος ο Πρωθυπουργός και μια σειρά άλλοι Υπουργοί και ο Γραμματέας του κόμματος.
Αναφέρεται στο ρεπορτάζ ότι «συζητήθηκαν τα θέματα που έχουν ανακύψει από την πρόοδο των ανακρίσεων›. Θα ήθελα να επισημάνω εδώ ότι στις 16/7 που συγκλήθηκε αυτό το όργανο και συζήτησε την πρόοδο της ανάκρισης, αυτή η συζήτηση και οι αποφάσεις που έλαβε, προηγήθηκαν κατά πολύ της συζήτησης του αποτελέσματος της ανάκρισης βέβαια από το Συμβούλιο Εφετών, τη διατύπωση της κατηγορίας κ.ο.κ. Βεβαίως ένα ανώτατο κρατικό όργανο δεν συζητά απλά έτσι, χάριν παιδιάς και κατέληξε και σε κάποιες αποφάσεις.
Δεν αναφέρονται βεβαίως όλες οι αποφάσεις, αναφέρεται όμως ότι για το θέμα της δήθεν εμπλοκής του ΠΑΣΟΚ αποφασίστηκε να υπάρξει έντονη κάθετη και αποφασιστική αντίδραση γιατί όπως εκτιμάται ξαναβάζουν από την πίσω πόρτα τα σενάρια περί δήθεν ανάμειξης του ΠΑΣΟΚ στην τρομοκρατία. Εγώ δεν ξέρω βέβαια τί σχέση έχει το ΠΑΣΟΚ με την τρομοκρατία, αυτό που θέλω να επισημάνω στο Δικαστήριό σας είναι το ότι αυτό το ανώτατο κρατικό όργανο, άτυπο μεν, ανώτατο δε, αποφασίζει ότι η ανάκριση πρέπει να περιοριστεί ως προς μια κατεύθυνση, να αποκλειστεί και να αντιδράσει κάθετα η κυβέρνηση μας λέει εδώ, σε οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Τώρα αν αποφάσισαν και για άλλες κατευθύνσεις, δε μας το γράφουν αυτό. Αναφέρεται στο ίδιο ρεπορτάζ: «Στη σύσκεψη πάντως αναφέρθηκε ότι είναι ανάγκη να υπάρξει σωστή και προσεκτική διαχείριση του θέματος, διότι όπως αναφέρθηκε ενδέχεται να προκύψουν λάθη και παρεξηγήσεις τα οποία να δημιουργήσουν αποθετικό αποτέλεσμα τελικά για την κυβέρνηση. Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι έντονα κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες η φημολογία ότι ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ζήτησε από τον Γραμματέα του κόμματος Κώστα Λαλιώτη να επιβλέπει το επικοινωνιακό σκέλος των εξελίξεων περί την τρομοκρατία αλλά ο κ. Λαλιώτης αρνήθηκε. Φέρεται μάλιστα να δήλωσε στον Πρωθυπουργό ότι δεν θέλει να αναμιχθεί με αυτά γιατί όπως εξήγησε, δεν είναι απόλυτα πεπεισμένος για την πολιτική στόχευση της ηγεσίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης. Η άρνηση Λαλιώτη έχει προκαλέσει τη δυσφορία του Πρωθυπουργού›.
Εδώ αναδεικνύονται από αυτή την παράγραφο δύο στοιχεία: Το ότι η κυβέρνηση ήθελε να δώσει έναν συγκεκριμένο ρυθμό και μια συγκεκριμένη κατεύθυνση στην ανάκριση ώστε να αποφύγει έναν κίνδυνο αποθετικού αποτελέσματος όπως το χαρακτηρίζει ο συντάκτης, αυτό όμως σε εμάς που δικάζουμε μετά τη συγκεκριμένη υπόθεση δημιουργεί μια αμφιβολία για τη γνησιότητα όσων συνέβησαν.
Δεύτερον, ο σαφής υπαινιγμός που αποδίδεται στον Κώστα Λαλιώτη περί της πολιτικής στόχευσης του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης σε σχέση με τη δουλειά που έκανε, αν αυτό το πράγμα το συνδυάσετε και με τις πολύ πρόσφατες δηλώσεις του Κώστα Λαλιώτη για τον Αμερικάνο Πρέσβη, γιατί δεν είναι πολλά τα χρόνια που πέρασαν από τότε, μπορείτε να ερμηνεύσετε τί εννοούσε «πολιτική στόχευση του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης› όσον αφορά τα θέματα της τρομοκρατίας. Σας το καταθέτω.
