Κοινωνία
Δευτέρα, 07 Μαΐου 2012 20:02

Τότε και τώρα

«Αν συγκρίνουμε τη νίκη του Φρανσουά Μιτεράν το 1981 με τη νίκη του Φρανσουά Ολάντ το 2012, διαπιστώνουμε ότι η νίκη της Αριστεράς έρχεται και στις δύο περιπτώσεις ύστερα από από μια μακρά εξορία από την εξουσία. Δεκαεπτά χρόνια αυτή τη φορά, 23 χρόνια τότε. Ανάμεσα στο 1958 και το 1981, υπήρξε μια πλήρης ανανέωση του προσωπικού, ενώ τώρα δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το 1981, ο Τζακ Λανγκ είχε μιλήσει για τη μετάβαση από τη σκιά στο φως, σήμερα κανείς δεν σκέφτεται έτσι. Κατά τα άλλα, η μεγάλη διαφορά με το 1981 είναι ο μεγάλος ρόλος του Διαδικτύου, η εισβολή των κοινωνικών δικτύων και ο πολλαπλασιασμός των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, ιδίως εκείνων με συνεχή ενημέρωση».

Αυτά λέει σε συνέντευξή του στη «Λιμπερασιόν» ο Γάλλος ιστορικός και πανεπιστημιακός Ζαν-Νοέλ Ζανέ, του οποίου το βιβλίο «Το τραυματισμένο κράτος» μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Flammarion.

Οπως επισημαίνει, σήμερα έχει σχεδόν εξαφανιστεί εκείνο το Κομμουνιστικό Κόμμα που αντιπροσώπευε το ένα τέταρτο των ψήφων το 1945 και το ένα πέμπτο στις αρχές της δεκαετίας του '70. Οταν ο Νικολά Σαρκοζί στιγμάτιζε το συνδικάτο CGT που διαδήλωνε πίσω από κόκκινες σημαίες, έφερνε στο νου τον Μισέλ Πονιατοφσκί επί προεδρίας Ζισκάρ Ντ'Εστέν που έλεγε ότι τα σοβιετικά τανκς βρίσκονται έξω από το Παρίσι. Ηταν γελοίο τότε, όπως είναι γελοίο και σήμερα, σ' έναν κόσμο που έχει αλλάξει από την πτώση του Τείχους. Το 1981 πάλι, η ακροδεξιά ήταν τόσο αδύναμη, που δεν μπορούσε να συγκεντρώσει καν τις υπογραφές που χρειάζονταν για μια υποψηφιότητα.

Είναι διαφορετικός ο τρόπος διακυβέρνησης ανάλογα αν είσαι ένας πρόεδρος της Αριστεράς ή της Δεξιάς; «Στη διάρκεια του 20ού αιώνα, πολλές ιδέες της Αριστεράς υιοθετήθηκαν σιγά-σιγά από τη Δεξιά» απαντά ο Γάλλος ιστορικός. «Συμβαίνουν όμως κάθε τόσο απροσδόκητα γεγονότα, που θυμίζουν κάθε τόσο στον καθένα σε ποια οικογένεια ανήκει. Η ιστορία θα επαναφέρει τώρα στο προσκήνιο τους λαμπρούς άνδρες της Αριστεράς και όσα πρέσβευαν. Ο Λεόν Μπλουμ, για παράδειγμα, έλεγε ότι ένας αριστερός πολιτικός πρέπει να ξεχνά τους δισταγμούς του μπροστά στην εξουσία, να δεχθεί το "πικρό ποτήρι" και να φροντίσει οι συμβιβασμοί του να μην αποτελούν υποχωρήσεις από τις αρχές του. Ο Κλεμανσό υπερασπιζόταν με πάθος τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους: στον τομέα αυτό, η κληρονομιά του Νικολά Σαρκοζί είναι σκοτεινή. Αν και δεν είναι η ώρα να κριθεί η διακυβέρνηση Σαρκοζί, πιστεύω ότι η θητεία του θα μοιάζει σε λίγο καιρό με παρένθεση. Ναι, το μέλλον έρχεται από μακριά».

Ο Μισέλ Μαργκερά, ένας άλλος καθηγητής ιστορίας, επισημαίνει και μια άλλη διαφορά ανάμεσα στο 1981 και το σήμερα. «Το πρόγραμμα του Μιτεράν στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στη ρήξη με τον καπιταλισμό και στην αλλαγή της κοινωνίας» σημειώνει σε συνέντευξή του στην ίδια εφημερίδα. «Ηταν η "πρώτη Αριστερά", σε αντίθεση με τη "δεύτερη Αριστερά" του Μισέλ Ροκάρ και του Ζακ Ντελόρ, που υποσχόταν λιγότερα για να μην τα αθετήσει. Το δεύτερο αυτό ρεύμα σιγά-σιγά πλειοψήφησε στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, και ο Φρανσουά Ολάντ εντάχθηκε σ' αυτό.

Σπανίως, η Αριστερά έχει αναλάβει την εξουσία στη Γαλλία σε περίοδο μεγάλης ηρεμίας, συνεχίζει ο Γάλλος καθηγητής. Το 1936 υπήρχε ένας συνδυασμός της οικονομικής κρίσης, της διεθνούς κρίσης και της πολιτικής κρίσης. Η περίοδος 1944-1947 δεν μπορεί ασφαλώς να χαρακτηριστεί ήρεμη. Το 1956, η Γαλλία γνώριζε ανάπτυξη, αλλά και την αλγερινή κρίση. Το 1981 ήταν η αρχή της μαζικής ανεργίας. Μόνο το 1988 ήταν πιο ήρεμα τα πράγματα, κάτι που εκμεταλλεύτηκε η κυβέρνηση Ροκάρ.

Τα θέματα που φέρνουν την Αριστερά στην εξουσία ποικίλλουν ανάλογα με την περίπτωση; «Αλλες φορές είναι οι δημόσιες ελευθερίες, άλλες η δημοκρατία, η κοινωνική χειραφέτηση ή η οικονομική πρόοδος. Η δοσολογία διαφέρει, και δεν θριαμβεύει πάντα η αρχική δοσολογία. Το 1936, η Αριστερά νίκησε στο πεδίο "του ψωμιού, της ειρήνης και της ελευθερίας". Το ψωμί ήταν η μάχη κατά της κρίσης, η ειρήνη ήταν η μάχη κατά του φασισμού στο εξωτερικό και η ελευθερία η μάχη κατά του φασισμού στο εσωτερικό. Την Αριστερά την έφερε στην εξουσία ένα αντιφασιστικό κύμα, με τη στράτευση και των ριζοσπαστών. Η Αριστερά φτάνει πάντα στην εξουσία υποσχόμενη ορισμένα μέτρα, και βρίσκεται αντιμέτωπη με άλλα ζητήματα, που μερικά τα είχε προβλέψει και άλλα όχι. Αυτή τη φορά, η εκστρατεία κινήθηκε στο τέλος γύρω από θέματα που ανέδειξε η ακροδεξιά, και δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι ο Ολάντ θα κρατήσει αυτές τις προτεραιότητες. Η χρηματοπιστωτική κρίση θα είναι ασφαλώς η πρώτη προτεραιότητά του».

Πηγή: Liberation, ΑΠΕ-ΜΠΕ