Κύριε Πρόεδρε θα κάνω μια τελική παρατήρηση σε σχέση με τη θεωρία περί σκευωρίας. Εάν όντως υπήρχαν σκευωροί, εάν όντως υπήρχαν σκοτεινές δυνάμεις οι οποίες συνωμότησαν κατά του κ. Γιωτόπουλου και τον έφεραν από του πουθενά αρχηγό της 17Ν τότε να είστε σίγουροι –και είμαστε όλοι σίγουροι- ότι αυτό θα είχε γίνει κατά τρόπο άψογο. Ο κ. Γιωτόπουλος καθ’ όλη τη διάρκεια της απολογίας του προσπάθησε να εντοπίσει λογικά παράδοξα, κενά, αντιφάσεις για να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό περί σκευωρίας. Εάν όμως ήταν σκευωρία κύριε Πρόεδρε δεν θα είχε να πει τίποτα. Θα ήταν όλα άψογα. Γιατί όπως είπε στην απολογία του, αυτές οι δυνάμεις είναι υπερφυσικές, σχεδιάζουν τα πάντα κατά τρόπο άψογο. Το γεγονός ότι του δίδεται η δυνατότητα έστω και να υποτονθορύσει κάποια πράγματα –έστω κι αν αυτά βεβαίως δεν μπορούν να πείσουν και δεν έχουν καμιά αξία- δείχνει το αδιάβλητο των ενεργειών και την αξιοπιστία των πειστηρίων.
Όλα αυτά τα στοιχεία κ.κ. Δικαστές αποδεικνύουν ότι ο κ. Γιωτόπουλος ήταν μέλος της 17Ν. Το θέμα είναι, ήταν αρχηγός; Ο ίδιος μας είπε στην απολογία του ότι η Οργάνωση αυτή λειτουργούσε με οριζόντιους πυρήνες και εδώ εντός παρενθέσεως θα διερωτηθώ «πού το ήξερε ο κ. Γιωτόπουλος άραγε πώς ενεργούσε η 17Ν αφού είναι άσχετος›. Παρόλα αυτά ήξερε ότι ενεργεί με οριζόντιους πυρήνες και επίσης ότι στις αναλόγου τύπου Αριστερές ένοπλες Οργανώσεις είπε «δεν υπήρχε αρχηγός και θα αποτελούσε μία παγκόσμια πρωτοτυπία η ύπαρξη ενός ατύπου αρχηγού ο οποίος να αποφασίζει τα πάντα αλλά να μην συμμετέχει σε καμία ενέργεια›.
Μα αυτή ήταν η πρωτοτυπία κ. Πρόεδρε του κ. Γιωτόπουλου. Ο κ. Γιωτόπουλος είναι ο άνθρωπος ο οποίος θέλει να πρωτοτυπεί. Ο κ. Γιωτόπουλος σε αντίθεση με ομοτέχνους του είχε συλλάβει το μοντέλο να αποφασίζει, να διατάζει, να εκτελούν άλλοι και να ικανοποιείται αν θέλετε ο ίδιος συναισθηματικά, ψυχικά από τα ανδραγαθήματα των άλλων. Αυτή ήταν η πρωτοτυπία αυτής της Οργανώσεως.
Ο ισχυρισμός του κ. Γιωτόπουλου ότι η 17Ν ήταν μία Οργάνωση η οποία λειτουργούσε με οριζόντιους πυρήνες διαψεύδεται από το ίδιο το καταστατικό της. Τί λέει το καταστατικό; Είναι απαραίτητο να υπάρχει για λόγους στοιχειώδους αποτελεσματικότητας της πάλης ένα κέντρο εξουσίας της Οργάνωσης όπου θα υπάρχει μία στοιχειώδης συγκέντρωση πληροφοριών.
Αυτό το κέντρο χρειάζεται να είναι παρών στην καθημερινή δουλειά, να είναι ευέλικτο, δηλαδή ολιγομελές ώστε να μπορεί να αποφασίζει γρήγορα. Χωρίς αυτό το κέντρο δεν μπορεί να γίνει καμία σοβαρή ένοπλη δράση με τους κανόνες του λαϊκού αντάρτικου. Μάλιστα κ.κ. Δικαστές στο ίδιο το καταστατικό ασκείται κριτική στο σύστημα των οριζοντίων πυρήνων, αυτό το οποίο κατά Γιωτόπουλου είναι το σύστημα με το οποίο λειτουργούσε η Οργάνωση.
Αναφέρεται μάλιστα ότι εάν υπήρχε τέτοιο σύστημα οριζοντίων πυρήνων τότε θα καταλήγαμε στο άτοπο να αποφασίζει το μέρος για το όλον και επιπλέον θα υπήρχε ο κίνδυνος να δημιουργηθούν μέσα στην Οργάνωση αντιφατικές γραμμές. Μέσα δηλαδή από το καταστατικό της Οργάνωσης το σύστημα των οριζοντίων πυρήνων αποκρούεται και αντ’ αυτού προκρίνεται το σύστημα το συγκεντρωτικό, του κέντρου εξουσίας το οποίο αποφασίζει για τα πάντα και είναι και ευέλικτο και ολιγομελές.
Περαιτέρω κ.κ. Δικαστές στο καταστατικό αναφέρεται ότι στην δικαιοδοσία του κέντρου εξουσίας της Οργάνωσης ανήκουν και τα λεγόμενα μέτρα ασφαλείας. Αναφέρεται ρητώς αυτό. Δεν είναι τυχαίο ότι το έγγραφο το οποίο επιγράφεται «μέτρα ασφαλείας› το οποίο κατά το καταστατικό ανήκει στο πολιτικό κέντρο εξουσίας της Οργάνωσης αυτό ω του θαύματος έχει γραφτεί από τον κ. Γιωτόπουλο. Έτσι μας λένε οι γραφολόγοι.