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, επειδή ακούσαμε και χθες κάποια απ’ αυτά, όσον αφορά το πρώτο που ανέγνωσε ο κ. Ραχιώτης, εγώ αισθάνομαι ότι έχω να πω δυο κουβέντες. Δεδομένου ότι όπως νομίζω δεν προέκυψε ότι η σύνταξη των προκηρύξεων αποτελούσε προϊόν της βούλησης της γενικής συνέλευσης των μελών της Οργάνωσης αλλά κάποια ηγετικά κλιμάκια συνέτασσαν τις προκηρύξεις, το ότι λοιπόν ο συντάκτης της προκήρυξης που κατείχε ηγετική θέση στο διευθυντήριο της Οργάνωσης προφανέστατα, δημιουργεί ένα άλλοθι για τη μετά σύλληψη εποχή ή φοβάται ακόμη και στις συνθήκες της μη αποκάλυψης, να ομολογήσει την ηγεσία του, αυτό δε νομίζω ότι συνιστά τεκμήριο από το οποίο πρέπει το Δικαστήριο να πεισθεί ότι δεν υπήρχε αρχηγός σε αυτή την Οργάνωση, αλλά ήταν μια Οργάνωση «flat›.
Π. ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ: Σας παραδίδω περίπου 65 τιμολόγια και δελτία αποστολής τα οποία αφορούν αγορές μη αναλώσιμων υλικών από τον Παπαναστασίου και την εταιρεία την οποία εκπροσωπούσε τότε, από το 1985 μέχρι το 2000. Δεν έχω βγάλει το σύνολο της αξίας, μερικά από αυτά είναι και επιδοτούμενα, εν πάση περιπτώσει θέλω να δείτε πόσο μεγάλο μη αναλώσιμο υλικό έχει αγορασθεί κατά τη χρονική αυτή περίοδο, από το ’85 που άνοιξε το μαγαζί αυτό, το κεραμοποιείο, μέχρι το 2000 που σηματοδοτεί κατά την άποψη του ομιλούντος, το γεγονός ότι υπήρχε μια απόλυτη ενασχόλησή του με το επάγγελμα αυτό και τίποτε άλλο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λοιπόν, τελείωσε η διαδικασία η αποδεικτική, εκτός εάν μερικοί από τους κατηγορουμένους μαρτυροποιηθούν και λένε εναντίον άλλων, οπότε είναι μέσα αποδείξεως και αυτοί και θα ερωτώνται όπως ξέρετε.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, έχω μια δικογραφία που αναφέρεται στη σύλληψη του κ. Τζωρτζάτου το 1993.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να μας τη δώσετε. Έχει ένα αίτημα η κα Κούρτοβικ.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Από πλευράς της υπεράσπισης του κ. Κουφοντίνα, να διακοπεί η συνεδρίαση για αύριο, για να ξεκινήσει αύριο ο κ. Κουφοντίνας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Κουφοντίνα αισθάνομαι την υποχρέωση να σας πω ότι και το Δικαστήριο και η ελληνική κοινωνία περιμένει από εσάς, έναν άνθρωπο ο οποίος δέχεστε ότι ήσαστε στην Οργάνωση, ότι συμμετείχατε και παρουσιαστήκατε μόνος σας χωρίς να σας συλλάβουν στις Αρχές. Περιμένουμε να απαντηθούν ορισμένα ερωτήματα. Πριν απ’ όλα, ποιες ήταν αυτές οι συνθήκες που προκάλεσαν τη δημιουργία αυτής της Οργάνωσης. Είναι κάτι το οποίο θέλω να μας απασχολήσει και να μας το πείτε εσείς.
Η ιδεολογική προέλευση αυτών των ατόμων που έκαναν αυτή την Οργάνωση και ποιες είναι αυτές οι ψυχικές διεργασίες που από την επαναστατική ιδεολογία οδηγούν στην ατομική δράση και στο πέρασμα του κατωφλιού του Ποινικού Κώδικα. Έστω και συνοπτικά, περιμένουμε κάποιες απαντήσεις από εσάς που δέχεστε ότι ήσαστε στη 17Ν.
Κάτι πήγε να πει ο κ. Τζωρτζάτος το οποίο μετά το κατανόησα γιατί το πήρα σαν σχήμα λόγου ατυχές, εννοούσε ότι η βία δημιουργεί τη βία, έτσι δεν είναι; Αυτό δεν είπατε κ. Τζωρτζάτε; Όλα αυτά λοιπόν χρειάζεται να τα εξετάσουμε, διότι η δίκη τούτη εδώ, αντιλαμβάνεσθε έχει μια ιστορική σημασία και για την Οργάνωση την ίδια. Εφόσον αναλαμβάνετε, να πείτε, να εξηγήσετε για ποιο λόγο έγινε αυτή ή Οργάνωση, πώς έδρασε, γιατί έγινε έτσι και όλα αυτά τα πράγματα. Νομίζω χρειάζεται να ειπωθούν σε τούτο εδώ το «δωμάτιο›. Περιμένω από εσάς να το πείτε επειδή και παραδέχεστε και βλέπω ότι και το επίπεδό σας το διανοητικό είναι τέτοιο που θα μπορέσετε να δώσετε μια εικόνα.
