Αυτή η εκδοχή για τον Γιωτόπουλο μάλιστα ερευνήθηκε και από άποψη κληρονομικότητας, μήπως έχει κάποιο γονίδιο αντικρατικής συμπεριφοράς. Η ποινική τους μεταχείριση είναι ανάλογη του συμβολισμού που τους αποδόθηκε, όχι των πράξεων που ενδεχομένως δεν υπάρχουν γι’ αυτούς.
Θα έλεγα ότι επειδή πρέπει να μεταδοθεί μία εικόνα κρατικού θριάμβου όχι μόνο από την δίκη και από όλη την διαδικασία δεν υπάρχουν όρια πια. Εδώ δικάζουμε με άλλα όρια. Αποδομήθηκαν οι εγγυητικοί μηχανισμοί και αποδομούνται σε τέτοιες περιπτώσεις. Η ιδιωτική ζωή των υπόπτων γίνεται δημόσια. Το δημόσιο ψέμα, η χειραγώγηση της πληροφόρησης είναι μια νορμάλ κατάσταση την οποία μπορεί και να την λέει ο άλλος και από τα κανάλια ακόμα.
Απονομιμοποιείται και το ποινικό σύστημα. Είδατε με τι ευκολία άλλαξαν κανόνες ανάκρισης, κανόνες απόδειξης, τα δικαιώματα του κατηγορουμένου μεταφράστηκαν διαφορετικά. Είδατε με τι ευκολία έγιναν ad hock αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο. Θεωρούνται όλα αυτά αναγκαία κακά ή αν θέλετε και αναγκαία καλά θα μπορούσε να πει κάποιος. Θα έλεγα ότι και στο εδώλιο δεν φτάνουν μόνο οι ύποπτοι. Έρχονται με τους συγγενείς τους, με τους φίλους τους και με τους συγχωριανούς τους. Έτσι είδαμε εδώ πέρα την Σωτηροπούλου, τον Παπαναστασίου, τον Γεωργιάδη γιατί πρέπει να δοθεί η εικόνα μιας εκτεταμένης κάθαρσης και να περάσει ένα απειλητικό μήνυμα, ότι κανείς δεν είναι ασφαλής όταν βρίσκεται κοντά στον στόχο. Έτσι νομίζω έρχεται ο κόσμος εδώ.
Αναφέρθηκαν πάρα πολλοί στον κ. Μπέη, σε αυτήν την αρθρογραφία που είχε στην «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ› τους τελευταίους μήνες. Εγώ κράτησα μία παράγραφο μόνο απ’ όσα έχει γράψει τον τελευταίο καιρό για την δίκη. Λέει: η χώρα μας δεν μπορεί να σεμνύνεται για τις ιστορικές παραδόσεις της στον χώρο των ποινικών διώξεων όταν το διωκόμενο έγκλημα είναι χρωματισμένο πολιτικά. Η αίσθηση που αποκόμισα εγώ είναι ότι ζούμε αυτή τη συνέχεια της ιστορικής παράδοσης, βιώνουμε χαλάρωση των αναστολών, αμετροέπεια, συντριβή των συμβάσεων που κρατούν την κοινωνία σε συνοχή, αν θέλετε το πανηγύρι του μέτριου, του στημένου, του ψευδομάρτυρα.
Εμείς εδώ δικαστήκαμε σε συνθήκες που νομιμοποιούσαν έναν Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου από έδρας να αποκαλεί κατηγορούμενο τροτσκιστή και σουλατσαδόρο. Δεν νομίζω ότι σε άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να ακουστούν τέτοια πράγματα. ¶λλον κ. Εισαγγελέα να λέει ότι οι υπερασπιστές δικηγόροι πληρώνονται με το προϊόν ληστειών ή να εκτιμά ότι ο κατηγορούμενος πρέπει ή να τρελαθεί ή να αυτοκτονήσει. Δεν μιλάω για προσωπικές ιδιαιτερότητες, ούτε για ατοπήματα και δεν με ενδιαφέρουν αν μπορούσαμε να τα προσεγγίσουμε σαν τέτοια. Μιλάω για την χρήση τους, για την ένταξή τους σε μια διαδικασία δίκης που περιορίζονται οι αναστολές.
Αξιώνεται από τους κατηγορούμενους όχι απλά να μην αντισταθούν στην κατηγορία, όχι απλά να κάνουν δήλωση μετανοίας ή αποκήρυξης. Να συνεργαστούν με αυτό που πολέμησαν, δηλαδή να στραφούν εναντίον της υπόστασης ως άνθρωπο σε όλο της το εύρος αλλιώς είναι χαμένοι.
Ζήσαμε μία πολιτική αγωγή που ήταν νομιμοποιημένη να χρησιμοποιεί έως και βρώμικα επιχειρήματα. Αναφέρω το παράδειγμα της Σωτηροπούλου που δεν το ακούς πουθενά, ούτε στις πιο χυδαίες καταστάσεις γιατί δεν εκμεταλλεύεσαι τραγωδίες παιδικών χρόνων του εχθρού σου για να τον πλήξεις, δεν εκμεταλλεύεσαι την ορφάνια του. Υπάρχει ένα όριο και στη χυδαιότητα στην καθημερινή ζωή το οποίο εδώ είδα να ξεπερνιέται.
Ακούσατε με την δέουσα προσοχή να αποκαλούν δειλό τον Γιωτόπουλο επειδή προτίμησε να δείξει τα αντιχουντικά του αισθήματα έμπρακτα στην διάρκεια της Χούντας όχι μετά την πτώση της. επειδή πέρσι προτίμησε την φυλακή από τα ανταλλάγματα που του πρόσφεραν. Η προσφορά στον Γιωτόπουλο ήταν σαφής, να αναλάβει τις τρεις παραγραμμένες ενέργειες, να πάει σπίτι του μετά από 2-3 χρόνια και η κυβέρνηση να πουλήσει στους αμερικάνους διαλεύκανση της πρώτης φάσης.
Ήθελαν να αποφύγουν γιατί έχουν πολιτικό αισθητήριο αυτό που γίνεται τώρα, να έρχεται ο αρχηγός του FBI στην Ελλάδα ο Μάρελ ο οποίος δεν ήρθε για να δώσε το βραβείο βέβαια στον κ. Διώτη και στον κ. Νασιάκο και να απαιτεί να βρουν ποιοι ήταν οι ιδρυτές της 17Ν και ποιοι έκαναν τις πρώτες ενέργειες. Διαβάστε το «ΒΗΜΑ› της προηγούμενης Κυριακής. Δηλαδή το σενάριο του Γιωτόπουλου σαν ιδρυτή και ηθικού αυτουργού το κουρελιάζουν οι ίδιοι μόλις ένα χρόνο μετά την σύλληψή του.
Ο ίδιος ο συνήγορος που νοιώθει ότι μπορεί να αποκαλεί τον Γιωτόπουλο δειλό επειδή στάθηκε με αξιοπρέπεια απέναντι στους ανακριτές, επειδή δεν συναλλάχθηκε, με την ίδια άνεση για να δείτε το στίγμα των πραγμάτων σε αυτήν την δίκη κάνει κολάζ μεταξύ άσχετων στίχων του Παλαμά για να βρίσει με έμμετρο λόγο τον Κουφοντίνα. Έχω εδώ ένα δημοσίευμα του «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ› που λέει ότι αυτό το ποίημα που σας διάβασε εδώ ο κ. Λυκουρέζος για να βρίσει τον Κουφοντίνα δεν είναι ποίημα του Παλαμά, είναι κολάζ από άσχετους στίχους παρμένους μέσα από τον Παλαμά έτσι που αποδίδει ένα άλλο νόημα.
