Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε είναι μυστικά τα ονόματα των ανθρώπων που έκαναν αγωγή κατά του κ. Πέτσου; Ποιοι είναι αυτοί, για να ξέρουμε και ποιους αφορά; Πείτε τα ονόματα τώρα.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Οι μάρτυρες θα αξιολογηθούν απ’ αυτά που είπαν στο Δικαστήριό σας και δεν καταλαβαίνω τί σχέση έχει η δήλωση του συναδέλφου. Τους εξύβρισε, απείλησε συνολικά τους μάρτυρες και ζητά τί σήμερα;
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Τί έπαθε η κα Κούρτοβικ δεν καταλαβαίνω, αναγνωρίζει τίποτα;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Εσείς τί πάθατε; Τί σας αφορά; Σας μίλησε κανένας, σας έκανε κανείς αγωγή;
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Εσάς τί σας αφορά; Γιατί εξανίστασθε; Τί σας αφορά;
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Με αφορά διότι δε μπορώ να καταλάβω πώς σε αυτή την αίθουσα επιχειρείται να δημιουργούνται εντυπώσεις?.
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Μάλλον σας αφορά γιατί έχετε καταθέσεις κι εσείς αγωγές.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Κρίνουμε στοιχεία κ. συνάδελφε που προέκυψαν εδώ, μέσα σε αυτή την αίθουσα. ¶λλες διαδικασίες δε μας αφορούν.
Γ. ΠΕΤΣΟΣ: Κύριε Πρόεδρε: Αντώνιος Σκορδίλης και Χριστίνα Χρηστίδου του Αποστόλου. Είναι οι πρώτοι, εγώ πιστεύω ότι θα υπάρξουν και άλλες και δε θα φτάνει ο κρατικός προϋπολογισμός προκειμένου να αποζημιωθούν επειδή εθίγη η τιμή και η υπόληψή τους.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Λοιπόν, τα είπατε, τα ακούσαμε.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, για τη μήνυση που ανέφερε ο κ. Πέτσος, δε γνωρίζω ούτε τους ενάγοντες ούτε τίποτα, με απασχολεί ένα μόνο πράγμα, το εξής: Ότι επαναλαμβάνει και εμμένει σε μία δήλωση περί συνοδοιπόρων της τρομοκρατίας, με την οποία επεχείρησε προ μηνών να βάλει μπουρλότο στη Δίκη αυτή. Έλαβε την απάντηση που του άξιζε τότε από τον σύνολο της Υπεράσπισης και τη λαμβάνει και πάλι σήμερα.
Εκείνο το οποίο ήθελα να πω περαιτέρω είναι το εξής: Η σημερινή δήλωση θίγει τους μάρτυρες ξανά, τους θίξατε προκαταβολικά πριν ξεκινήσει η διαδικασία, τους θίξατε και αναδρομικά. Και θα σας πω και κάτι άλλο κ. Πέτσο: Πράγματι, δεν έχετε καμία συναισθηματική φόρτιση. Διαχειρίζεστε πολιτικά τη Δίκη αυτή, διότι θέλετε να ξαναγίνετε Βουλευτής και αυτοί που σας κάνουν αγωγές και μηνύσεις συμβάλλουν στην ηρωοποίησή σας. Τίποτε άλλο.
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, όταν από την άλλη πλευρά ακούστηκε ότι εμείς ταυτιζόμεθα με τους εντολείς μας και πήραν και την απάντηση αυτοί που το είπαν ότι εκείνοι ταυτίζονται με τους εντολείς τους και για μας είναι τιμή μας να ταυτιζόμαστε με τους εντολείς μας, ας δηλώσουν και αυτοί το ίδιο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δήλωσα για όλους, ότι ο θεσμός του συνηγόρου είναι τελείως διακριτός απ’ αυτήν του εντολέα, τα έχω πει χίλιες φορές. Είναι προς τιμή του δικηγορικού σώματος αυτό.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Ανάλογα με την απολογία του κ. Τζωρτζάτου, όταν αυτή ολοκληρωθεί και πριν ξεκινήσουν οι ερωτήσεις, θέλουμε τον λόγο για να προβάλλουμε μία ένσταση, ανάλογα βέβαια με όσα θα πει ο κ. Τζωρτζάτος.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμείς θα αφήσουμε τον άνθρωπο να απολογηθεί σύμφωνα με αυτά που έχει μέσα του.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Πριν τεθούν οι ερωτήσεις θα ήθελα να πω κάτι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν μπορεί να διακόπτεται, όπως ξέρετε, η απολογία.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Όταν ολοκληρωθεί η απολογία του.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Η απολογία όταν κάνουμε τις ερωτήσεις ολοκληρώνεται και θα δούμε μετά αν πρέπει να διαβάσουμε ή όχι. Είναι δυνατό να μη σας δοθεί ο λόγος για το 366; Αλλά θέλω όμως τον κατηγορούμενο να μην τον διακόψουμε.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Πριν αρχίσει ο κ. Τζωρτζάτος είχα ζητήσει από χθες να κάνω μία δήλωση για όσα ειπώθηκαν και υβριστικά και κατασυκοφαντικά από τον απολογούμενο κ. Χριστόδουλο Ξηρό. Μετά από τη θέση που πήρατε κ. Πρόεδρε από την Έδρα και τις υπογραμμίσεις και τις επισημάνσεις που κάνατε, θεωρώ τον εαυτό μου ικανοποιημένο και δεν θα πάρω τον λόγο. Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ είπα ορισμένα πράγματα και κυρίως τα είπα για τον κ. Αναγνωστόπουλο, ο οποίος εθίγη όχι μόνο σαν άνθρωπος αλλά και σαν θεσμός, είναι δικηγόρος αυτή την ώρα, συνήγορος, τον έθιξαν πάρα πολύ.
Ο λόγος στον κ. Τζωρτζάτο.
