Θα σώσουν οι Γερμανοί το ευρώ; Πολλοί είναι εκείνοι τόσο από την Ευρωπαϊκή Ενωση, όσο και έξω από αυτήν που ζητούν από το Βερολίνο να κάνει τολμηρά βήματα για την εξασφάλιση του μέλλοντος του νομίσματος. Η γερμανική κυβέρνηση βεβαιώνει πως θα κάνει ό,τι πρέπει για να σώσει το ευρώ, αλλά δεν θα δημοσιοποιήσει τα μέτρα που θα λάβει για να μην ενθαρρύνει τις προβληματικές χώρες της ευρωζώνης να χαλαρώσουν τις προσπάθειές τους για τη μείωση των ελλειμμάτων και την προώθηση των μεταρρυθμίσεων.
Ακόμη και οι καλύτερες προθέσεις των γερμανών πολιτικών, όμως, δεν εγγυώνται την επιβίωση του ευρώ, επισημαίνει στη «Χέραλντ Τρίμπιουν» ο Τσαρλς Γκραντ, διευθυντής του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (CER). Οποιες αποφάσεις κι αν ληφθούν πρέπει να εγκριθούν από την Μπούντεσταγκ, πολλά μέλη της οποίας αντιτίθενται στη γερμανική γενναιοδωρία απέναντι στη νότια Ευρώπη, και από το Συνταγματικό Δικαστήριο, που αντιμετωπίζει με μεγάλη δυσπιστία την εκχώρηση περισσοτέρων εξουσιών στις Βρυξέλλες.
Σημασία έχει βέβαια και η κοινή γνώμη, προς την οποία όμως οι πολιτικοί σπανίως έχουν εξηγήσει τη σχέση του ευρώ με την ευημερία της χώρας.
Σύμφωνα με ανώτατο γερμανό αξιωματούχο, οι άνθρωποι-κλειδιά στην καγκελαρία και το υπουργείο Οικονομικών δεν καταλαβαίνουν πολύ καλά πώς λειτουργούν οι χρηματοπιστωτικές αγορές. Το Βερολίνο βρίσκεται σε απόσταση 450 χιλιομέτρων από τη Φραγκφούρτη, το οικονομικό κέντρο της Γερμανίας, ενώ στο Λονδίνο και το Παρίσι οι πολιτικοί και οι χρηματιστές εργάζονται σε κοντινή απόσταση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η γερμανική κυβέρνηση να υποτιμά την ταχύτητα με την οποία κινούνται οι αγορές, καθώς και τις καταστροφικές τους δυνατότητες.
Οι γερμανοί αξιωματούχοι γνωρίζουν ότι ένα υγιές ευρώ απαιτεί μια βαθύτερη ενοποίηση. Αναγνωρίζουν την ανάγκη για ένα είδος τραπεζικής ένωσης, όπως και για τη θέσπιση ευρωομολόγων, θεωρούν όμως ότι πρέπει να γίνει πρώτα μια δημοσιονομική ένωση. Θέλουν μια οικονομική ένωση, που θα αναγκάζει τα πιο αδύνατα μέλη της ευρωζώνης να γίνουν πιο ανταγωνιστικά.
Οι αλλαγές αυτές αφορούν μόνο τις χώρες της ευρωζώνης, προϋποθέτουν όμως έγκριση αλλαγών στις συνθήκες που πρέπει να δοθεί και από τις 27 χώρες της Ε.Ε. Οι γερμανοί αξιωματούχοι φοβούνται ότι η Βρετανία μπορεί να εμποδίσει τη σύναψη μιας νέας συνθήκης, όπως έκανε τον περασμένο Δεκέμβριο, αναγκάζοντας τις άλλες χώρες να δημιουργήσουν παράλληλες δομές. Κάτι τέτοιο, πιστεύουν, θα αποδυναμώσει τόσο την ενιαία αγορά όσο και τη θέση της Βρετανίας στην Ενωση.