Σε άλλες συνθήκες ένας συνάδελφος διαμετρήματος του κ. Λυκουρέζου θα ήταν αδιανόητο να κάνει τέτοια πράγματα όπως καταλαβαίνετε. Αν θέλετε μπορώ να σας το δώσω να ρίξετε μία ματιά. Το έψαξα κι εγώ στον Παλαμά μετά και το βρήκα. Εδώ πέρα βλέπετε ότι τα πράγματα μπορούν να φτάσουν εκεί.
Λοιδορήθηκε ο Γιωτόπουλος σε αυτήν τη δίκη επειδή η γυναίκα του έχει σπίτι στους Λειψούς. Ήταν και αυτό ισχυρισμός της απέναντι όχθης. Αυτός που το είπε αυτό το πράγμα μόλις πρόλαβε να έρθει από την Μύκονο για να μας το πει εδώ. Έκανε τρίμηνες διακοπές στη Μύκονο, στο τσακ πρόλαβε και ήρθε να μας το πει. Πόση υποκρισία δηλαδή μπορεί να αντέξεις σε αυτά;
Ζήσαμε εδώ την προστασία του σύμμαχου μάρτυρα, την στοργική αγκαλιά για Μπακατσέλους ή Ευγενούλες, την ύβρη του μάρτυρα της υπεράσπισης που έπρεπε να απαντήσει τι ώρα είναι για να καταδειχθεί ότι έχει μεσάνυχτα. Αυτόν που τόλμησε να έρθει εδώ πέρα, τον μάρτυρα υπεράσπισης εννοώ εκεί πάρα τις απειλές των κ.κ. Πέτσου, Πρετεντέρη και ούτω καθεξής. Σε τέτοιες συνθήκες εμείς προσπαθήσαμε να υπερασπίσουμε την υπόθεσή μας.
Έχουμε σαφές το εξής: ότι ο κατηγορούμενος εδώ δεν περιμένει να σταθμίσετε ήρεμα τις αποδείξεις κι αν δεν είναι αρκετές να τον αθωώσετε. Είχαμε τον κ. Εισαγγελέα, μας το ξεκαθαρίζει από την αρχή αυτό το ζήτημα. Θυμηθείτε τις ερωτήσεις του κ. Τακτικού Εισαγγελέως προς την κα Μπακογιάννη στην αρχή-αρχή της δίκης, γι’ αυτό αναφέρομαι σε αυτό. Βεβαιότητα για τον Γιωτόπουλο, μήπως δεν ήταν μόνος του ο Γιωτόπουλος και είχε και άλλους. Διαβάστε το, μην σας τρώω χρόνο με αυτά τα πράγματα αν θέλετε να δείτε τι εννοώ.
Για μας ήταν καθαρό ότι το ζητούμενο δεν ήταν η δίκη αλλά πώς θα βρεθεί μία οποιαδήποτε φόρμουλα καταδίκης ειδικά για τον Γιωτόπουλο σε ισόβια. Ξέρετε μερικές φορές ακούγοντας την πολιτική αγωγή, ακούγοντας παράγοντες της δίκης μάλλον (να μην το εντοπίζω) είχα την αίσθηση ότι παρακολουθώ έναν δημόσιο διαγωνισμό ιδεών για την επινόηση της πιο ευπρόσωπης φόρμουλας για την καταδίκη του Γιωτόπουλου. Το πηγαίναμε κι έτσι, το πηγαίναμε κι αλλού, αρκεί να βγει κάτι το οποίο τελικώς να είναι ευπρόσωπα.
Σε μία δίκη αντισυστημικών πολιτικών αντιπάλων είναι σαφές ότι οι αθώοι δεν έχουν καμία τύχη εκτός αν η καταδίκη τους οδηγεί σε ένα τέτοιο νομικό και λογικό τερατούργημα που θίγεται πια η αξιοπιστία του συστήματος. Κινδυνεύει το ίδιο το σύστημα να αυτοαπαξιωθεί στα μάτια του λαού. Ξέρουμε καλά ότι το τεκμήριο αθωότητας και τα συναφή για τα οποία έγινε πολύ συζήτηση σε αυτή τη δίκη ισχύουν όταν τα πλοία πλέουν σε ήρεμα νερά. Όταν η κρατική εξουσία φοράει την πανοπλία του πολεμιστή τότε για τον κατηγορούμενο δεν είναι αρκετό να αποδείξει ότι είναι αθώος.
Πρέπει να αποδείξει ότι η κατηγορία είναι παράλογη ώστε η καταδίκη να αποβαίνει σε βάρος της αξιοπιστίας του συστήματος. Αυτό είναι το μόνο που μπορεί να κάνει ένας κατηγορούμενους σε αυτή την δίκη. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά κατά την γνώμη του μιας δίκης αντισυστημικών πολιτικών αντιπάλων και αυτά χαρακτήρισαν και αυτή την δίκη κοιτώντας την από την σκοπιά των από πάνω.
Ο δεύτερος παράγοντας κατά την γνώμη μου που καθορίζει το στίγμα μιας τέτοιας δίκης μετά τις κρατικές επιδιώξεις φυσικά είναι η φύση, ο χαρακτήρας και οι πολιτικές επιδιώξεις της Οργάνωσης ή των μελών της Οργάνωσης που δικάζονται. Αυτό είναι σημαντικό όχι μόνο γιατί καθορίζει την πολιτική της δίκης αλλά ειδικά για τον Γιωτόπουλο για να εκτιμηθεί αν ήταν αρχηγός της Οργάνωσης, αν ήταν ηθικός αυτουργός οπότε έχει μεγάλη σημασία να καταθέσω κάποιες σκέψεις εδώ για την ίδια την φύση αυτής της Οργάνωσης και το στίγμα της και την αίσθηση που έχω εγώ γι’ αυτήν την διαδρομή που συζητήθηκε σε αυτήν την δίκη.
Κύριοι Δικαστές, η 17Ν μετά την εξάρθρωσή της παρουσιάστηκε αρχικά σαν μία ομάδα πρωτόγονων και καθυστερημένων ληστών με επικεφαλής έναν αρχιλήσταρχο που κινούσε τους υπόλοιπους σαν μαριονέτες επί 27 χρόνια. Αυτή η γραμμή αν παρακολουθήσετε τον Τύπο εκείνων των ημερών μετά τις συλλήψεις οριστικοποιήθηκε μετά από μία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις αρχές Ιουλίου που τότε δόθηκε το στίγμα του «κατσαπλιά› απέναντί τους. Μέχρι τότε τα πράγματα ήταν παιζόμενα, μπορείτε να το δείτε αυτό, είναι ρεπορτάζ, υπάρχει σε όλες τις εφημερίδες εκείνων των ημερών.
Αμέσως μετά από αυτή την συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου εκεί που ο Γιωτόπουλος αναφερόταν ως Γιωτόπουλος στις εφημερίδες, σε ορισμένες και κ. Γιωτόπουλος μάλιστα ξαφνικά μετονομάστηκε σε αρχιτρομοκράτη. Αυτό ήταν το μότο. Αυτή την γραμμή του «κατσαπλιά› την επιβεβαίωσε ο Πρωθυπουργός και με τον πιο επίσημο τρόπο στην Έκθεση της Θεσσαλονίκης τον Σεπτέμβρη που μας πέρασε.