Β. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι δικαστές, μια πολιτική απολογία χαρακτηρίζεται από ακρίβεια και πληρότητα. Έχει πολιτικο-ιδεολογικά στοιχεία.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Στην ποινική διαδικασία κρατεί η αρχή της προφορικότητας, υπενθυμίζω το αυτονόητο. Αυτό το οποίο κάνει ο κατηγορούμενος τώρα εσείς θα αποφασίσετε τί είναι, δεν είναι προφορική απολογία, είναι ανάγνωση εγγράφου. Στα πρακτικά όταν γράφεται ότι ο κατηγορούμενος εκλήθη να απολογηθεί και απολογούμενος είπε τα εξής, σημαίνει τα είπε προφορικά, όχι τα διάβαζε από το χαρτί που έχει γράψει ο ίδιος ή οποιοσδήποτε άλλος.
Νομίζω κ. Πρόεδρε ότι είναι θέμα κύρους της διαδικασίας, δεν το λέω με την έννοια της δικονομικής εγκυρότητας, αλλά κύρους της ως διαδικασίας, οι κύριοι κατηγορούμενοι και να μη λέμε κατ’ ευφημισμόν ότι συμβουλεύονται χειρόγραφα, όταν όπως κι εχθές ο κ. Χριστόδουλος Ξηρός διάβαζε το κείμενο που είχε γράψει ο ίδιος ή άλλοι. Δεν θα τηρηθεί για πρώτη φορά στην ιστορία της Ελλάδος η δικονομία μέσα στη δικαστική αίθουσα; Θα επιτρέπεται στους κατηγορουμένους να διαβάζουν προκατασκευασμένα κείμενα; Είμαστε εδώ και διαβάζει ο καθένας το ποίημά του το οποίο φέρνει από το κελί;
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Όταν διαβάζουμε μαρτυρικές καταθέσεις?.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Τις διαβάζουμε όταν λείπει ο μάρτυρας κ. Ραχιώτη, όχι όταν είναι εδώ.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Τώρα που διαβάζει την αγόρευσή του θίγεται η αρχή της προφορικότητας; Πού τα στηρίζετε αυτά που λέτε; Εκτός από το να κάνετε κάποιους υπαινιγμούς δεν βλέπω τίποτε άλλο.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Με συγχωρείτε πάρα πολύ, εγώ ζητώ να καταχωρηθεί στα πρακτικά δήλωση-αίτημά μου το οποίο λέει ότι «αντίθετα προς τη δικονομία, ο κ. κατηγορούμενος δεν απολογείται προφορικώς, αλλά του επιτρέπεται να διαβάζει κείμενο το οποίο έχει γράψει και να το διαβάζει λέξη προς λέξη. Αυτό κατά την άποψή μου δεν είναι απολογία, παραβιάζεται η αρχή της προφορικότητας›.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ του επιτρέπω να συμβουλεύεται το κείμενο και όχι να το διαβάζει.
Η. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μα κοροϊδευόμαστε κ. Πρόεδρε; Τους βλέπετε να συμβουλεύονται ή να διαβάζουν; Γιατί αυτή η υποκρισία; Θέλουμε να παραστήσουμε ότι τηρείται η δικονομία ή να την τηρήσουμε;
(διαλογικές συζητήσεις)
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε να κάνω μια συμβιβαστική πρόταση: Είναι φυσιολογικό να μη θυμάται κανείς πάρα πολλές πράξεις για τις οποίες κατηγορείται. Όσον αφορά λοιπόν την απάντηση σε συγκεκριμένες πράξεις της κατηγορίας, είναι δυνατό να συμβουλευτεί τα έγγραφα. Αλλά εάν συμβουλεύεται τα έγγραφα για να μας διαβάσει πολιτικό μανιφέστο και να μας κάνει πολιτικό κήρυγμα, εγώ συντάσσομαι με τον συνάδελφό μου και δεν το επιτρέψω.
Α. ΤΖΑΝΕΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, μετά από την αρχή της προφορικότητας, υπάρχει και η αρχή της αμεσότητας. Δηλαδή για να διαπιστώσει το Δικαστήριο ότι αυτά που λέει ο κατηγορούμενος είναι δικά του. Υπάρχει ένα κείμενο εδώ πέρα το οποίο δεν ξέρουμε ποιος το έχει γράψει. Η αρχή της αμεσότητος καταπατείται όταν διαβάζει ο κατηγορούμενος ένα κείμενο το οποίο είναι άγνωστο από πού προέρχεται. Μπορεί να είναι δικό του, μπορεί και να μην είναι.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, αυτό ακριβώς, εκεί είναι η ποινική δικονομία. Να διαπιστωθεί εάν ο κατηγορούμενος, αυτά που λέει είναι δικά του και δεν είναι ξένα, τα οποία του έχουν υποβληθεί ή επιβληθεί. Η προφορικότης της ποινικής διαδικασίας και ειδικότερα του κατηγορουμένου, στοχεύει να προστατεύσει και τον ίδιο τον κατηγορούμενο μήπως άλλοι του έχουν υποβάλλει αυτά που θα πει και του τα έχουν δώσει γραμμένα, ή τα έχουν επιβάλλει.