Αλλά κ.κ. Δικαστές και πρόβλεψη στο καταστατικό να μην υπήρχε σχετικά με το ποιος συντάσσει τα μέτρα ασφαλείας δεν χρειάζεται και πολύ φιλοσοφία για να το καταλάβει κανείς. Τα μέτρα ασφαλείας είναι ένα θεμελιώδες εγχειρίδιο το οποίο διέπει όλη την δράση της Οργάνωσης και ασφαλώς ένα τόσο θεμελιώδους σημασίας κείμενο δεν μπορεί παρά να έχει συνταχθεί όχι από ένα απλό μέλος αλλά από κάποιο καθοδηγητικό μέλος της Οργανώσεως.
Επιπλέον θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι αυτούσια αποσπάσματα των μέτρων ασφαλείας τα οποία έχουν γραφεί δια χειρός Γιωτόπουλου υπάρχουν στο καταστατικό της Οργάνωσης. Νομίζω ότι όλα αυτά αποτελούν ισχυρές αποδείξεις οι οποίες τεκμηριώνουν το γεγονός ότι τα μέτρα ασφαλείας και το καταστατικό, αυτά τα δύο «ιερά Ευαγγέλια› της Οργάνωσης έχουν γραφεί από ένα και το αυτό πρόσωπο. Η πνευματική πατρότητα και των δύο κειμένων ανήκει στον κ. Αλέξανδρο Γιωτόπουλο ο οποίος από την στιγμή που γράφει, συντάσσει και επινοεί τέτοια κείμενα δεν μπορεί να είναι το απλό μέλος της Οργανώσεως.
Αλλά για να προχωρήσουμε λίγο τον συλλογισμό κ. Πρόεδρε θα αναρωτηθεί κανείς: καλά εντάξει, υπήρχε ένα καταστατικό το οποίο μπορεί όμως να ήταν ένα κενό γράμμα, να ήταν ένα κείμενο το οποίο συνετάγη κάποτε αλλά ουδέποτε εφαρμόστηκε. Γιατί δηλαδή από το καταστατικό να έχουμε ακλόνητη απόδειξη για τον αρχηγικό ρόλο του κ. Γιωτόπουλου και για την ιεραρχική δομή της Οργάνωσης.
Για το κατά πόσο υπήρχε ιεραρχική δομή κ. Πρόεδρε νομίζω και το κατά πόσο βεβαίως ο κ. Γιωτόπουλος ίστατο στην κορυφή αυτής της δομής νομίζω ότι είναι απολύτως διαφωτιστική η απολογία του κ. Τσελέντη οποίος μας μετέφερε και την ζώσα πραγματικότητα αυτής της Οργάνωσης. Ο κ. Τσελέντης απολογούμενος λέει επί λέξει τα εξής «υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι ήταν πιο πριν και είχαν κάποια μεγαλύτερη εμπειρία από μένα και πιο πολλές γνώσεις. Τα άτομα αυτά φάνταζαν πιο ψηλά σαν αποδοχή. Σε γενικές γραμμές μπορούσε ο Γιωτόπουλος ή ο Κουφοντίνας να πείσει κάποιο από τα μέλη›. Να λοιπόν το ηγετικό δίδυμο Κουφοντίνας-Γιωτόπουλος το οποίο αν θέλετε κι αν ακόμα δεχθεί κανείς ότι δεν υπάρχει τυπική ιεραρχία, τυπικά θεσμοθετημένη ιεραρχία είναι δύο άτομα τα οποία de facto ήταν πιο ψηλά από τους άλλους. Λόγω ικανοτήτων, λόγω εμπειρίας, λόγω πειθούς; Δεν έχει σημασία. De facto ήταν πιο ψηλά από τους άλλους.
Προχωράει ο κ. Τσελέντης και αναγνωρίζει μεγαλύτερες εξουσίες στον κ. Γιωτόπουλο απ’ ότι στον κ. Κουφοντίνα. Ξέρετε τί λέει; Ότι ο κ. Γιωτόπουλος είχε εξουσία πειθαρχικού ελέγχου την οποία δεν είχε ο κ. Κουφοντίνας. «Εάν -λέει ο κ. Τσελέντης- έκανα κάτι που παρέβαινε το καταστατικό, με την επίκληση του καταστατικού ο κ. Γιωτόπουλος έκανε παρατηρήσεις ότι αυτό ή εκείνο είναι λάθος›. Ποιος μπορεί να έχει εξουσία, να κάνει παρατηρήσεις στο απλό μέλος, ο primus inter pares ή ο αρχηγός, αναρωτιέμαι.
Επιπλέον κ. Πρόεδρε από το γεγονός ότι ο κ. Γιωτόπουλος έκανε παρατηρήσεις επί τη βάσει του καταστατικού παρέχεται και μία πρόσθετη απόδειξη ότι είναι ο συντάκτης και ο τοποτηρητής του καταστατικού. Είναι αυτός ο οποίος φρόντιζε, επιμελείτο την τήρηση των κανόνων και από την στιγμή που έπραττε αυτό δεν μπορούσε παρά να έχει αρχηγική θέση στην Οργάνωση.
Επιλογή στόχων. Ακούσατε από κανέναν από τους κατηγορουμένους να πει ποτέ είτε προανακριτικώς, είτε στο Δικαστήριό σας ότι είχε συμβολή στην επιλογή κάποιου στόχου; Ακούσατε ποτέ κάποιον κατηγορούμενο να πει ότι «εγώ ήμουν στον πυρήνα των αποφάσεων και ελαμβάνετο υπόψη η γνώμη μου›; Ουδείς. Όλα τα αποφάσιζε ο κ. Γιωτόπουλος και βεβαίως με την επίφαση του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού περνούσε η γραμμή προς τα κάτω και επείθοντο τα μέλη της Οργάνωσης.