Με βάση αυτό το μοτίβο καταστρώθηκε η προανακριτική και η ανακριτική διαδικασία. Αποδόθηκαν ρόλοι, αποδόθηκαν συμμετοχές στους κατηγορούμενους και οργανώθηκε κυρίως η επικοινωνιακή υποστήριξη. Αργότερα πήγε να παρουσιαστεί και σαν συμμορία εκβιαστών όπως θα θυμόσαστε. Όμως άρχισαν να μπερδεύονται στην ιστορία Πρωθυπουργοί, επιχειρηματίες, Μητροπολίτες, στρατιωτικοί, εκδότες οπότε το πράγμα καταλαβαίνετε ότι μαζεύτηκε γρήγορα. Αποφυλακίστηκε ο Μιχαλόπουλος μετά από ένα διάστημα και ξαναγυρίσαμε εκεί που βρισκόμαστε.
Στη συνέχεια έπρεπε να φύγουμε από το μοντέλο της συμμορίας λήσταρχων και να πάμε σε ένα μοντέλο Οργάνωσης γιατί ο νόμος μας υπέβαλλε να τους δικάσουμε σαν Οργάνωση, ήταν ο πυρήνας της κατηγορίας αυτό. Όταν ξεκίνησε η δίκη αναγκαστήκαμε να αναγνωρίσουμε ότι ήταν μια πολιτική Οργάνωση πλην όμως με μέλη κάποιους ιδεοληπτικούς φονιάδες εμφορούμενους από αδιαφορία για τις μεγάλες αξίες τις δικές μας.
Αργότερα, πολύ αργότερα αναγνωρίσαμε ότι αγωνίζονταν μεν για τα προβλήματα του τόπου με τον δικό τους τρόπο, δεν ήταν κακοποιοί, ήταν πολιτικοί αγωνιστές αλλά τα κίνητρά τους για άλλους λόγους δεν είναι ευγενή. Εκεί βρισκόμαστε αυτή την στιγμή.
Ας δούμε με όση νηφαλιότητα μας επιτρέπουν οι συνθήκες την εικόνα που έχουμε γι’ αυτήν την Οργάνωση μετά από 15 μήνες από την εξάρθρωσή της. Θα έλεγα τώρα που κάπως έχει καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός και από τους επικοινωνιολόγους και από τους παραθυράκηδες που καθόρισαν το κλίμα για αρκετούς μήνες και μέχρι ίσως να ξαναφουντώσει, δεν είναι σίγουρο ότι αυτά τα πράγματα τελείωσαν.
Η δικιά μου θέση γι’ αυτήν την Οργάνωση είναι ότι είναι αυτό που έλεγαν οι προκηρύξεις της και η δράση της. Μόνο που όλοι μας πριν τις συλλήψεις δεν το πιστεύαμε αυτό. Θέλαμε να πιστέψουμε κάτι άλλο. Κάποιοι από μας θεωρούσαν ότι είναι απόσπασμα μιας προοδευτικής ελίτ, μπερδεμένο ίσως και με στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Οι αμερικάνοι και οι βρετανοί θεωρούσαν ότι είναι συμμορίες πληρωμένων δολοφόνων.
Θυμόσαστε μετά το φόνο του Σόντερς όλη αυτή την φιλολογία που είχε αναπτυχθεί τότε ότι η 17Ν έχει προσλάβει άραβες εκτελεστές επειδή κάποιος είπε ότι ήταν μελαψός ένας από τους δράστες και είχε γίνει ολόκληρη κουβέντα γι’ αυτό ότι τώρα πια επειδή γέρασαν παίρνουν άραβες. Βεβαίως στην Αριστερά υπήρξε η άποψη ότι ήταν πράκτορες της CIA της ΚΥΠ, αυτή ήταν η λογική της κομμουνιστικής Αριστεράς.
Νομίζω ότι πια αποδείχθηκε ότι ήταν αυτό που έλεγαν, δηλαδή ήταν μία Οργάνωση της άκρας Αριστεράς στελεχωμένη από καθημερινούς ανθρώπους και αυτό είναι το εντυπωσιακό των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων. Δηλαδή αυτό που έχετε σήμερα εδώ, δεν ξέρω τα ποσοστά συμμετοχής του καθενός σε πράξεις, αλλά βλέπετε οικοδόμους, φοιτητές, βιομηχανικούς εργάτες, υπάλληλους, τέτοιους έχετε μπροστά σας αν θέλετε με μία σχετικά υψηλή πολιτική συγκρότηση η οποία αναγνωρίστηκε και από την πολιτική αγωγή.
Θυμόσαστε τους διαλόγους του κ. Γιαννίδη με τον Χριστόδουλο Ξηρό, τον κ. Αναγνωστόπουλο που πήρε εν γένει θέση για το ψηλό επίπεδό τους το οποίο είναι διαφορετικό από την ακαδημαϊκή μόρφωση βεβαίως γιατί γι’ αυτό που έκαναν, την πολιτική εμπειρία, το κριτήριο και το αισθητήριο παίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο αν θέλετε από την ακαδημαϊκή μόρφωση.
Θα ήθελα να κάνω 1-2 παρατηρήσεις πάνω στον πολιτικό λόγο της 17Ν. Η αίσθηση που σου δίνει είναι ότι δεν πρόκειται για φιλοσοφικό λόγο. Πρόκειται για έναν λόγο σαφώς επηρεασμένο από την μαρξιστική ανάλυση. Αποδέχονται τον ταξικό διαχωρισμό της κοινωνίας, την αναγνώριση διαφορετικών στόχων μεταξύ των τάξεων, την αποδοχή του αναπόφευκτου αγώνα μεταξύ των τάξεων πλην όμως δεν είναι φιλοσοφικός λόγος. Πρόκειται για έναν πρακτικό λόγο με τεκμηρίωση στα καθημερινά προβλήματα.
Όλες οι αναφορές οι δικές τους περιστρέφονται γύρω από τα μεγάλα προβλήματα της χώρας με άξονες ξένη εξάρτηση, την ασταθή γεωπολιτική θέση της χώρας στην περιοχή, τον άθλιο ρόλο του μεγάλου κεφαλαίου στον τόπο μας και το διεφθαρμένο σύστημα εξουσίας. Αυτοί είναι οι άξονες που διατρέχουν το σύνολο του πολιτικού λόγου, η 17Ν.
Οι άνθρωποι που έβλεπαν τις ενέργειες αυτής της Οργάνωσης ή διάβαζαν τις προκηρύξεις της ένοιωθαν ακριβώς λόγω αυτού του χαρακτήρα του πολιτικού λόγου ότι αναφέρονται στα δικά τους θέματα, στα δικά τους προβλήματα ακόμη κι αν δεν ενέκριναν τις μορφές είτε ορισμένες από αυτές, είτε όλες, είτε τις ενέκριναν μέχρι μια περίοδο και δεν τις ενέκριναν μετά.
Αν εξετάσετε αυτή την Οργάνωση από άποψη στρατηγικής προοπτικής αυτό που απορρέει από το λόγο της είναι ότι μιλάμε για μια σοσιαλιστική προοπτική, έναν κοινωνοοικονομικό καθεστώς δηλαδή που να λειτουργεί προς το συμφέρον των πλειοψηφιών της κοινωνίας, μια πιο ανοιχτή σοσιαλιστική προοπτική σε σχέση με την κλασική μαρξιστική- λενινιστική και την συνόδευαν όσο υπήρχε με μία κριτική στον υπαρκτό σοσιαλισμό. Και σε αυτό εγώ δεν θα έβλεπα ιδιαίτερο βάθος στην ανάλυσή τους. Έχει γίνει πολύ καλύτερη ανάλυση και σίγουρα μπορεί να βρεις ανάλογες θέσεις σε όλα τα έντυπα της Αριστεράς.