Δε με νοιάζει η ρήξη με το Δικαστήριο, πείτε μας ό,τι θέλετε, δικαίωμά σας είναι, ο κατηγορούμενος μπορεί να αμφισβητεί το Δικαστήριο, δεν με πειράζει. Εκ μέρους των δικηγόρων είχα αυτό το παράπονο, δεν μπορεί να αμφισβητούν το Δικαστήριο στο οποίο έρχονται και δικάζουν. Διότι δείχνει κάποια έλλειψη σεβασμού προς το Δικαστήριο και το λέει και ο Κώδικας ότι πρέπει οι δικηγόροι να σέβονται το Δικαστήριο όπως και το Δικαστήριο τους δικηγόρους. Εσείς οι κατηγορούμενοι, μπορείτε να μας αμφισβητείτε.
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Εγώ μια ερώτηση έχω: Σε σχέση με αυτά που είπατε προηγουμένως, εννοείτε ότι οι κατηγορούμενοι κατά τη διάρκεια των απολογιών τους δεν πρόκειται να τύχουν των διευκρινιστικών ερωτήσεων της Πολιτικής Αγωγής που τους δίνουν το δικαίωμα μέσω του Δικαστηρίου ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά θα τα κρίνουμε κάθε φορά που θα κάνετε μια ερώτηση.
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Όχι, η διάταξη είναι σαφής και δε νομίζω ότι μπαίνει θέμα αν θα το κρίνετε ή όχι. Δικαιούμεθα να υποβάλλουμε διευκρινιστικές ερωτήσεις. Αυτό για να μην παρεξηγηθούμε αργότερα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θέλετε λοιπόν σχόλια επί της χθεσινής καταθέσεως του κ. Αγγελόπουλου.
Κύριε Σταμούλη κάτι έχετε να μου δώσετε.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Κύριε Πρόεδρε θα ήθελα ενόψει της επικλήσεως εγγράφων να επικαλεστώ ένα έγγραφο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος που αναφέρεται σε συναλλαγές της εταιρείας Αδελφοί Βεργέτη στην οποία εργαζόταν ο κατηγορούμενος κ. Κωστάρης. Έχει μια συναλλαγή την 26η Σεπτεμβρίου του ’89.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Για ποια πράξη είναι αυτή;
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Είναι η πράξη εις βάρος του αειμνήστου Μπακογιάννη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μάλιστα.
Ι. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ: Έχει εισπραχθεί μια επιταγή στις 26/9/89. Αυτό πιστοποιείται μεν από το έγγραφο αυτό της Εθνικής Τράπεζας δεν έχει καταστεί δυνατό ακόμη να βρεθεί το πρωτότυπο της επιταγής, το οποίο από ό,τι με πληροφόρησε το κατάστημα έχει πάει στο γενικό αρχείο της Τράπεζας.
Επιφυλάσσομαι να προσκομίσω και το πρωτότυπο της επιταγής εφόσον βρεθεί βεβαίως, από το οποίο να προκύπτει ότι τη συγκεκριμένη ημέρα και ει δυνατό και την αντίστοιχη ώρα, εισπράχθηκε αυτή η επιταγή από τον κ. Κωστάρη. Σας καταθέτω βέβαια το σχετικό έγγραφο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σημειώνω εδώ εκείνη την ημερομηνία. Όλα τα ψάχνουμε. Πολύ ωραία, αν τη βρούμε και γράφει ώρα είναι ακόμη πιο καλά.
Μπορούμε να αρχίσουμε. Θέλετε κ. Εισαγγελεύς να πείτε κάτι;
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Όχι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η Πολιτική Αγωγή; Ο κ. Ευαγγελάτος έχει τον λόγο.
Δ. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Εφέτες θα ήθελα να κάνω μερικές επισημάνσεις παρατηρήσεις επί της κατάθεσης του κ. Βένιου Αγγελόπουλου του οποίου η κατάθεση ολοκληρώθηκε χτες. Ανήκω σε εκείνους που υποστηρίζουν την προχωρημένη άποψη ότι οι μάρτυρες είναι κι αυτοί οιονεί παράγοντες της δίκης.
Σύμφωνα με το 178 του Κ.Ποιν.Δ. είναι ένα αποδεικτικά μέσα και δεν χρειάζεται απευθυνόμενος σε Δικαστήριο της δικής σας σύνθεσης, να υπογραμμίσω παρά μόνο ότι οι μάρτυρες είναι τα πρόσωπα εκείνα που καταθέτουν επί γεγονότων τα οποία αντιλήφθηκαν κι έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με την εκδικαζόμενη υπόθεση. Αυτό το λέει και η αιτιολογική έκθεση του σχεδίου Κ.Ποιν.Δ.
