Η επιτυχία της γαλλικής ακροδεξιάς δεν υπενθυμίζει μόνο την απειλή της αναβίωσης ενός ρατσιστικού και ξενόφοβου μετώπου στην Ευρώπη. Ο Λεπέν, ο Αυστριακός Χάιντερ ή οι νεοφασίστες στη Γερμανία και την Ιταλία μετά βίας θα υπήρχαν αν δεν είχε μειωθεί τόσο πολύ το ενδιαφέρον των πολιτών για την πολιτική.
Οπως προκύπτει από τις τελευταίες έρευνες στη Γαλλία, το 60% των πολιτών δεν ενδιαφερόταν για τις προεδρικές εκλογές και το 75% δεν μπορούσε να διακρίνει σημαντικές διαφορές ανάμεσα στον συντηρητικό και τον σοσιαλιστή υποψήφιο.
Τα ίδια στοιχεία αναφέρονται και στη Γερμανία, όπου θα διεξαχθούν εκλογές τον Σεπτέμβριο. Και παρά την παραίτηση ολόκληρης της ολλανδικής κυβέρνησης μετά τη δημοσίευση της έκθεσης για τη Σρεμπρένιτσα, είναι αμφίβολο κατά πόσον οι Ολλανδοί θα δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις δικές τους εκλογές, που θα πραγματοποιηθούν τον ερχόμενο μήνα.
Κι όμως, διακυβεύονται πολλά σ’ αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις. Τόσο η Γαλλία όσο και η Γερμανία έχουν ανάγκη από σημαντικές μεταρρυθμίσεις. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσον οι ψηφοφόροι είναι διατεθειμένοι να κάνουν τις αναγκαίες θυσίες. Και κατά πόσον οι υποψήφιοι θέτουν στο τραπέζι τα πραγματικά και επώδυνα ζητήματα. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, είναι πιο ενδιαφέρουσα η συζήτηση για το αν ο καγκελάριος Σρέντερ βάφει ή όχι τα μαλλιά του, από το τι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται και ποιος θα τις πληρώσει.
Το πρόβλημα με την πολιτική στην Ευρώπη είναι ότι το πλαίσιο των συζητήσεων που γίνονται δεν «χωράει» τα θέματα που αφορούν την καθημερινή ζωή του πολίτη ή προσελκύουν το ενδιαφέρον του. Το τέλος του κομμουνισμού στέρησε την πολιτική στη Δύση από το ιδεολογικό της περιεχόμενο. Η παγκοσμιοποίηση προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη σύγχυση και αβεβαιότητα. Τα προβλήματα όπου υπάρχουν πραγματικές διαφωνίες, όπως η επέκταση της Ευρώπης, ο τρόπος με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις, η ενίσχυση της γεωργίας, δεν έχουν πλέον εθνικό, αλλά περιφερειακό χαρακτήρα.
Από την άλλη μεριά, είναι αλήθεια ότι λείπουν οι πολιτικοί που έχουν κάτι να πουν. Ο Ζακ Σιράκ, για παράδειγμα, είναι τόσο πολύ ένας άνθρωπος του παρελθόντος, ώστε θα μπορούσε να πρωταγωνιστεί σε μια από αυτές τις τηλεοπτικές σειρές που απεικονίζουν τη ζωή στη δεκαετία του '50, γράφει ο Αντριαν Χάμιλτον στον Independent. Ο Εντμουντ Στόιμπερ, ο χριστιανοδημοκράτης υποψήφιος στις εκλογές της Γερμανίας, είναι το σύμβολο της ανίας.
Τα τελευταία χρόνια, οι πολιτικοί σε όλες τις χώρες έχουν αρχίσει να συζητούν πώς να κάνουν την πολιτική ενδιαφέρουσα για τους πολίτες. Ισως το πραγματικό ζήτημα είναι να βρεθούν πρώτα μερικοί ενδιαφέροντες πολιτικοί.
Υ.Γ. H άνοδος της ακροδεξιάς και η πτώση της υποστήριξης προς τον Λιονέλ Ζοσπέν είναι μια τραγική ειρωνεία, αφού ο «λεπενισμός» ήταν σε μεγάλο βαθμό δημιούργημα του σοσιαλιστή προέδρου Φρανσουά Μιτεράν, που φρόντισε το εκλογικό σύστημα να εξασφαλίζει καλύτερη εκπροσώπηση στην ακροδεξιά, ώστε να διασπαστεί η Δεξιά.