Αντιλαμβάνεσθε κ. Πρόεδρε ότι αυτή η απολογία η γραμμένη που θα είναι προϊόν είτε επιβολής είτε υποβολής άλλων και μάλιστα σ’ αυτή τη Δίκη, όχι μόνο απολογία δε θα είναι, όχι μόνο δεν θα λειτουργεί υπέρ του κατηγορουμένου, αλλά ενδεχομένως και είναι βέβαιο, εναντίον του κατηγορουμένου, αφού δεν θα εξυπηρετεί τα δικά του συμφέροντα, αλλά τα συμφέροντα εκείνων που υπέβαλλαν το περιεχόμενο της απολογίας του ή το επέβαλλαν. Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ ότι δεν είναι τύπος δικονομικός η διάταξη του Κ.Ποιν.Δ., που επιτάσσει ο κατηγορούμενος απλά να συμβουλεύεται τις σημειώσεις.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Δεν υπάρχει τέτοια διάταξη, καταλάβετέ το. Να μου την υποδείξετε να την ξέρω κι εγώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπάρχει η άποψη ότι αυτή η διάταξη που λέει για τον μάρτυρα εφαρμόζεται κατ’ αναλογία και εδώ. Ανοίξτε ένα βιβλίο και δείτε πώς τα γράφουν.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: (εκτός μικροφώνου)
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν ερμηνεύεται κύριε ο Κώδικας; Τότε αφού είναι ο Κώδικας απόλυτα επαρκής γιατί κάθεστε και γράφετε εργασίες;
Ε. ΒΟΖΕΜΠΕΡΓΚ: Κύριε Πρόεδρε, επιπρόσθετα στο θέμα που δημιουργήθηκε επειδή φαίνεται ότι επιλεκτική μνήμη ή λήθη σε αυτή την αίθουσα, θυμίζω στο Δικαστήριό σας ότι όταν ανέβηκε ο κ. Σάββας Ξηρός ανέγνωσε κι εκείνος ένα μανιφέστο το οποίο ο ίδιος βάφτισε δήλωση και μετά είπε «Αρνούμαι να απολογηθώ› ενώ ήδη είχε απολογηθεί με τον τρόπο που επέλεξε και αυτό έγινε αντικείμενο επιχειρηματολογίας από την Υπεράσπιση, ότι δήθεν δεν απολογήθηκε.
¶ρα να μας πουν ποια είναι τα διακριτά στοιχεία ανάμεσα στην απολογία που διαβάζεται από εκείνον που δηλώνει ότι απολογείται και στην απολογία που διαβάζεται από εκείνον που δηλώνει ότι δεν απολογείται, απλώς καταγγέλλει μια δήλωση μανιφέστο και τη βαφτίζει απολογία όποιος κατηγορούμενος τον συμφέρει να είναι αυτή έτσι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Ευαγγελάτος έχει τον λόγο.
Δ. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Συμπληρωτικά θα ήθελα να τονίσω ότι το κυριότερο χαρακτηριστικό της απολογίας του κατηγορούμενου που ανάγεται στην κρισιμότερη φάση της ποινικής διαδικασίας είναι η de profundis η εκ βαθέως εξομολόγησή του. Πρέπει δηλαδή αυτά τα οποία λέει, εκτός εάν είναι αναγκαίο π.χ. σε λογιστικές δίκες ή σε δίκες όπου υπάρχει σωρεία άλλων στοιχείων ή αριθμών, βεβαίως εδώ υπάρχει μια πλειάδα κατηγοριών, αλλά πρέπει να κυριαρχείται από το αυθόρμητο και την αυθεντικότητα. Αυτό διδάσκει και η θεωρία και η πρακτική.
Σας αναφέρω κύριοι Εφέτες ότι σε αυτή την αίθουσα έχουν γίνει κι άλλες πολυπρόσωπες υποθέσεις και αναφέρω τη δίκη του Πολυτεχνείου, όπου υπήρχε πλειάδα κατηγορουμένων. Δεν είδαμε ποτέ να γίνονται δίκες και να γίνονται απολογίες εκ των προτέρων με ανάγνωση πολιτικών μανιφέστων είτε από τη μία πλευρά είτε από την άλλη.
Για να ανασύρω από τη μνήμη μου κι άλλες υποθέσεις όπως τη δίκη του Γλέζου ή ως φοιτητής που παρακολούθησα τη δίκη του Μπελογιάννη δεν είναι δυνατό να σκεφτεί κανείς, ότι έρχεται κάποιος κατηγορούμενος ανοίγει ένα κιτάπι που μπορεί να είναι δικό του, που μπορεί να είναι προϊόν συμβολής συνεργασίας άλλων, που μπορεί κάποιος άλλος να του το έχει υποβάλλει και κάποιος άλλος ακόμη να του το έχει γράψει και να το έχει αντιγράψει, να αποτελεί αυτό που είναι η κορωνίδα θα μπορούσα να πω της ποινικής διαδικασίας η απολογία του κατηγορούμενου.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε, φαντάζεστε και είναι ενδεχόμενο ο κατηγορούμενος να έχει απειληθεί; Γιατί το αποκλείετε;
(Διαλογικές συζητήσεις)
Δ. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, με νηφαλιότητα νομίζω ότι θα πρέπει το Δικαστήριό σας κατά την κυριαρχική του κρίση, να αποφασίσει. Εγώ ήθελα να βάλω αυτό το λιθαράκι σε αυτή την προσπάθεια και να συμφωνήσω σε όσα ο διακεκριμένος συνάδελφός μου και η διακεκριμένη κα Βόζεμπεργκ ανέφεραν.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει να ακούσουμε και την άλλη πλευρά. Ο κ. Μυλωνάς έχει τον λόγο.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Εισαγωγικά να πω ότι πραγματικά λυπάμαι και θα αφήσω ασχολίαστα τα όσα είπε ο κ. Αναγνωστόπουλος περί πεθερών γιατί σέβομαι την πανεπιστημιακή του ιδιότητα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή την ιδιότητά του αν δεν ήταν πανεπιστημιακός;
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Οχι απλώς περιμένω από ένα πανεπιστημιακό να χρησιμοποιεί διαφορετικά τον λόγο. Σέβομαι την ιδιότητά του γιατί είναι διαπρεπής πανεπιστημιακός και δεν θέλω να σχολιάσω την προσβολή που υπέστην.
Ας έρθω όμως τώρα στην ουσία. Να δούμε τι είναι αυτή η περίφημη απολογία του όποιου κατηγορούμενου και θα μιλήσω όπως κάθε φορά νομικά και όχι με φραστικά πυροτεχνήματα. Γιατί σε αυτή την αίθουσα περισσεύουν τα φραστικά πυροτεχνήματα και απουσιάζει δραματικά η νηφάλια αναγωγή στις διατάξεις του ισχύοντος Δικαίου.