Κατά συνέπεια δεν επιτρέπεται να εξετάζονται ως μάρτυρες πρόσωπα που καλούνται να εκφέρουν μόνο κρίσεις βάσει των ειδικών γνώσεών τους, αφού τα πρόσωπα αυτά μόνο ως πραγματογνώμονες ή ενδεχομένως και ως τεχνικοί σύμβουλοι των διαδίκων είναι δυνατό να εξεταστούν.
Ερωτάται: ο κ. Αγγελόπουλος με τον τρόπο που εμφανίστηκε με τον τρόπο που κατέθεσε υπήρξε οπωσδήποτε ένας suis generis μάρτυρας. Πρώτη φορά αντιμετωπίζω ένα τέτοιο μάρτυρα που καταθέτει επί παντός επιστητού σε μια υπόθεση είτε ως πραγματογνώμονας, είτε ως τεχνικός σύμβουλος, είτε ως συνήγορος Υπεράσπισης της Υπεράσπισης.
Μόνο από τον τρόπο που κατάθεσε ο κ. Αγγελόπουλος και ενήργησε ο κ. Αγγελόπουλος με την πρωτόφαντη πολυπραγμοσύνη του, καθίσταται –λυπάμαι που το λέω- εξ αντικειμένου αναξιόπιστος. Δημοσίευσε άρθρα, οιονεί πονήματα, ακόμη και υπομνήματα. Υπήρξε δηλαδή θα μπορούσα να πω μάρτυρας παντός καιρού.
Ερωτάται ευθέως: πρώτον γιατί ο κ. Αγγελόπουλος δεν προσήλθε στην ανάκριση να καταθέσει ως μάρτυρας. Μπορούσε και αυτοβούλως και μπορούσε βεβαίως για να υποβληθεί στη βάσανο των ερωτήσεων και να καταθέσει και να δημοσιεύσει. Δικαίωμά του ήταν.
Η απάντησή του όταν τον ρώτησα ειδικώς, ήταν: «Εγώ δεν είμαι ειδικός για να το ξέρω αυτό το πράγμα› αλλά είδαμε όμως τον κ. Αγγελόπουλο να απαντά επί παντός επιστητού και μάλιστα όπως υπογράμμισε ο κ. Μαρκής ο διακεκριμένος κ. Εισαγγελέας τον ρώτησε τι επιτέλους δεν ήξερε από αυτή την υπόθεση.
Ο περίεργος αυτός μάρτυρας απαξίωσε –όπως τουλάχιστον αντιλήφθηκα εγώ- όλους και όλα. Μνημεία ενοχής του κατηγορούμενου Αλέξανδρου Γιωτόπουλου, ή αν θέλετε όπως εμφανίζεται ο κ. Γιωτόπουλος και ως Χονς Κριστιάν στην άδεια του αυτοκίνητου, ή Μιχάλης Οικονόμου, ή Θέμης, ή Λάμπρος, η ψηλός, ο κ. Αγγελόπουλος αμφισβήτησε εκθέσεις γραφολογικές όπου υπάρχουν 7 υπογραφές εγκύρων επιστημόνων, τρίτων αντικειμενικών που δεν προσδοκούν κανένα συμφέρον από την έκβαση της δίκης.
Εμένα επιτρέψτε μου επειδή ανήκω στην παλιά σχολή, περιορίστηκα μόνο και δεν χρειάζεται απευθυνόμενος στο Δικαστήριό σας, να μελετήσω την εγκληματολογία αστυνομική του αείμνηστου Γαρδίκα, του πατέρα της εγκληματολογικής επιστήμης στην Ελλάδα, αλλά έφτασα και πιο πέρα και μελέτησα για τα αποτυπώματα και το εγχειρίδιο της ανακριτικής του τότε Πρωτοδίκη Γεωργίου Σταφέα και επίσης το πιο σύγχρονο του Αλεξιάδη την «Ανακριτική› με την έκδοση 2003 και ομολογώ βεβαίως ότι από τη διαδρομή της επιστήμης αυτής υπήρξαν και περιπτώσει και ο αξιότιμος κ. Παπαδάκης προσκόμισε στο Δικαστήριό σας μια απόφαση όπου αμφισβητήθηκε όπως κατάλαβα καλά το αποδεικτικό μέσο της δαχτυλοσκοπίας.
Εγώ όμως αναφέρω μια άλλη περίπτωση που συγκλόνισε το πανελλήνιο. Το 1982 μέχρι το ’88 απασχόλησε την Ελληνική Δικαιοσύνη η γνωστή υπόθεση Κολιτσοπούλου – Σγουρίδη και σε αυτή την υπόθεση η οποία έληξε στον ¶ρειο Πάγο καταδικάστηκαν και οι δυο κατηγορούμενοι και ο Σγουρίδης και η Κολιτσοπούλου, με μόνο ένα δαχτυλικό αποτύπωμα που βρέθηκε στην οδό Αλκέτου, όταν δολοφονήθηκε μπροστά στα έκπληκτα μάτια του παιδιού του ο αστυφύλακας Χρήστος Κολιτσόπουλος και με την απολογία του Σγουρίδη καταδικάστηκε η Κολιτσοπούλου. Βεβαίως θα μου απαντήσει κάποιος τότε δεν ίσχυε η διάταξη του άρθρου 211α του Κ.Ποιν.Δ. Επ’ αυτού του θέματος θα επανέλθω.
