Κοινωνία
Πέμπτη, 10 Μαΐου 2012 22:18

Είδαν για πρώτη φορά φως από «υπερ - Γαία»

Το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων Spitzer της NASA «είδε» για πρώτη φορά φως από μία «υπερ-Γαία». Οι αστρονόμοι κάνουν λόγο για μια ιστορική παρατήρηση, καθώς ναι μεν είχαν μελετήσει το συγκεκριμένο βραχώδη πλανήτη, όμως δεν είχαν ποτέ διακρίνει το υπέρυθρο φως του.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων Spitzer της NASA «είδε» για πρώτη φορά φως από μία «υπερ-Γαία». Οι αστρονόμοι κάνουν λόγο για μια ιστορική παρατήρηση, καθώς ναι μεν είχαν μελετήσει το συγκεκριμένο βραχώδη πλανήτη, όμως δεν είχαν ποτέ διακρίνει το υπέρυθρο φως του.

Ο πλανήτης είναι ο 55 Cancri e, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο σε απόσταση 41 ετών φωτός από τη Γη και όπου ένας χρόνος διαρκεί 18 γήινα λεπτά! Ανακαλύφθηκε πριν από 8 χρόνια και δεν είναι κατοικήσιμος. Αρκεί να αναφερθεί ότι στην πλευρά του που «αντικρύζει» τον Ήλιο, η θερμοκρασία ξεπερνά τους 1700 βαθμούς Κελσίου. Θεωρείται όμως «υπερ-Γαία» λόγω του μεγέθους του, αφού το πλάτος του είναι διπλάσιο από του πλανήτη μας και η μάζα του οκταπλάσια.

«Το Spitzer μας κατέπληξε και πάλι», λέει ο Μπιλ Νταντς, ερευνητής στο πρόγραμμα του τηλεσκοπίου. «Το διαστημικό σκάφος πρωτοπορεί στη μελέτη της ατμόσφαιρας μακρινών πλανητών και ανοίγει το δρόμο για την εφαρμογή μιας παρόμοιας τεχνικής σε δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες από το τηλεσκόπιο James Webb της NASA».

Οι επιστήμονες είχαν ήδη μελετήσει εκτενώς την «υπερ-Γαία» 55 Cancri e αναλύοντας με ποιον τρόπο αλλάζει το φως της καθώς περνά μπροστά από το άστρο της. Η τελευταία τους ανακάλυψη σημαίνει πως πλέον μπορούν να μετρήσουν πόσο υπέρυθρο φως προέρχεται από τον ίδιο τον πλανήτη.

Δεν είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο ανιχνεύει υπέρυθρο φως από εξωπλανήτη. Το 2005 «είδε» φως από το HD 209458 b, έναν «Καυτό Δία», ένα γίγαντα αερίων πολύ μεγαλύτερο από τον 55 Cancri e, ο οποίος βρισκόταν σε τροχιά σε πολύ μικρή απόσταση από το άστρο του. Το Spitzer τέθηκε σε λειτουργία το 2003 και πολύ σύντομα αποδείχθηκε πως πρόκειται για ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια των αστρονόμων που μελετούν τους πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος.

«Όταν συλλάβαμε την ιδέα για το Spitzer, πριν από 40 και πλέον χρόνια, οι εξωπλανήτες δεν είχαν καν ανακαλυφθεί», λέει ο Μάικλ Ουέρνερ, ερευνητής στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA. «Χάρη στην καλή κατασκευή του, το τηλεσκόπιο κατόρθωσε να προσαρμοστεί σε αυτό το νέο πεδίο κάνοντας ιστορικές ανακαλύψεις όπως αυτή».

Οι ερευνητές εξηγούν ότι αποκλείεται η «υπερ-Γαία» να είναι κατοικήσιμη, καθώς μεταξύ άλλων δεν έχει την απαραίτητη ατμόσφαιρα. Παρότι έχει βραχώδη πυρήνα και πιθανότατα περιέχει νερό, αυτό είναι σε μορφή ατμού ή υπερκρίσιμου ρευστού. Από την άλλη, το γεγονός ότι οι επιστήμονες κατάφεραν να εντοπίσουν φως από έναν πλανήτη που το μέγεθός του είναι πιο κοντά σε αυτό της Γης παρά σε αυτό του Δία, προσθέτει ένα σημαντικό κομμάτι στο «παζλ» της κατανόησης των κατοικήσιμων πλανητών.