Απολογία είναι –το έχω πει και προηγούμενη φορά- ένας τεχνικός όρος. Είναι η στιγμή που ο κατηγορούμενος καλείται –αν το θέλει και το θέλει ο κ. Τζωρτζάτος εν προκειμένω- να πει την άποψή του εφ’ όλης της ύλης να υπερασπιστεί ο ίδιος τον εαυτό του, όπως αυτός νομίζει. Βεβαίως, πολύ σωστά επεσήμανε ο κ. Ευαγγελάτος, είναι μια de profundis κατάθεση. Αυτό το σημειώνω θα αναφερθώ στη συνέχεια σε αυτό.
Απολογία σύμφωνα με τον Κ.Ποιν.Δ. προβλέπεται σε δυο στάδια. Είτε στο τέλος της ακροαματικής διαδικασίας που είναι το δεύτερο στάδιο, είτε στο τέλος της προδικασίας. Ας δούμε τι λέει ο Κώδικας πρώτα γι’ αυτή την πρώτη απολογία γιατί κι εκεί απολογείται ο κατηγορούμενος. Λέει λοιπόν ο Κώδικάς μας στο τέλος του άρθρου 273 «ο κατηγορούμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί να απαντήσει, επίσης έχει δικαίωμα να παραδώσει την απολογία του γραπτή›. Ο ίδιος ο νομοθέτης μας λέει κάτι παραπέρα, ότι μπορεί την απολογία του να την παραδώσει γραπτή. Το σημειώνουμε αυτό.
Ας έρθουμε τώρα στο ακροατήριο που βρισκόμαστε τώρα. Είναι το άρθρο 366 και δεν υπάρχει καμία άλλη διάταξη, αν μου έχει διαφύγει παρακαλώ τον κ. Εισαγγελέα πιο πολλά νομικά από εμένα ξέρει, να μου την υποδείξει. Τι μας λέει το 366; Εκείνος που διευθύνει τη συζήτηση καλεί τον κατηγορούμενο να απολογηθεί για την κατηγορία που του αποδίδεται.
Κατά την απολογία του ο κατηγορούμενος πρέπει να μην διακόπτεται εκτός αν επιμένει να απομακρύνεται από το θέμα. Αφού τελειώσει η απολογία μπορούν να γίνουν ερωτήσεις και διευκρινίζεται και στην παρ. 3 ότι ο κατηγορούμενος μπορεί κατά τη διάρκεια της διαδικασίας να συνεννοείται με το συνήγορό του όχι όμως προκειμένου να δώσει απάντηση σε ερώτηση.
Πείτε μου από ποια διάταξη του Κ.Ποιν.Δ. προκύπτει ότι αυτή η απολογία του κατηγορούμενου που είναι η εκ βαθέως τοποθέτησή του εφ’ όλης της ύλης επί της κατηγορίας που του αποδίδεται, ότι πρέπει να είναι οπωσδήποτε προφορική. Διορθώνω, προφορική είναι έτσι κι αλλιώς διότι πάντοτε ακούμε τον κατηγορούμενο να μιλάει. Δεν λέει στο συνήγορό του «κ. Μυλωνά πείτε τα για εμένα›. Ο κατηγορούμενος μιλάει και τη μια και την άλλη φορά. Αν έλεγε ο κατηγορούμενος «Κύριε Πρόεδρε πάρτε ένα κείμενο και το διαβάζετε με την ησυχία σας› θα συμφωνούσα ότι δεν είναι αυτός νόμιμος τρόπος απολογίας.
Όταν όμως ο κατηγορούμενος προφορικά αναπτύσσει την απολογία του, εκθέτει τους ισχυρισμούς του, γιατί στην παρ. 3 του 366 διαβάζουμε: «Αν όσα εκθέτει ο κατηγορούμενος είναι διαφορετικά›. Πείτε μου παρακαλώ από ποια διάταξη προκύπτει ότι αυτή η ανάπτυξη της απολογίας, αυτή η έκθεση των απόψεων του κατηγορούμενου την οποία επιτάσσει ο νόμος, απαγορεύεται να είναι γραπτή, απαγορεύεται να διαβάζει εκτενή αποσπάσματα από ένα κείμενο που έχει ετοιμάσει; Από κανένα σημείο του Κώδικα δεν προκύπτει ότι απαγορεύεται κάτι τέτοιο.
Ο κατηγορούμενος πρέπει –εφόσον το θέλει- να απολογηθεί επί της κατηγορίας που του αποδίδεται, πρέπει να εκθέσει την άποψή του, από καμία όμως διάταξη του Κώδικα δεν προκύπτει ότι αυτή δεν επιτρέπεται να βασίζεται σε ανάγνωση εκτενών περικοπών.
Τα όσα τυχόν λέει η θεωρία είναι ένα άλλο ζήτημα, κάποιοι μπορεί να λένε αυτά κάποιοι άλλοι θα λένε άλλα. Όμως το Δικαστήριό σας δικάζει βάσει γραμμένων κειμένων σε νόμους του ελληνικού κράτους, δεν δικάζει βάσει τα όσα λέει ο Χ ή ο Ψ θεωρητικός.
Να έρθουμε λίγο και στην ουσία. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ενοχλείται η Πολιτική Αγωγή όταν ακριβώς ο συγκεκριμένος κατηγορούμενος σε αντίθεση προς τον κ. Σάββα Ξηρό για παράδειγμα, είναι έτοιμος να καταθέσει την άποψή του, να βγάλει την ψυχή του στο Δικαστήριο και εδώ επιτρέψτε μου να δηλώσω ότι ούτε κι εγώ ο ίδιος που είμαι ο συνήγορός του ξέρω τι ακριβώς θα πει και περιμένω με ανυπομονησία και με προσμονή και με ενδιαφέρον να δω τι ακριβώς θα απολογηθεί ο κ. Τζωρτζάτος.