Σχετικά όμως με την κατάθεση του κ. Αγγελόπουλου. Ο ίδιος μάρτυρας παρ’ όλο ότι ασχολήθηκε με λεπτομέρειες ακόμη και με τμήματα της δικογραφίας δεν έκανε τον κόπο να μάθει πέραν του αριθμού των νεκρών από τη δράση της 17Ν όταν η αξιότιμος κας συνάδελφος Τσόλκα τον ρώτησε εάν τουλάχιστον έκανε τον τόπο ο κύριος αυτός, ο τόσο ευαίσθητος, αυτός που αναφέρεται συνέχεια ότι υπάρχει κίνδυνος το Δικαστήριο –λες και δεν ξέρει το Δικαστήριο πως θα ενεργήσει- ότι αναφέρεται μόνο στο θυμικό και όχι στη λογική. Δεν έκανε τον κόπο να ξέρει τουλάχιστον πόσοι ήταν οι βαριά και ελαφρά τραυματισθέντες; Πόσες ήταν οι εκρήξεις και προκλητικότατα μίλησε για εμπορευματοποίηση του πόνου.
Αξιότιμοι κύριοι Εφέτες η θέση αυτή για έναν αγωνιστή της Αριστεράς όπως αυτοαποκαλέστηκε -δεν έχω κανένα λόγο να το αμφισβητώ- για έναν ανώτατο κρατικό λειτουργό ο οποίος είναι όμως ενταγμένος στο σύστημα εναντίον του οποίου στρέφεται και εισπράττει τον παχυλό μισθό και ο οποίος κατ’ αυτό τον τρόπο ενεργεί ως ένα είδος εφιάλτη κατά του ίδιου του συστήματος, πίστευα ότι αυτός ο μάρτυρας γαλουχημένος όπως θα έπρεπε με τα νάματα του ευρωπαϊκού γενικά και ειδικότερα του γαλλικού ουμανισμού, δεν θα μιλούσε κατ’ αυτό τον τρόπο για τα θύματα. Διότι προκαλεί βαθύτατη απογοήτευση, αλλά και δικαιολογημένη αγανάκτηση όχι μόνο στο ευρύτατο κύκλο του αίματος των αθώων θυμάτων, αλλά και στο σύστημα των αξιών του πολιτισμού μας.
Πρόκειται για στάση που αναδύεται από τα ίδια τα κείμενα του μάρτυρα -δεν θα αναφερθώ σε αυτά, τα έχετε υπόψη σας- που κυκλοφόρησε και ζωγραφίζει η στάση του όχι μόνο την προσωπικότητα του μάρτυρα, αλλά και την απέλπιδα προσπάθεια να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα και κατά αυτό τον τρόπο ο μάρτυρας όπως ενήργησε, τραυμάτισε βαθύτατα την αξιοπιστία του.
Επίσης σχετικά με το γνωστό εκείνο θέμα, τις απαντήσεις που έδωσε ο μάρτυρας για τη γνωστή συνέντευξη την οποία σας ανέφερα και την έχετε υπόψη σας, τη συνέντευξη του κ. Στάικου το Φεβρουάριο στο «ΒΗΜΑΓΚΑΖΙΝΟ›. Απλώς και μόνο υπογραμμίζω ότι ο κ. Αγγελόπουλος είπε και περιορίστηκε χωρίς να δώσει τα στοιχεία γιατί δεν συμφωνεί, αλλά διαφωνεί με όσα περιλαμβάνει σε αυτή τη συνέντευξη ο κ. Στάικος.
