ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ο κ. Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου ήρθε και θέλει κάτι να πει.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Εκείνο που θα ήθελα να παρακαλέσω, ενόψει του Αυγούστου, είναι οι δικαστικές διακοπές που όλοι τουλάχιστον αντιλαμβάνεστε πόσο απαραίτητες είναι. Εμείς από την πρώτη στιγμή, το ξέρετε πολύ καλά ότι μεριμνήσαμε να υπάρξει όλη η υλικοτεχνική υποδομή ακόμα και στις λεπτομέρειες για να μπορεί αυτή η Δίκη, η ιστορικής σημασίας να διεξαχθεί με όλους τους κανόνες, με σεβασμό από τους δικηγόρους του ρόλου αυτού που έχουν του τόσο σοβαρού και από την άλλη ακριβώς και τον σεβασμό που οφείλουν και σε εσάς και εσείς στον θεσμικό μας ρόλο.
Όμως αντιλαμβάνεσθε ότι λόγοι ψυχικής και σωματικής υγείας επιβάλλουν να υπάρξουν κάποιες αρκετές μέρες διακοπών διότι η κόπωση είναι εμφανής και στους συναδέλφους συνηγόρους Πολιτικής Αγωγής και Υπεράσπισης οι οποίοι υπέβαλλαν και τα αιτήματα, στους δημοσιογράφους οι οποίοι από πέρυσι ασχολούνται και δεν έχουν κάνει καθόλου διακοπές αλλά και στο υπόλοιπο προσωπικό, είτε είναι εν στολή είτε είναι χωρίς στολή. Πολύ περισσότερο θεωρώ ότι είναι απαραίτητο και σε εσάς και πρέπει να επισημάνω ότι και εσείς ο ίδιος μου έχετε πει και ο κ. Εισαγγελέας και ο κ. Λάμπρου ότι οι συνάδελφοι εδώ κατά τον καλύτερο τρόπο επιτελούν τα καθήκοντά τους, υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις, ποινικολόγοι είναι που μιλούν λίγο περισσότερο, επιβάλλεται ένας αυτοπεριορισμός ήδη από τους συναδέλφους μου ακριβώς επειδή σέβονται και τα θέματα όλα αυτά τα οποία έχουν ανακύψει αλλά από την άλλη είναι απαραίτητο απ’ ότι αντιλαμβάνεστε να δοθεί ένας ικανός χρόνος δικαστικών διακοπών.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Οπωσδήποτε είναι ένα θέμα το οποίο όπως ξέρετε απασχόλησε κι εμένα. Πόσες ημέρες ζητάνε;
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: ¶λλοι ζητούν όλο τον Αύγουστο, βέβαια αυτό δεν είναι δυνατόν, αλλά νομίζω ότι 15 μέρες είναι ένας ικανός χρόνος για ψυχική και σωματική υγεία ούτως ώστε να επανέλθουμε δριμύτεροι και με τον επιβαλλόμενο αυτοπεριορισμό. Και θα δείτε ότι όλα θα πάνε ακόμα καλύτερα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Υπάρχουν δύο θέματα: Το πρώτο είναι για τους κ.κ. κατηγορουμένους.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Βεβαίως τους σέβομαι, εκπροσωπούνται από τους συνηγόρους τους οι οποίοι αυτοί υπέβαλλαν το αίτημα και δε νομίζω για τόσο μικρό χρονικό διάστημα....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Το δεύτερο είναι ότι εγώ βλέπω έναν κίνδυνο να περάσουμε ακόμη και το 18μηνο. Και τον βλέπω εμφανή διότι έχουμε γίνει εδώ μέσα «η κόκκινη πόλη›. Είναι σοβαρά τα ζητήματα, δεν το κάνουμε επίτηδες. Αν είναι για τόσες πολλές, πάρτε εσείς απόφαση και να φύγετε. Αλλά 15 μέρες να φύγουμε από, φοβάμαι ότι είναι πάρα πολλές. Θα έλεγα μία ενδιάμεση λύση να δοθεί, λαμβάνω υπόψη και τη δική σας ευαισθησία κ. Πρόεδρε που σας έφερε εδώ σήμερα.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Κύριε Πρόεδρε μια σκέψη: Αντί της Παρασκευής, να κάνουμε την Τετάρτη την προσεχή και να διακόψουμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δηλαδή να δώσουμε άλλες δυο μέρες.
Ι. ΒΛΑΧΟΣ: Αν το Δικαστήριο έρθει στις 18, τη Δευτέρα, θα έχουμε το πρόβλημα ότι θα αναγκαστούμε να επιστρέψουμε από τον τόπο των διακοπών μας στο Σαββατοκύριακο μέσα, θα χάσουμε όλη την Κυριακή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Να πούμε από Πέμπτη μεσημέρι μέχρι την Τρίτη; Κύριε Πρόεδρε, για πάρτε κι εσείς μια θέση.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, από τις 20 ημέρες, οι 7 είναι επίσημες αργίες.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Δέκα τρεις εργάσιμες ημέρες θα μας βγάλουν στον Φλεβάρη. Εγώ προσβλέπω στον Ιανουάριο. Ο Πρόεδρος για να δώσει κάτι, πρέπει να υποσχεθείτε κι εσείς κάτι, δηλαδή μια συμπύκνωση.....
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, εμένα η παράκλησή μου είναι αν μπορούν να δοθούν 15 ημέρες επειδή μεσολαβούν και πολλές αργίες. Να υπάρξουν 7-8 ημέρες εργάσιμες, νομίζω 8-23 Αυγούστου....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Πάει πολύ. Θα τα σκεφθούμε αυτά που είπε ο κ. Πρόεδρος, γιατί πάντοτε χρειάζεται μια νοητική διεργασία όταν ακούγεται μια καινούργια πρόταση.
Σας έχω πει ότι εδώ δοκιμάζονται οι θεσμοί, σ’ αυτήν εδώ τη Δίκη. Έχουμε ένα πολύ φιλελεύθερο σύνταγμα, το οποίο εμείς έχουμε ταχθεί να το υπερασπιστούμε να μη γίνει χειρότερο, διότι οπωσδήποτε όλα αλλάζουν και οι άνθρωποι όταν δουν ότι οι ανάγκες τους δεν εκπληρώνονται θα τα αλλάξουν αυτά. Το σύνταγμα λοιπόν έχει αυτή τη φιλελεύθερη διάταξη των 18 μηνών και δεν έχει ακολουθήσει της Ιταλίας και άλλων χωρών που λένε 5 χρόνια προσωρινή κράτηση. Πρέπει λοιπόν ετούτη εδώ η Δίκη να χωρέσει, χωρίς να ροκανιστούν δικαιώματα κανενός, μέσα σε αυτό το 18μηνο.
