Η Σουκουφέ είναι μια 24χρονη Ιρανή που σπουδάζει αγγλική λογοτεχνία στην Τεχεράνη. Οταν αναζήτησε ένα διαμέρισμα για να νοικιάσει, πέρασε πρώτα από ένα κοσμηματοπωλείο και αγόρασε μια βέρα αξίας 5 δολαρίων. Ηξερε ότι οι μεσίτες και οι ιδιοκτήτες είναι απρόθυμοι να νοικιάσουν ένα διαμέρισμα σε μια ανύπαντρη γυναίκα.
Δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία για τον αριθμό των γυναικών που ζουν μόνες τους στις μεγάλες πόλεις του Ιράν. Πανεπιστημιακοί καθηγητές, μεσίτες και πολλές νέες γυναίκες, όμως, βεβαιώνουν ότι ένα φαινόμενο που πριν από δέκα μόλις χρόνια ήταν εξαιρετικά σπάνιο τώρα αρχίζει να εξαπλώνεται. Οι δύο βασικοί λόγοι είναι η αύξηση των διαζυγίων και το κύμα των κοριτσιών που εισάγεται στα πανεπιστήμια.
Η αλλαγή αυτή αναγκάζει τους πολιτικούς και τους ισλαμιστές πνευματικούς να έρθουν αντιμέτωποι με μια γενιά νέων γυναικών που κάνουν μια ανεξάρτητη ζωή σε μια κοινωνία δεμένη με τις παραδόσεις της. Σε μια προσπάθεια να σταματήσει αυτό το φαινόμενο, η κυβέρνηση ξεκίνησε μια εκστρατεία για την προώθηση των γρήγορων και φτηνών γάμων. Όπως επισημαίνουν όμως οι ειδικοί, το μόνο που πέτυχε αυτή η εκστρατεία ήταν να πλήξει ένα θεσμό που είναι βαθιά ριζωμένος στον αρχαίο πολιτισμό του Ιράν.
Η Σουκουφέ, που μιλά στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» χωρίς να δίνει το επώνυμό της αφού φοβάται ότι θα τη διώξουν από το σπίτι που νοίκιασε, λέει ότι αισθάνεται πολλά μάτια να την κοιτάζουν πίσω από τις πόρτες όταν βγαίνει στο διάδρομο. Ομως οι γονείς της τη στηρίζουν. «Ξέρουν ότι θέλω να είμαι ανεξάρτητη. Καταλαβαίνουν ότι οι καιροί άλλαξαν».
Μέχρι πρόσφατα, οι ανύπαντρες γυναίκες στο Ιράν έφεραν ένα κοινωνικό στίγμα, αφού άλλοι θεωρούσαν ότι είναι ελευθερίων ηθών κι άλλοι ότι δεν μπόρεσαν να εκπληρώσουν τον ρόλο τους στη ζωή. Ομως τα πράγματα αρχίζουν να αλλάζουν στις μεγάλες πόλεις.
Η εγγραφή των γυναικών στα πανεπιστήμια αυξάνεται συνεχώς την τελευταία δεκαετία στο Ιράν. Οι φοιτήτριες είναι σήμερα το 60% του συνόλου. Την ίδια περίοδο, τα διαζύγια αυξήθηκαν κατά 135%. «Πολλές από τις φίλες μου, ιδιαίτερα εκείνες που έρχονται από μικρές πόλεις να σπουδάσουν στην Τεχεράνη, ζουν μόνες τους», λέει η Σουκουφέ. «Για πολλά κορίτσια της ηλικίας μου, ο κανόνας είναι να είναι μόνα».
Η ζωή στην πόλη, με τις ευκαιρίες που προσφέρει και τις ελευθερίες που περιλαμβάνει, δημιουργεί νέες φιλοδοξίες, λέει η 24χρονη φοιτήτρια. «Οταν η μητέρα μου ήταν νέα, το μοναδικό κριτήριο της επιτυχίας ήταν να βρει σύζυγο και να κάνει παιδιά. Σήμερα, τουλάχιστον για μένα, αυτό είναι το λιγότερο σημαντικό».
Για τους ανθρώπους που ασκούν την εξουσία, ο γάμος είναι η λύση. «Οι νέοι που δεν είναι παντρεμένοι είναι γυμνοί, αφού ο γάμος είναι σαν τα ιερά ρούχα που τους καλύπτουν», είπε την περασμένη εβδομάδα στο κήρυγμά του ο Καζέμ Σαντιγκί, ένας από τους πιο εξέχοντες αγιατολάχ, που κάλεσε επίσης τους Ιρανούς να κάνουν πολλά παιδιά.
Οι παραδοσιακές γαμήλιες τελετές είναι πολύπλοκες και ακριβές, συχνά μάλιστα περιλαμβάνουν μεγάλες προίκες, γεγονός που καθιστά απαγορευτικό τον γάμο για πολλούς νέους. Αυτός είναι ο λόγος που η κυβέρνηση Αχμαντινεζάντ οργάνωσε μαζικούς γάμους για φοιτητές και έδινε για μια περίοδο φτηνά δάνεια σε νεαρά ζευγάρια. Αλλά η τακτική δεν πέτυχε. «Μετέτρεψαν τους γάμους σε φαστ-φουντ», λέει ο Μοχάμαντ Αμίν Γκανεϊράντ, επικεφαλής της Ιρανικής Κοινωνιολογικής Ενωσης. «Και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διαλύονται, όσο εύκολα συνάπτονται».
Πηγή: The New York Times, AΠE-MΠE