«Καμιά συνταγή δεν μπορεί να ισχύσει για την Ευρώπη στο σύνολό της. Είχαμε πιστέψει ότι με την εισαγωγή του ενιαίου νομίσματος θα συνέκλιναν σταδιακά οι διάφορες οικονομίες της ευρωζώνης. Ανακαλύπτουμε σήμερα ότι αυτό ήταν μια οφθαλμαπάτη. Η αλήθεια είναι ότι στα 15 χρόνια της ευρωπαϊκής ενοποίησης όχι μόνο δεν επιτεύχθηκε η οικονομική σύγκλιση, αλλά αντίθετα επιδεινώθηκαν οι διαφορές μεταξύ των χωρών. Συμπέρασμα: μια λύση που αρμόζει στην Ισπανία ή την Ελλάδα δεν είναι κατάλληλη για τη Γαλλία ή τη Γερμανία».
Αυτά λέει σε συνέντευξή του στο περιοδικό Le Point ο βρετανός οικονομολόγος Χάουαρντ Ντέιβις, που επί οκτώ χρόνια ήταν διευθυντής του London School of Economics. Κατά την άποψή του, η ανικανότητα των ευρωπαίων ηγετών να επιτύχουν μια πολιτική λύση έχει καταστήσει την ύφεση αναπόφευκτη. Όλος αυτός ο χορός των συνόδων κορυφής παράγει σχέδια μεγαλύτερης ενοποίησης και πακέτα βοήθειας που στην πλειοψηφία τους είναι θνησιγενή. Ζούμε σε μια από αυτές τις περιόδους ηρεμίας που προηγούνται της θύελλας.
Η επιβράδυνση της ανάπτυξης, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ ή την Κίνα, επηρεάζει μοιραία τη Βρετανία. Αντίθετα, όμως με χώρες όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία, η Βρετανία δεν έχει πρόβλημα δανεισμού από τις αγορές. Δεν υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης απέναντι στην Αγγλία όπως υπάρχει απέναντι στην ευρωζώνη. Και η τελευταία απειλείται σοβαρά με κατάρρευση, ιδίως αν χρεοκοπήσει ένα από τα μέλη της: η Ελλάδα, φυσικά, αλλά και η Ισπανία, η Κύπρος, η Πορτογαλία ή η Ιταλία. Θα προκληθεί τότε μια δεύτερη κρίση Lehman Brothers, με άγνωστα αποτελέσματα.
Για να αποτραπεί αυτό το σενάριο καταστροφής, συνεχίζει ο Ντέιβις, πρέπει οι ευρωπαίοι ηγέτες να κάνουν πολύ σημαντικότερα βήματα απ' ό,τι έχουν κάνει μέχρι τώρα. Πρέπει να αποφασιστεί η συνδιαχείριση των χρεών, σε συνδυασμό με μια τραπεζική ένωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα παρέχει στην ΕΚΤ ανάλογες εξουσίες μ' εκείνες της Fed ή της Τράπεζας της Αγγλίας. Όλα αυτά όμως απαιτούν μια νέα συνθήκη, για την οποία κανείς στην Ευρώπη δεν θέλει να ακούσει.
Ο πρώην διευθυντής του LSE εκφράζει την εκτίμηση ότι η Βρετανία αργά ή γρήγορα θα εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κι αυτό θα συμβεί ανεξάρτητα από το ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσει η Ευρώπη. Αν δημιουργηθεί μια τραπεζική και δημοσιονομική ένωση, οι Άγγλοι δεν πρόκειται να ενταχθούν σ' αυτήν. Αν η ευρωζώνη καταρρεύσει, οι βρετανοί ηγέτες θα υποστηρίξουν ότι ήταν από την αρχή εναντίον του ευρώ και θα διαχωρίσουν τη θέση τους. Το ίδιο θα συμβεί και αν συνεχιστεί το στάτους κβο, κάτι που πλήττει ευθέως την ανάπτυξη.
Ο Χάουαρντ Ντέιβις είναι επιφυλακτικός και απέναντι στον Φρανσουά Ολάντ. Αν και θεωρεί τις ευρωπαϊκές του πρωτοβουλίες γενικά επιτυχημένες, διαφωνεί με την εντύπωση που δίνει ο γάλλος πρόεδρος ότι η Γαλλία θα βελτιώσει τα οικονομικά της φορολογώντας τους πλούσιους και τους ξένους. Η Γαλλία του Ολάντ δείχνει να είναι εχθρική προς τις επιχειρήσεις και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, λέει ο βρετανός οικονομολόγος. Η χώρα αυτή έχει μια αίσθηση ελαφρότητας που της επιτρέπει να μην παίρνει τίποτα στα σοβαρά. Όσο ο ήλιος λάμπει, το τυρί είναι καλό και η μπαγκέτα παράγεται τέσσερις φορές την ημέρα, η ζωή είναι ωραία.
Ο Ντέιβις διαφωνεί με τον Μάριο Ντράγκι όταν λέει ότι το ευρώ είναι αμετάκλητο. Η Ιστορία δείχνει ότι δεν υπάρχει ανθρώπινο δημιούργημα που να μην μπορεί να ανατραπεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχει έρθει το τέλος του δυτικού μοντέλου. Το πρόβλημα των ευρωπαϊκών κοινωνιών είναι ότι δεν ξέρουν να ζουν με μικρή ή με μηδενική ανάπτυξη. Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να πιστεύουν ότι το αύριο θα είναι καλύτερο.
Πηγή: Le Point, ΑΠΕ-ΜΠΕ