Βλέπω τον κίνδυνο εμφανή και λέω ότι υπάρχουν ιστορικές ευθύνες όλων μας. Σκεφτείτε αύριο, αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα λένε «ο Πρόεδρος ήθελε διακοπούλες και μάλιστα με την ηθική αυτουργία του Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου›.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Λέτε να υπάρχει τέτοιος κίνδυνος;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εγώ τον βλέπω τον κίνδυνο, τον έχω εκφράσει πάρα πολλές φορές, τον βλέπω υπαρκτό αυτό τον κίνδυνο και επειδή ξέρω ότι πρέπει ο Πρόεδρος τους δημοκρατικούς θεσμούς όχι μόνο να τους υπερασπίζεται επί παρόντος αλλά να βλέπει και προβολικά στο μέλλον να διατηρηθεί ό,τι καλό υπάρχει και αν είναι δυνατό να έρθει και τίποτε καλύτερο στο μέλλον.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, μια και μιλήσατε για δημοκρατία και ανθρώπινα δικαιώματα, ξέρετε ότι προσωπικά αλλά και σαν Δικηγορικός Σύλλογος σας σεβόμαστε απόλυτα γι αυτό ακριβώς, επειδή έχουμε ένα χρέος και στους συναδέλφους μας και στην κοινωνία, συμπεριφερόμαστε όλο αυτό το διάστημα με αυτόν τον τρόπο. Απλώς η παράκλησή μου είναι τουλάχιστον ένα 15νθήμερο. Η παράκλησή μου είναι για 15 ημέρες.
Ν. ΖΑΪΡΗΣ: Να πω το εξής: Να συνεδριάσει μέχρι και 8 Αυγούστου, που είναι ημέρα Παρασκευή, κερδίζουμε όλοι Σάββατο και Κυριακή και από τις 11 Αυγούστου που είναι Δευτέρα μέχρι και τις 22 που είναι Παρασκευή, είναι 9 εργάσιμες ημέρες και κερδίζουμε Σάββατο και Κυριακή.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Συμφωνούμε και νομίζω κ. Πρόεδρε ότι όλα θα πάνε πολύ καλύτερα και θα είμαι και παρών διότι σας λέω και πάλι, κι εμείς αποδίδουμε μεγάλη σημασία όπως και εσείς και από την άλλη η ψυχική και σωματική υγεία νομίζω είναι εξίσου σοβαρή. Νομίζω ότι η πρόταση του κ. Ζαϊρη γι αυτές τις ημέρες είναι ό,τι καλύτερο και εξυπηρετεί όλους.
Χ. ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ο Δικηγορικός Σύλλογος σαν θεσμικό όργανο ας πάρει όποια απόφαση θέλει. Το Δικαστήριο πρέπει να λάβει υπόψη του τις συνθήκες της Δίκης αλλά και την προσωρινή κράτηση των κατηγορουμένων. Εδώ μιλάμε πότε να ξεκουραστεί ο ένας και πότε να ξεκουραστεί ο άλλος. Ήδη αντιλήφθηκα ένα από τα πρόσωπα που κατηγορούνται, λέει «εμείς τί κάνουμε;› Επομένως, ο μεν Δικηγορικός Σύλλογος σαν θεσμικό όργανο μπορεί να πάρει για τα μέλη του μια απόφαση, το δε Δικαστήριο θα κρίνει όταν έρθει η ώρα εκείνη.
κ. ΠΑΞΙΝΟΣ: Ο Δικηγορικός Σύλλογος σέβεται απόλυτα το ρόλο του αλλά δεν είναι δυνατό να αναλάβει μια τέτοια ευθύνη, καταρχήν δεν μπορεί να συγκληθεί Δ.Σ. από τη μία και από την άλλη δε μπορεί να κηρύξει αποχή, γιατί αυτό θα μπορούσε να κάνει μόνο. Γι αυτό το λόγο ερχόμαστε εδώ, σεβόμενοι, επαναλαμβάνω, τη διαδικασία, σεβόμενοι εσάς, σεβόμενοι όλους όσους συμμετέχουν στη Δίκη. Μην ξεχνάτε ότι οι δικηγόροι –και οι δημοσιογράφοι, αλλά για τους δικηγόρους λέω περισσότερο γιατί αυτούς εκπροσωπώ- έχουν εγκαταλείψει όλο αυτό το διάστημα τα γραφεία τους, έχουν καταπονηθεί πάρα πολύ, έχουν ανάγκη από αυτή την ηρεμία τη σωματική και την ψυχική και το ίδιο πιστεύω ότι το έχετε κι εσείς και όλοι.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Σας ευχαριστούμε κ. Πρόεδρε.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Είναι ένα μείζον θέμα που το θέσατε εσείς και το συνέχισε και ο κ. Αναπληρωτής. Δε μπορώ να καταλάβω γιατί συγχέουμε το θέμα της προσωρινής κράτησης όπου υπάρχει πράγματι επιταγή συνταγματική, με τη διεξαγωγή της Δίκης. Αν υπονοείτε ότι υπάρχει τεκμήριο επικινδυνότητας των κατηγορουμένων άρα είναι αδιανόητο να αφεθούν ελεύθεροι, αυτό θα ήταν μια ένδειξη μεροληψίας και δεν δέομαι αυτή την εκδοχή.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευτυχώς που είναι εδώ ο Πρόεδρός σας και ακούει τις διαρκείς επιθέσεις κατά του Δικαστηρίου, οι οποίες είναι απαράδεκτες. Σας παρακαλώ πάρα πολύ, εδώ οι συνήγοροι δεν λένε τέτοια πράγματα κατά του Δικαστηρίου.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Δε λέει πουθενά ότι όταν συμπληρωθεί 18μηνο σταματά μια δίκη. Όταν συμπληρωθεί 18μηνο συνεχίζεται κανονικά η Δίκη....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γιατί δεν πάτε να γίνετε δικαστής να τα κάνετε εσείς αυτά λοιπόν; Έχετε καταλάβει πού βρίσκεστε; Δεν δικάζεται αγορανομικό αδίκημα εδώ.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Το σύνταγμα μιλά μόνο για την προσωρινή κράτηση.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τελειώσαμε με εσάς.
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Αυτά που λέτε σας εκθέτουν. Είναι βαριά που είπατε.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: (εκτός μικροφώνου)
ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ: Προτιμάτε να κωλυσιεργείτε και κωλυσιεργείτε.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Κύριε Εισαγγελέα και άλλες φορές με έχετε προσβάλλει, δε θα απαντήσω τώρα....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ναι, μην απαντάτε εσείς, εσείς δεν απαντάτε ποτέ σας.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Όταν επικαλούμαι νομικά επιχειρήματα....
