Ο επόμενος πρόεδρος της Αιγύπτου, όποιος κι αν είναι, θα βρεθεί στην περίεργη θέση να μη γνωρίζει τι εξουσίες θα έχει. Μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολο και διχαστικό να γραφτεί ένα μόνιμο Σύνταγμα για την εποχή που ξημέρωσε μετά την πτώση του Χόσνι Μουμπάρακ.
Πέρα από τον ενθουσιασμό που συνοδεύει την εκλογική διαδικασία, είναι σαφές ότι η εκλογή ενός νέου αρχηγού του κράτους αποτελεί ένα μέρος μόνο μιας μεταρρυθμιστικής διαδικασίας που η έκβασή της είναι άγνωστη. Οι εκλογές δεν θα αποκαταστήσουν από μόνες τους τη σταθερότητα και την ασφάλεια, ούτε θα φέρουν την ευημερία. Επίσης, η συμμετοχή του στρατού στην πολιτική δεν θα τελειώσει έτσι εύκολα. Ούτε βέβαια θα ξημερώσει μια νέα χρυσή εποχή κοινωνικής δικαιοσύνης.
Το κλειδί για το μέλλον της χώρας, γράφει ο Ιαν Μπλακ στην «Γκάρντιαν», είναι οι σχέσεις ανάμεσα στον πρόεδρο και το κοινοβούλιο, το οποίο κυριαρχείται σήμερα από μια ευρεία πλειοψηφία ισλαμιστών βουλευτών. Με βάση τις σημερινές συνταγματικές ρυθμίσεις, που θεωρούνται προσωρινές, ο πρόεδρος μπορεί να κάνει διορισμούς, αλλά δεν μπορεί να ασκήσει πραγματική πολιτική, όπως το να συντάξει τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του κοινοβουλίου. Η ψήφιση οποιουδήποτε νόμου προϋποθέτει συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι αν αυτοί οι κανόνες δεν αλλάξουν, ο πρόεδρος θα είναι πολύ αδύναμος. Οπως έγραψε η «αλ-Αχράμ», θα υπάρξουν εντάσεις, αν ο πρόεδρος βρεθεί παγιδευμένος ανάμεσα στη δυσαρέσκεια των πολιτών και την πίεση των βουλευτών.
Κάθε πρόεδρος θα έχει διαφορετική προσέγγιση. Ο Αμρ Μούσα, για παράδειγμα, δεν έχει μια παραδοσιακή λαϊκή βάση και θα προσπαθήσει να ενισχύσει τις προεδρικές εξουσίες, διαψεύδοντας τις προσδοκίες της επανάστασης.
Ενας ισλαμιστής πρόεδρος, αντίθετα, θα προτιμήσει να συνεργαστεί με τους βουλευτές. Σε κάθε περίπτωση, οι προσδοκίες για αλλαγή θα είναι επικίνδυνα υψηλές.
«Οποιοσδήποτε νέος πρόεδρος θελήσει να προχωρήσει σε φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις, θα διαπιστώσει ότι θα έχει κληρονομήσει έναν κρατικό μηχανισμό που δεν επηρεάστηκε από την επανάσταση», επισημαίνει ο βετεράνος δημοσιογράφος Μοχάμεντ Χασανεϊν Χεϊκάλ.
Ενα άλλο ερώτημα που παραμένει αναπάντητο είναι η τριμερής σχέση ανάμεσα στον πρόεδρο, το κοινοβούλιο και τους στρατηγούς του Ανωτάτου Συμβουλίου Ενόπλων Δυνάμεων. Το τελευταίο αναμένεται να τηρήσει τη δέσμευσή του να παραδώσει την εξουσία στον νέο πρόεδρο μέχρι το τέλος Ιουνίου. Ως αντάλλαγμα όμως για την επιστροφή του στρατού στους στρατώνες, θα ζητήσει να διατηρήσει το βέτο του σε ζητήματα ασφαλείας και εξωτερικής πολιτικής. Το σχέδιο είναι να δημιουργηθεί ένα νέο συμβούλιο εθνικής ασφαλείας, κανείς δεν ξέρει όμως με ποιο τρόπο ο στρατός θα υποταχθεί σε εκλεγμένους αξιωματούχους και θεσμούς.
Ο στρατός θα προσπαθήσει επίσης να προστατεύσει τον προϋπολογισμό του και τα τεράστια οικονομικά του συμφέροντα από οποιονδήποτε έλεγχο.
«Οι εκλογές αυτές ενδέχεται να σηματοδοτήσουν το τέλος μιας τραυματικής περιόδου», επισημαίνει στην Γκάρντιαν ο HIS, ένας αναλυτής που εδρεύει στο Λονδίνο. «Από πολλές πλευρές, όμως, η σκληρή δουλειά μόλις τώρα αρχίζει».
Πηγή: The Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