Το γεγονός κ.κ. Δικαστές ότι ουδείς άλλος έχει προτείνει ποτέ στόχο με την εξαίρεση αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αυτό που είπε ο κ. Τσελέντης ότι για την περίπτωση Καψαλάκη η έμπνευση του στόχου ανήκει στον κ. Τζωρτζάτο. Με την εξαίρεση αυτή κανένας άλλος στόχος δεν επελέγη από πρόσωπο διαφορετικό από τον κ. Γιωτόπουλο. Νομίζω ότι το γεγονός της επιλογής των στόχων είναι το καθοριστικό, είναι αν θέλετε το κερασάκι στην τούρτα το οποίο καθιστά τον κ. Γιωτόπουλο αρχηγό της Οργάνωσης.
Περαιτέρω κ.κ. Δικαστές δεν θα χρειαζόταν ίσως και όσα επικαλέστηκα από την κατάθεση του κ. Τσελέντη για να προσδώσουμε στον κ. Γιωτόπουλο τον αρχηγικό του ρόλο τον οποίο βεβαίως πολύ ευχαρίστως είχε αποδεχθεί εντός της Οργανώσεως αλλά στο Δικαστήριο θεωρεί σκόπιμο να τον αποβάλλει. Είναι κ. Πρόεδρε η ίδια η προσωπικότητα του κ. Γιωτόπουλου η οποία πείθει για την ηγετικό του ρόλο. Ο κ. Τσελέντης στην απολογία του τον χαρακτήρισε μορφωμένο με ρητορικό ρόλο, με αυτοπεποίθηση. Ενέπνεε σεβασμό.
Αυτά όλα επιβεβαιώθηκαν από τη ζωντανή εικόνα του κ. Γιωτόπουλου στο ακροατήριό σας. Επιβεβαίωσε το αυταρχικό του χαρακτήρος του και την αλλεργία που έχει στον διάλογο. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κ. Γιωτόπουλος αρνήθηκε την κατ’ αντιπαράσταση εξέταση με τους συγκατηγορουμένους του οι οποίοι τον αναφέρουν ως αρχηγό της Οργάνωσης. Δεν είναι τυχαίο ότι απαξίωσε να απαντήσει σε ερωτήσεις της πολιτικής αγωγής. Δεν είναι τυχαίο ότι απαξίωσε να απαντήσει σε ερωτήσεις του Τακτικού κ. Εισαγγελέως.
Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Γιωτόπουλος είναι ο άνθρωπος ο οποίος πείθει αλλά ουδέποτε πείθεται. Είναι ένας άνθρωπος με πολύ έντονη προσωπικότητα η οποία είναι ικανή να δεσπόσει στους υπολοίπους. Και βεβαίως σε μία προσπάθεια όχι εκδήλωση μετριοφροσύνης ασφαλώς αλλά σε μία προσπάθεια να αποτινάξει το βαρύ κατηγορητήριο ο κ. Γιωτόπουλος προσπάθησε να σμικρύνει τον εαυτό του.
Δηλαδή τί μας είπε; Ότι «εγώ δεν είμαι, ούτε πτυχία έχω, ούτε μορφωμένος είμαι, ποια διανοητική υπεροχή› και συμφωνώ σε αυτό. Η ηθική αυτουργία και θα επανέλθω στη συνέχεια σε αυτό το θέμα δεν είναι θέμα διανοητικής υπεροχής. Δεν σημαίνει ότι όποιος υπερέχει διανοητικά αποκτά συγχρόνως και εξουσία πειθούς. Κύριε Πρόεδρε, αν θέλετε ο ηθικός αυτουργός δεσπόζει επί του φυσικού αυτουργού και για να δεσπόσει επί του φυσικού αυτουργού δεν χρειάζεται ούτε να έχει περισσότερα πτυχία, ούτε να ξέρει περισσότερες γλώσσες. Χρειάζεται να έχει πιο έντονη προσωπικότητα. Γιατί εάν κριτήριο ήταν τα πτυχία και οι γνώσεις τότε αρχηγός της 17Ν θα έπρεπε αν τα βάλουμε κάτω να είναι ο κ. Τέλιος ο οποίος έχει περισσότερα πτυχία από όλους, έχει γράψει και τα ποιήματά του ο άνθρωπος, χωρίς να θέλω να τον υποτιμήσω γι’ αυτό βεβαίως.
Αλλά θα μπορούσε ποτέ ο κ. Τέλιος παρά την ενδιαφέρουσα προσωπικότητά του να είναι ο αρχηγός της 17Ν; Έχει τα ψυχικά και –αν θέλετε– τα στοιχεία της δεσπόζουσας προσωπικότητας τα οποία είναι σε θέση να μετεμφυτεύσουν ιδέες, να συνεγείρουν συναγωνιστές; Ασφαλώς όχι. Αλλά κ. Πρόεδρε το ότι ο κ. Γιωτόπουλος είναι αρχηγός της 17Ν και με αυτό ολοκληρώνω την επιχειρηματολογία μου για την αρχηγική του θέση έχει επιβεβαιωθεί περίτρανα από όσα έχουν πει οι συγκατηγορούμενοι κατά τις αρχικές τους απολογίες οι οποίες βεβαίως είναι έγκυρες και σωστά από το Δικαστήριό σας έχουν κριθεί ως έγκυρες.
Σάββας Ξηρός: «τα σχέδια της Οργάνωσης τα έκανε ο Λάμπρος που ήταν αρχηγός της 17Ν, ενώ ο Κουφοντίνας ήταν το μυαλό στις επιχειρήσεις. Κατά καιρούς αναρωτιόμουν αν ο Λάμπρος αποφασίζει μόνος του ή αν υπήρχε κοινή αρχηγία, αλλά βλέποντας τον χαρακτήρα του πίστεψα ότι δεν δεχόταν ούτε εντολές, ούτε ιδέες από κάποιον άλλον. Ο συντάκτης των προκηρύξεων ήταν πάντα ο Λάμπρος. Τα γράμματα του Λάμπρου τα είχα δει αρκετές φορές αλλά δεν μπορούσα να τα διαβάσω γιατί ήταν μικρά και ακατάστατα. Μπορώ να πω ότι τα χειρόγραφα γράμματα που υπάρχουν στην προκήρυξη της 17Ν μοιάζουν με τον γραφικό χαρακτήρα του Λάμπρου›.