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αυτά είναι πολύ νομικά.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Θεωρείτε ότι οι κατηγορούμενοι όλοι είναι τόσο επικίνδυνοι που είναι αδιανόητο να αφεθούν ελεύθεροι, έστω και μετά την παρέλευση του 18μηνου. Το σύνταγμα λέει άλλα πράγματα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Εμείς λέμε να μην παρέλθει το 18μηνο.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Και αν παρέλθει τί θα γίνει κ. Πρόεδρε; Θα επιβάλλετε περιοριστικούς όρους;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα βρουν έξω.
Ι. ΜΥΛΩΝΑΣ: Βεβαίως, θα βγουν έξω και θα κάθε μέρα θα είναι εδώ και θα δικάζονται. Δικαιούνται όταν συμπληρωθεί το 18μηνο να είναι έξω. Πού είναι το φοβερό και τρομερό;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Έληξε αυτό το θέμα. Κύριε Τζωρτζάτο ελάτε. Λοιπόν, η αρχή της προφορικότητας της απολογίας που επιβάλλεται από το 331 διότι η επ’ ακροατηρίω διαδικασία είναι προφορική και 366.1 όπως είναι διατυπωμένο επιβάλλει την διά ζώσης ανάπτυξη των υπερασπιστικών θέσεων του κατηγορουμένου έναντι της κατηγορίας. Σε δίκες όμως όπου η κατηγορία έχει πολλαπλά σκέλη, εύλογο είναι ο κατηγορούμενος να αδυνατεί από μνήμης να λάβει θέση τόσο σε συνολικά όσο και σε επιμέρους ζητήματα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, για την παροχή δυνατότητας σ’ αυτόν να υπερασπιστεί πλήρως και κατά το μέτρο που κρίνει αυτός ανεπτυγμένα τον εαυτό του, είναι εύλογο να συμβουλεύεται έγγραφα σημειώματα ή και να αναγιγνώσκει τα έγγραφα σημειώματα. Όπως γράφει και ο Τσουκαλάς στον β’ τόμο, ο Στάικος και εν μέρει ο Ζησιάδης ο οποίος δεν τα θέλει σχεδόν καθόλου τα γραπτά.
Στην προκειμένη περίπτωση, ο κατηγορούμενος καλείται να απαντήσει σε πλήθος κατηγοριών, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι σοβαρότατες. Ενόψει των ανωτέρω εκτεθέντων, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να επιτραπεί σε αυτόν η χρήση των σημειώσεών του, όχι όμως και η πλήρης ανάγνωση γραπτού κειμένου. Το Δικαστήριο διακόπτει για μισή ώρα.
ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που διακόπηκε. Καταρχήν για κείνο που συζήτησε και ο Πρόεδρος και τα ζητήσατε όλοι, δεν μπορώ να δώσω εγώ πολλές ημέρες όπως καταλαβαίνετε. Βέβαια να πω μια μέρα θα με κοροϊδεύετε όλοι. Θα πείτε «τί έκανες, γιατί ήρθε εδώ πέρα ο Πρόεδρος και γιατί ζητήσατε›. Θα έλεγα να δώσουμε ακόμα 18 και 19 Αυγούστου.
Να έρθουμε δηλαδή την Τετάρτη 20 του μηνός να επαναλάβουμε την συνεδρίαση από 8 Αυγούστου. Την Παρασκευή 8 Αυγούστου θα κάνουμε μέχρι το μεσημέρι, μπορεί να φύγουμε μια ώρα νωρίτερα για να προλάβετε όλοι σας τα μέσα συγκοινωνίας. Ήρθε ο Πρόεδρος εδώ πέρα, φωνάξατε όλοι, φτιάξατε χαρτιά και να σας πω μια μέρα; Οι δύο είναι πολλές. Δεν θέλω γέλια. Λαμβάνω υπόψη όλων την θέση.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Όταν είμαστε στον Αύγουστο θεωρείτε ότι 2 ή 3 ημέρες μπορεί να επηρεάσουν την πορεία της δίκης και την συμπλήρωση του 18μηνου; Δεν μπορώ να καταλάβω δηλαδή τί ικανότητα έχουν αυτές οι 2 ή 3 ημέρες;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επειδή τα λέτε πολύ χαριτωμένα δεν σας απαντάω.
Ι. ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ: Πολλαπλασιάζονται δηλαδή στην διάρκεια των μηνών;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε Τζωρτζάτο, θα συμβουλεύεστε τα χαρτιά σας. Αφού δεν το λέει ο νόμος μην καθόμαστε τώρα και τραβάμε τα άκρα. Εδώ είμαστε, θέλω να σας ακούσω με μεγάλη προσοχή. Παρακαλώ ησυχία, αυτή την στιγμή απολογείται ο κ. Τζωρτζάτος.
Β. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές, σήμερα νοιώθω την ανάγκη να καταθέσω την δικιά μου αλήθεια στον Ελληνικό λαό στα γνωστά και άγνωστα αδέλφια μου σε κάθε γωνιά της χώρας μου, σε κάθε τίμιο και ευαίσθητο Έλληνα και Ελληνίδα οποιασδήποτε πολιτικής απόχρωσης που νοιάζεται για το αύριο των παιδιών του και των παιδιών του κόσμου, που νοιάζεται για τα μεράκια, τις χαρές και τις ελπίδες των φίλων του, των συμπατριωτών του και όλων των συνανθρώπων του. Που πονάει μερικές φορές με τον πόνο των άλλων και μπορεί να βουρκώσει καμιά φορά με ένα τραγούδι που θα αγγίζει την ψυχή του.
Γι αυτό βρίσκομαι σήμερα εδώ και αυτό θεωρώ τους πραγματικούς μου Δικαστές, την δικιά τους ετυμηγορία θα αποδεχθώ για τα λάθη μου έστω κι αν τους έχουν σκόπιμα βομβαρδίσει με χιλιάδες άθλια ψέματα και τόνους λάσπης εναντίον μου και εναντίον κάποιων συντρόφων μου. Λέω «κάποιων› γιατί οι περισσότεροι από τους κατηγορούμενους σε αυτή την αίθουσα δεν έχουν καμία σχέση με την υπόθεση αυτή.
Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές, άρχισα να καταλαβαίνω την ζωή σε μια μικρασιάτικη φτωχογειτονιά της Δυτικής Αθήνας. Ακόμα θυμάμαι την ανθρώπινη ζεστασιά αυτής της γειτονιάς, τις γυναίκες που μαζεύονταν το σούρουπο, στις μικρές αυλές ή έξω από τις πόρτες και κουβέντιαζαν. Τους απλούς ανθρώπους που έβλεπαν όλα τα παιδιά της γειτονιάς σαν δικά τους παιδιά και τον πόνο του διπλανού σπιτιού τον ένοιωθαν σαν δικό τους πόνο, το ίδιο και την χαρά.
