Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, που διεξάγεται εδώ και 32 χρόνια στο Νταβός, και το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ, που πραγματοποιείται για δεύτερη χρονιά στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, άρχισαν φέτος ταυτοχρόνως.
Ηδη, το Πόρτο Αλέγκρε έχει κερδίσει τη μάχη των μέσων ενημέρωσης. Το ερώτημα, γράφει ο Γάλλος πολιτειολόγος Πασκάλ Μπονιφάς στη Le Figaro, είναι αν οι οργανωτές αυτού του Φόρουμ θα κερδίσουν και τη μάχη της επιρροής επί των παγκοσμίων υποθέσεων.
Το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ προσελκύει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το Οικονομικό Φόρουμ, που γίνεται φέτος εκτάκτως στο Μανχάταν. Ενας λόγος είναι ο αριθμός των παρισταμένων. Στο Πόρτο Αλέγκρε θα βρεθούν 50.000 άνθρωποι, από τους οποίους οι 14.000 είναι σύνεδροι, ενώ στη Νέα Υόρκη θα παραστούν 3.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 30 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Πολλοί είναι εκείνοι που πέρυσι περιφρονούσαν το Κοινωνικό Φόρουμ και φέτος σπεύδουν να βρεθούν εκεί. Πολλοί χαρακτηρίζουν το Πόρτο Αλέγκρε ένα αντι-Νταβός. Δεν πρέπει να πέσουμε όμως στην παγίδα του μανιχαϊσμού. Δεν πρόκειται για μια αντιπαράθεση του μεγάλου κεφαλαίου και του εξεγερμένου προλεταριάτου.
Οι οργανωτές του Φόρουμ του Νταβός έχουν συνειδητοποιήσει τα όρια του ακραίου φιλελευθερισμού και τους κινδύνους από τη διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς. Αποφάσισαν έτσι, πέρα από τους διευθυντές επιχειρήσεων και τους πολιτικούς ηγέτες, να αρχίσουν να καλούν συνδικαλιστές και διανοούμενους.
Οσοι θα βρεθούν τις επόμενες ημέρες στο Πόρτο Αλέγκρε δεν είναι αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης, σημειώνει ο Μπονιφάς, που είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων του Παρισιού. Αντίθετα, στη Βραζιλία θα συγκεντρωθούν τα παιδιά της παγκοσμιοποίησης. Από αυτήν γεννήθηκαν, τα δικά της όπλα (Internet, δίκτυα, μεταφορές, μέσα ενημέρωσης) χρησιμοποιούν. Για να κερδίσουν όμως τη μάχη της επιρροής, θα πρέπει να εκπληρώσουν ακόμη αρκετές προϋποθέσεις.
Πρέπει να αποδείξουν καταρχήν ότι δεν περιορίζονται στην αμφισβήτηση, έστω και ειρηνική, αλλά ότι μπορούν να διατυπώσουν και ρεαλιστικές προτάσεις, προτάσεις δηλαδή που λαμβάνουν υπόψη τον συσχετισμό δυνάμεων. Πρέπει, με άλλα λόγια, να περάσουν και αυτοί από τα λόγια στην πράξη. Αλλιώς, το Πόρτο Αλέγκρε δεν θα είναι τίποτα περισσότερο από ένα συμπαθητικό Γούντστοκ της αριστερής διανόησης.
Στο Πόρτο Αλέγκρε θα συζητηθούν πολλά θέματα. Και θα εκτεθούν πολλές ουτοπίες. Ορισμένες από αυτές, όμως, είναι απολύτως ρεαλιστικές.
Η φορολόγηση του κεφαλαίου σε παγκόσμια κλίμακα μπορεί να φαίνεται μια ριζοσπαστική πρόταση: ριζοσπαστικό χαρακτήρα είχε όμως στις αρχές του αιώνα και η πρόταση για φορολόγηση του εισοδήματος. Ο φόρος επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών, εφόσον οργανωθεί σωστά, μπορεί θαυμάσια να λειτουργήσει και να έχει αποτελέσματα.
Η κατάργηση των φορολογικών παραδείσων, η διαγραφή του χρέους των αναπτυσσομένων χωρών, ο επαναπροσδιορισμός του συστήματος διακυβέρνησης του κόσμου, αποτελούν αναγκαιότητες στις οποίες όλοι μπορούν να συμφωνήσουν. Ολοι γνωρίζουν ότι η επιστροφή στα στεγανά του παρελθόντος δεν είναι ούτε δυνατή ούτε επιθυμητή. Ολοι γνωρίζουν όμως επίσης ότι η αύξηση του πλούτου που οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση έχει συνοδευτεί από μια αύξηση των ανισοτήτων, η οποία θα καταστήσει αργά ή γρήγορα το σύστημα ακυβέρνητο.
Το ζητούμενο λοιπόν είναι να επιτευχθεί η σύνθεση ανάμεσα στο Νταβός και στο Πόρτο Αλέγκρε, καταλήγει ο Μπονιφάς.