Δεν θέλω να πω ότι όσα λέει ο κ. Στάικος είναι θέσφατο, αλλά νομίζω όμως ότι είναι και κάτι που θα συνεκτιμηθεί αφού κατατέθηκε στο Δικαστήριό σας και θα αποτελέσει αντικείμενο αξιολόγησης. Μόνο τούτο: είπε ο κ. Στάικος «Η πειθώ ήταν το πρώτο του όπλο (για τον κ. Αλέξανδρο Γιωτόπουλο) διπλή προσωπικότητα, τελικά ο Γιωτόπουλος ήταν ό,τι μισούσε στη 17Ν από ότι αποδεικνύεται πια στρατολογούσε ανθρώπους κατώτερους από αυτόν. Γιατί ένας άνθρωπος του δικού του επιπέδου είχε πάρει πια τις αποφάσεις του απέναντι στην επανάσταση και στην κοινωνία› και διερωτώμαι εγώ απλοϊκά: αυτό όπως περιγράφεται δεν αποτελεί το αυθεντικό μοντέλο του συνωμότη, του αρχηγού της κλειστής οργάνωσης μιας τρομοκρατικής Οργάνωσης;
Επίσης σχετικά με αυτό το περίφημο ψευδώνυμο Μιχάλης Οικονόμου, Λάμπρος κ.ο.κ. και ακόμη και Χονς Κριστιάν. Θα ήθελα να τονίσω κατά την άποψή μου το ερώτημα δεν είναι μόνο γιατί χρησιμοποιούσε 30 χρόνια το πλαστό όνομα Μιχάλης Οικονόμου, αλλά που απέβλεπε και τι αποτελούσε, τι μέσο αποτελούσε και ο καθένας που διαθέτει κοινή νοημοσύνη νομίζω ότι διαθέτει και την απάντηση.
Επίσης επειδή λέχθηκε και αυτό, παρατηρώ ότι κυκλοφόρησε ένα κείμενο «Συνθήκες κράτησης των κατηγορούμενων για τη συμμετοχή στη 17Ν› και παρατηρώ μεταξύ των άλλων τα εξής: ποιοι και γιατί θέλουν να οδηγήσουν εξουθενωμένους και εξουδετερωμένους στη δίκη κατηγορούμενους για συμμετοχή στη 17Ν; Γιατί ετοιμάζουν δίκες με κατηγορούμενους σε γυάλινα κλουβιά διορισμένους συνηγόρους επιλεγμένους δικαστές μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας; Ίσως είναι σύμπτωση, βλέπω ένα πίνακα διακεκριμένων προσωπικοτήτων της ελληνικής ζωής και βλέπω επίσης ότι αυτοί που υπογράφουν αυτό το κείμενο, είναι μάρτυρες που παρήλασαν ενώπιόν σας κατέθεσαν και καταβάλλουν ευθύς εξ αρχής απριόρι χωρίς να έχουν κάποια στοιχεία να απαξιώσουν την ελληνική Δικαιοσύνη.
Σήμερα δημοσιεύτηκε και αναφέρεται στους ραδιοφωνικούς σταθμούς και στα τηλεοπτικά μέσα μια πρώτου μεγέθους σε αξία μελέτη της αντίδρασης του ελληνικού λαού και θετικά από τον ελληνικό λαό σε ποσοστό πάνω από 52% η ελληνική Δικαιοσύνη κατέχει τα σκήπτρα, η ελληνική Δικαιοσύνη και επίσης οι αστυνομικές Αρχές και εν συγκρίσει και με τα πολιτικά Κόμματα και με άλλους θεσμούς. Αυτό, είναι κάτι που σήμερα αναφέρεται στα δελτία ειδήσεων.
Τέλος θα ήθελα να τονίσω το εξής: δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα στις 21 Ιουλίου στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ› η ματιά ενός πολίτη «Ακόμη Μιχάλης› δυο λέξεις μόνο. Εκείνες δηλαδή ακριβώς τις ιδιότητες που παρά τα όσα ισχυρίζονται αρκετοί από όσους υπερασπίζονται τους κατηγορούμενους, χωρίς να γνωρίζουν τις πράξεις τους, ήταν ικανές να τους επιτρέψουν και να είναι στοχαστές και πρακτικοί της βίας και αντιστασιακοί στη δικτατορίας και έμπρακτοι αρνητές μιας ατελέσφορης στα μάτια της δημοκρατίας Αλέξανδροι για το ληξιαρχείο και Λάμπροι στην παρανομία και Μιχάληδες για όσους τους αγαπούσαν. Για να μην διεκδικήσω εγώ την πατρότητα, η πατρότητα ανήκει στο δικηγόρο Κώστα Βασιλείου – Μποτόπουλο.
Κλείνοντας αξιότιμοι κύριοι Δικαστές αυτές τις παρατηρήσεις που είχα την τιμή να σας υποβάλλω, μένω με την εντύπωση ότι η συνολική εντύπωση που προκλήθηκε τουλάχιστον σε εμένα και μπορεί να πλανώμαι από την κατάθεση του κ. Αγγελόπουλου ο οποίος έφτασε ακόμη να αποφανθεί και το ότι ο κ. Γιωτόπουλος είναι αθώος. Δεν περίμενε να αποφανθεί το Δικαστήριό σας.
Αυτή η θέση του και όλα όσα διέπραξε και όσα ο κ. μάρτυρας περιέλαβε στην κατάθεσή του και στα κείμενά του καταλύει και εμφανίστηκε όπως είδα και χτες στα κανάλια, αλλά το Δικαστήριο δεν απασχολείται με το τι γίνεται έξω από την αίθουσα αυτή, κατέλυσε την πηγαία και εδραία πεποίθηση μετά τα όσα ισχυρίστηκε ότι ο κ. Αλέκος Γιωτόπουλος -για να κάνω μια παράφραση αυτού που είπε κάποτε ο Γεώργιος Παπανδρέου- «Δοξάστηκε κρυπτόμενος και εκτέθηκε εμφανιζόμενος›.
