Δύο ερωτήματα κυριαρχούσαν στην ιταλική πολιτική σκηνή από τις αρχές του καλοκαιριού. Δύο ερωτήματα που άφηναν βαρειά τη σκιά τους στην αξιολόγηση της χώρας από τις αγορές.
Το πρώτο αφορούσε τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Τον περασμένο Ιούνιο, ο πρώην πρωθυπουργός και ιδρυτής του συντηρητικού Λαού της Ελευθερίας (PdL) υπαινίχθηκε για πρώτη φορά ότι θα επιστρέψει στην πολιτική, θέτοντας υποψηφιότητα με το κόμμα του στις εκλογές της ερχόμενης άνοιξης.
Καθώς τα χρόνια που ο Μπερλουσκόνι ήταν πρωθυπουργός συνοδεύτηκαν από μηδενική ανάπτυξη και πλήρη απουσία μεταρρυθμίσεων, οι επενδυτές τρομοκρατήθηκαν. Το ίδιο έπαθαν και πολλοί Ιταλοί, που δεν τους αρέσει να γίνεται η χώρα τους περίγελως στο εξωτερικό.
Στις 9 Οκτωβρίου, ο Μπερλουσκόνι είπε περίπου ότι το μετάνιωσε. Σε δηλώσεις του σε ένα από τα τρία κανάλια που κατέχει, είπε ότι είναι έτοιμος να παραμερίσει, ώστε να διευκολυνθεί η συγκρότηση μιας μεγάλης συμμαχίας της Δεξιάς. Αφησε βέβαια ανοιχτό το ενδεχόμενο να αλλάξει γνώμη και πάλι. Αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι η απόφασή του είναι οριστική.
Eνα μεγάλο μέρος της επιτυχίας του Μπερλουσκόνι οφειλόταν στην ικανότητά του να παρουσιάζει τον εαυτό του ως πολιτικό αουτσάιντερ. Η ανάληψη της εξουσίας, όμως, από μια τεχνοκρατική κυβέρνηση πραγματικών αουτσάιντερ υπό τον Μάριο Μόντι υπήρξε μοιραία για την εικόνα του. Η ίδια δυσαρέσκεια με την ιταλική πολιτική τάξη που βοήθησε την άνοδο του Μπερλουσκόνι λειτουργεί τώρα υπέρ του Μόντι.
Μια δημοσκόπηση της RAI έδειξε ότι ο Μόντι είναι σαφώς δημοφιλέστερος για την πρωθυπουργία τόσο από τον Μπερλουσκόνι όσο κι από τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, τον επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος. Αυτό είναι αξιοπερίεργο, αν λάβει κανείς υπόψη τις συνέπειες των μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζει ο πρωθυπουργός.
Θα είναι λοιπόν και πάλι υποψήφιος ο σημερινός τεχνοκράτης πρωθυπουργός; Ο Μόντι έχει επανειλημμένα απαντήσει αρνητικά. Στις 27 Σεπτεμβρίου, όμως, αφού εξέφρασε την ελπίδα ότι οι εκλογές θα αναδείξουν έναν καθαρό νικητή, πρόσθεσε μια πονηρή φράση: «Σε αντίθετη περίπτωση, θα είμαι παρών».
Θα χρειαστεί λοιπόν η παρουσία του; Προκριματικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν τον ερχόμενο μήνα θα δείξουν αν το Δημοκρατικό Κόμμα θα λάβει μέρος στις εκλογές υπό τον Μπερσάνι, έναν πρώην κομμουνιστή, ή τον Ματέο Ρέντσι, τον κεντρώο δήμαρχο της Φλωρεντίας. Ο Ρέντσι θαυμάζει τον Μόντι και θα τον ήθελε σε μια μελλοντική κυβέρνηση. Αυτό θα αποτελούσε όμως πρόβλημα για τον Μόντι, που είναι γνωστός αντικεϊνσιανός.
Ετσι, εξηγείται η πρόταση του Μπερλουσκόνι να ηγηθεί ο Μόντι μιας κεντροδεξιάς κυβέρνησης στην οποία να λάβουν μέρος ο Λαός της Ελευθερίας, η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση του Κέντρου και το κόμμα που ίδρυσε ο Φίνι. Ο Μόντι δεν θέλει όμως να αναμιχθεί ούτε με έναν άνθρωπο που δικάζεται για συμμετοχή στα περίφημα πάρτι «μπούνγκα μπούνγκα», ούτε με ένα κίνημα που δεν πιστεύει πραγματικά στην ελεύθερη αγορά.
Ισως, λοιπόν, ο σημερινός πρωθυπουργός να ενδιαφέρεται στην πραγματικότητα για την προεδρία της χώρας, που θα κριθεί το 2013. Το κακό είναι ότι αυτή η θέση προσφέρει περισσότερη επιρροή παρά έλεγχο.
Πηγή: The Economist, ΑΠΕ-ΜΠΕ