Αν την δεις τώρα από άποψη αυτής της Οργάνωσης σύνδεσης της τακτικής της με την στρατηγική της πώς θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει κάποιος; Θα έλεγες ότι πρόκειται σαφώς για μία Οργάνωση αυτού που λέμε επαναστατικής ανατροπής. Είχε σαφώς σκοπό την δραστηριοποίηση του λαϊκού κινήματος με χρήση ακραίων μέσων λόγω ακριβώς των μικρών δυνάμεων που είχε σε μια τέτοια κατεύθυνση σοσιαλιστικής προοπτικής. Λόγω ακριβώς των μικρών της δυνάμεων δεν μπορούσε να στραφεί εναντίον του συστήματος στο σύνολο οπότε στρεφόταν εναντίον μεμονωμένων εκπροσώπων ακριβώς για να εντατικοποιήσει μια διαδικασία άμεσα στο λαϊκό κίνημα. Αυτό αυτοί οι ίδιοι το ονόμασαν ένοπλη προπαγάνδα.
Ουσιαστικά πρόκειται δηλαδή για μία ώθηση του λαού μέσω των ενεργειών στο να κάνει μια συγκεκριμένη εκτίμηση της κατάστασης και επομένως να κινητοποιηθεί με βάση αυτή την συγκεκριμένη εκτίμηση. Ένα τελευταίο που σταχυολόγησα από την απολογία του Κουφοντίνα εδώ ήταν ότι καταλάβαιναν από την ίδια σκοπιά που το εξετάζω τώρα το ζήτημα το ρόλο του σαν δημιουργία αποφασισμένων και εξοπλισμένων φυλάκων που εν δυνάμει θα μπορούσαν ή να δημιουργήσουν κρίσιμες καταστάσεις στο σύστημα γιατί και οι μικρές ενέργειες μπορούν να δημιουργήσουν κρίσιμες καταστάσεις και έχει αποδειχθεί ιστορικά αυτό το πράγμα ή όταν για ευρύτερους λόγους δημιουργηθούν κρίσιμες καταστάσεις να μπορούν να παρέχουν μια ορισμένη συνδρομή.
Αυτό το σχέδιο ως πολιτικό σχέδιο ανατροπής έκανε φανερή την αδυναμία του εκ των πραγμάτων κυρίως λόγω του μεγάλου χρόνου. Εκεί νομίζω ότι μετατράπηκε σε έναν ένοπλο μηχανισμό παρέμβασης στο κοινωνικό γίγνεσθαι με όρους βέβαια πολιτικής λαϊκής αντιβίας. Αλλά νομίζω ότι κάπως έτσι πρέπει να του δώσει κάποιος ένα στίγμα.
Όλα αυτά δεν απαντούν ένα βασικό ερώτημα. Τι την έκανε την 17Ν ιδιαίτερη και κυρίως τι την έκανε μακρόβια αυτή την Οργάνωση; Γιατί τέτοια σχόλια μπορεί να κάνεις για πάρα πολλές Οργανώσεις που κράτησαν είτε 6 μήνες, είτε 2 χρόνια, είτε 5. Οπότε με αυτήν την ανάλυση δεν μπορείς να απαντήσεις αυτό το ερώτημα γιατί ο πολιτικός τους λόγος δεν φαίνεται ιδιαίτερα πρωτότυπος.
Επίσης η αδυναμία των διωκτικών αρχών δεν μπορεί να είναι εξήγηση απέναντι σε τέτοιες Οργανώσεις. Να έχουμε ένα πράγμα σαφές. Ο δημόσιος υπάλληλος δεν μπορεί ποτέ να αντιμετωπίσει τον αποφασισμένο ιδεολόγο. ¶λλη η δουλειά του ενός, άλλη η δουλειά του άλλου. Δεν γίνονται αυτά τα πράγματα και ποτέ δεν θα γίνουν, οπότε μην ψάχνετε να βρείτε εξηγήσεις σε αδυναμίες των διωκτικών αρχών και τέτοια ή σε εξέλιξη των διωκτικών αρχών τώρα και γι’ αυτό κατάφεραν να τους πιάσουν.
Αν θέλουμε να δούμε κάποια ιδιαίτερα στοιχεία που σχετίζονται με την 17Ν κατά την γνώμη μου είναι τα εξής: είναι πρώτον, η αίσθηση σύνδεσης λόγου και πράξης που ανέδιδε η δράση της. Η Οργάνωση αυτή μιλούσε και πολεμούσε όμως εναντίον των αμερικάνων, εναντίον του κεφαλαίου. Στην Ελλάδα είχαμε πάρα πολλούς που μιλούσαν για τα ίδια πράγματα με την 17Ν. Η διαφορά της 17Ν ήταν ότι έδινε την αίσθηση ότι δρούσε κιόλας γι’ αυτά που όλοι μιλούσαν. Δεν αρκούνταν στα συνθήματα δηλαδή ή στις διαδηλώσεις γι’ αυτά.
Αυτό απέδιδε αξιοπιστία στον πολιτικό της λόγο και αυτό νομίζω είναι ο πρώτος λόγος που της έδινε λαϊκή απήχηση. Κάτι για την λαϊκή απήχηση εδώ. Δεν ξέρω πόσο μεγάλη ήταν αυτή η Οργάνωση ή πόσος κόσμος πέρασε από αυτήν την Οργάνωση αλλά επειδή έγιναν πολλές συγκρίσεις και με την Ιταλία και με την Γερμανία θα έλεγα ότι δεν μετριέται η απήχηση μιας Οργάνωσης με βάση τον αριθμό των μελών της των στρατευμένων της δηλαδή. Γιατί η λαϊκή απήχηση είναι πολύ διάφορο πράγμα από την μαζικότητα.
Στην Ιταλία μπορεί να είχαμε πολύ πιο μαζικά ένοπλα κινήματα αλλά η απήχηση να ήταν μικρότερη από εδώ. Γιατί; Γιατί εκεί η κοινοβουλευτική Αριστερά μπόρεσε να περιχαρακώσει τις δυνάμεις της και να τις στρέψει εναντίον τους και ουσιαστικά δηλαδή να περιχαρακώσει αυτούς στο τέλος.
Κατά την γνώμη μου στην Γερμανία ανάλογες πρακτικές είχαν πολύ μικρότερη απήχηση από εδώ γιατί στην Γερμανία οι ένοπλες Οργανώσεις σηματοδοτήθηκαν κυρίως από δύο πράγματα. Σηματοδοτήθηκαν από την συλλογική ενοχή απέναντι στο ναζισμό στην αριστερή της εκδοχή, στο πώς το βιώνει ο Γερμανός Αριστερός αυτό και στην αντίθεση με το αυταρχικό κοινωνικό μοντέλο της χώρας παρά από τους αγώνες τους για τα προβλήματα της χώρας που άλλωστε μιλώντας για την Γερμανία όταν έγιναν αυτά εκεί δεν βρισκόταν η χώρα και στη χειρότερη δυνατή κατάσταση.
Η ανάλυσή της εκεί είχε βάση τον χαρακτήρα της Γερμανίας σαν ιμπεριαλιστικής χώρας και τους απασχολούσε περισσότερο η πάλη εναντίον αυτής της φύσης της χώρας και η απελευθέρωση του τρίτου κόσμου από την καταλήστευση. Σε μια τέτοια βάση βεβαίως δεν μπορούσαν να έχουν σημαντική απήχηση αφού το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας ωφελείτο από αυτό ακριβώς που αυτοί πολεμούσαν. Δηλαδή η ιμπεριαλιστική θέση της χώρας είναι αυτή που εξασφάλιζε το υψηλό βιοτικό επίπεδο. Στρεφόμενη εναντίον του ήταν προφανώς ότι δεν θα μπορούσαν να έχουν την κοινωνία μαζί τους.