Η αλληλοβοήθεια, η αλληλοκατανόηση και ο αλληλοσεβασμός ήταν και κανόνας. Ένας κανόνας που φαινόταν παντού, διαπότιζε τα χρώματα και τα έκανε πιο όμορφα, μπερδευόταν με τις μυρωδιές και τα αγιοκλήματα και το βυζαντινό μέρος, τα μικρασιάτικα τραγούδια και τις ψαλμωδίες της Κυριακής.
Αργότερα κατάλαβα ότι αυτό το ανθρώπινο άρωμα της αλληλεγγύης δεν ερχόταν μέσα από την φτώχια και την συνείδηση του άδικου διωγμού της χαμένης πατρίδας αλλά ήταν βαθύ ανθρώπινο χαρακτηριστικό που οι συνθήκες το αναδείκνυαν. Υπήρχε μέσα στον άνθρωπο, υπήρχε μέσα μου. ¶ρα υπήρχε πραγματική και βάσιμη ελπίδα να υπάρξει μια ανθρώπινη κοινωνία που να στηρίζεται στην ανθρωπιά και την αλληλεγγύη. Αυτό ήταν το πρώτο αξίωμα που διαμορφώθηκε ασυνείδητα μέσα μου από τις παιδικές εμπειρίες της μικρασιάτικης γειτονιάς μου. Αυτό με γέμιζε με ένα πολύ όμορφο αίσθημα ασφάλειας και θαλπωρής.
Δεν με προστάτευε μόνο η οικογένειά μου αλλά και ολόκληρη η γειτονιά μου, η μικροκοινωνία μου. Το ίδιο είμαι βέβαιος ότι το ένοιωθαν και τα άλλα παιδιά, οι παιδικοί μου φίλοι. Την ίδια στιγμή όμως υπήρχε και ένα άλλο συναίσθημα, αυτό της ελευθερίας. Το αίσθημα της ελευθερίας. Με άφηναν ελεύθερο να κινούμε αρκετά για την ηλικία μου, να παίζω όπως ήθελα με τους φίλους μου, να κάνω κάθε είδους αταξίες όταν αυτό δεν ήταν εις βάρος άλλων και εις βάρος των καθηκόντων που με έβαζαν.
Λειτουργούσε η μικρή κοινωνία μου σαν χώρος αρχαίας τραγωδίας που με την σοφία από την πείρα της ζωής με καθοδηγούσε αλλά δεν με περιόριζε. Με κριτίκαρε, σεβόμουν και φοβόμουν την αρνητική μου κριτική και πιθανώς τιμωρία αλλά μου άφηνε ελεύθερο το πεδίο να πετάξω όπως ήθελα και μπορούσα.
Πολύ αργότερα κατάλαβα ότι αυτό ήταν ένα πολύ παλιό θεμελιακό στοιχείο της ελληνικής κουλτούρας που με ένα βαθύ και μη φανερό τρόπο διαπέρναγε πολλές κοινωνικές και ιδεολογικές εκφράσεις του λαού μας. Η κοινότητα που όσο είναι δυνατόν δεν περιορίζει αλλά αναπτύσσει την δυνατότητα των ανθρώπων να επιλέγουν. Η κοινότητα που δεν ορίζει προκαταβολικά έναν στόχο στον οποίο όλοι οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να υποταχθούν και όπως τυχόν δεν υποτάσσεται πρέπει να αποβληθεί από αυτήν.
Έτσι η μικρή κοινωνία μου έλυνε μόνη της τις μικροδιαφορές της όταν αυτές εμφανίζονταν. Ήταν σαν η οποιαδήποτε μικροδιαφορά να τους αφορούσε όλους, την κουβέντιαζαν οι πάντες και υπήρχε ετυμηγορία σεβαστή συνήθως. Η γειτονιά διαμόρφωνε άποψη για την ζωή της μέσα από συντηρητική διεργασία. Ο χορός της ελληνικής τραγωδίας εξέφραζε τελικά άποψη μέσα από προβληματισμούς και αντιπαραθέσεις, μέσα από μια ζωντανή λειτουργία εσωτερικής κοινωνικής άμεσης δημοκρατίας. Ήταν σαν να πήγαζε η δημοκρατική λειτουργία στην μικρή κοινωνία από τον πολιτισμό της.
Αυτό το περιβάλλον συνέχισα να το γνωρίζω και στην επόμενη λαϊκή μου γειτονιά στο Περιστέρι αναπτύσσοντας συνεχώς αισθήματα ενότητας με τις πολύπλευρες διαδικασίες της ζωής με αποτέλεσμα ένα ισχυρό αίσθημα ταυτότητας που προερχόταν από τα πράγματα που αγαπούσα. Μπαίνοντας όμως από πολύ μικρός στην κοινωνική μάχη για επιβίωση όπου άρχισα να δουλεύω από πολύ μικρός, από τα 10 μου χρόνια, αντιλήφθηκα ότι τα πράγματα δεν ήταν τόσο ρόδινα όπως μου φαίνονταν στο παιδικό προστατευτικό περιβάλλον μου.
Υπήρχαν καινούργια πράγματα που αντιλαμβανόμουν, ρόλοι και λειτουργίες στην κοινωνία που απειλούσαν, περιόριζαν ή εξαφάνιζαν πολλές φορές όλα τα όμορφα αισθήματα και συναισθήματα της παιδικής μου ηλικίας. Όπως για παράδειγμα το αίσθημα της ασφάλειας, αυτό της ελευθερίας, της αλληλοσυνεννόησης, του αλληλοσεβασμού, της κοινότητας και πολλών άλλων με αποτέλεσμα να βλέπω και μια άλλη πλευρά. Την πλευρά των καταστάσεων εκείνων που περιόριζαν το αίσθημα της ενότητάς μου και τις διαδικασίες της ζωής και τελικά το αίσθημα της ταυτότητάς μου.
Ουσιαστικά όπως αντιλήφθηκα οι αρνητικές για μένα καταστάσεις ήταν αυτές που μου περιόριζαν την πολύπλευρη κάλυψη των αναγκών μου, νοητικών, ψυχικών, σωματικών και την ελεύθερη ανάπτυξή τους όπως εμφανίζονταν και εξελίσσονταν ήδη από την παιδική μου ηλικία. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αναγκών – όχι όλων – η κάλυψή τους και η ανάπτυξή τους είχε να κάνει με τον τρόπο παραγωγής και διανομής αγαθών και υπηρεσιών.