Θα περίμενα από την Πολιτική Αγωγή και τον κ. Εισαγγελέα να ανυπομονούν κι αυτοί να ακούσουν με όλες τις λεπτομέρειες την de profundis έκθεση των απόψεων του κ. Τζωρτζάτου που επιτρέψτε μου να πω είναι πολύ πιο προσωπική όταν έχει κάτσει ο ίδιος κι έχει γράψει την απάντησή του, την απολογία του, το μέσο υπεράσπισης όπως αυτός νομίζει με τον τρόπο που αυτός επιλέγει, με τον ευγενικό, τον προκλητικό, τον ψύχραιμο τον όποιο τρόπο επιλέγει –δεν ξέρω ποιο τρόπο έχει επιλέξει- είναι η βοήθειά του από ένα γραπτό κείμενο που συνεισφέρει ακριβώς στο να σχηματίσει το Δικαστήριο μια πλήρη εικόνα για την προσωπικότητα του συγκεκριμένου κατηγορούμενου ο οποίος έχει επιλέξει να κάτσει και να γράψει ο ίδιος με τα καλά ή τα κακά ελληνικά που ξέρει, με τον ωραίο, τον απέριττο ή τον περίπλοκο τρόπο που θα μας αναπτύξει αυτά που έχει να πει στο Δικαστήριο.
Απορώ πραγματικά με την αντίρρηση της Πολιτικής Αγωγής και του κ. Εισαγγελέα, απορώ γιατί η Πολιτική Αγωγή και ο κ. Εισαγγελέας δεν θέλουν το αυτονόητο να αφήσουμε επιτέλους τον κατηγορούμενο να μας τα πει, όπως αυτός θεωρεί τον καλύτερο δυνατό τρόπο, φυσικά με την προϋπόθεση ότι δεν θα προσβάλλει το Δικαστήριο, αυτά τα ξέρουμε και είναι αυτονόητα.
Από εκεί και πέρα το να τα πει όπως αυτός θέλει, με τον τρόπο που αυτός κρίνει καλύτερο, νομίζω ότι είναι το ζητούμενο σε αυτή τη δίκη και θα έπρεπε αντί να εναντιωνόμαστε στην ανάγνωση κάποιων κειμένων να τον προτρέπουμε να χρησιμοποιήσει ακριβώς αυτό τον τρόπο που τον εκφράζει καλύτερα, ακριβώς αυτό τον τρόπο που επιλέγει ο ίδιος για να καταθέσει την ψυχή του στο Δικαστήριό σας.
Θεωρώ βέβαια φαιδρό τον ισχυρισμό ότι μπορεί να απειλήθηκε ο κατηγορούμενος ή να του τα έγραψαν κάποιοι άλλοι και τον θεωρώ προσβλητικό για τους συγκεκριμένους συνηγόρους του κ. Τζωρτζάτου και δηλώνω φυσικά ότι όχι μόνο δεν έχω πει το παραμικρό στον κ. Τζωρτζάτο για το πώς ακριβώς θα πει αυτά που θέλει, τόσο εγώ όσο και οι άλλοι δύο υπερασπιστές του κ. Τζωρτζάτου, αντιθέτως και εγώ δεν ξέρω τι ακριβώς θα μας πει ο κ. Τζωρτζάτος και περιμένω πραγματικά να δω το πώς ακριβώς θα διατυπώσει την άποψή του σε αυτή την ιερή στιγμή, που είναι κρίμα παράνομο και ανήθικο αν θέλετε να προσπαθούμε να του την στερήσουμε.
Το αν θα κάνει πολιτικό μανιφέστο ή όχι θα το δούμε, αλλά είναι ιερό καθήκον από το Δικαστήριό σας να αφήσει τον όποιο κατηγορούμενο να ξετυλίξει τις σκέψεις του, να ανοίξει την ψυχή του απέναντί σας με τον τρόπο που αυτός κρίνει σκοπιμότερο.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είστε κατανοητός. Ο κ. Παρασκευόπουλος έχει τον λόγο.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε θέλω να πω το εξής για το θέμα της προφορικότητας το οποίο βεβαίως πολύ σωστά το τοποθέτησε ο κ. Ευαγγελάτος τι θα πρέπει να αποδίδει και που σκοπεύει αυτό που λέγεται η έννοια της απολογίας του κατηγορούμενου. Θα έπρεπε πράγματι να έχουμε αποδείξεις αντίθετες ότι αυτά τα οποία θα μας πει είτε γραμμένα, είτε διότι δεν έχει μνήμη, είτε διότι έχει πολύ μνήμη και τα λέει απ’ έξω, να είναι δικά του.
Εάν θα πρέπει να πει κανείς κάτι, θα είναι μόνο τούτο: υπάρχει απόδειξη ότι αυτά που θα πει ο κ. Τζωρτζάτος εγγράφως και θα τα πει προφορικά βέβαια, γι’ αυτό είπα το λογοπαίγνιο έχει κάποια ουσία δεν το είπα λογοπαιχτικά, δεν θα σας ενεχείριζε οπότε πράγματι εδώ δεν έχουμε πλέον απολογία έχουμε εν είδη υπομνήματος.
Εδώ έχει καμιά απόδειξη η Πολιτική Αγωγή ή ο κ. Εισαγγελέας κυρίως ο οποίος έθεσε το θέμα περί του ότι αυτά εγράφησαν από κάποιον άλλον; Για να πούμε κι εμείς ναι ξέρετε υπάρχει ένα πρόβλημα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Δεν το ξέρουμε.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Αφού δεν το ξέρετε τι το λέτε; Συνεπώς αν ενστερνίζεται κάποιος κάποια πράγματα, μπορεί κι εγώ να θυμάμαι μια ρήση ενός φιλοσόφου και να μην την ξέρω απ’ έξω και να κάτσω να τη γράψω. Σημαίνει ότι δεν την ενστερνίζομαι ή ότι δεν έγινε και δική μου;
Εν πάση περιπτώσει εγώ πιστεύω κ. Πρόεδρε ότι δεν είναι δυνατό να αποκλείσουμε από τον οποιονδήποτε κατηγορούμενο να αναγνώσει την απολογία του, αρκεί να είναι δική του. εάν έχουμε κάτι ενάντιο ότι δεν είναι δική του, τότε θα μπορούμε να πούμε ότι το Δικαστήριο μπορεί να του πει, ξέρετε κάτι κύριε; Αφήστε τα αυτά και πείτε όπως ακριβώς?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είπα κάπου εγώ, πες τα με δικά σου λόγια αλλά δεν έπιασε. Είπα εγώ σε κάποιον άλλον, πες τα με δικά σου λόγια και δεν έπιασε εκεί πέρα.