Οταν οι Αγγλοσάξωνες επικρίνουν τη Γερμανία για την επιβολή υπερβολικής λιτότητας, οι απαντήσεις που λαμβάνουν είναι συχνά εξωφρενικές. Ενας γερμανός αξιωματούχος, όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει το γεγονός ότι με την άποψη αυτή συμφωνούν και πολλές χώρες του G20, δήλωσε ότι αυτό οφείλεται στο ότι οι Αγγλοσάξωνες ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης. Τέτοια πράγματα ακούει κανείς μόνο στο Πεκίνο και τη Μόσχα.
Ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί στους Γερμανούς η Γαλλία. Ο Φρανσουά Ολάντ αποδεικνύεται σκληρότερος του αναμενομένου, με την επιμονή του για παράδειγμα στα ευρωομόλογα. Οι γερμανοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι οι γάλλοι σοσιαλιστές δεν κατανοούν την οικονομική αδυναμία της χώρας τους, ούτε προτίθενται σοβαρά να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις. «Αν οι αγορές διαπιστώσουν ότι η Γαλλία και η Γερμανία διαφωνούν για το ευρώ, οι αμφιβολίες τους για το νόμισμα θα ενταθούν. Καλά θα κάνουν λοιπόν οι Γάλλοι να σταματήσουν την προπαγάνδα εναντίον των Γερμανών», επισημαίνει ένας γερμανός αξιωματούχος.
Οι Γερμανοί είναι ιδιαίτερα ενοχλημένοι από την ευθυγράμμιση της Γαλλίας με την Ιταλία και άλλες χώρες προκειμένου να χαλαρώσει η λιτότητα. Πριν από λίγους μήνες, οι Γερμανοί ήταν ενθουσιασμένοι με τον Μάριο Μόντι, αλλά η κριτική που ασκεί τελευταία ο ιταλός πρωθυπουργός στη γερμανική πολιτική, μαζί με τον βραδύ ρυθμό των μεταρρυθμίσεων, έχουν ενοχλήσει το Βερολίνο.
Οι διαφορές ανάμεσα στον ευρωπαϊκό Βορρά (Γερμανία, Ολλανδία, Φινλανδία) και τον Νότο (Γαλλία, Ιταλία) δείχνουν ότι πρέπει να υπάρξει ένας συμβιβασμός. Ο Νότος πρέπει να δεχθεί τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τη δημοσιονομική πειθαρχία και την εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας σε ορισμένους τομείς της οικονομικής πολιτικής. Η Γερμανία πρέπει να δώσει περισσότερο χρόνο στους εταίρους της για να εκπληρώσουν τους στόχους τους, να επιτρέψει στις χώρες της νότιας Ευρώπης να διαγράψουν ένα μέρος του χρέους τους και να δεχθεί ένα βαθμό συνδιαχείρισης του χρέους.
Θα δεχθεί η Γερμανία έναν τέτοιο συμβιβασμό; Ακόμη και ορισμένοι θαυμαστές της Ανγκελα Μέρκελ παραδέχονται ότι στερείται οράματος, αντιπαθεί τις φιλόδοξες ιδέες, είναι εξαιρετικά προσεκτική και δεν έχει συναισθηματικές σχέσεις με την υπόλοιπη Ε.Ε. Δεν της αρέσει να της λένε οι ξένοι τι να κάνει. Δεν θέλει όμως και να γίνει η καγκελάριος που άφησε το ευρώ να καταρρεύσει.
Πολλοί Γερμανοί ελπίζουν ότι τα προβλήματα του ευρώ θα λυθούν χωρίς να πληρώσουν εκείνοι ένα μεγάλο τίμημα. Ορισμένοι ανώτατοι αξιωματούχοι στο Βερολίνο γνωρίζουν ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει. Αν η Μέρκελ και άλλοι πολιτικοί ηγέτες μπορέσουν να εξηγήσουν στο λαό αυτή την πικρή αλήθεια, οι προοπτικές του ευρώ θα βελτιωθούν.
Πηγή: International Herald Tribune, ΑΠΕ-ΜΠΕ