Είχε όπως αντιλήφθηκα τελικά να κάνει με ένα κυρίως οικονομικό αλλά τελικά ως συνέπεια και πολιτικό και κοινωνικό σύστημα ανθρωπίνων σχέσεων. Ήταν αδύνατο να νοιώσω μεγάλη ασφάλεια πλέον όταν αντιλήφθηκα ότι να έχουμε σαν οικογένεια να φάμε, να ντυθούμε, να μείνουμε σε ένα σπίτι με τα απαραίτητα, να αγοράσω ένα βιβλίο ή να πάω με τους φίλους μου ένα σινεμά. Εξαρτιόταν από το αν ο πατέρας μου είχε δουλειά ή αν εγώ βοηθούσα με κανένα μεροκάματο. Η δουλειά όμως δεν ήταν καθόλου σίγουρη. Ανά πάσα στιγμή μπορούσε να υπάρξει απόλυση και ανεργία. Δεν μπορούσε να υπάρξει αίσθημα ασφάλειας ούτε καν στο θέμα της υγείας γιατί όπως είχα διαπιστώσει παρά την ύπαρξη συστήματος ασφαλιστικής κάλυψης σε πολλές περιπτώσεις ανάγκης έπρεπε να πληρώσεις γιατρούς με φακελάκι ή όχι και φάρμακα για να μην πας σαν το «σκυλί στ’ αμπέλι›.
Εκτός αυτού υπήρχαν και τα εργατικά ατυχήματα που δεν πέρναγε μέρα να μην ακούσω τουλάχιστον ένα. Υπήρχε όμως και ένας δεύτερος λόγος, να συνειδητοποιήσω ποιες ήταν οι εχθρικές διαδικασίες απέναντι στο σύστημα αναγκών μου. Ο πατέρας μου, ένας καλός εργατικός και ήρεμος άνθρωπος ήταν Αριστερός. Μετεμφυλιακά και στην χούντα των συνταγματαρχών κυνηγήθηκε και διώχθηκε για τις ιδέες του. Το ίδιο και άλλοι καλοί άνθρωποι και ήρεμοι που γνώριζα.
Εδώ το ψέμα ήταν διπλό. Για να συντηρήσουν και να διασώσουν ένα κοινωνικό σύστημα που είχε στην βάση του την κοινωνική ανασφάλεια για τους πολλούς, κάποιοι χρησιμοποιούσαν την στρατιωτική ισχύ καταλύοντας ακόμα και αυτό το ανάπηρο σύστημα πολιτικής αλληλοσυνεννόσης της αστικής δημοκρατίας και αυτό το έκαναν προστατεύοντας δήθεν την ασφάλεια των πολιτών από το δήθεν εξωτερικό κομμουνιστικό κίνδυνο. Αντέστρεφαν δηλαδή την πραγματικότητα και στο όνομα της δήθεν ασφάλειας συντηρούσαν με την αυθαίρετη βία ένα σύστημα ανασφάλειας για τους πολλούς.
Εύκολα αντιστρέφεται η αλήθεια και το ψέμα γίνεται ύψιστη πολιτική τέχνη όταν κάποιοι ελέγχουν τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους, Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, Σχολεία, εκδόσεις, καλλιτεχνικές παραγωγές, θεάματα κλπ. Αργότερα με την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο και την υλοποίηση των αντιαμερικανικών σχεδίων είδα ζωντανά μπροστά μου και ένοιωσα τον τεράστιο κλονισμό του αισθήματος της ασφάλειας ολόκληρου του λαού μας από έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, από μία δεύτερη χαμένη πατρίδα.
Συνειδητοποίησα ότι οι απειλές και οι επιθέσεις στο σύστημα αναγκών μου και τα συναισθήματα ενότητας με τις διαδικασίες της ζωής δεν είναι περιορισμένα φαινόμενα και ξεχωριστά σε κάθε κοινωνία. Οι σχέσεις Αμερικανών, χούντας και το αποτέλεσμά της έδειχνε ότι οι μηχανισμοί της απειλής και της μείωσης του αισθήματος της ζωής του ανθρώπου αλληλοεπηρεάζονται και δημιουργούν ένα διεθνές δίκαιο των δυνάμεων θανάτου, τον διεθνή ιμπεριαλισμό. Την μεγαλύτερη απειλή του αισθήματος ζωής της ανθρωπότητας όπως είχαν άλλωστε δείξει δεκάδες ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, όπως αυτός της Κορέας πάνω 4 εκατομμύρια νεκρούς και ο πόλεμος Βιετνάμ με πάνω από 3 εκατομμύρια νεκρούς.
Αυτές ήταν κάποιες από τις βασικές εμπειρίες και σκέψεις μου που με έπεισαν ότι να αγωνιστώ για συνθήκες πραγματικής και όχι ψευδεπίγραφης ασφάλειας των πολιτών της πατρίδος μου και ολόκληρου του κόσμου. Ήταν επίσης αδύνατον σαν νέος να μην νοιώσω περιορισμό του αισθήματος της ελευθερίας μου, του αισθήματος ότι έχω την δυνατότητα να επιλέγω για τον εαυτό μου αντικείμενα, ρόλους και διαδικασίες για την ζωή μου. Γι αυτό όχι ότι θα ήθελα να κάνω οτιδήποτε υπερβολικό σαν νέος που θα ενοχλούσε την οικογένειά μου και τους γύρω μου, την κοινωνία.
Είχα το αίσθημα περιορισμού της ελευθερίας μου γιατί δεν μπορούσα λόγω της οικονομικής δυσπραγίας της οικογένειάς μου να ικανοποιήσω ορισμένες βασικές μου ανάγκες. Δεν μπορούσα να σπουδάσω όπως ήθελα και αυτό που ήθελα γιατί έπρεπε να δουλεύω από μικρός. Δεν μπορούσα να αγοράσω τα βιβλία που ήθελα, να ασχοληθώ με την μουσική που μου άρεσε πολύ, να απολαύσω όπως ήθελα μία έξοδο με την φίλη μου.
Ο περιορισμός της επιλογικής δυνατότητας δηλαδή της ελευθερίας μου προερχόταν άμεσα και κύρια από την οικονομική μου δυνατότητα και αυτό που συνειδητοποιούσα ότι συνέβαινε με τους περισσότερους ανθρώπους. Στο σημείο αυτό διατυμπανιζόταν το δεύτερο ψέμα. Ότι δηλαδή η ελευθερία των ανθρώπων ταυτίζεται με την ελευθερία της αγοράς λες και η αγορά είναι απλώς μια ωραία κυρία που μπορεί να βούλεται ότι επιθυμεί και με την οποία μπορεί να είμαστε ελεύθεροι. Για να είμαστε ελεύθεροι θα πρέπει να συμβαδίζουμε.
Η ελευθερία των ανθρώπων που θα μπορούσε να συμβαδίσει με την ελευθερία της αγοράς μόνο που σε φανταστική περίπτωση που οι άνθρωποι θα είχαν απεριόριστη οικονομική δυνατότητα ώστε να μπορούν να καταναλώσουν οτιδήποτε προσφέρει η αγορά. Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως αντίστροφη.