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Δεν θα έπαιρνα το λόγο εάν δεν τύχαινε να πληροφορηθώ το πλήρες κείμενο μιας αποστροφής του κ. Αγγελόπουλου δυστυχώς έξω από δω διότι δεν άκουσα όσα είπα πλήρως μέσα στην αίθουσα κατά την στιγμή που του υπέβαλα ερωτήσεις. Εγώ τρεις κουβέντες θα πω.
Καταρχήν θέλω να πω ότι ο κ. Αγγελόπουλος ήταν ο τελευταίος μας χορείας μαρτύρων ο οποίος παρήλασε από εδώ για να μας διδάξει περί παντός του επιστητού διότι προφανώς μας μπέρδεψε με τους ατυχείς φοιτητές του. Είπε ο ίδιος ότι η ανάκρισή του από το FBI ήταν αυτό το οποίο βάρυνε αποφασιστικά στο να έρθει εδώ και να πει όσα είπε. Διότι ήρθε εδώ προφανώς να μας πει όσα δεν τόλμησε να πει στο FBI όταν τον ανέκρινε.
Εν πάση περιπτώσει έκανε μία απαξίωση κατά του Δικηγορικού Σώματος αφού μίλησε για καπηλεία του ανθρώπινου πόνου. Το εξέλαβα ότι απευθυνόταν στα ΜΜΕ όπως με ιδιαίτερη ανδρεία έσπευσε να επανορθώσει μετά. Δεν είχα μάθει όμως ότι συμπλήρωσε ότι από αυτή την καπηλεία του ανθρώπινου πόνου κερδοσκοπούν οι δικηγόροι.
Το απύθμενο αυτό θράσος ενός ανθρώπου που ήρθε εδώ να καθυβρίσει ένα Σώμα ολόκληρο το οποίο έχει αποδείξει στην πορεία του χρόνου ότι έχει δώσει μάχες και για τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει σταθεί σε δύσκολες στιγμές και σε κατηγορούμενους και δεν θα περιμέναμε από την ασημαντότητα του κ. Αγγελόπουλου να αντλήσουμε τιμή για το Δικηγορικό Σώμα. Αυτό που ήθελα να πω ήταν κλείνοντας ότι τίτλο τιμής για μας αποτελούν όσα είπε σε βάρος μας μία προσωπικότητα sui generis σαν τον κ. Αγγελόπουλο.
Κ. ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ακούσαμε για μία ακόμη φορά σε αυτή την αίθουσα και σε αυτή την δίκη μία προκαταβολική αγόρευση επί της ενοχής του κ. Γιωτόπουλου. Δεν ακούσαμε σχόλια επί της καταθέσεως του κ.Αγγελόπουλου. Ένα μικρό μέρος είναι τα σχόλια και μάλιστα αν θεωρηθούν σχόλια είναι αυτή η προσπάθεια απαξίωσης του μάρτυρα. Μπορώ να την θεωρήσω και εύλογη. Πολιτική αγωγή είναι, κάνει το καθήκον της και προσπαθεί να αξιολογήσει με τον Α ή Β τρόπο την κατάθεση του μάρτυρα. Αυτά είναι μέσα στα πλαίσια τις δικανικής αντιπαράθεσης.
Εκείνο που με εντυπωσιάζει όμως είναι ακριβώς αυτές οι προκαταβολικές αγορεύσεις επί της ενοχής και οι βεβαιότητες οι οποίες εκφράζονται για την ενοχή ή όχι του κ. Γιωτόπουλου και μάλιστα με έναν τρόπο αφοριστικό, λέει «είναι ένοχος ο κ. Γιωτόπουλος›. Για ποιο πράγμα είναι ένοχος, για ποια κατηγορία είναι ένοχος, για ποια από όλες τις κατηγορίες είναι ένοχος ο κ. Γιωτόπουλος; Εγώ δεν το έχω ακόμα αντιληφθεί στις θέσεις που αναπτύσσονται και δεν είναι και η ώρα γι αυτό.
Εκείνο όμως που θα ήθελα εγώ να επισημάνω στο Δικαστήριό σας είναι το εξής: ο κ. Αγγελόπουλος πέραν των κρίσεων κατέθεσε και γεγονότα. Ο κ. Αγγελόπουλος κατέθεσε για τον κ. Γιωτόπουλο όπως τον γνώρισε, κατέθεσε για την αντιστασιακή δράση του κ. Γιωτόπουλου, κατέθεσε για την όποια γνώση είχε για το πώς λειτουργούσαν και ποια ήταν η δομή εκείνων των Οργανώσεων, ότι μπορούσε να εισφέρει ο ίδιος εις την αποδεικτική αυτή διαδικασία το οποίο έχει μία αξία την οποία πάλι στο τέλος θα εκτιμήσει το Δικαστήριό σας.
