Κόσμος
Τρίτη, 25 Νοεμβρίου 2003 17:30

Βία διαδεδομένη, σε μεγάλο βαθμό αόρατη

Η 25η Νοεμβρίου φέρνει στο προσκήνιο τη βία λόγω φύλου, τη βία που είναι εκδήλωση των ιστορικά άνισων σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα φύλα, τη βία που αποτελεί μοχλό κοινωνικού ελέγχου των γυναικών και παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Η Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, είναι αφιερωμένη στις γυναίκες που γίνονται καθημερινά θύματα βίας, από το κοινωνικό, οικογενειακό και επαγγελματικό τους περιβάλλον.

Tο φαινόμενο, δεν αφορά μόνο τις υποανάπτυκτες φονταμενταλιστικές ή αυταρχικές κοινωνίες.

Στο σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης μία στις πέντε γυναίκες υφίσταται, στη διάρκεια της ζωής της, βιαιότητες που ασκούνται από το σύζυγό της ή το σύντροφό της. Στη Μεγάλη Βρετανία, μία γυναίκα πεθαίνει κάθε τρεις μέρες εξαιτίας αυτής της μορφής βίας, και στην Αυστρία ένα στα δύο διαζύγια βασίζεται σε μήνυση για κακοποίηση.

Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, μία στις τέσσερις γυναίκες πλήττεται από αυτή τη βία. Στην Αρμενία, τη Γεωργία, το Αζερμπαϊτζάν ή τη Βουλγαρία, η οικογενειακή βία δεν απαγορεύεται από το νόμο. Στη Σλοβενία, επίσης, δεν απαγορεύεται στις περιπτώσεις των λεγόμενων «ελαφρών» τραυμάτων, όπως «τα κατάγματα της μύτης, των πλευρών, οι ελαφροί μώλωπες και τα σπασμένα δόντια». Ο συζυγικός βιασμός δεν τιμωρείται στην Αλβανία, την Κροατία, τη Ρουμανία ή την Ουκρανία. Σ' αυτές τις χώρες η έλλειψη στέγης μπορεί να αναγκάσει τις γυναίκες να συγκατοικήσουν με τον πρώην σύζυγό τους, ακόμη και μετά το διαζύγιο.

Ο Αλέν Λεγκράν, ψυχαναλυτής και υπεύθυνος μιας έρευνας για τους δράστες εξηγεί στη «Le Monde» της 12ης Αυγούστου 2002 ότι «Ο βίαιος άνδρας, ανεξάρτητα από το κοινωνικό ή πολιτιστικό επίπεδο, αισθάνεται ότι απειλείται. Σε μια συνηθισμένη κατάσταση σύγκρουσης, ο βίαιος άντρας θα αισθανθεί ότι αμφισβητείται πλήρως. Δεν είναι ικανός να αμφιβάλλει καθόλου για την κρίση του. Θα αισθανθεί ότι απειλείται από το γεγονός ότι δεν ελέγχει πλέον τη γυναίκα και κακοποιώντας την θα αισθανθεί ότι ανακτά τον έλεγχο. Σ' αυτό το είδος σχέσεων, η γυναίκα δεν είναι αντικείμενο του πόθου, αλλά αντικείμενο της ανάγκης. Ο άντρας πιστεύει ότι βρίσκεται σε μια κατάσταση επιβίωσης: ή εκείνη ή αυτός».

Οσον αφορά το προφίλ της κακοποιημένης, καιρός είναι να σπάσουμε πια το στερεότυπο της γυναίκας που είναι εύθραυστη ή, αντίθετα, προκλητική ή, ακόμη χειρότερα, «που της αρέσει». Δεν υπάρχει τυπικό προφίλ, αλλά ένας φαύλος κύκλος βίας μέσα στον οποίο πρέπει να αρνηθούμε να μπούμε.