Η δυνατότητα κατανάλωσης της συντριπτικής πλειοψηφίας των ανθρώπων είναι πολύ περιορισμένη πράγμα που σημαίνει ότι η ελευθερία της αγοράς σημαίνει ελευθερία σε λίγους για να χειριστούν κατά το συμφέρον τους στην αγορά. Υπερασπίζοντας την ελευθερία των λίγων επιβάλλουν με τους άδικους μηχανισμούς παραγωγής και διανομής του κέρδους μια έμμεση δικτατορία πάνω στις ανάγκες για τους πολλούς περιορίζοντάς τους το δικαίωμα στην ίδια την ζωή.
Η αγορά βέβαια λειτουργεί έτσι ως ρυθμιστής των αναγκών αλλά δίνει και κατεύθυνση στις ανάγκες. Φυσικά δεν θα μπορούσαν όλοι οι άνθρωποι να καταναλώνουν ότι θέλουν γιατί ούτε οι πρώτες ύλες του πλανήτη θα έφταναν, ούτε καμιά στοιχειώδης οικολογική ισορροπία θα μπορούσε να υπάρξει, ούτε επίσης θα έπρεπε μια ομάδα ανθρώπων να επιβάλλει στους άλλους ένα σύστημα καταναλωτικών αναγκών γιατί τότε το πολιτικό σύστημα θα πήγαινε προς την δικτατορία.
¶ρα η απάντηση είναι ο πολιτικός δημοκρατικός έλεγχος των μηχανισμών της αγοράς, ο περιορισμός διαφορών μεταξύ των ανθρώπων στην δυνατότητα της κατανάλωσης και σταδιακή αλλαγή της δομής των αναγκών σε οικολογικές και ανθρώπινες κατευθύνσεις που θα επιβάλλουν κινηματικές διαδικασίες.
Αυτό σημαίνει καταρχήν χτύπημα των ασύδοτων μηχανισμών του κέρδους και αλλαγή οικονομικού συστήματος που σημαίνει συλλογική διαχείριση του κοινωνικού πλούτου με ελευθερία και πραγματική πολιτική δημοκρατία. Αυτές ήταν κάποιες από τις βασικές εμπειρίες και σκέψεις μου που με έπεισαν ότι άξιζε να αγωνίζομαι για συνθήκες πραγματικής και όχι ψευδεπίγραφης ελευθερίας των πολιτών μου αλλά και ολόκληρου του κόσμου.
Η ελευθερία είναι η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, διαφορετικά δεν θα υπάρχει άνθρωπος και δεν υπάρχει άνθρωπος. Μας έλεγε ο μπαρμπα-Νίκος .... που έφυγε πρόσφατα από κοντά μας. Η ελευθερία δεν αποδίδεται με την δυνατότητα να μπορείς να πεις ή να σκεφτείς κάτι μόνο, αλλά με την κυριαρχία στις διαδικασίες της φύσης και στους κοινωνικούς συσχετισμούς. Κυριαρχία πάνω σε μας τους ίδιους, πάνω στις κοινωνικές σχέσεις οι οποίες προκύπτουν από την ίδια την δραστηριότητα που εμείς οι άνθρωποι καθορίζουμε.
Ο Μακιαβέλι είχε θέσει το ερώτημα «σε όποιον έπρεπε να εμπιστευθούμε για μεγαλύτερη ασφάλεια την διαφύλαξη της ελευθερίας; Στον λαό ή στους μεγάλους;›. Αφού το σκέφτηκε πολύ αποφάνθηκε πώς το κάθε τι πρέπει να το δίνεις για φύλαξη σε όποιον λιγότερο λαχταράει να το βάλει στο χέρι. Ποιος λοιπόν θα μπορούσε να εμπιστευθεί τις ελευθερίες του στους διωκτικούς μηχανισμούς;
Όσο ακόμα υπάρχουν ανταγωνιστικές τάξεις δεν υπάρχει καμία ολοκληρωτική ελευθερία, καμιά γενική ελευθερία για όλους, για τον καθένα. Υπάρχει ελευθερία μόνο για την κυρίαρχη τάξη που σημαίνει ταυτόχρονα απαραίτητα ανελευθερία για την εκμεταλλευόμενη τάξη.
Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Δικαστές, όταν 17 χρονών συμμετείχα στα γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου ταύτιζα ακόμα την ελευθερία με την αστική δημοκρατία. Μετά την τούρκικη εισβολή στην Κύπρο, την γέφυρα του Αβέρωφ με την χούντα και την επιστροφή του Καραμανλή άρχισα να προβληματίζομαι σοβαρά για το ζήτημα της δημοκρατίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Θα σας παρακαλούσα λίγο πιο καθαρά για να ακούγεστε από όλο τον κόσμο. Πιο δυνατά να τα λέτε και όχι κοντά στο μικρόφωνο. Πιο αργά και καθαρά για να σας ακούμε. Εγώ μπορούσα να σας πω «διαβάστε ότι θέλετε› και ποιος σας ακούει. Αλλά δεν είναι έτσι όμως. Εμείς δίνουμε σημασία.
Β. ΤΖΩΡΤΖΑΤΟΣ: Μετά την τούρκικη εισβολή στην Κύπρο, την γέφυρα του Αβέρωφ με την χούντα και την επιστροφή του Καραμανλή άρχισα να προβληματίζομαι σοβαρά για το ζήτημα της δημοκρατίας. Στις διεθνές σχέσεις δεν υπάρχει κανενός είδους δημοκρατίας, κανενός είδους δικαιοσύνη. Λειτουργεί απόλυτα το δόγμα της ισχύος, το δίκαιο του ισχυρού. Τα σκυλιά του πολέμου όταν νοιώθουν ισχυρά δαγκώνουν κατά το συμφέρον τους. Σε αυτό συμφωνούσαν ακόμα και οι πιο συντηρητικοί ειδικοί.
Το δόγμα της ισχύος όμως δεν δουλεύει μόνο εξωτερικά από την κοινωνία μας και τις υπόλοιπες κοινωνίες. Δουλεύει και εσωτερικά και μάλιστα σε συσχετισμό με το τί συμβαίνει στους εξωτερικούς συσχετισμούς της ισχύος. Για παράδειγμα ας πάμε σε έναν σημερινό προβληματισμό. Μπορεί σήμερα η οποιαδήποτε Ελληνική Κυβέρνηση να ασκήσει αυτόνομη δημοσιονομική πολιτική ανεξάρτητα από το τί της επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Ελλάδος; Ασφαλώς όχι.
