Συντάξεις, δημόσια οικονομικά, εμπορικό ισοζύγιο, βιομηχανική πολιτική, μισθολογική εξέλιξη: ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί θεωρεί τη Γερμανία πρότυπο σε πολλούς τομείς. Παραδόξως, ένας τομέας που τον αφορά άμεσα, η πολιτική, ξεφεύγει από τη σύγκριση. Κι όμως.
Oπως γράφει ο ανταποκριτής της «Μοντ» στο Βερολίνο, Φρεντερίκ Λεμέτρ, η καγκελάριος Μέρκελ είναι και πάλι η αγαπημένη πολιτική προσωπικότητα των Γερμανών, κι ας βρίσκεται στην εξουσία από το 2005. Αν γίνονταν εκλογές το επόμενο Σαββατοκύριακο, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα θα ερχόταν πρώτο με 37%, δέκα μονάδες περισσότερο από τους Σοσιαλδημοκράτες.
Οι δύο χώρες έχουν ασφαλώς πολύ διαφορετικές παραδόσεις και ο γερμανικός φεντεραλισμός δεν έχει μόνο πλεονεκτήματα. Ομως η πολιτική επικαιρότητα της χώρας αυτής προσφέρει μαθήματα στους πολιτικούς που ανησυχούν για το χάσμα ανάμεσα σ' αυτούς και τους πολίτες.
Είναι πρώτα απ' όλα η δημόσια ηθική. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Κρίστιαν Βουλφ αναγκάστηκε να παραιτηθεί στις 17 Φεβρουαρίου, ύστερα από αποκαλύψεις για προνομιακές του σχέσεις με επιχειρηματίες όταν ήταν πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας. Η δικαιοσύνη ενδιαφέρεται για μια υπόθεση που σε άλλες χώρες θα φαινόταν ανώδυνη. Τρεις νύχτες σε ξενοδοχείο, προς 258 ευρώ τη νύχτα, που πέρασε το 2007 ο Βουλφ με τη σύζυγό του, με έξοδα ενός παραγωγού του κινηματογράφου τα οποία ο τότε πρωθυπουργός της Κάτω Σαξονίας λέει ότι επέστρεψε. Οι έρευνες θα δείξουν αν υπήρξε διαφθορά. Σε κάθε περίπτωση, αν και υποστηρίχθηκε από τη Μέρκελ, ο Βουλφ αναγκάστηκε να παραιτηθεί.
Επειτα, είναι η σχέση με την εξουσία. Στις 5 Μαρτίου, η Μπιλντ δημοσίευσε μια φωτογραφία που τράβηξε ένας αναγνώστης και δείχνει την καγκελάριο να κάνει τα ψώνια της το απόγευμα της 2ας Μαρτίου στο Βερολίνο, λίγες ώρες μετά την επιστροφή της από μια Σύνοδο Κορυφής. Η απλότητα της Μέρκελ μπορεί βέβαια να είναι σε ένα βαθμό σκηνοθετημένη. Ομως στις περισσότερες φωτογραφίες όπου εμφανίζεται σε ανάλογες συνθήκες, είναι πάντα σοβαρή και απόμακρη. Αν η απλότητα ήταν επικοινωνιακού χαρακτήρα, όλο και κάποια επαφή με πλήθη θα υπήρχε.
To σημαντικότερο απ' όλα, όμως, είναι η άσκηση της ίδιας της εξουσίας. Την 1η Μαρτίου, μια γαλλική εκπομπή συνέκρινε τα μέσα που διατίθενται στη γερμανική καγκελαρία και τη γαλλική προεδρία: 500 μισθωτοί, 27 αυτοκίνητα και ένας προϋπολογισμός 44 εκατομμυρίων ευρώ στην πρώτη, έναντι 900 μισθωτών, 105 αυτοκινήτων και 113 εκατομμυρίων στη δεύτερη.
Ο τρόπος με τον οποίο η Μέρκελ ασκεί την εξουσία βρίσκεται στον αντίποδα εκείνου του Σαρκοζί.
Το χαρακτηριστικό στοιχείο του γερμανικού μοντέλου είναι η ισορροπημένη κατανομή εξουσιών, τόσο ανάμεσα στην εκτελεστική, τη νομοθετική και τη δικαστική εξουσία, όσο και μεταξύ των πολιτικών και των κοινωνικών εταίρων. Παρόλο που ο πρόεδρος της συνδικαλιστικής συνομοσπονδίας DGB Μίχαελ Σόμερ πρόσκειται στους Σοσιαλδημοκράτες, αυτό δεν εμποδίζει την καγκελάριο να τον δέχεται τετ-α-τετ και στη συνέχεια να μιλούν στους δημοσιογράφους ως ισότιμοι.
Πριν από κάθε σύνοδο κορυφής, η καγκελάριος περνά μισή μέρα στην Μπούντεσταγκ, εξηγώντας τις θέσεις της και ακούγοντας τις θέσεις των πολιτικών κομμάτων. Οταν υπάρχει ψηφοφορία, δίνει πάντα εγγυήσεις στην αντιπολίτευση, ώστε η τελευταία να ψηφίσει την ευρωπαϊκή της πολιτική. Στη Γαλλία, η απόφαση για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας υιοθετήθηκε σε βραδινή συνεδρίαση του κοινοβουλίου, όπου ψήφισαν λιγότεροι από τους μισούς βουλευτές. Κάτι τέτοιο στη Γερμανία θα προκαλούσε σκάνδαλο - άλλωστε εκεί δεν υπάρχουν βραδινές συνεδριάσεις.
Αυτή η αναζήτηση συναίνεσης δεν εμποδίζει τη Μέρκελ να παίρνει γρήγορα σημαντικές αποφάσεις. Την επομένη της καταστροφής της Φουκουσίμα, εκείνη έλαβε την απόφαση να δρομολογηθεί το τέλος της πυρηνικής ενέργειας. Το έκανε, βέβαια, γνωρίζοντας ότι η αντιπολίτευση θα συμφωνούσε. Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοπορία της Γερμανίας σε ζητήματα δημόσιας ηθικής, διαφάνειας και σεβασμού της αντιπολίτευσης δεν μπορεί να μην έχει σχέση με τις οικονομικές της επιδόσεις.
Πηγή: Le Monde, ΑΠΕ-ΜΠΕ