Στην ομιλία που εκφώνησε στις 4 Απριλίου, ο αμερικανός πρόεδρος Μπους ζήτησε από τον ισραηλινό στρατό να αποχωρήσει χωρίς καθυστέρηση από τα παλαιστινιακά εδάφη στα οποία έχει εισβάλει.
Η απάντηση του Αριέλ Σαρόν ήταν να ανακατατάξει το στρατό στη Δυτική Οχθη. Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ταλαντεύονται έτσι ανάμεσα στην ανησυχητική ιδέα ότι ο αμερικανός πρόεδρος δεν μπορεί να επιβάλει τη θέλησή του και στην ακόμη πιο ανησυχητική ιδέα ότι το παιχνίδι είναι στημένο.
Γιατί όμως οι ευρωπαϊκές χώρες, που έχουν καταστήσει σαφές ότι κάθε ώρα που περνάει ο κίνδυνος για τους Παλαιστίνιους μεγαλώνει, όπως και η ανασφάλεια των Ισραηλινών, δεν αναλαμβάνουν μια πρωτοβουλία; Γιατί δεν ζητούν, χωρίς καθυστέρηση κι αυτές, την άμεση διεθνή αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους;
Θα μπορούσε κανείς να διατυπώσει ιστορικές αναλογίες. Θα μπορούσε να φανταστεί τον Γιασέρ Αραφάτ, περιορισμένο σε δύο δωμάτια, να ανακηρύσσει τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους στο σύνολο της Δυτικής Οχθης και της Γάζας, και να ζητάει από τη διεθνή κοινότητα να τον βοηθήσει να το απελευθερώσει.
Μια τέτοια κίνηση, όχι από το Λονδίνο ή το Αλγέρι αλλά από την καρδιά της αδούλωτης Παλαιστίνης, θα είχε τεράστια απήχηση. Αν ο Αραφάτ δεν την κάνει, γράφει ο γάλλος καθηγητής Ετιέν Μπαλιμπάρ στη Liberation σημαίνει ίσως ότι δεν μπορεί. Οτι χρειάζεται βοήθεια, μια ένδειξη υποστήριξης. Γιατί αυτή η βοήθεια, αυτή η ένδειξη, να μην έλθει από την Ευρώπη; Ποιος άλλος θα μπορούσε να το κάνει;
Οι Ευρωπαίοι θα μπορούσαν να απαιτήσουν τη σύγκληση όχι του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, που θα μετέτρεπε την παλαιστινιακή αντιπροσωπεία σε κράτος-μέλος και θα ζητούσε την αναγνώριση αυτού του κράτους από όλο τον κόσμο. Θα μπορούσαν να απαιτήσουν να δοθεί ελευθερία κινήσεων στον Αραφάτ. Θα μπορούσαν να απαιτήσουν να διεξαχθούν το ταχύτερο δυνατό εκλογές στην Παλαιστίνη ώστε να συγκροτηθεί νέα κυβέρνηση. Θα μπορούσαν να απαιτήσουν να τερματιστεί αμέσως η κατοχή της Παλαιστίνης υπό την απειλή διεθνών κυρώσεων εναντίον του Ισραήλ. Θα μπορούσαν να αποφασίσουν ίση μεταχείριση των Ισραηλινών και των Παλαιστινίων σε όλους τους διεθνείς θεσμούς, τις διασκέψεις και τις διπλωματικές αντιπροσωπείες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δύσκολα θα αντιτάσσονταν σε μια τέτοια πρωτοβουλία. Στο κάτω-κάτω, έχουν κι εκείνες ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ενός παλαιστινιακού κράτους. Αν αυτό δεν γίνει τώρα, που είναι απολύτως απαραίτητο, δεν θα γίνει ποτέ.
Η ανακήρυξη ενός παλαιστινιακού κράτους θα αναγκάσει το Ισραήλ και τις διάφορες ισραηλινές πολιτικές δυνάμεις να επιλέξουν αν θέλουν πραγματικά την ασφάλεια του πληθυσμού ή μια νέα Εξοδο των Παλαιστινίων και την επέκταση του ισραηλινού κράτους. Η παλαιστινιακή ηγεσία θα έχει ταυτόχρονα την ευκαιρία να καταδικάσει τις επιθέσεις αυτοκτονίας, όχι ως προϋπόθεση της αναγνώρισής της ή ως ομολογία ενοχής μπροστά στην απειλή της εξόντωσής της, αλλά ως πρώτη πράξη άσκησης της εθνικής της κυριαρχίας.
Η ανακήρυξη ενός παλαιστινιακού κράτους θα επιτρέψει όμως και στα αραβικά κράτη να σταματήσουν το διπλό τους παιχνίδι. Εδώ και πολλά χρόνια διακηρύσσουν τον ιερό χαρακτήρα του παλαιστινιακού αγώνα, φροντίζοντας παράλληλα να μη δυσαρεστήσουν τον ισχυρό αμερικανό προστάτη, για να μη μιλήσουμε για τον ισχυρό ισραηλινό γείτονα.
Από τη μια οπλίζουν την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης κι από την άλλη φροντίζουν να την υπονομεύσουν με κάθε τρόπο, ενισχύοντας τους ανταγωνιστές της. Η σαουδαραβική πρόταση, που δεν περιέχει τίποτα καινούργιο εκτός από ένα διπλωματικό πλαίσιο για την εκεχειρία, δεν αρκεί για την άρση αυτών των αντιφάσεων. Μόλις η Παλαιστίνη αποτελέσει κράτος, δεν θα γίνονται πλέον οι διαπραγματεύσεις στο όνομά της, αλλά από κοινού με αυτήν. Και, αν χρειαστεί, θα της παρασχεθεί στρατιωτική, οικονομική και πολιτιστική βοήθεια.
Η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους, καταλήγει ο Ετιέν Μπαλιμπάρ, θα είναι ένας τρόπος να πούμε στον Σαρόν ότι η στρατιωτική του επιχείρηση απέτυχε. Είναι όμως κι ένας τρόπος να βγούμε από τον φαύλο κύκλο.
Τον φαύλο κύκλο μιας αμερικανικής παρέμβασης, που είναι καταδικασμένη να αποτύχει αφού η Αμερική υποστηρίζει το ένα από τα δύο στρατόπεδα. Αλλά και τον φαύλο κύκλο μιας ειρηνευτικής δύναμης που θα προστατεύει τους πληθυσμούς και θα χωρίζει τους εμπολέμους, αλλά που το έδαφος στο οποίο υποτίθεται ότι θα αναπτυχθεί είναι αυτή τη στιγμή κατειλημμένο από ένα κυρίαρχο κράτος.