Χριστόδουλος Ξηρός: «για την ιεραρχική δομή της Οργάνωσης μπορώ να πω ότι στην κορυφή φαινόταν να είναι ο Λάμπρος τον οποίο έχω ήδη αναγνωρίσει. Αυτός καθόριζε κάθε φορά τους εκάστοτε στόχους μας τους οποίους συζητούσε μαζί μας αλλά πάντα περνούσε η δική του άποψη γιατί μας έπειθε με τα ιδεολογικά του επιχειρήματα. Στη συνέχεια έφερνε μαζί του χειρόγραφες προκηρύξεις τις οποίες μας τις διάβαζε για να σχολιάσουμε. Πολλές φορές σημείωνε κάποια πρόσθετα στοιχεία πάνω σε αυτές που εμείς συζητούσαμε. Τα γράμματά του ταυτίζονται με τις χειρόγραφες προκηρύξεις›.
Βασίλης Τζωρτζάτος: «ο Γιωτόπουλος θα μπορούσε να γράφει τις προκηρύξεις γιατί υπερείχε διανοητικά από όλους μας ενώ ο Λουκάς ήταν ικανός στον χειρισμό των ενεργειών. Τις προτάσεις για τις εκάστοτε ενέργειες που θα συμμετείχαμε τις έφερναν στην ομάδα ο Λάμπρος με τον Λουκά τις οποίες στη συνέχεια συζητούσαμε.
Κωνσταντίνος Τέλιος: «υπάρχει μια βασική ομάδα στην οποία ανήκαν Κουφοντίνας, Σάββας Ξηρός, Χριστόδουλος Ξηρός και Τζωρτζάτος. Πάνω από αυτούς υπήρχε μία άλλη ομάδα με την οποία δεν υπήρχε καμία επαφή στην οποία ήταν ο Λάμπρος και ο Νικήτας. Εγώ δεν ξέρω ποιος συνέτασσε τις προκηρύξεις ούτε τις έβλεπα ποτέ. Εγώ νομίζω ότι τους στόχους πρέπει να τους επέλεγαν ο Λάμπρος με τον Κουφοντίνα›.
Κύριε Πρόεδρε, όλα αυτά τα στοιχεία τα οποία δεν είναι ένα, δεν είναι δύο, είναι πολύ περισσότερα και συνδυάζονται μεταξύ τους και κατά τρόπο λογικό συνδυάζονται. Είναι νομίζω απολύτως επαρκή για να θεμελιώσει το Δικαστήριό σας το ρόλο τον οποίο το παραπεμπτικό βούλευμα αποδίδει στον κ. Γιωτόπουλο, δηλαδή την ιδιότητα του αρχηγού της Οργάνωσης.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Διακόπτουμε για 5 λεπτά.
ΔΙΑΚΟΠΗ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Επαναλαμβάνεται η συνεδρίαση που έχει διακοπεί.
Α. ΤΖΑΝΕΤΗΣ: Κύριε Πρόεδρε θα συνεχίσω με το ζήτημα της ηθικής αυτουργίας του κ. Γιωτόπουλου, λέγοντας το εξής, ότι ηθική αυτουργία – για να ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα – υπάρχει όταν κάποιος προκαλεί την απόφαση σε άλλον να τελέσει μια άδικη πράξη. Αυτή η απόφαση δεν μπορεί να προκληθεί μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις στις οποίες κάποιος είναι προαποφασισμένος να τελέσει την συγκεκριμένη εγκληματική ενέργεια. Είναι αυτό που λέμε λατινιστί «omni modo facturus›. Αυτός δεν μπορεί να δεχθεί, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προκλήσεως αποφάσεως.
Όταν όμως κάποιος και αυτό συμβαίνει στην περίπτωσή μας, συμμετέχει σε μια εγκληματική οργάνωση, γνωρίζει τους σκοπούς της, βεβαίως έχει τη γενική τάση, έχει την ροπή, να τελεί εγκλήματα τα οποία εξυπηρετούν τους σκοπούς αυτής της οργάνωσης. Όλα τα μέλη της οργάνωσης όταν μπήκαν στην οργάνωση αυτή, είχαν την γενική τάση να σκοτώσουν, να κάνουν εκρήξεις, να ληστεύουν κ.ο.κ.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι τα πρόσωπα αυτά ήταν ανεπίδεκτα ηθικής αυτουργίας. Διότι για να υπάρξει ηθική αυτουργία, απαιτείται η συγκεκριμενοποίηση της πράξης. Και βασικό στοιχείο για την συγκεκριμενοποίηση της πράξεως, ειδικά σε εγκλήματα τα οποία στρέφονται κατά προσωποπαγών εννόμων αγαθών όπως είναι η ανθρωποκτονία, απαιτείται η επιλογή του φορέως του έννομου αγαθού το οποίο πρόκειται να τρωθεί.
Αυτό κύριοι Δικαστές ότι δηλαδή, η ηθική αυτουργία προϋποθέτει συγκεκριμενοποίηση του στόχου, είναι ένας κοινός τόπος στην ποινική επιστήμη και θα αναφέρω ενδεικτικώς δυο χωρία, το πρώτο από την επιτομή του καθηγητή Μανωλεδάκη ο οποίος λέγει ότι, ο ηθικός αυτουργός πρέπει να περιλαμβάνει στην πρόκλησή του την συγκεκριμένη μονάδα που επιθυμεί να πλήξει δια του φυσικού αυτουργού και στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο καθηγητής κ. Μπιτζιλέκης στο βιβλίο του «Η συμμετοχική πράξη› που λέει ότι, μόνο όταν υπάρξουν και άλλα στοιχεία και λεπτομέρειες προσδιοριστικά του εγκληματικού γεγονότος, ξεφεύγει πλέον η πράξη από το χώρο των απλών επαφών και αλληλεπιδράσεων και συμμετέχει ως ηθική αυτουργία, στη δημιουργία του εγκληματικού αποτελέσματος.