Δ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ: Ρωτήστε τον να τα πει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Παπαδάκης να ολοκληρώσει παρακαλώ.
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Θα ξεκινούσα από κάτι άλλο, αλλά ξεκινάω απ’ αυτά που είπατε, το πες το με δικά σας λόγια, είναι μια αρκετά πονηρή και εν πάση περιπτώσει σκόπιμη φράση που δείχνει ότι πιστεύετε ότι όταν κάποιος διαβάζει ένα κείμενο, δεν είναι δικά του λόγια.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εάν λέτε ότι οι παρατηρήσεις του Προέδρου είναι πονηρές και σκόπιμες, τι να έλεγα;
Κ. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ: Όχι να σας πω, έχετε κάποια ένδειξη ότι αυτά που είναι γραμμένα δεν είναι δικά του λόγια δηλαδή; Και γι’ αυτό λέτε, πες τα με δικά σου; Αυτό λέω. Δημιουργείτε ένα σπέρμα αμφισβήτησης αμέσως – αμέσως, για το εάν είναι δικά του λόγια αυτά που είναι γραμμένα. Δεν το είπατε στον κ. Πέτσο πριν που διάβασε δήλωση για παράδειγμα, πες το με δικά σου λόγια, το λέτε στον Τζωρτζάτο. Πάμε παρακάτω τώρα.
Έρχομαι στον κατηγορούμενο, συμπληρωματικά σ’ αυτά που είπε ο κ. Μυλωνάς ήθελα να πω το εξής. Πρώτον ότι, η αρχή της προφορικότητας της διαδικασίας δεν αποκλείει την εν μέρει έστω έγγραφη ανάγνωση απολογίας από μέρους του κατηγορουμένου και δεύτερον ότι, η προφορικότητα καθιερώνεται από την διάταξη του 331 του Κ.Ποιν.Δ. είναι εντεταγμένη και συνδέεται με την άσκηση υπερασπιστικών δικαιωμάτων. Και ακυρότητες δημιουργούνται από την παραβίασή της, όταν μ’ αυτές παραβιάζονται δικαιώματα του άρθρου 171 παρ. 1δ του Κ.Ποιν.Δ. που έχουν σχέση με την εμφάνιση, εκπροσώπηση και άσκηση των υπερασπιστικών δικαιωμάτων.
Δεύτερον. Ο έλεγχος της αξιοπιστίας από μέρους του Δικαστηρίου, για το κατά πόσον και αν αυτά τα οποία ενδεχομένως θα διαβάσει ο κ. Τζωρτζάτος προέρχονται από τον ίδιον και όχι από άλλον, είναι ευχερέστατος, αποδείχθηκε χθες με τον κατηγορούμενο Χριστόδουλο Ξηρό, ότι άλλος παράγων της έδρας σημείωσε τριάντα πέντε φράσεις, μέσα από το κείμενο για να διακρίνει τα υφολογικά του χαρακτηριστικά, άλλος ρώτησε αν ξέρει τι πάει να πει η λέξη συλλήβδην που υπάρχει εκεί μέσα. Και απ’ όλο το διάλογο ο οποίος ακολούθησε σε χρόνο ίσο και μεγαλύτερο από εκείνο της ανάγνωσης του εγγράφου, άριστα επήλθε διαπίστωση.
Τρίτο. Διαμαρτύρονται κάποιοι εκ των συναδέλφων ότι είναι πιθανόν να διαβάσει ένα πολιτικό μανιφέστο. Μα εδώ κατά κόρον έχει λεχθεί και ορθά, ότι το Δικαστήριο δεν δικάζει κανέναν για τις ιδέες του. Ποια επίδραση ασκεί λοιπόν στις κατηγορίες εναντίον του, και αν ακόμα διαβάζει ένα πολιτικό μανιφέστο που κάποιος άλλος δήθεν του το υπέβαλε. Σημασία έχει, αν επί των κατηγοριών, είναι κάτι το οποίο διαβάζει εγγράφως.
Και τέταρτο. Το θέμα είναι το εξής, θα παρακαλέσω πολύ την πολιτική αγωγή, να μην χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως, τα ποιηματάκια, τα μανιφέστα, το ένα, το άλλο κλπ, ας κρατήσουμε κάποιο επίπεδο αντιπαράθεσης, υπάρχουν γόνιμα πεδία σήμερα, νομικής αντιπαράθεσης με την πολιτική αγωγή τα οποία θα ανακύψουν μετά.
Ας απολογηθεί ο κατηγορούμενος, ας αφεθεί με ησυχία και χωρίς παρεμβάσεις και ερωτήσεις να ολοκληρώσει και μετά θα πάμε στην ένσταση και θα πούμε για τα νομικά θέματα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εντάξει. Και ο κ. Οικονομίδης παρακαλώ και ο κ. Ραχιώτης, είναι ενδιαφερόμενος γιατί ενδέχεται αύριο να έρθει και ο κ. Γιωτόπουλος με κανένα χαρτάκι εδώ πέρα να του πούμε τι θα κάνει, έχει δικαίωμα.
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, εκείνο το οποίο πρέπει να παρατηρήσω είναι ότι, το Δικαστήριό σας, τις όποιες αποφάσεις ή λύσεις δίδει, λόγω της σοβαρότητος της υποθέσεως αν θέλετε, μπορεί να δημιουργήσουν κακά προηγούμενα ,εάν συμβεί, να μην είναι ορθές. Αίφνης η απόφασή σας χθες, ότι το να παρίστανται ένοπλοι σε μια ανάκριση, ανοίγει διαύλους?