Εδώ οι ένοπλες Οργανώσεις ήταν διαφορετικά γιατί κυρίως ήταν σε αρμονία με τις πεποιθήσεις της πλειοψηφίας του λαού. Γι’ αυτό δεν έγιναν ποτέ εδώ διαδηλώσεις εναντίον των Αριστερών ένοπλων Οργανώσεων. Ακόμα και σήμερα με όλον αυτόν τον κουρνιαχτό άμα δείτε σε αυτές τις φιέστες που κάνει ο Μίλερ με τον Χρυσοχοίδη στο Σύνταγμα 200 άτομα μαζεύονται.
Να σας πω πώς το σκέφτομαι εγώ. Ακόμα κι αν είσαι αστυφύλακας που σε έχει χτυπήσει η 17Ν γιατί ήσουν μέσα σε ένα λεωφορείο που χτύπησε η 17Ν είναι πολύ δύσκολο να πας σε μία συγκέντρωση στο Σύνταγμα και να σταθείς πίσω από τον Μίλερ, γιατί στην Ελλάδα έχουμε πολύ μεγαλύτερους λογαριασμούς με τους αμερικάνους και με τους εδώ υποτελείς τους. Αυτοί καθόρισαν τις τύχες μας και όχι η 17Ν.
Αυτό το πράγμα το βιώνει ακόμη και ένας αστυφύλακας που μπορεί να έχει χτυπηθεί από την 17Ν γι’ αυτό δεν είδατε και δεν θα δείτε ποτέ διαδηλώσεις εδώ γιατί είναι άλλος ο κόσμος. Πάντως η οποιαδήποτε απήχηση για να πω και την άλλη πλευρά δεν σημαίνει ότι ένα σχήμα το καθιστά σημαντικό πολιτικό μέγεθος ιδιαίτερα αν απλά διατηρείς μία απήχηση επί πολύ καιρό χωρίς να συμβαίνει κάτι διαφορετικό.
Ένας δεύτερος παράγοντας που σχετίζεται με την μακροβιότητα αυτής της Οργάνωσης κατά την γνώμη μου είναι η κοινωνική της σύνθεση. Το ότι αποτελείτο από απλούς ανθρώπους που πρώτον δεν έχουν πολλά να χάσουν αλλά δεύτερον, γιατί έχουν αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των απλών ανθρώπων που σε ορισμένες συνθήκες μπορεί να παίξουν πολύ κρίσιμο ρόλο. Εννοώ για τη μεγάλη εφευρετικότητα και τα ταλέντα που εκδηλώνουν απλοί άνθρωποι όταν πιστέψουν σε κάτι. Χαρακτηρίστηκε εδώ ο Κουφοντίνας από την πολιτική αγωγή ως εγκληματικό ταλέντο. Δεν είναι αυτό το πράγμα. Είναι η απελευθέρωση ταλέντων.
Βέβαια χαρακτηρίστηκε με μία υβριστική έκφραση, δεν είναι αυτό το ζήτημα. Πάντως αυτό είναι, δηλαδή στο παράδειγμα του Σάββα ή του Κουφοντίνα έχεις ένα ξετύλιγμα εφευρετικότητας και η ιστορία έχει δώσει άπειρα τέτοια παραδείγματα από την δράση απλών ανθρώπων σε κρίσιμες καταστάσεις.
Στον εμφύλιο δάσκαλοι και φοιτητές με μηδενική στρατιωτική εμπειρία εξελίχθηκαν σε στρατιωτικούς διοικητές οι οποίοι αντιπαρατάχθηκαν από την πλευρά του αντάρτικου εννοώ, οι οποίοι αντιπαρατάχθηκαν στους διοικητές του τακτικού στρατού και τους αντιμετώπισαν επιτυχέστατα για πολλά χρόνια και με ορισμένες τοπικές επιτυχίες. Δεν είναι κάτι πρωτότυπο δηλαδή το πώς απελευθερώνονται ταλέντα στους απλούς ανθρώπους όταν πιστέψουν σε κάτι.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό του απλού ανθρώπου είναι η αυταπάρνηση, το ότι δεν λογαριάζει το προσωπικό ρίσκο. Σε αυτό το πράγμα θα ήθελα να κάνω και μία υποσημείωση. Αυτές οι ενέργειες της 17Ν όπως ήταν το Πολεμικό Μουσείο ή ο Βύρωνας που τώρα με τον τρόπο που έχουμε μάθει να καταλαβαίνουμε τον κόσμο σαν εικόνα μόνο, εκεί παρουσιάστηκαν σαν επικοινωνιακά τρικ γιατί είχαν μία λειτουργία ως εικόνα. Δεν πρέπει να ξεχνάτε και μία άλλη πλευρά, ότι κρύβουν πάρα πολύ παλικαριά μέσα τους από αυτό που το έκαναν, είτε μας αρέσουν, είτε όχι, είτε τους στείλετε εκεί που θα τους στείλετε, έχουν πολύ παλικαριά αυτά τα πράγματα και εν πάση περιπτώσει αν έχουν μία ψυχραιμία πρέπει να το βλέπουμε και από αυτή την πλευρά.
Ένα τρίτο χαρακτηριστικό των απλών ανθρώπων που φάνηκε και στην δράση αυτής της Οργάνωσης κατά την γνώμη μου είναι η πειθαρχία η οποία είναι κατεξοχήν αρετή των λαϊκών στρωμάτων, δεν την βρίσκεις σε άλλους χώρους και δεν την βρίσκεις σε άλλα κοινωνικά στρώματα. Γι’ αυτό μπόρεσαν να κρατήσουν τόσο διάστημα.
Δείτε το αλλιώτικα. Αν η 17Ν ήταν μία ομάδα διανοουμένων τότε το ΄75 που ξεκίναγε, που είχαν έρθει από το Παρίσι με αριστοκρατικό παράστημα όπως θα έλεγε και ο κ. Εισαγγελέας, εγώ σας λέω ότι μέσα σε πολύ λίγο διάστημα θα είχαν γίνει τουλάχιστον 10 φράξιες αν ήταν 10 στον αριθμό. Να είσαστε σίγουροι ότι ο Ουέλς θα είχε πεθάνει από γεράματα αν η 17Ν ήταν τέτοιο πράγμα.
Αν ακόμα ήταν μία προοδευτική ελίτ που απλώς έκανε μερικά πράγματα κινούμενη από τις ενοχές τους για την αδικία που συμβαίνει γύρω τους θα τα είχαν παρατήσει μέσα στην πρώτη πενταετία γιατί οι επιλογές για μια προοδευτική ελίτ, για τους πλούσιους δηλαδή (να το πω έτσι) είναι πολλές και είναι πολύ βαριά η ιστορία να εμπλακείς σε μία τέτοια διαδικασία για πολλά χρόνια. Ή θα σε πιάσουν ή θα τα παρατήσεις.
Δείτε πώς ήταν οι πρώτες ένοπλες Οργανώσεις στην Ιταλία, η Οργάνωση του Φελτρινέλι στο βορρά και κάποιες άλλες πριν βγουν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες και οι λοιποί που είχαν άλλη κοινωνική σύνθεση. Ο Φελτρινέλι ήταν ένας βαθύπλουτος άνθρωπος, εκδότης στο βορρά. Ξεκίνησε ίσως την πρώτη ένοπλη Οργάνωση στην Ιταλία. Δεν άντεξε ούτε ένα χρόνο αυτή η διαδικασία, ο ίδιος σκοτώθηκε, τους άλλους τους έπιασαν.