Σ’ αυτές τις περιπτώσεις στις οποίες κάποιος έχει τη γενική ροπή να τελεί εγκλήματα, αλλά δεν έχει ακόμα επηρεαστεί στη κατεύθυνση του συγκεκριμένου στόχου, η γερμανική θεωρία και νομολογία έχει ένα πάρα πολύ νομίζω εύστοχο και αξιοποιήσιμο κριτήριο, λέγει ότι, ηθικός αυτουργός σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι όποιος επενεργεί στον φυσικό αυτουργό κατά τέτοιο τρόπο, ώστε αφ’ ενός να υποδαυλίζει τις εγκληματικές του ροπές και αφ’ ετέρου να προκαλεί υποχώρηση των όποιων ανασχετικών δυνάμεων.
Αυτό ακριβώς συνέβαινε στην περίπτωσή μας, με αυτόν ακριβώς τον τρόπο επενεργούσε ο κ. Γιωτόπουλος, δια της μεθόδου της υποβολής. Όταν ο κ. Γιωτόπουλος, όπως προκύπτει από την απολογία του κ. Τσελέντη, έκανε συζητήσεις με τα μέλη της οργάνωσης και έλεγε ότι, θα προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτό, διότι η οικονομική κατάσταση της χώρας δεν είναι καλή και ότι είναι άνθρωπος του ιμπεριαλισμού και όλα αυτά, αυτή η επιχειρηματολογία κ. Πρόεδρε, ήταν αν θέλετε το υπόβαθρο, η ιδεολογική πλατφόρμα, πάνω στην οποία οικοδομείτο η επιλογή του στόχου, είναι η μέθοδος της υποβολής. Είναι μια πιο επιτηδευμένη αν θέλετε μορφή ηθικής αυτουργίας, αλλά δεν παύει να είναι ηθική αυτουργία, από τη στιγμή που, πρώτον προκαλείται στο δράστη η απόφαση να στραφεί κατά συγκεκριμένου φορέως εννόμου αγαθού.
Και μάλιστα μας είπε ο κ. Τσελέντης ότι ο κ. Γιωτόπουλος χρησιμοποιούσε και επιχειρήματα για να πείσει τον συνομιλητή του για την ορθότητα της ενέργειας. Και μάλιστα και εδώ είναι το αποκορύφωμα της ηθικής αυτουργίας, λίγες μέρες λέει πριν από κάθε ενέργεια τους έφερνε και την προκήρυξη, η οποία περιείχε όλο το σκεπτικό το οποίο δικαιολογούσε την επιλογή του στόχου και την ενέργεια, ώστε να μην υπάρξει πλέον καμία ανασχετική δύναμη και να έχει πειστεί ο υποψήφιος δράστης για την ορθότητα της ενέργειας.
Κύριε Πρόεδρε στην περίπτωσή μας οι προκηρύξεις έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ηθική αυτουργία. Διότι οι προκηρύξεις, έτσι όπως αποδείχθηκε από την ακροαματική διαδικασία, είχαν ένα διπλό ρόλο σ’ αυτή την οργάνωση. Προς τα έξω η προκήρυξη, ήταν το προπαγανδιστικό μέσο για την διατύπωση των απόψεων της οργάνωσης και βέβαια μια πιο μακάβρια διατύπωση ήταν το σάβανο με το οποίο ετυλίγοντο οι νεκροί.
Εντός των τειχών όμως της οργανώσεως, αποδείχθηκε ότι οι προκηρύξεις ήταν και μέσω πειθούς. Όταν ο κ. Γιωτόπουλος λίγες μέρες πριν την ενέργεια, φρόντιζε να διανέμει την προκήρυξη σε αυτούς που επρόκειτο να συμμετάσχουν, τι άλλο έκανε η προκήρυξη, από το να πείθει αυτούς που επρόκειτο να συμμετάσχουν στην ορθότητα της ενέργειας;
Να λοιπόν η πειθώς η οποία απαιτείται για την στοιχειοθέτηση της ηθικής αυτουργίας. Αλλά η πειθώς δεν είναι το μόνο μέσον το οποίο χρησιμοποίησε ο κ. Γιωτόπουλος για να πείσει τους αυτουργούς των εκάστοτε πράξεων. Δυστυχώς κ. Πρόεδρε πολλές φορές εχρησιμοποιείτο ως μέσον η παραπλάνηση.
Μας είπε ο κ. Τσελέντης στην απολογία του ότι, όταν διάβασε την προκήρυξη για τον Μομφεράτο, πληροφορήθηκε ότι είναι πράκτορας της CIA και γι’ αυτό επείσθη να προβεί στην ενέργεια. Εκ των υστέρων όμως όπως λέει έμαθε, ότι αυτή η πληροφορία δεν ανταποκρίνονταν στην πραγματικότητα. Και τότε άρχισε να αμφιβάλει γι’ αυτά τα οποία έλεγε ο κ. Γιωτόπουλος. Έπαψε να πιστεύει ότι αυτά είναι θέσφατα τα οποία δεν επιδέχονται αντίλογου.
Αλλά και στη περίπτωση Σιπαχίογλου για την οποία σας μίλησα προηγουμένως έχουμε μια τέτοια περίπτωση. Λέει ο Κουφοντίνας στον Σωτήρη Κονδύλη, πάμε να κάνουμε κάτι με ένα τούρκο πράκτορα. Παραπλάνηση. Ο Σιπαχίογλου δεν ήταν πράκτορας, ήταν ένας απλός σύμβουλος της Πρεσβείας. Εάν το ήξερε αυτό ο Κονδύλης θα προέβαινε στη συνέργια την οποία παρέσχε στον κ. Κουφοντίνα; Δεν το γνωρίζω. Αλλά σίγουρα η παραπλάνηση ήταν ένα ισχυρό μέσο για να πειστεί να συμμετάσχει σ’ αυτή την ενέργεια.