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δεν έχετε για αυτό το λόγο, πάει τελείωσε, για αυτό εδώ μας ενδιαφέρει, έχετε να πείτε για τούτο;
Α. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ: Του λοιπού δηλαδή, όταν θα έχω πελάτη που θα απολογείται, δεν θα αποτολμώ να ψέξω τον ανακριτή, εάν επιτρέψει 4 ενόπλους, γιατί θα μου λέει, μα εδώ το Δικαστήριο έκρινε ότι αυτό δεν αποτελεί λόγον, όχι ακυρότητος, αλλά είναι και επιτρεπτόν. Θέλω να πω δηλαδή ότι, οι αποσπάσεις οι δικές σας, αυτού του Δικαστηρίου ειδικώς, μπορεί να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο.
Εδώ λοιπόν τι επιχειρείται τώρα. Ότι εν ονόματι της προφορικότητος, ο οιοσδήποτε κατηγορούμενος, ο οποίος δεν έχει τη δυνατότητα να αναπτύσσει όπως και πολλοί δικηγόροι συμβαίνει αυτό, χρησιμοποιούν χειρόγραφα πολλές φορές. Ένας κατηγορούμενος δεν ξέρουμε ποιο μορφωτικό επίπεδο έχει, τι αγοραφοβίες έχει ή οτιδήποτε και βεβαίως πιστεύω εγώ, ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει χειρόγραφο.
Γιατί; Η έννοια της προφορικότητος – κατά την ταπεινή μου γνώμη – συνίσταται μόνο σε τούτο. Αντιδιαστέλλει την δυνατότητά του που ανέπτυξε και ο κ. Μυλωνάς να απολογείται λέγων στο δικαστήριο πάρτε τα κύριοι τα γραπτά μου, αυτή είναι η απολογία μου. Αυτό δεν έχει δικαίωμα.
Από εκεί και πέρα πρέπει να δώσει το Δικαστήριο την δυνατότητα, ο ομιλών ο ίδιος να ακούσει, σε ποιο σημείο τρέμει η φωνή του, εάν όταν ομιλεί κοκκινίζει, κλαίει ή οτιδήποτε κάνει, να δώσει δηλαδή μια δυνατότητα στο Δικαστήριο, δια της προσωπικής αυτής επαφής, να αντιληφθεί ορισμένα πράγματα.
Όσον αφορά τας συμβουλάς που τυχόν δίδονται ή ακόμη και γράφονται, μα μήπως τα υπομνήματα τα οποία κατατίθενται ξέρετε πόσες φορές δεν έχουν καν λάβει γνώση οι πελάτες μας; Όχι δεν υπαγόρευσαν, λάβει γνώση; ¶πειρες φορές. Εδώ λοιπόν γιατί διαρρηγνύουμε τα ιμάτιά μας ότι ενδεχομένως ο δικηγόρος ενδέχεται να έπεισε, για να μην έχει λέει υποβολάς, μα δεν μπορεί να τον πείσω, ενώ θέλει να αρνηθεί μια πράξη, να την ομολογήσει, και να έρθει στο Δικαστήριο και από την άλλη πλευρά, σ’ ότι αφορά αυτά τα μανιφέστα, γιατί ακούω περί μανιφέστων, ξεχνάτε κύριε Πρόεδρε, ότι το πρώτο το οποίο είχατε πει στον κ. Κουφοντίνα, είναι να εξηγήσει από ποιες σκέψεις, ιδέες, σφυρηλατήθηκαν για να κάνουν τα όσα έκαναν.
¶ρα λοιπόν, αυτό το οποίο βαφτίζετε σκωπτικώς μανιφέστο, είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίον πιθανότατα κάποιοι, έκαναν αυτά τα οποία έκαναν. ¶ρα λοιπόν νομίζω ότι δεν τίθεται θέμα. Βέβαια, για να δούμε και λίγο την υποκρισία των ερμηνειών, εάν υποθέσουμε ότι ο κατηγορούμενος, κοντοστέκεται κοιτάει το ταβάνι μια φορά και ξανακοιτάει το κείμενό του, τι θα λέμε τότε; Ότι α! τώρα δεν διαβάζει, διότι διακόπτει και κοιτάει προς τα πάνω, ή αντιστρόφως;
Νομίζω λοιπόν ότι δεν τίθεται θέμα προφορικότητος με άλλη έννοια πλην εκείνης, ότι δεν μπορεί να σας πει καλημέρα σας, πάρτε το, διαβάστε το και εγώ κάθομαι. Επομένως νομίζω ότι πρέπει να του επιτραπεί πλήρως αυτά τα οποία έχει γράψει.
Τώρα εάν θέλει κάπου – κάπου να σηκώνει το βλέμμα για να πληρωθεί η άποψή σας, ότι συμβουλεύεται, ας το κάνει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο λόγος στον κ. Ραχιώτη, αλλά να βλέπετε και τους κατηγορούμενους καμιά φορά. Εγώ βλέπω τον κ. Τζωρτζάτο ότι άρχισε να το βλέπει πληκτικό αυτό το πράγμα, χασμουρήθηκε κιόλας? Κάποτε πρέπει να τελειώνουμε με αυτά.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε θα ήθελα να σας διαβάσω κι εγώ τις σκέψεις μου για το ζήτημα που συζητάτε γιατί κι εγώ έτσι συνηθίζω να τοποθετούμαι στο Δικαστήριο και δε νομίζω ότι θίγεται η αρχή της προφορικότητας. Αυτό που ήθελα να σταθώ είναι η ουσιαστική πλευρά των ανησυχιών που έθεσαν οι συνάδελφοί μου και ο κ. Εισαγγελέας, όχι τόσο η δικονομική που θίχθηκε από τον κ. Μυλωνά επαρκώς νομίζω και σταχυολόγησα ότι οι ανησυχίες των κ.κ συναδέλφων και του κ. Εισαγγελέως αφορούν αν κάποιος τους τα έχει δώσει γραμμένα, τις απολογίες τους.
