Κόσμος
Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου 2003 17:52

Ενήλικη, αλλά εύθραστη Δημοκρατία

Η Αργεντινή συμπληρώνει σήμερα δύο δεκαετίες δημοκρατίας, δύο δεκαετίες εύθραυστης δημοκρατίας. Σε αυτά τα 20 χρόνια κάπου 2.000 αξιωματούχοι - συμπεριλαμβανομένου του στρατού, ο οποίος έλαβε μέρος σε λαθρεμπόριο όπλων προς χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση- ενεπλάκησαν σε σκάνδαλα διαφθοράς. Το κράτος αποδυναμώθηκε, ενώ η δικαιοσύνη λάμπει δια της απουσίας της.

Στις 10 Δεκεμβρίου του 1983 ο Ραούλ Αλφονσίν ορκιζόταν πρόεδρος της χώρας, ενώ τέσσερις ημέρες νωρίτερα είχε διαλυθεί η στρατιωτική χούντα που διήρκεσε επτά χρόνια, και κατά τη διάρκεια της οποίας τουλάχιστον 10.000 αντιφρονούντες εξαφανίστηκαν.

Η νέα κυβέρνηση βρέθηκε αντιμέτωπη με πολλά εκκρεμή ζητήματα, το σημαντικότερο των οποίων ήταν ασφαλώς η δίκη των στρατιωτικών που είχαν αιματοκυλίσει τη χώρα.

Η δίκη ξεκίνησε στις 22 Απριλίου του 1985. Η εικόνα του στρατηγού Χόρχε Βιντέλα ή του ναυάρχου Εδουάρδο Μασέρα (φωτογραφία) να ακούνε την καταδίκη τους σε ισόβια έμεινε στην ιστορία.

Στο όνομα της εθνικής συμφιλίωσης, η κυβέρνηση του Κάρλος Μένεμ (το 1989) χορήγησε αμνηστία τόσο στους στρατιωτικούς όσο και στους αρχηγούς των αντάρτικων οργανώσεων.

Πέρασαν 20 χρόνια και θα έλεγε κανείς ότι ένα μεγάλο μέρος των Αργεντινών προτιμά να μη θυμάται το παρελθόν. Αυτό το παρελθόν εξακολουθεί όμως να ρίχνει τη σκιά του στη δημοκρατική διαδικασία.

Οι πολίτες της χώρας δεν τρέφουν καμιά εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς, με εξαίρεση την προεδρία, κι αυτό λόγω της υψηλής δημοτικότητας (71%) του σημερινού προέδρου Νέστορ Κίρσνερ.

Μόνο το 8% των Αργεντινών έχει εμπιστοσύνη στα πολιτικά κόμματα, το 14% στο κοινοβούλιο, το 16% στη δικαιοσύνη και το 22% στην αστυνομία.

Οι επιπτώσεις της δικτατορίας είναι εμφανείς και στο πεδίο της οικονομίας.

Τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Μένεμ σημαδεύτηκαν από την ιδιωτικοποίηση των δημοσίων υπηρεσιών και από την εφαρμογή της ισοτιμίας 1:1 ανάμεσα στο πέσο και το δολάριο. Οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί επιδοκίμασαν αυτή την πολιτική και εξήραν την Αργεντινή ως πρότυπο για όλη την περιοχή. Όμως το «θαύμα» δεν κράτησε πολύ. Μια παρατεταμένη ύφεση στα τέλη της δεκαετίας του ’90 οδήγησε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού (54,7% τον περασμένο Μάιο) στη φτώχεια. Η κοινωνική έκρηξη, η πτώση της κυβέρνησης του Φερνάντο ντε λα Ρούα, η αναστολή της πληρωμής του εξωτερικού χρέους, η αλλαγή πέντε προέδρων σε μια εβδομάδα και η υποτίμηση του πέσο ήταν τα συστατικά μιας κρίσης η οποία έκανε την Αργεντινή να γυρίσει πολλά χρόνια πίσω.

Σημείωση: Η αμερικανική κυβέρνηση στήριζε πλήρως τη χούντα της Αργεντινής το 1976, προκύπτει από δύο επίσημα αμερικανικά έγγραφα, τα οποία αποχαρακτηρίστηκαν και δημοσιοποιήθηκαν από την οργάνωση Αρχεία Εθνικής Ασφάλειας.

Τα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δείχνουν ότι τον Οκτώβριο του 1976 κυρίως ο υπουργός Εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ ζητούσε από τη χούντα να επιταχύνει τις αιματηρές εκκαθαρίσεις.