Τέλος κύριε Πρόεδρε το τρίτο μέσο το οποίο χρησιμοποιούσε ο κ. Γιωτόπουλος για να πείσει τα μέλη της οργάνωσης, ήταν τα οικονομικά ανταλλάγματα. Και μπορεί αυτό να ήταν και το ισχυρότερο.
Προέκυψε από τη διαδικασία ότι, η μισθοδοσία των μελών της οργάνωσης, δεν αποτελούσε απλώς στοιχείο συνοχής και αλληλεγγύης των μελών, αλλά αποτελούσε και δέλεαρ για την τέλεση των ενεργειών της οργάνωσης. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο ότι ο κ. Κουφοντίνας ο οποίος διαχειριζόταν τα τετράδια, στα οποία φαίνονται οι διάφορες εγγραφές, φρόντιζε ώστε να καλύπτει τις εξειδικευμένες ανάγκες κάθε μέλους της οργάνωσης. Προσφυώς είχε επισημάνει ο Αναπληρωτής κ. Εισαγγελεύς ο κ. Μαρκής, κατά την απολογία του Χριστόδουλου Ξηρού ότι υπάρχει εγγραφή, από την οποία φαίνεται ότι ο Χριστόδουλος Ξηρός έλαβε κάποιο ποσό για την αγορά κορδέλας, την οποία είχε ανάγκη για το εργαστήριό του.
Βλέπουμε λοιπόν ότι δεν υπήρχε μια απλή μισθοδοσία, αλλά υπήρχε και μια έκτακτη μισθοδοσία η οποία κάλυπτε και ειδικές ανάγκες. Βεβαίως θα αντιτάξει η υπεράσπιση – αναμενόμενο αυτό – τι μας λέτε για τα τετράδια, αφού δεν υπάρχει όνομα κατηγορουμένου, υπήρχαν οι συνθηματικές εγγραφές οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στους κατηγορουμένους. Μα σοβαρολογούμε κύριε Πρόεδρε; Τι είναι αυτά τα τετράδια; Είναι λογιστικά βιβλία επιχειρήσεως στα οποία πρέπει να γράφονται τα πλήρη ονόματα;
Ξεχνάμε ότι έχουμε να κάνουμε με μια συνωμοτική οργάνωση, η οποία δεν μπορεί παρά να χρησιμοποιεί συνθηματικά ονόματα σ’ αυτά τα παράνομα τετράδια τα οποία τηρούσε. Θα έρθει ο κ. Τζωρτζάτος και θα πει ποιος Τζωρτζάτος; Σταμ?γράφει εδώ, ούτε Σταμάτης δεν λέει. Νομίζω ότι είναι επιχειρήματα, τα οποία δεν αξίζουν απαντήσεως.
Αλλά από εκεί και πέρα το πόσο μεγάλη σημασία είχε η μισθοδοσία για την οργάνωση κ. Πρόεδρε, προκύπτει από το ότι υπήρχαν μέλη δυο ταχυτήτων στην οργάνωση. Υπήρχαν μέλη πλήρους και αποκλειστικής απασχολήσεως τα οποία αμείβοντο παχυλώς, και βεβαίως ένα τέτοιο μέλος ήταν ο κ. Κουφοντίνας, ο οποίος επί 24ώρου βάσεως ήταν στην υπηρεσία της οργανώσεως και προετοίμαζε, οργάνωνε και εκτελούσε βεβαίως τα χτυπήματα και από εκεί και πέρα υπήρχαν τα μέλη της οργανώσεως τα οποία αμείβονταν περιστασιακώς.
Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως κατέθεσε κατά την απολογία του ο κ. Τέλιος, όταν εξέφρασε επιφυλάξεις για την παραμονή του στην οργάνωση, τότε ο κ. Κουφοντίνας του πρότεινε να γίνει μέλος αποκλειστικής απασχολήσεως. Και μάλιστα είπε, σε ερώτησή μου, ότι εάν γινότανε μέλος αποκλειστικής απασχολήσεως, θα έπαιρνε ένα μηνιαίο μισθό τέτοιο, που να μην χρειάζεται να εργάζεται.
Βλέπουμε λοιπόν, και αυτό είναι ίσως ιδιαίτερα θλιβερό για την οργάνωση αυτή, ότι πίσω από την βιτρίνα της ιδεολογίας και των λαϊκών αγώνων, πίσω από την πρόσοψη, υπήρχε ένα καλοστημένο μαγαζί, μια επιχείρηση, η οποία ήταν δομημένη στα καπιταλιστικά πρότυπα τα οποία οι ίδιοι οι κατηγορούμενοι αντιμάχονταν φραστικώς με τις προκηρύξεις τους και ότι το οικονομικό αντάλλαγμα έπαιζε πάρα πολύ μεγάλο ρόλο στη συμμετοχή στην οργάνωση και στη συμμετοχή στις ενέργειες της οργάνωσης.
Έχουμε λοιπόν κ. Πρόεδρε ηθική αυτουργία με τρία μέσα. Έχουμε την πειθώ με το διάλογο, τη συζήτηση και τις προκηρύξεις, έχουμε ενίοτε την παραπλάνηση, ως προς την ιδιότητα του στόχου και τέλος έχουμε το οικονομικό αντάλλαγμα. Έχουμε λοιπόν αυτά τα οποία απαιτούνται από το νόμο και από την νομολογία μας, προκειμένου να στηρίξουμε την ηθική αυτουργία.