Ο κ. Εισαγγελεύς τοποθετήθηκε ανησυχώντας και θέλοντας να προστατεύσει τους κατηγορουμένους, κάποιος άλλος συνάδελφος μίλησε για υποκινούμενος κατηγορούμενος ως προς την απολογία τους, ενδιαφέρουσα τοποθέτηση και αυτή. Ο κ. Εισαγγελεύς μίλησε μάλιστα και για απειλές που μπορεί να δέχονται οι κατηγορούμενοι για να απολογηθούν γραπτώς. Απ’ αυτές και μόνο τις τοποθετήσεις, εγώ θα έλεγα ότι περίσσεψε η υποκρισία σε αυτή την αίθουσα. Αυτό το συμπέρασμα μπορεί να βγάλει κάποιος.
Αυτό το συμπέρασμά μου στηρίζεται στα εξής: Ότι οι αγορεύσεις των κ.κ. συνηγόρων της Πολιτικής Αγωγής και του κ. Εισαγγελέως για πολύ λιγότερα πράγματα είναι γραπτές. Θυμίζω ότι συνάδελφοί μου της Πολιτικής Αγωγής για να κάνουν σχολιασμό ενός μάρτυρα που τον άκουσαν πριν από 5 λεπτά, διαβάζουν γραπτό κείμενο, το απαγγέλλουν το γραπτό κείμενο. Ο κ. Εισαγγελέας για να τοποθετηθεί για τρεις φράσεις, τις διαβάζει τις τρεις φράσεις έχοντάς τις γράψει πριν. Για να δούμε τώρα, υπάρχει υποκρισία; Θα νομιμοποιούμην εγώ να πω ότι ο κ. Εισαγγελέας διαβάζει τις φράσεις του υπό το κράτος απειλών; Ότι του τις έχει δώσει κάποιος πριν εκεί για να τις διαβάσει; Ή ότι ο κ. συνάδελφός μου που διάβασε τον σχολιασμό του σε μια δήλωση, απειλείτο να πει τέτοια πράγματα;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εάν νομίζετε ότι αυτό το παράδειγμα έχει ποιότητα, τί να πούμε τώρα;
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Δεν είχε καμία ηπιότητα και καμία ποιότητα η τοποθέτηση του κ. Εισαγγελέως για τους κατηγορουμένους. Γιατί δε νομίζω ότι υπάρχει η οποιαδήποτε ανησυχία για την αρχή της προφορικότητας. Δεν υπάρχει καμία ανησυχία για την αρχή της προφορικότητας, εκείνο που υπάρχει είναι η πρόθεση να ακυρώσουν ακόμα και το δικαίωμα της απολογίας του κατηγορουμένου με αυτόν τον τρόπο, δεύτερον να λοιδορήσουν σε κίτρινη βάση τους κατηγορούμενους γιατί έχουν κάθε δικαίωμα να τους λοιδορήσουν ευθέως και να πουν τη γνώμη τους, αλλά όχι σε κίτρινη βάση και να καθυστερήσουν τη διαδικασία για την οποία κόπτονται.
Όλα αυτά τα πράγματα είναι απλώς μια καθυστέρηση στην πρόοδο της διαδικασίας και επιπλέον να διαλύσουν την όποια αίσθηση αφήνει στο Δικαστήριό σας και στο κάθε δικαστήριο η απολογία του κατηγορουμένου. Είναι πολύ διάφανοι οι σκοποί αυτών των τοποθετήσεων, γι αυτό είναι υποκριτική όλη αυτή η συζήτηση που γίνεται. Εν πάση περιπτώσει, για να τελειώνω, θα έλεγα το εξής πράγμα: Όλοι εσείς κύριοι της Πολιτικής Αγωγής, στηρίξατε όλα τα ειδικά μέτρα που πάρθηκαν ειδικά γι αυτή τη Δίκη και επιχειρηματολογήσατε διά μακρόν γι αυτά. Το μόνο ειδικό που δεν μπορείτε να ανεχθείτε είναι ότι ένας κατηγορούμενος που απολογείται για εκατοντάδες κατηγορίες ή έστω για δεκάδες χρόνια της ζωής του, μπορεί να διαβάσει ένα γραπτό κείμενο γι αυτά τα πράγματα.
Αυτό το ειδικό δεν μπορείτε να το δεχθείτε, θίγει την αρχή της προφορικότητας. Όλη την άλλη ειδικότητα ενός χρόνου ολόκληρου γύρω από τη δίκη αυτών των ανθρώπων την ανεχθήκατε και επιχειρηματολογήσατε σθεναρά. Δε βλέπετε υποκρισία σε αυτό;
Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Κύριε Πρόεδρε θα πρέπει να συναισθανθεί τη θέση του ως υπερασπιστή του πελάτη του πριν απευθύνει μαθήματα στην Πολιτική Αγωγή. Είναι ο τελευταίος που δικαιούται ο κ. Ραχιώτης να δώσει μαθήματα ήθους στην Πολιτική Αγωγή εδώ μέσα.
Κ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ: Κύριε Πρόεδρε, μια απορία: Αν με την απόφασή σας τελικά δεν επιτρέψετε την ανάγνωση, η απολογία των εντολέων μου έπεται, αν υποθέσουμε ότι τις δώσουμε γραπτές οι συνήγοροι, επειδή υποτιμάμε, αν υποθέσουμε τους πελάτες μας, τις δώσουμε γραπτές και τους διατάξουμε να τις μάθουν απέξω, τότε αυτό πώς θα το ελέγξετε; Τα ίδια αποτελέσματα θα έχουμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτό γινόταν στην αρχαία Ελλάδα όπως ξέρετε, ο Λυσίας, ο Ισοκράτης τις έγραφαν και τους έδιναν και τα μάθαιναν απέξω, δεν έμπαιναν μαζί τους. Και πληρώνονταν καλά βέβαια, δεν ξέρω εδώ πώς γίνεται.
Το Δικαστήριο αποσύρεται προς διάσκεψη.
ΔΙΑΚΟΠΗ