Δεν μπορούν δηλαδή από άλλα κοινωνικά στρώματα να δείτε τέτοιο βάθος χρόνου σε τέτοιου είδους δραστηριότητες. Ένας τρίτος λόγος κατά την γνώμη μου ο οποίος έχει σημασία είναι η πολύ απλή δομή που είχε αυτή η Οργάνωση. Ουσιαστικά τι ήταν αυτή η Οργάνωση; Και νομίζω ότι αυτό προέκυψε και από την διαδικασία. Ήταν 2-3-4 πυρήνες, 5 (δεν ξέρω πόσοι) ανθρώπων 3-4-5 με μία απλή οριζόντια επαφή. Στο σχήμα στην σύλληψή του είναι απλούστατο και γι’ αυτό το λόγο και πολύ αποτελεσματικό.
Όσο πιο περίπλοκα κάνεις τα σχήματα τόσο μειώνεις την αποτελεσματικότητα των ανθρώπων. Αυτό γιατί έδινε αποτελεσματικότητα; Γιατί έδινε αίσθηση κοινότητας και δημοκρατίας. Γιατί ο καθένας με αυτό το σύστημα ένοιωθε ότι είναι μέσα σε όλα, ότι δεν φιλτράρεται από ολόκληρη γραφειοκρατική πυραμίδα ή οποιαδήποτε γνώμη ή οποιαδήποτε άποψη ή πρωτοβουλία.
Ένα πολύ σημαντικό που βγήκε από κάποιες απολογίες είναι η απουσία των γνωστής εσωτερικής διάκρισης αυτών που διοικούν και αυτών που δρουν. Δηλαδή πολιτικών στελεχών, στρατιωτικών στελεχών. Αυτό βγήκε από παντού ότι δεν υπήρχαν τέτοιες διακρίσεις μέσα σε αυτήν την Οργάνωση. Αυτό δεν δίνει αποτελεσματικότητα επίσης. Κανένας νοιώθοντας υπάλληλος δεν μπορεί να κάνει τέτοια πράγματα.
Ένα τελευταίο που δεν είναι δικιά μου σκέψη, το πήρα από την απολογία του Κουφοντίνα αλλά νομίζω ότι πρέπει να το σκεφτούμε όλοι αυτό. Είναι το επιχειρησιακό μέτρο, το είπε ο Κουφοντίνας στην απολογία. Δεν μου είχε περάσει καν από το μυαλό αυτό. Ουσιαστικά δηλαδή τι λέει ο Κουφοντίνας με αυτήν την κουβέντα; Ότι δεν έκαναν έναν πόλεμο πέρα και έξω από την κοινωνία. Ρουκέτες είχαν πολλές και αυτόματα πολύ περισσότερα και εδώ που τα λέμε εδώ θα είναι πάντα και τα στρατόπεδα και τα αστυνομικά τμήματα να τους εφοδιάζουν μόλις υπάρχει ανάγκη. Δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοιο τεχνικό πρόβλημα.
Αλλά η δράση της 17Ν πρακτικά ήταν σε μία αναλογία με αυτό που μπορούσε να κατανοήσει και να δεχθεί η ελληνική κοινωνία, το μέτρο της βίας που μπορούσε να αποδεχθεί η ελληνική κοινωνία. Η ελληνική κοινωνία που έχει υποστεί πολλαπλάσια βία, έχει θρηνήσει πολλούς νεκρούς από αιτίες που συλλογικά θα μπορούσε να τις αποδώσει στους εκπροσώπους της άρχουσας τάξης. Σε αυτούς δηλαδή που χτυπούσε η 17Ν. Αυτή την αναλογία δεν ξεπέρασε ποτέ η 17Ν κι εκεί πάταγε και η απήχηση και η μακροβιότητά της επίσης.
Προφανώς δεν υπάρχει αιματοκύλισμα. Μιλάμε για 23 νεκρούς σε 27 χρόνια από αυτήν την δράση. Για την ελληνική κοινωνία ξέρετε τι σημαίνει αυτό; 23 νεκροί είναι ακριβώς τα πτώματα που ξέβρασε ο Έβρος τον περασμένο Οκτώβρη σε μία μέρα μόνο, τόσοι βγήκαν από τον Έβρο. Βέβαια υπάρχει μία διαφορά, εγώ δεν θα την ισχυριστώ, πείτε την εσείς άμα θέλετε ότι εκείνοι δεν είχαν ονοματεπώνυμο ενώ ετούτοι που χτύπησε η 17Ν είχαν ονοματεπώνυμο. Αλλά έτσι βιώνει τον θάνατο η ελληνική κοινωνία γι’ αυτό δεν υπάρχει αίσθηση αιματοκυλίσματος από την 17Ν όσες φωνές και να ακουστούν αυτή την στιγμή. Μπορεί αυτή την στιγμή να γίνεται ένας κουρνιαχτός αλλά όταν θα ισορροπήσουν τα πράγματα θα δείτε μερικά πράγματα πώς πάνε.
Να σας πω και κάτι ακόμα πάνω στο θέμα αυτό το αιματοκυλίσματος. Όπως και να το κάνουμε αν θέλουμε να τα δούμε τα πράγματα λίγο νηφάλια, τα θύματα της 17Ν ο ελληνικός λαός δεν μπορεί να τα βιώσει σαν δικά του θύματα. Δεν θεωρεί δηλαδή ότι επλήγη από την δράση. Είτε μας αρέσει, είτε όχι η Ελλάδα δεν θεωρεί ένα κομμάτι της τους αμερικάνους στρατιωτικούς που βρίσκονται εδώ.
Το ίδιο δεν θεωρεί και όλους αυτούς τους επώνυμος βιομηχάνους που σκοτώθηκαν απ’ αυτή τη δράση. Πείτε τα με λίγη νηφαλιότητα και θα δείτε πού είναι η ισορροπία των πραγμάτων. Εγώ θα έλεγα ότι τελειώνοντας μ’ αυτό, τι έκανε αυτή την οργάνωση μακρόβια και ιδιαίτερη, θα ήθελα να πω ότι η ίδια η δράση της, ανέδειξε και μειονεκτήματα, ανέδειξε και αδιέξοδα, τα οποία με τον έναν, ή με τον άλλο τρόπο συνέβαλαν στο τέλος της.
Θα ήθελα προκαταβολικά να διευκρινίσω ότι εγώ, δεν ήρθα εδώ να κάνω τον τιμητή κανενός. Γιατί δεν θέλω πρώτον να είμαι τιμητής και δεύτερον γιατί ξέρω καλά, ότι δεν είμαστε όλοι το ίδιο. Γιατί εγώ δεν μπορώ να νιώσω τιμητής ανθρώπων που έπαιξαν την ζωή τους κορώνα γράμματα, είτε μας αρέσει ο στόχος, είτε όχι, αλλά τελικά για την πατρίδα και για το λαό το κάνανε αυτό το πράγμα και νομίζω ότι αυτό το έχουμε αναγνωρίσει πια. Εγώ δεν έκανα τα ίδια και δεν μπορώ να κάνω τον τιμητή, σε πράγματα που είναι πολύ μακριά από μένα, και αν θέλετε πολύ περισσότερο σ’ αυτούς που σακατεύτηκαν, ή που ήξεραν από την αρχή ότι ο δρόμος που πήρανε μπορεί να έχει μόνο δυο διεξόδους. Ή την νίκη, ή την φυλακή και τον θάνατο.