Με αυτές τις σκέψεις νομίζω ότι μπορεί κανείς ευπροσώπως και στηριζόμενος σε αποδείξεις, να ισχυριστεί ότι ο κ. Γιωτόπουλος είναι ο αρχηγός της οργάνωσης και κατ’ επέκταση ο ηθικός αυτουργός των πράξεων που ετελέσθησαν από μέλη της οργάνωσης. Δυστυχώς όμως ενώ είναι ηθικός αυτουργός είναι ανήθικος αρχηγός. Και είναι ανήθικος αρχηγός, γιατί αυτός ο άνθρωπος εκμεταλλεύθηκε ιδεολογικά τα άλλα μέλη της οργάνωσης και κυρίως γιατί αν θέλετε έθεσε την ανθρώπινη ζωή στα γρανάζια των δικών του ιδεολογικών αγκυλώσεων. Και αυτό δεν περιποιεί τιμή στον κ. Γιωτόπουλο.
Επομένως για όλες τις πράξεις τις οποίες σας αγόρευσα κ. Πρόεδρε, στοιχειοθετείται η ηθική αυτουργία του κ. Γιωτόπουλου, με μια μικρή διαφοροποίηση ως προς την υπόθεση Σιπαχίογλου. Εκεί θα ήθελα να αναφέρω το εξής. Ο κ. Κονδύλης στις πλείστες απολογίες του, είπε ότι, την εντολή για την δολοφονία του Σιπαχίογλου την έλαβε από τον κ. Κουφοντίνα, δεν την έλαβε απευθείας από τον κ. Γιωτόπουλο.
Και αυτό βέβαια ήταν σύνηθες. Διότι απ’ ότι αντιληφθήκαμε σ’ αυτή τη διαδικασία, απ’ ότι φαίνεται από ένα σημείο και μετά ο κ. Γιωτόπουλος δεν είχε επαφή με τα νεώτερα μέλη. Προφανώς δεν υπήρχαν οι δεσμοί εμπιστοσύνης, οι οποίοι έδεναν τον κ. Γιωτόπουλο με τα μέλη της παλιάς φρουράς και οι εντολές εδίδοντο μέσω Κουφοντίνα, αυτός ήταν ο ιμάντας μεταβιβάσεως των εντολών στα νεώτερα μέλη.
Δεν είναι μάλιστα τυχαίο, ότι στον κ. Τέλιο απέφυγε να εμφανιστεί με το πρόσωπό του και εμφανίστηκε με το τελετουργικό της κουκούλας, για να εμπνεύσει δέος, όπως σωστά είπε και ο κ. Αναγνωστόπουλος, αλλά και για να διαφυλάξει το απρόσωπο της συναντήσεως.
Επειδή λοιπόν ο κ. Κονδύλης καταθέτει στην υπόθεση Σιπαχίογλου ότι την εντολή την έλαβε από τον κ. Κουφοντίνα, αναγκαστικά έχουμε μια περίπτωση αλυσιδωτής ηθικής αυτουργίας, δηλαδή, ο κ. Γιωτόπουλος είναι ηθικός αυτουργός του κ. Κουφοντίνα και ο κ. Κουφοντίνας με τη σειρά του είναι ηθικός αυτουργός του Σάββα Ξηρού, αυτό βεβαίως προϋποθέτει μια μικρή μεταβολή στο κατηγορητήριο σ’ ότι αφορά τον κ. Κουφοντίνα. Γιατί ο κ. Κουφοντίνας φέρεται ως απλούς συνεργός, επομένως εφόσον συγκεντρώνει στο πρόσωπό του τα στοιχεία της ηθικής αυτουργίας, θα πρέπει κατά επιτρεπτή βεβαίως μεταβολή της κατηγορίας, να καταδικαστεί για ηθική αυτουργία στη δολοφονία Σιπαχίογλου με αυτουργό τον κ. Σάββα Ξηρό και συνεργό τον κ. Κονδύλη. Και βεβαίως η ηθική αυτουργία της ηθικής αυτουργίας ανήκει στον κ. Γιωτόπουλο.
Κύριε Πρόεδρε θα ολοκληρώσω την τοποθέτησή μου, θέτοντας ένα ζήτημα, το οποίο ανέπτυξε διεξοδικά ο κ. Βασιλακόπουλος και έχει να κάνει με το ζήτημα των κινήτρων. Γιατί πιθανολογώ ότι από την πλευρά των κ. υπερασπιστών, όταν έρθει η ώρα, θα τεθεί το ζήτημα κατά πόσον η εγκληματική δράση της 17Ν ηλάγνετο από κίνητρα τα οποία είναι μη ταπεινά.
Έχει ήδη εκτεθεί αναλυτικώς από τον κ. Αναγνωστόπουλο ότι τα κίνητρα της ανθρωποκτονίας είναι παντελώς αδιάφορα. Επειδή ακριβώς η ανθρώπινη ζωή έχει απόλυτη αξία, δεν μπορεί μια ανθρωποκτονία να μετριάζεται η απαξία μιας ανθρωποκτονίας, για μόνο το λόγο ότι κάποιος πιστεύει ότι καλά κάνει και σκοτώνει και θέτει την ανθρώπινη ζωή στο βωμό των δικών του προσωπικών επιδιώξεων.
Και δεν είναι τυχαίο ότι ειδικά στα εγκλήματα κατά της ζωής, ο νομοθέτης έχει αυθεντικά καθορίσει εκείνα τα κίνητρα, τα οποία, κατά την κρατούσα κοινωνική ηθική είναι τέτοια, τα οποία είναι σε θέση να μετριάσουν την απαξία της ανθρώπινης ζωής. Και γι αυτό το λόγο προβαίνει στην διαμόρφωση προνομιούχων μορφών ανθρωποκτονίας, όπως είναι η ανθρωποκτονία εν συναινέσει, όπου εκεί το κίνητρο του οίκτου αξιολογείται από τον νομοθέτη ως ικανό να υποβιβάσει την απαξία της πράξης, ή στο έγκλημα της παιδοκτονίας, όπου η εξημμένη ψυχική κατάσταση της μητέρας μετά τον τοκετό, επίσης εκλαμβάνεται ως λόγος που ελαφρύνει την απαξία της ανθρωποκτονίας.