Πού βρίσκεται τότε η έκφραση της βούλησης του Ελληνικού λαού στην χάραξη της οικονομικής πολιτικής της χώρας; Μπορεί σήμερα η οποιαδήποτε Ελληνική κυβέρνηση να ασκήσει αυτόνομη αμυντική πολιτική ανεξάρτητα απ’ότι της επιτάξει το ΝΑΤΟ; Ασφαλώς όχι. Μπορεί σήμερα η οποιαδήποτε Ελληνική κυβέρνηση να ασκήσει αυτόνομη θεσμική πολιτική σε οποιοδήποτε επίπεδο; Μπορεί για παράδειγμα να αρνηθεί να διαθέσει τον τομέα των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας ως εθνικούς στρατηγικούς τομείς απόλυτης κοινωνικής ωφέλειας σε ιδιωτικά συμφέροντα; Ασφαλώς όχι.
Οι ντιρεκτίβες της Commission το επιβάλλουν. Πού βρίσκεται λοιπόν η ελεύθερη βούληση του Ελληνικού λαού; Αν κάποιος ζει την λεπτομερή λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις σχέσεις Commission – Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα δει ότι το Ευρωκοινοβούλιο έχει καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα. Πώς εκφράζεται η βούληση του Ελληνικού λαού στην λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Μήπως η δημοκρατία τους είναι ένα τεράστιο ψέμα, ένα τεράστιο αστείο;
Το κεντρικό ερώτημα που τίθεται εδώ είναι, εφόσον οι διεθνείς τεράστιοι συσχετισμοί ισχύος που στην σημερινή εποχή της παγκοσμιοποίησης λειτουργούν πιο αποτελεσματικά εκφράζονται στο εσωτερικό των κοινωνιών χωρίς καμία θεσμική δημοκρατική δυνατότητα αντίδρασης από τους επιμέρους λαούς.
Τί είναι εκείνο που θα εμποδίσει την πιθανή περιστολή των δημοκρατικών δικαιωμάτων, οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών των λαών; Τί είναι εκείνο που θα περισώσει έστω την μισερή αστική δημοκρατία ή που θα επιβάλλει μια ουσιαστικότερη πολιτική δημοκρατία; Πώς η κοινωνία μας και οι κοινωνίες όλου του κόσμου θα διευρύνουν την ενότητα με τις διαδικασίες της ζωής για τους πολλούς και θα αντιστρέψουν την πορεία θανάτου; Τέτοιου είδους εμπειρίες και σκέψεις με έπεισαν ότι άξιζε να αγωνιστώ για συνθήκες πραγματικής και όχι ψευδεπίγραφης δημοκρατίας των πολλών της πατρίδος μου.
Η σύγχρονη λαϊκή βούληση είναι μια βούληση αποξενωμένων πολιτών που λειτουργούν στα πλαίσια μια κοινωνίας που κυριαρχείται από τον ατομισμό και το μονοθεϊσμό του χρήματος. Η πολιτική εξουσία πίσω από τον αναιδή και βλακώδη ισχυρισμό «μας ψήφισε ο λαός› περιφρονεί με ...... τους πολίτες και διαχειρίζεται υποθέσεις πολυσήμαντων κοινωνικών επιπτώσεων ως κομματική ή προσωπική συναλλαγή.
Έλεγε ο Ζακ Ζακ Ρουσσό: η λαϊκή κυριαρχία κύριοι δεν εκπροσωπείται ούτε απαλλοτριώνεται, είναι συνυφασμένη αδιάρρηκτα με την συλλογική βούληση, δεν εκχωρείται ποτέ. Ή υπάρχει λαϊκή βούληση ή δεν υπάρχει. Αποκλείεται μέσος όρος. Από την στιγμή που ένας νεαρός διορίζει αντιπροσώπους παύει να είναι ελεύθερος, παύει να υπάρχει.
Κύριοι Δικαστές, κύριε Πρόεδρε, η κωδικοποίηση των ερωτημάτων και των αρχικών μου απαντήσεων γινόταν με βάση το φορτίο της ψυχής που είχα από τις εμπειρίες της ζωής μου σε συνάρτηση με τις θεωρίες που συναντούσα. Έτσι σιγά-σιγά συγκροτούσα την πολιτική μου ιδεολογία. Εάν δούμε τις απλές καθημερινές απόψεις γι αυτά που συμβαίνουν στην καθημερινή ζωή μας σαν απλούς και πιο σύνθετους ήχους τότε λόγω των καθημερινών αντιφάσεων της ζωής και των απλοϊκών συνήθως προσεγγίσεων το αποτέλεσμα στον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή είναι κάτι σαν θόρυβος. Πολύ μπλεγμένοι και αντιφατικοί ήχοι ευχάριστοι ή δυσάρεστοι.
Εάν οι απλοϊκές και αντιφατικές απόψεις για τα φαινόμενα της ζωής είναι λοιπόν θόρυβοι τότε οι θεωρίες που εξηγούν την ζωή των ανθρώπων, τα θεωρητικά συστήματα απασχολούνται με τις ολοκληρωμένες απαντήσεις σαν την ζωή μας μοιάζουν με μουσικές. Έχουν εσωτερικούς κώδικες αρμονίας, όμορφους κατάλληλους τονισμούς και συναρτήσεις μεταξύ των στοιχείων τους. Έχουν τελικά πολύ λιγότερες αντιφάσεις από τους ίδιους τους ανθρώπους και συνήθως δείχνουν δρόμους προς την .... των αντιφάσεων που ταλαιπωρούν τους ανθρώπους προς την ικανοποίηση και ολοκλήρωση των ανθρωπίνων συστημάτων, αναγκών και της ανθρωπότητας συνολικά.
Αυτός είναι και ο λόγος που αυτές οι θεωρίες θρησκευτικές, πολιτικές και κοινωνικές ασκούν έλξη τους ανθρώπους όπως μια όμορφη μουσική. Τέτοιες θεωρητικές μουσικές υπάρχουν πολλές και μπορεί να υπάρξουν στους περισσότερους. Κάποιος μπορεί να σιχαίνεται μια μουσική που ακούει κάποιος άλλος, όπως κάποιος άλλος μπορεί να σιχαίνεται μια θεωρία που θα υποστηρίζει κάποιος άλλος.
Ωστόσο όταν μιλάμε για τέτοιες θεωρίες, μιλάμε για συστήματα αντίληψης της πραγματικότητας, για συστήματα προσανατολισμού σε σχέση με την κάλυψη των απείρως πολύπλοκων ανθρώπινων αναγκών, ψυχικών, νοητικών και σωματικών.
Η δική μου μουσική έγινε πολιτική μου ιδεολογία και είχε ένα αξίωμα: ο άνθρωπος έχει μέσα του την υπάρχουσα δύναμη και δυνατότητα την ανθρώπινη αλληλεγγύη, που μπορεί να φτάσει μέχρι και την αυταπάρνηση και τη θυσία για τον διπλανό του.