¶παξ και παίρνεις τέτοιο δρόμο, δεν έχεις πολλές επιλογές και αυτό το πράγμα το ξέρανε. Αυτά τα πράγματα προϋποθέτουν ψυχικές αντοχές που είναι πολύ μακριά από μας, πολύ πάνω από μας και γι’ αυτό το λόγο εν είναι εύκολο να κάνεις και τον κριτή. Αν θέλετε και για κανέναν άλλο λόγο δεν μπορείς να κάνεις τον κριτή. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι έζησαν πολύ τραγικά διλήμματα. Τραγικά διλήμματα όπως αυτό του Αξαρλιάν, γαιτί εάν το δεις από την δική τους σκοπιά το ζήτημα του Αξαρλιάν, τι σημαίνει; Ότι σκοτώσανε έναν απ’ αυτούς το όνομα των οποίων ήθελαν να βρουν. Αξαρλιάν ήταν αυτό το πράγμα, ήταν ένας από μας.
Και τα έφερε έτσι η ζωή τα πράγματα, που να χαθεί από την δράση τους, ένας από αυτούς που στο όνομά τους δρούσαν. Βιώστε το αυτό σαν τραγικό δίλημμα. ¶μα θέλετε τραγικό δίλημμα, είναι και η υπόθεση του Μάτη, και από την δική τους την πλευρά, γιατί τι σου δείχνει ο Μάτης; Αλλού θες να πας και αλλού η ζωή σε πάει.
Γιατί βεβαίως ο στόχος τους προφανώς δεν ήταν να πυροβολούν φρουρούς τραπεζών. Και αυτά νομίζω ότι υπήρξαν πολύ βαριά διλήμματα και γι’ αυτούς και πολύ έντονες συγκρουσιακές καταστάσεις. Σήμερα ο καθένας μπορεί αν πει ότι η δράση της 17Ν δεν άλλαξε την χώρα και να έχει δίκιο που θα το πει, γιατί αυτό είναι ένα αντικειμενικό γεγονός. Δεν εξάλειψε την αδικία στην χώρα, δεν εξάλειψε την μιζέρια, δεν εξάλειψε την εξάρτηση.
Εγώ όμως θέλω να κάνω μια αντιστροφή σ’ αυτό το ζήτημα. Και να φέρω στο μυαλό μου την εξής κατάσταση. Εάν ο Κουφοντίνας ή ο Σάββας δεν ήταν κατηγορούμενος εδώ, στη θέση και με τις δεσμεύσεις που επιβάλει η θέση του κατηγορούμενου. Αλλά ήταν ένας συνομιλητής, και σου έλεγε ότι, μας έθετε το ερώτημα αν θέλετε, καλά εμείς αγωνιστήκαμε τριάντα χρόνια και δεν τα καταφέραμε, αποτύχαμε, εσείς τι κάνατε αυτά τα τριάντα χρόνια;
Αν ένας ειλικρινής αριστερός δεχόταν ένα τέτοιο ερώτημα από τον Κουφοντίνα, από τη συγκεκριμένη οργάνωση δηλαδή για να μην το προσωποποιώ, και η απάντηση η πολιτική απάντηση γιατί γι’ αυτό το πράγμα μιλάω, θα ήταν ότι, αφού μιλάει σαν αριστερός, σύντροφοι δεν κάναμε και πολλά πράγματα. Μπορεί να κουβεντιάσαμε, πολύ να τρέξαμε πολύ, αλλά 8% ξεκινήσαμε το ’74, 8% παραμείναμε και σήμερα.
Αν προσπαθήσεις να απαντήσεις από την σκοπιά του κυβερνητικού κόμματος, γιατί μιλάω για το πολιτικό αποτέλεσμα αυτής της 30ετίας. Και έστω ότι υπήρχε ένας ειλικρινής πασόκος σήμερα, ένα στέλεχος του κυβερνητικού κόμματος και έβαζε τον εαυτό του να δώσει την απάντηση. Εγώ ξέρετε πώς θα την βίωνα την απάντησή του; ¶σε τις κουβέντες τώρα και γέμιζε τις τσέπες σου λεφτά, δεν έχει μείνει πολύς καιρός, εκεί θα έμπαινε το ζήτημα.
Το πολιτικό σύστημα της χώρας, είναι αυτό που είναι, δικαιούστε να έχετε διαφορετική πολιτική άποψη.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Είναι αυτό που θέλει ο ελληνικός λαός, είτε σας αρέσει, είτε δεν σας αρέσει.
Ι. ΡΑΧΙΩΤΗΣ: Και θα έλεγα δείτε το και από την άλλη σκοπιά, για να δείτε ουσιαστικά τι πολιτικό σκηνικό έχουμε στη χώρα, γιατί εάν έγινε κριτική σ’ αυτούς και καλώς έγινε και εγώ είδατε πρώτος την έκανα, ότι ένα αδιέξοδο έβγαλε. Αλλά για δείτε το αν θέλετε και από την σκοπιά του άλλου μεγάλου κόμματος της χώρας μας, τι θα απάνταγε σήμερα, ένα ειλικρινές στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας σ’ αυτή την ερώτηση τι έγινε;
Ουσιαστικά ποια είναι η εικόνα, ποια μπορεί να είναι η απάντηση; Εμείς κληρονομήσαμε ένα κόμμα που δεν το ξέρουμε τι να το κάνουμε. Αυτό θα μπορούσε να απαντήσει ένας ειλικρινής δεξιός. Τι θέλω να πω μ’ αυτά τα παραδείγματα;
Ότι δεν είναι εύκολο να κάνεις τον τιμητή και στην πολιτική πάλη και στην πολιτική σύγκρουση δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Υπάρχουν αντιτιθέμενες πολιτικές, υπάρχουν δυστυχώς στην πλειοψηφία τους αποτυχημένες πολιτικές, η χώρα αυτό βιώνει κατά βάση αποτυχημένες πολιτικές, αλλά σίγουρα δεν είναι ένα παιχνίδι μεταξύ καλών και κακών, που εσείς έχετε μπροστά σας απλά τους κακούς.
Έτσι θα ήθελα να πω, μ’ όλο το σεβασμό στην ανάλωση και της δικής τους ζωής ορισμένων απ’ αυτών, στη ζωή του Κουφοντίνα και άλλων και με πολύ περισσότερο σεβασμό στα κομμένα δάκτυλα του Σάββα. Μερικά πράγματα για τα αδιέξοδα που ανέδειξε αυτή η δράση αυτής της οργάνωσης και νομίζω ότι το πρώτο και βασικό αδιέξοδο, που αναδείχθηκε από την δράση της 17Ν, είναι ότι η παρατεταμένη παραμονή στην παρανομία, η παρατεταμένη δράση στην παρανομία, όσο ηρωική και να είναι, όση αυταπάρνηση και αν περιέχει τελικά, όση απήχηση και αν βρίσκει μέσα στην ελληνική κοινωνία, μακροπρόθεσμα ακυρώνει την σχέση με τις κοινωνικές δυνάμεις, στις οποίες θες να στηρίζεσαι και να απευθύνεσαι. Νομίζω ότι αυτό ήταν και το βασικό πρόβλημα στην δράση της οργάνωσης.
Αν θέλετε ακόμα οποιαδήποτε ανατρεπτική δράση δεν μπορεί να αναπτυχθεί εν κενώ. Πρέπει να είναι ένα διακριτό κομμάτι ενός υπαρκτού πολιτικού ρεύματος, να χειρίζεσαι τους σηματικότερους κοινωνικούς χώρους, τουλάχιστον να αλληλοτροφοδοτείται με ένα τουλάχιστον κομμάτι της διανόησης, χωρίς αυτά δεν πας πουθενά.