Κύριε Πρόεδρε, η ταπεινότητα ή μη των αιτίων μιας συμπεριφοράς, δεν μπορεί να κρίνεται με βάση το τι έχει ο καθένας στο κεφάλι του. Δεν μπορεί να κρίνεται με βάση τις ιδέες του καθενός. Γιατί διαφορετικά, θα υπήρχε ο κίνδυνος η ανθρώπινη ζωή να γίνει έρμαιο παραφρόνων αξιολογήσεων. Για να κριθεί η ταπεινότης ή μη των κινήτρων, κριτήριο δεν μπορεί, παρά να είναι, η κρατούσα κοινωνική ηθική.
Και η κρατούσα κοινωνική ηθική επειδή ακριβώς προβιβάζει την ανθρώπινη αξία στην κορυφή των αξιών, θεωρείται το υπέρτερο αγαθό, δεν μπορεί αυτή η αξία, η κατάλυση μάλλον αυτής της αξίας, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι γίνεται ποτέ από κίνητρα μη ταπεινά.
Κύριε Πρόεδρε στην μεταπολεμική Γερμανία, μετά τα εγκλήματα των ναζιστών, αναπτύχθηκε μια έντονη συζήτηση σχετικά με το εάν, τα πολιτικά κίνητρα, τα οποία αναμφιβόλως υπήρχαν των δραστών, ήταν ταπεινά ή μη ταπεινά. Και βέβαια στην γερμανική επιστήμη η διάκριση αυτή έχει αξία, διότι όπως γνωρίζετε τα ταπεινά κίνητρα, είναι αυτά τα οποία καθιστούν την απλή αναίρεση, σε φόνο. Είναι μια από τις περιπτώσεις που έχουμε την βαρύτατη μορφή ανθρωποκτονίας. Και στην γερμανική επιστήμη επικράτησε η άποψη και είναι ορθή κατά την άποψή μου ότι για να θεωρηθούν τα πολιτικά κίνητρα ως μη ταπεινά θα πρέπει να συντρέχουν δύο στοιχεία. Θα πρέπει να υπάρχει καταρχάς πολιτικός αλτρουισμός. Αυτό είναι το ένα στοιχείο. Τί σημαίνει πολιτικός αλτρουισμός; Ότι αυτός ο οποίος αφαιρεί ζωή χάριν ενός πολιτικού πιστεύω θα πρέπει συγχρόνως και ο ίδιος να εκτίθεται στον κίνδυνο αυτοθυσίας για χάρη του πιστεύω του.
Το δεύτερο είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει απουσία προσωπικών ωφελειών. Αυτές οι περιστάσεις αξιότιμοι κ.κ. Δικαστές στην εγκληματική Οργάνωση 17Ν δεν υπάρχουν διότι οι δράστες όχι μόνο δεν αυτοθυσιάστηκαν στον βωμό των ιδανικών τους, δεν εξετέθησαν καν στον κίνδυνο να θυσιαστούν οι ίδιοι. Σκότωναν εκ του ασφαλούς ανυποψίαστα θύματα και ανυπεράσπιστα θύματα τα οποία μάλιστα εν συνεχεία απαξίωναν δια των προκηρύξεών τους σκοτώνοντάς τα για δεύτερη φορά ηθικώς. Για τους κυρίους της 17Ν ο τεθνεώς δεδικαίωται δεν ισχύει. Αυτός ο οποίος είχε πεθάνει έπρεπε να απαξιωθεί ακόμα περισσότερο μέσω των προκηρύξεων. Η υπουλία με την οποία χτυπούσαν τα θύματά τους για την οποία μάλιστα επαίρνοντο διότι παρουσίαζαν την θρασυδειλία τους ως ανδραγάθημα και τους στόχους τους οποίους κατέλυαν ως στόχους οι οποίοι δυσσοδομούσαν κατά της ανθρωπότητας.
Θα θυμηθούμε την περίπτωση Τσετίν. Ο νεαρός Τσετίν είναι αυτός ο οποίος συμβάλλει στην προώθηση του τούρκικου ιμπεριαλισμού και είναι υπεύθυνος για το Κυπριακό. Αυτές οι περιστάσεις κ. Πρόεδρε όχι μόνο δηλώνουν ευγένεια κινήτρων διότι πολύ σωστά είπε ο κ. Βασιλακόπουλος άλλο μη ταπεινότης και άλλο ευγένεια. Πρέπει να υπάρχει ευγένεια για να αναγνωριστεί το ελαφρυντικό. Όχι μόνο λοιπόν δεν υπάρχουν τα μη ταπεινά κίνητρα αλλά νομίζω ότι οι περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκαν αυτές οι πράξεις τοποθετούν την ποταπότητα της πράξης σε υπερθετικό βαθμό.
Με αυτές τις σκέψεις ολοκληρώνω κ. Πρόεδρε και θα ζητήσω την καταδίκη των κατηγορουμένων στις υποθέσεις για τις οποίες αγόρευσα, όσοι κατηγορούνται επαναλαμβάνω με μία μικρή τροποποίηση στην περίπτωση Σιπαχίογλου όπου ο κ. Κουφοντίνας από απλός συνεργός θα πρέπει να αναβιβαστεί σε ηθικό αυτουργό. Σας ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ευχαριστούμε τον κ. Τζανετή. Για τις υποθέσεις τις οποίες αναφερθήκατε προς το Δικαστήριο δηλαδή Μπουλούκμπασι υπάρχει και ο δικηγόρος κ. Καραμαγκιόλης.
Α. ΤΖΑΝΕΤΗΣ: Δεν παρίσταται κ. Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Παραιτείται;
Α. ΤΖΑΝΕΤΗΣ: Παραιτείται.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ούτε και στις άλλες.
Α. ΤΖΑΝΕΤΗΣ: Σε καμία.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μόνο ο κ. Γιαννίδης θα μιλήσει για όλες.
Διακόπτουμε για την Δευτέρα το πρωί στις 09:00.