Έχει ένα μέσο: την επιστημονική ανάλυση των κοινωνικών σχέσεων και την αντίστοιχη συλλογική Οργάνωση των ανθρώπων για την ικανοποίηση και την ανάπτυξη των αναγκών της μεγάλης πλειοψηφίας ενάντια σ’ ένα άδικο και καταστροφικό, οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό σύστημα που εξυπηρετεί τα στενά συμφέροντα μιας πολύ μικρής μειοψηφίας ανθρώπων.
Έχει ένα σκοπό: την απελευθέρωση της κοινωνίας από τις δυνάμεις που καταπίεζαν, παρεμπόδιζαν και εξόντωναν την ανάπτυξη μεγαλύτερης ενότητας των ανθρώπων με τις διαδικασίες της ζωής, την απελευθέρωση από τις δυνάμεις που ήταν εχθρικές προς την ικανοποίηση και ανάπτυξη των ανθρώπινων αναγκών σε μια πανανθρώπινη κατεύθυνση.
Το όραμά μου: αυτοδιαχειριζόμενος κοινωνικά, αντιγραφειοκρατικός σοσιαλισμός με άμεση δημοκρατία. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται ο καθένας την πραγματικότητα δεν έχει να κάνει μόνο με την ατομική του εμπειρία. Εξαρτάται και από το ποιες απόψεις άκουσε, ποιες σκέψεις και αντιλήψεις για τα θέματα της ζωής του. Μια σκέψη ή άποψη που ακούσαμε ή διαβάσαμε μπορεί να μας φέρει πιο κοντά ή πιο μακριά από την αλήθεια στην εξήγηση των εμπειριών της ζωής μας.
Αν αυτό γίνεται καλοπροαίρετα και ασυναίσθητα από τους απλούς ανθρώπους δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις οργανωμένες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξουσίες. Αυτές με επιστημονικές μεθόδους κατασκευάζουν μύθους ψευδείς, παραστάσεις και απόψεις για να επηρεάζουν τους ανθρώπους στην κατεύθυνση που κάθε φορά τους συμφέρει.
Έτσι διεξάγεται συνεχώς και σε όλα τα επίπεδα μια λυσσώδης μάχη για κυριαρχία απόψεων, μοντέλων και αντιλήψεων γι’ αυτά που συμβαίνουν στη ζωή. Γνωρίζουν καλά ότι αυτή τη λυσσώδη μάχη κρίνεται αν θα κυριαρχήσουν οι απόψεις που συμφέρον στο μυαλό των ανθρώπων, αν θα έχουν την ιδεολογική κυριαρχία.
Η επιτυχία της όποιας πράξης που αφορά τη συλλογική ζωή των ανθρώπων, δηλαδή την επιτυχία της οποιασδήποτε πολιτικής, σχετίζεται με την κατ’ αρχήν αποδοχή της από τους περισσότερους πολίτες. Έτσι οι εξουσίες πάντα χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν τους ιδεολογικούς μηχανισμούς που διαθέτουν (ΜΜΕ, περιοδικά, θεάματα, εκπαιδευτικούς μηχανισμούς κ.ά.), για να προβάλλουν αυτά που τους εξυπηρετούν από ψευτό-αξίες, μοντέλα ζωής μέχρι και απόψεις για μεγάλα και μικρά γεγονότα.
Για παράδειγμα θα έχετε παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια ότι εκτός από τα συνηθισμένα σκουπίδια στην τηλεόραση -που παίζουν βέβαια κι αυτά το ρόλο τους- προβάλλονται όλο και περισσότερες αμερικάνικες ταινίες στρατιωτικού και κατασκοπευτικού περιεχομένου, που ηρωοποιούν αμερικάνικα στρατιωτικά εξουσιαστικά σώματα και αντίστοιχους ράμπο εναντίον δήθεν σατανικών ισλαμικών και άλλων τρομοκρατών, που τους προβάλλουν ως διεθνή απειλή της παγκόσμιας ασφάλειας των πολιτών.
Αυτή η εντεινόμενη προβολή τέτοιων ταινιών δεν είναι τυχαία. Την εποχή του ψυχρού πολέμου υπήρξαν χιλιάδες αμερικάνικες φτηνο-ταινίες τις οποίες χρηματοδοτούσε μερικά ή συνολικά το αμερικάνικο Πεντάγωνο και τις διέθεταν σε όλο τον κόσμο. Μάλιστα ήταν έτσι επεξεργασμένες ώστε να επηρεάζουν τον κόσμο σε αντι-σοβιετική κατεύθυνση ανάλογα με την κουλτούρα των χωρών στις οποίες τις διέθεταν.
Σήμερα για λόγους οικοδόμησης της νέας μονοκρατορικής τους στρατηγικής εξοικειώνουν τον κόσμο με τον ρόλο τους ως δήθεν προστατών της παγκόσμιας ασφάλειας των πολιτών, ενάντια σε κάθε είδους απειλή. Αντιστρέφουν δηλαδή την πραγματικότητα με χίλιους τρόπους προκειμένου να επηρεάσουν πολίτες και πολιτικές, ενώ είναι οι ίδιοι εγκληματίες της διεθνούς πολιτικής, οργανώνοντας με φωτιά και τσεκούρι την παγκόσμια δικτατορία τους. Όταν δεν πιάνουν οι απειλές τους προβάλλουν για τους εαυτούς τους την εικόνα του αγαθού προστάτη της παγκόσμιας ασφάλειας. Την ίδια μάχη του ψεύδους θα τη δούμε σε πάρα πολλά επίπεδα και από τις διάφορες δυνάμεις της εξουσίας.
Εδώ τίθεται ένα άλλο ερώτημα: πως θα προστατευτεί ο κόσμος από αυτή την τεράστια πλύση εγκεφάλου, η οποία πραγματοποιείται σήμερα πιο αποτελεσματικά και από το παρελθόν, λόγω της εξέλιξης των μεθόδων και των τεχνολογιών επηρεασμού των πολιτών; Πως μπορεί να αντιδράσει ουσιαστικά ο πολίτης για να προστατέψει τα συμφέροντά του και την αλήθεια απέναντι στη ροή της κατασκευασμένης και κατευθυνόμενης από τις εξουσίες πληροφορίας, η οποία ποτέ δεν είναι ουδέτερη;
Ουσιαστικά αυτό το ερώτημα μαζί με την πρόθεσή μου να αγωνιστώ για πραγματική και όχι ψεύτικη ασφάλεια, ελευθερία και δημοκρατία των πολιτών δημιούργησε το ιδεολογικό μίγμα, το υπόστρωμα πάνω στο οποίο βασίστηκε ποιοτικά η έστω περιορισμένη χρονικά, μηδαμινή στην ουσία, της εμπλοκής μου με την ελληνική πολιτική Οργάνωση ένοπλης πάλης τη 17Ν.