Κατέθεσε για το κλίμα μιας εποχής μετά τις συλλήψεις. Είπε ότι είχε να δει από το 1975 τον κ. Γιωτόπουλο. Την αλήθεια λέει ο κ. Αγγελόπουλος. Κατέθεσε για την σύλληψη, κατέθεσε πώς τον είδε μετά. Είπε και για άλλους συναγωνιστές που είχε χαθεί εκείνη την περίοδο και τους συνάντησε εκ των υστέρων. Είπε για το κλίμα μετά τις συλλήψεις, είπε και για την δική του ταλαιπωρία, εξέταση κατά το ταξίδι του στην Αμερική. Αυτά είναι γεγονότα τα οποία το Δικαστήριο συνολικά θα τα εκτιμήσει με τον Α ή Β τρόπο στο τέλος. Ήταν χρήσιμη η κατάθεσή του. Έκανε και κρίσεις. Οι κρίσεις αυτές είναι βέβαιο ότι ενόχλησαν την πολιτική αγωγή.
Όμως κ.κ. Δικαστές εγώ θα επαναλάβω αυτό που εσείς λέτε. Δεν πρέπει να ξεχνάμε σε ποια δίκη είμαστε. Είμαστε στη δίκη της 17Ν. Είμαστε σε μία δίκη που έχει γίνει καλώς ή κακώς ως γεγονός το λέω εγώ, έχει γίνει πριν αρχίσει και στα κανάλια και διεξάγεται με κάποια δημοσιεύματα. Είναι πολύ σημαντικό σε μια τέτοια δίκη να έρχονται και κάποιοι μάρτυρες να πουν σε αυτή την δίκη την γνώμη τους για κάποια πράγματα. Εσείς θα τα αξιολογήσετε στο τέλος. Δεν θα αξιολογήσει κανείς άλλος. Εσείς έχετε την αρμοδιότητα. Αλλά είναι πολύ σημαντικό για τους μάρτυρες να έρθουν εδώ να καταθέσουν κάποια στοιχεία και κάποια κρίση επί των στοιχείων την οποία οι ίδιοι να ακούσετε κ.κ. Δικαστές και μία μειοψηφική αν θέλετε άποψη.
Θα σας πω εγώ μειοψηφική και ξέρετε γιατί το λέω αυτό. Το λέω για ένα πράγμα. Σε σχέση με τον σχολιασμό του κ. Αγγελόπουλου εάν ρωτήσετε έναν τυχαίο απλό πολίτη που ενδιαφέρει το Δικαστήριό σας η γνώμη του ενδεχομένως όπως έχετε εκφραστεί, ξέρετε ποια θα σας πει ότι είναι η γνώμη του για την προσωπικότητα του κ. Γιωτόπουλου; Αυτό αν μου επιτρέπετε να σας το πω γιατί το έχω ζήσει και ως εμπειρία αν κι εγώ δεν εισάγω ποτέ στοιχεία προσωπικής εμπορίας σε καμία τοποθέτησή μου, αλλά γι αυτή την υπόθεση θα κάνω αυτή την εξαίρεση.
Εάν ρωτήσουν όλοι ποιος είναι ο Γιωτόπουλος, ένας πολίτης που θα με ρωτήσει, η άποψή του είναι αυτή που έχει γραφτεί στο βιβλίο του Παπαχελά, αυτή που έχει γράψει, στην συνέντευξή του που έχει δώσει, που επικαλέστηκε ο κ. Στάικος, αυτή που γράφει ο κ. Λαμπρόπουλος και αυτή την οποία σας εκθέσαμε κι εδώ. Ότι ο Γιωτόπουλος είναι ένας αρχηγικός τύπος που δεν δέχεται εντολές από τον καθένα, που σχεδιάζει τα πάντα με λεπτομέρειες. Αυτός είναι. Αυτή είναι η άποψη. Αυτήν εισήγαγε βεβαίως με την κατάθεση αυτού του δημοσιεύματος του κ. Στάικου, αυτήν εισήγαγε στο Δικαστήριο.
Έρχεται ένας μάρτυρας εδώ και βέβαια ζείτε κι εσείς την διαδικασία και βλέπετε και θα ακούσετε και στην συνέχεια και εισάγει την άλλη άποψη. Εισάγει την άποψη την οποία γνωρίζει ο ίδιος, που έχει γνωρίσει τον άνθρωπο, που έχει μιλήσει και μαζί του και που εν πάση περιπτώσει μπορεί να έχει καιρό να τον δει αλλά έχει και άποψη για κάποια στοιχεία του χαρακτήρα του.