Κόσμος
Δευτέρα, 17 Ιουνίου 2002 18:11

Ενας "δημοκρατικός μονάρχης"

Ποτέ μέχρι τώρα η δυσαρέσκεια των Γάλλων με την πολιτική δεν είχε φτάσει σε τέτοια επίπεδα. Ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών, στις 21 Απριλίου, σημαδεύτηκε από ρεκόρ αποχής (28,4%). Υστερα από το ακροδεξιό σοκ και τις εκκλήσεις για μαζική συμμετοχή στον δεύτερο γύρο της 5ης Μαϊου, ήλθε ο πρώτος γύρος των βουλευτικών εκλογών όπου σημειώθηκε και πάλι μεγάλη αποχή (35%). Και ενώ συνήθως η συμμετοχή στον δεύτερο γύρο είναι μεγαλύτερη, χθες έγινε το αντίθετο: σχεδόν 4 στους 10 ψηφοφόρους δεν προσήλθαν στις κάλπες.

Ολοι οι εκλεγμένοι πρόεδροι, από τον Ντε Γκωλ ως τον Μιτεράν, έπαιρναν στον πρώτο γύρο 30% με 40%. Στον πρώτο γύρο ψηφίζεις και στον δεύτερο αποκλείεις. Πολύ λίγοι ψήφισαν τον Σιράκ στις 21 Απριλίου και πάρα πολλοί, απέκλεισαν τον Λεπέν στις 5 Μαϊου, υποστηρίζει στο σημερινό φύλλο της η ισπανική εφημερίδα El Pais.

Oλα αυτά ανήκουν όμως στο παρελθόν. Η 16η Ιουνίου ανήκει στον Ζακ Σιράκ και στην Ενωση για την Προεδρική Πλειοψηφία (UMP), την οποία συγκρότησε με στόχο την απόλυτη πλειοψηφία.

Υστερα από πέντε χρόνια συγκατοίκησης, ο Ζακ Σιράκ παίρνει στα χέρια του τις εξουσίες που σχεδίασε ο Ντε Γκωλ, ο ιδρυτής της Πέμπτης Δημοκρατίας. Τους δύο άνδρες, όμως, τους χωρίζει χάσμα. Ο στρατηγός έκανε πίσω μονάχα μια φορά, στην Αλγερία, ενώ οι υποχωρήσεις του Σιράκ είναι αμέτρητες. Ο ιδρυτής του γκωλισμού συνήθιζε να επιβάλλει τις απόψεις του και, όταν, δεν τα κατάφερνε, αποσυρόταν στο κάστρο της αριστοκρατικής αλαζονείας του. Ο σημερινός πρόεδρος, αντίθετα, δεν διστάζει να αλλάζει ιδέες, όποτε το θεωρεί αναγκαίο για να νικήσει σε κάποιο μέτωπο.

Ο Σιράκ υπήρξε Εργατικός α-λα-γαλλικά, αλλά και φιλελεύθερος α-λα-Θάτσερ. Ανέλαβε την προεδρία για να πολεμήσει τη ρήξη του κοινωνικού ιστού, και ανέθεσε στον Αλέν Ζιπέ ένα πρόγραμμα φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων. Επαιξε το "χαρτί" της γκωλικής κυριαρχίας απέναντι στις Βρυξέλλες, αλλά ψήφισε την Ενιαία Πράξη, συμφώνησε με την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας το 1986, τάχθηκε υπέρ του "Ναι" στο δημοψήφισμα για το Μάαστριχτ και έβαλε τη Γαλλία στο ευρώ. Επανέλαβε τις πυρηνικές δοκιμές το 1997, αλλά κατάργησε την υποχρεωτική θητεία. Ελαβε μέρος στην πρώτη συγκατοίκηση ως πρωθυπουργός του Μιτεράν με στόχο τον περιορισμό των προεδρικών εξουσιών, και τώρα εκλέγεται πρόεδρος για δεύτερη φορά κάνοντας αγώνα κατά της "συγκατοίκησης" και συγκεντρώνοντας στα χέρια του όλες τις προεδρικές εξουσίες.

Στα 69 του χρόνια, και αν δεν τον προδώσει η υγεία του, ο Ζακ Σιράκ ελπίζει ότι θα έχει καλύψει, όταν ολοκληρωθεί η θητεία του, τέσσερις δεκαετίες πολιτικής σταδιοδρομίας. Το 1967 διορίστηκε υφυπουργός κοινωνικών υποθέσεων στην κυβέρνηση της οποίας ηγείτο ο Ζορζ Πομπιντού. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως υφυπουργός Οικονομικών, υπουργός Γεωργίας και Εσωτερικών, δύο φορές πρωθυπουργός, δήμαρχος του Παρισιού επί 17 χρόνια, και πρόεδρος της δημοκρατίας. Ελαβε μέρος σε οκτώ βουλευτικές, αρκετές ευρωπαϊκές, τρεις δημοτικές και τέσσερις προεδρικές εκλογικές αναμετρήσεις.

Ο Σιράκ έχει αναμιχθεί όμως και σε πολλά σκάνδαλα. Πριν από 30 χρόνια είχε τραβήξει την προσοχή του σατιρικού εντύπου "Κανάρ Ανσενέ" με τη φορολογική του δήλωση. Στη συνέχεια αγόρασε αντί ενός εξαιρετικά χαμηλού τιμήματος ένα κάστρο, το οποίο ένα μήνα αργότερα χαρακτηρίστηκε ιστορικό μνημείο και του επέτρεψε να αφαιρεί από τη φορολογία τα έξοδα ανακαίνισής του. Η επανεκλογή του αποτελεί από την άποψη αυτή μια τεράστια επιτυχία, αφού παρατείνει την προεδρική του ασυλία για μία ακόμη πενταετία.

Ο γάλλος πρόεδρος υπήρξε όμως και πολύ τυχερός. Με την πρόωρη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης το 1997, που άνοιξε την πόρτα στον Λιονέλ Ζοσπέν, φάνηκε σαν να αυτοπυροβολείται στο πόδι. Ο Ζοσπέν, όμως, αυτοπυροβολήθηκε και στα δύο πόδια, οδηγώντας τόσο τον ίδιο όσο και την Αριστερά στη χρεοκοπία. Ενα άλλο πεδίο που τον ευνόησε ήταν η Ακροδεξιά: χωρίς το σοκ του Λεπέν στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, ο Σιράκ δεν θα είχε ασφαλώς φτάσει στο σημείο να χαρακτηρίζεται σήμερα από πολλούς ένας "δημοκρατικός μονάρχης".