Ακούμε πολλά αυτές τις μέρες περί ισλαμοφοβίας. Είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται αυτομάτως για όποιον κάνει επικριτικές παρατηρήσεις για τους Μουσουλμάνους, είτε πρόκειται για τον βρετανό υπουργό ευρωπαϊκών θεμάτων Πίτερ Χάιν είτε για τον δολοφονημένο ολλανδό πολιτικό Πιμ Φόρτουιν.
Κανείς δεν έφτασε να χαρακτηρίσει ρατσιστή τον Χάιν, μια κατηγορία που απηύθυναν πολλοί τελευταία εναντίον του Φόρτουιν. Επικρατεί μία αμηχανία που αντανακλά το κλίμα μετά τις 11 Σεπτεμβρίου, όταν πολλοί αναζητούσαν λόγια να καταδικάσουν τους αεροπειρατές, χωρίς να στιγματίσουν όλους τους Μουσουλμάνους ως επίδοξους τρομοκράτες. Αν προστεθούν σε αυτό και οι πρόσφατες επιθέσεις εναντίον συναγωγών, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί είναι τόσο δύσκολο να αρθρώσει κανείς κάτι που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους ρατσιστές οποιουδήποτε είδους. Τέτοιες δυσκολίες και τέτοιοι φόβοι είναι δικαιολογημένοι, έχουν δημιουργήσει όμως μια κατάσταση όπου κάθε προβληματισμός γύρω από πολιτισμούς και αξίες κινδυνεύει αυτομάτως να παρεξηγηθεί.
Αυτό που εννοούσε ο βρετανός υπουργός, γράφει η Τζόαν Σμιθ στους «Τimes», είναι ότι μια μειοψηφία Μουσουλμάνων δεν επιθυμεί να ενταχθεί στη βρετανική κοινωνία, γεγονός που τους καθιστά ευάλωτους στην προπαγάνδα εξτρεμιστών, όπως ο Μπιν Λάντεν. Η περιφρόνηση των φιλελεύθερων αξιών δεν είναι όμως αποκλειστικότητα των εξτρεμιστών Μουσουλμάνων. Το ίδιο ισχύει με όλες τις θρησκείες, είτε πρόκειται για το ισλάμ είτε για τον χριστιανισμό, τον ιουδαϊσμό ή τον φανατικό ινδουισμό, θιασώτες του οποίου πυρπολούν τον τελευταίο καιρό Μουσουλμάνους στην Ινδία.
Μέχρι πρόσφατα, οι Βρετανοί, αλλά και οι περισσότεροι κάτοικοι των δυτικών χωρών, αδιαφορούσαν ή αγνοούσαν αυτή την πραγματικότητα. Η αντίδραση μιας μειοψηφίας Μουσουλμάνων στους «Σατανικούς Στίχους» του Σαλμάν Ρούσντι ήλθε να υπενθυμίσει τη μισαλλοδοξία που χαρακτηρίζει ορισμένους τύπους του ισλάμ. Ακόμη και τότε, όμως, ορισμένοι «φιλελεύθεροι» προτίμησαν να κλείσουν τα μάτια στο θέαμα της πυρπόλησης βιβλίων. Την ίδια ώρα, τα φανατικά καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας και του Αφγανιστάν ήταν τόσο μακριά, ώστε οι περισσότεροι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί θεωρούσαν πως είχαν την πολυτέλεια να μην ασχολούνται μαζί τους.
Ανησυχία, όμως, δεν προκαλεί μόνο το φανατικό ισλάμ, συνεχίζει η βρετανή αρθρογράφος. Ανησυχία προκαλούν και τα 40 εκατομμύρια Αμερικανοί που αυτοχαρακτηρίζονται Χριστιανοί συντηρητικοί. Πολλοί απ’ αυτούς ερμηνεύουν κατά γράμμα τη Βίβλο και θεωρούν ότι οι επιθέσεις αυτοκτονίας αποτελούν το πρώτο στάδιο του Αρμαγεδδώνα, την πρώτη φάση της μάχης ανάμεσα στο Καλό και το Κακό που περιγράφεται στην Αποκάλυψη. Ενας από τους ηγέτες αυτού του στρατοπέδου, ο αιδεσιμότατος Τζέρι Φάλγουελ, χρειάστηκε να απολογηθεί, επειδή απέδωσε τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου σε μια παράδοξη συμμαχία ειδωλολατρών, φεμινιστριών, ομοφυλοφίλων, λεσβιών και οπαδών των αμβλώσεων. Οι άνθρωποι αυτοί, είπε, προσπαθούν να επιβάλουν στην Αμερική έναν κοσμικό χαρακτήρα.
Η επιρροή ευαγγελιστών Χριστιανών, όπως ο Φάλγουελ, στην αμερικανική κυβέρνηση δεν ήταν ποτέ ισχυρότερη και παίζει αποφασιστικό ρόλο στην υποστήριξη που παρέχει η αμερικανική κυβέρνηση στο Ισραήλ.
Η συμφιλίωση των χριστιανικών εκκλησιών στη Δύση με το νεωτερισμό, που εκφράζεται συνήθως στον διαχωρισμό μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, κινδυνεύει τώρα να καταρρεύσει. Και αυτό είναι ένα πολύ κακό νέο για όσους πιστεύουν σε λαϊκές αξίες όπως η ισότητα, η δημοκρατία και η ελευθερία της έκφρασης.
Η συζήτηση που πρέπει να γίνει δεν αφορά έτσι μόνο την ισλαμοφοβία, αλλά γενικότερα τον ρόλο της θρησκείας στον σύγχρονο κόσμο. Τίποτα δεν είναι πιο επείγον από το ερώτημα κατά πόσον άνθρωποι με ισχυρές θρησκευτικές απόψεις είναι έτοιμοι να ζήσουν αρμονικά δίπλα σε ανθρώπους που δεν έχουν τόσο ισχυρή πίστη ή που δεν πιστεύουν καθόλου.