Η γη του Ισραήλ και της Παλαιστίνης «κατοικείται» από μια μνήμη φορτωμένη με πάθη, με μίση και με αίμα. Το ιερό είναι απαιτητικό: έχει ανάγκη από μάρτυρες κι από απάρνηση. Προς το παρόν, μόνο οι νεκροί, κυρίως τα αθώα θύματα, παιδιά ή έφηβοι, τρέφουν αυτήν τη γη με το αίμα τους, λες κι η ιστορία χρειάζεται τη θυσία τους για να προχωρήσει.
Οσο για την απάρνηση, αυτόν τον μυστικισμό της προσφοράς και της εξύψωσης, έχουμε πολύ δρόμο για να τη φτάσουμε. Το μίσος είναι γόνιμο, γράφει ο Μαροκινός συγγραφέας Ταχάρ Μπεν Τζελούν στη Le Monde.
Οι ρίζες του είναι βαθιές. Ορισμένοι το χρονολογούν εδώ και χιλιάδες χρόνια, άλλοι κρατούν μια μοιραία ημερομηνία: 1948, χρονιά που 726.000 Παλαιστίνιοι ξεριζώθηκαν από τη γη τους κι έγιναν πρόσφυγες. Αυτή τη στιγμή εφαρμόζεται στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη ο νόμος της ανταπόδοσης, με όλο και μεγαλύτερη αγριότητα. Μπροστά στην ήττα της λογικής, το πιθανότερο είναι ότι ούτε η Αμερική ούτε τα Ηνωμένα Εθνη μπορούν να κάνουν κάτι, τουλάχιστον προς το παρόν. Αυτό που χρειάζεται, σημειώνει ο Ταχάρ Μπεν Τζελούν, είναι να σταματήσουν τα πάντα, τόσο οι επιθέσεις αυτοκτονίας των Παλαιστινίων όσο και τα αντίποινα των Ισραηλινών, και να υπάρξει μια περίοδος απάρνησης, με την έννοια της περισυλλογής, μια περίοδος προσευχής γι’ αυτούς που πιστεύουν και προβληματισμού για όλους.
Αν η κατοχή των εδαφών και ο εξευτελισμός των ανθρώπων συνεχιστούν, αν τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών συνεχίσουν να μην εφαρμόζονται, αν σπίτια δεν πάψουν να ανατινάζονται σε καταπάτηση κάθε έννοιας δικαιοσύνης, αν νέοι άνθρωποι εξακολουθήσουν να θυσιάζουν τη ζωή τους με στόχο να πάρουν μαζί τους τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό αθώων, αν η ανάγνωση της ιστορίας συνεχίσει να γίνεται με παραμορφωτικούς φακούς, τότε κανένα κράτος δεν θα επιβιώσει, κανείς λαός δεν θα νικήσει.
Κάποιος είπε ότι το Ισραήλ έχει ήδη χάσει τη μάχη της δημογραφίας κι ότι πολλές ισραηλινές οικογένειες φοβούνται ότι ένα κράτος σε διαρκή πολεμική κατάσταση δεν μπορεί να επιβιώσει. Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης του Αριέλ Σαρόν δήλωσε ότι το Ισραήλ περιβάλλεται από 300 εκατομμύρια Αραβες που εύχονται την εξαφάνισή του. Ηγετικά στελέχη της Χαμάς εκτοξεύουν απειλές εναντίον του Αραφάτ αν τολμήσει να τα βάλει με την οργάνωση. Η καθημερινότητα σε αυτή τη γη είναι ωμή. Η βία δεν κάνει διάλειμμα.
Είναι αλήθεια, καταλήγει ο Μπεν Τζελούν, ότι δεν ακούγεται πια σχεδόν καθόλου η φωνή της αραβικής Αριστεράς, των δημοκρατών, των προοδευτικών. Είναι επίσης θλιβερή η σιωπή της ισραηλινής Αριστεράς, του κινήματος «Ειρήνη τώρα», και άλλων θαρραλέων ανθρώπων. Οσο διαρκεί αυτή η σιωπή, ο φανατισμός προελαύνει. Και η ειρήνη, μια ειρήνη διαρκής και δίκαιη, απομακρύνεται.