Και ακόμα θα έλεγα ότι δεν μπορείς, ειδικά σε μια μικρή χώρα σαν την δική μας, να έχεις ένα οποιοδήποτε πολιτικό πρόταγμα, οποιαδήποτε πολιτική επιλογή, ειδικά μια ανατρεπτική πολιτική επιλογή, όπως ήταν η επιλογή της 17Ν, αν αυτή δεν μπορεί εν δυνάμει να ενταχθεί σε ένα διεθνές ρεύμα, ανάλογο ρεύμα, δυστυχώς είναι τα μεγέθη και η θέση της χώρας που τα επιβάλλουν αυτά τα πράγματα.
Και μια τελευταία παρατήρηση σ’ αυτό το ζήτημα, είναι ότι ο χρόνος για την επίλυση τέτοιων προβλημάτων δεν είναι ποτέ άπειρος. Όλα έχουν ημερομηνία λήξης, όλοι έχουμε συγκεκριμένους χρόνους να λύσουμε κάποια πολιτικά προβλήματα που έχουμε μπροστά μας, ή τα λύνεις ή δεν πας πουθενά.
Θα ήθελα να πω ότι, η 17Ν παρουσιάστηκε για τα ελληνικά δεδομένα, σαν ο γεννήτορας της πολιτικής βίας. Κατά τον κ. Εισαγγελέα προσωπικά ο Γιωτόπουλος, που ήρθε με αριστοκρατικό παράστημα λέει εδώ, να ξεκινήσει το αντάρτικο όταν όλοι εμείς μετά την μεταπολίτευση είχαμε ανασκουμπωθεί και δημιουργούσαμε. Δεν ξέρω εάν συνέβηκαν αυτά τα πράγματα, εάν το βιώσαμε έτσι το μεταπολιτευτικό σκηνικό. Πάντως θα ήθελα να πω τα εξής πράγματα γύρω απ’ αυτό το ζήτημα.
Πρώτα – πρώτα για την έκφραση που χρησιμοποίησα. Εγώ δεν χρησιμοποίησα την έκφραση «ο γεννήτορας της τρομοκρατίας›, αλλά «ο γεννήτορας της λαϊκής αντιβίας.› Νομίζω ότι αυτός ο όρος αποτυπώνει μ περισσότερη ακρίβεια, όχι αυτό που νομίζω εγώ, αυτό ακριβώς που οι ΗΠΑ ενσωματώνουν στον όρο τρομοκρατία. Αυτοί που ουσιαστικά το προβάλουν, το προωθούν αυτή τη στιγμή. Είναι ακριβέστερο περιεχόμενο αυτού που αυτοί λένε.
Δηλαδή ουσιαστικά στον όρο τρομοκρατία σήμερα η Αμερική, βάζει την κάθε είδους λαϊκή αντίσταση εναντίον τους, οπουδήποτε στον πλανήτη. Έτσι τρομοκράτες είναι συλλήβδην και η 17Ν και οι Παλαιστίνιοι και το ΠΚΚ και οι Τσετσένοι και η Ιρακινή αντίσταση τώρα που είναι και πρόσφατο. Αλλά προσέξτε δεν είναι τρομοκράτες οι Κόντρας στην Νικαράγουα, ήταν αγωνιστές της ελευθερίας αυτοί. Μια όμοια δράση ακριβώς. Δεν ήταν τρομοκράτες οι Ταλιμπάν, τον καιρό που πολεμάγανε εναντίον των σοβιετικών.
Επίσης δεν είναι τρομοκράτες ούτε οι λατινοαμερικάνοι δικτάτορες, ούτε ο Σαρόν. Καταλαβαίνετε τι περιγράφουν ακριβώς; Περιγράφουν οποιαδήποτε από τα κάτω δράση στρέφεται εναντίον τους για οποιονδήποτε λόγο. Αυτό νομίζω ότι ο πιο σωστός όρος να το περιγράψεις είναι λαϊκή αντιβία, όχι τρομοκρατία. Και το λέω πολιτικά αποφορτισμένα, αλλά προσπαθώντας να ακριβολογήσω για το τι περιγράφεται.
Θα ήθελα να πω το εξής. Ότι αυτή η λαϊκή αντιβία, ποτέ δεν υπήρξε μια αυθαίρετη δημιουργία κάποιων εγκεφάλων. Είτε είναι ο εγκέφαλος του Γιωτόπουλου αυτός, είτε οποιοδήποτε άλλον βάλετε εσείς στη θέση του. Και ποτέ δεν φτιάχτηκε από μια ομάδα διανοουμένων που πήραν κάποιες αποφάσεις. Δεν σκοτώνονται άνθρωποι επειδή στα μυαλά κάποιων αποφασίστηκε να γίνει έτσι.
Δείτε εάν θέλετε πώς γεννήθηκε αυτό το φαινόμενο αντιβίας, τρομοκρατίας για την αμερικάνικη φιλολογία που βιώνουμε αυτές τις μέρες για να μην τρέχουμε συνέχεια καταπίσω, δηλαδή στην μεταπολίτευση και σ’ αυτά. Κοιτάξτε να δείτε, στις αρχές της δεκαετίας του ’80, τα περισσότερα τέτοια ένοπλα κινήματα σαν αυτό της 17Ν στην Ευρώπη είχαν τελειώσει. Και το ίδιο και στην βόρεια Αμερική που είχαν αναπτυχθεί τέτοια.
Η Αμερική την ίδια περίοδο είχε συνέλθει από τον πόλεμο του Βιετνάμ και ο υπαρκτός σοσιαλισμός όδευε σε κατάρρευση. Τα πράγματα δηλαδή φαινόντουσαν να είναι όλα τέλεια από την σκοπιά τους. Τότε ακριβώς, αντί να ησυχάσουν δηλαδή, ξεκίνησε ένα χωρίς προηγούμενο ξεκαθάρισμα του εσωτερικού μετώπου, μέσα στις μεγάλες δυτικές χώρες, με ιδεολογικό εργαλείο τον νεοφιλελευθερισμό, αυτό που μάθαμε να λέμε Θατσερισμό εκεί. Ο στόχος ήταν σαφής και ομολογημένος.
Μια κοινωνία των δυο τρίτων. Δηλαδή μια ριζική αναπροσαρμογή των κοινωνικών σχέσεων, γιατί επιλέγεται μια τέτοια πολιτική; Γιατί έχει αποδειχθεί ότι, καμιά ηγετική ομάδα δεν μπορεί να κυριαρχήσει σε πλανητικό επίπεδο, αν δεν έχει μια ισχυρότατη βάση μέσα στη χώρα της. Αυτό που αυτοί ονόμασαν κοινωνία των δύο τρίτων. Αν δεν κυριαρχήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, η ίδια η ηγετική ομάδα, τίθεται σε αμφισβήτηση, οπότε είναι ζωτική ανάγκη δηλαδή η κυριαρχία για τις μεγάλες δυτικές χώρες και είναι και ζωτική ανάγκη να έχεις μια ισχυρότατη κοινωνική βάση, μέσα στη χώρα.
Αυτή τη κοινωνική βάση για να την έχεις πρέπει να την ταϊσεις, νηστικό αρκούδι δεν χορεύει. Δεν μπορείς να τους έχεις μαζί σου, αν δεν τους έχεις ένα εγγυημένο και πολύ υψηλό βιοτικό επίπεδο. Ένα τέτοιο βιοτικό επίπεδο, είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υποστηριχτεί με εσωτερικούς πόρους. Γιατί πώς να το κάνουμε, δεν μπορείς με εσωτερικούς πόρους, να φτιάξεις ένα βιοτικό επίπεδο που να είναι πενήντα, ή εκατό φορές, πάνω από το μέσο βιοτικό επίπεδο του πλανήτη. Αυτό το πράγμα δεν γίνεται για απλούς γεωγραφικούς λόγους.