Η εντεινόμενη τάση της Καταλονίας να αποσχιστεί από την Ισπανία κάνει καλό στον Ενρίκε Σεν. Τον περασμένο μήνα, στη διάρκεια μιας γιγαντιαίας διαδήλωσης στη Βαρκελώνη, τού τελείωσαν οι καταλανικές σημαίες που πουλάει: 10.000 σημαίες έφυγαν σε μια εβδομάδα.
Ως μετανάστης που ήλθε στην Μπανταλόνα πριν από 20 χρόνια από τη Σανγκάη, όμως, ανησυχεί με τον τρόπο που οι αυτονομιστές προωθούν το αίτημά τους, προβάλλοντας μια διαφορετική εθνική κουλτούρα, γλώσσα και ταυτότητα. «Είναι πάντα καλύτερα να είσαι μέρος μιας ευρύτερης χώρας, σαν να έχεις μια οικογένεια να σε φροντίζει», τονίζει.
Μετανάστες σαν τον Σεν αναδεικνύουν τη σύνθετη ταυτότητα της Καταλονίας, την οικονομία της οποίας βοήθησαν να γίνει η μεγαλύτερη μεταξύ των περιοχών της Ισπανίας, αλλά και η οικονομία με τη μεγαλύτερη ποικιλία.
Καθώς η Καταλονία ετοιμάζεται για εκλογές στις 25 Νοεμβρίου, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν και ένα ανεπίσημο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία, κάπου 1,5 εκατομμύριο κάτοικοι σε σύνολο 7,5 εκατομμυρίων δεν θα μπορέσουν να ψηφίσουν, καθώς δεν είναι ισπανοί πολίτες.
Ενώ αυτοί οι νεοφερμένοι δεν έχουν παίξει ιδιαίτερο ρόλο μέχρι στιγμής στη συζήτηση για την αυτονομία, ο αριθμός τους και η συμβολή τους στην καταλανική οικονομία έχουν ενισχύσει την άποψη ορισμένων ότι η περιοχή θα έπρεπε να καταλαμβάνει στην Ευρωπαϊκή Ενωση μια θέση διαφορετική από την Ισπανία. Με μια ετήσια παραγωγή 260 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αγαθά και υπηρεσίες, η οικονομία μιας ανεξάρτητης Καταλονίας θα είναι μεγαλύτερη από τις οικονομίες τουλάχιστον δέκα εκ των 27 μελών της Ε.Ε.
Πόλεις όπως η Μπανταλόνα, που βρίσκεται βορειοανατολικά της Βαρκελώνης στις μεσογειακές ακτές, φέρνουν στο προσκήνιο τις κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Καταλονία, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα που θα έχει η εκστρατεία για την αυτονομία.
Η Μπανταλόνα, με πληθυσμό 220.000 κατοίκων, εξέλεξε πέρυσι ένα σκληροπυρηνικό συντηρητικό δήμαρχο, τον Χαβιέρ Γκαρθία Αλμπιόλ. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ισπανία, η εκλογή του Γκαρθία Αλμπιόλ ήταν σε μεγάλο βαθμό προϊόν των αμφιλεγόμενων απόψεών του για τη σχέση των μεταναστών από τη Ρουμανία και άλλες χώρες με την εγκληματικότητα. Oπως και οι συντηρητικοί συνάδελφοί του, ο Γκαρθία Αλμπιόλ είναι αντίθετος στην αυτονομία της Καταλονίας. Και η σκληρή του στάση απέναντι στους μετανάστες έχει οδηγήσει πολλούς να τον κατηγορήσουν ότι υποκινεί το μίσος εναντίον των Ρομά.
«Ένα μεγάλο μέρος των μεταναστών ήρθαν εδώ για να δουλέψουν, ένα μικρό μέρος όμως ήρθαν με μοναδικό σκοπό να κλέψουν και να κάνουν τη ζωή δύσκολη στους γείτονές τους», είπε σε συνέντευξή του στη Νιου Γιορκ Τάιμς. «Για τη μειονότητα αυτή, η μόνη λύση είναι η αστυνομική πίεση, η αποτελεσματική δικαστική δράση και, ει δυνατόν, η έκδοσή τους στις χώρες τους».
Φέτος, ο Γκαρθία Αλμπιόλ προσπάθησε ανεπιτυχώς να εμποδίσει την κατασκευή ενός νέου τζαμιού στην Μπανταλόνα. «Η μεταναστατευτική του πολιτική είναι ένα κακόγουστο αστείο», λέει ο Αμπντελκρίμ Λατίφι ι Μπουσαλέμ, που ήρθε από την Καζαμπλάνκα πριν από 22 χρόνια και ίδρυσε την εταιρεία Amics, με στόχο τη διάδοση της αραβικής γλώσσας στην περιοχή.
Ο Λατίφι ι Μπουσαλέμ παραδέχεται πάντως ότι ο δήμος είχε δυσκολίες να αποδεχθεί τους Μαροκινούς και τους Πακιστανούς ακόμη και πριν από την εκλογή του Γκαρθία Αλμπιόλ. «Oλα τα μεγάλα πολιτικά κόμματα φοβούνται το Iσλάμ», τονίζει. «Οι άλλοι πολιτικοί μιλούν όμως τουλάχιστον μαζί μας».
Ο Λατίφι ι Μπουσαλέμ υποστηρίζει ότι οι μετανάστες πρέπει να έχουν λόγο σε ένα δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία. «Δεν βρισκόμαστε εδώ για να διαλύσουμε την καταλανική ταυτότητα», τονίζει, «και είμαστε έτοιμοι να δουλέψουμε σκληρά για να καταλάβουμε τον τόπο στον οποίο ζούμε».
Πριν από τον B' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο πληθυσμός της Καταλονίας ήταν μόλις 2,9 εκατομμύρια, διπλασιάστηκε όμως τις επόμενες δεκαετίες, καθώς Ισπανοί από φτωχότερες περιοχές της χώρας έρχονταν να δουλέψουν στις τοπικές βιομηχανίες. Ο πατέρας του Γκαρθία Αλμπιόλ, για παράδειγμα, ήρθε από την Ανδαλουσία κατά τη δεκαετία του 1960.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η Καταλονία γνώρισε ένα δεύτερο κύμα μετανάστευσης, όταν η Ισπανία άνοιξε τις πόρτες της σε εκατομμύρια ξένους για να δουλέψουν στον τομέα της οικοδομής. Ο τομέας αυτός κατέρρευσε το 2008 με τη χρηματοπιστωτική κρίση και οι μετανάστες είτε αναγκάστηκαν να φύγουν είτε πέρασαν στην ανεργία.
Πηγή: New York Times, AΠΕ-ΜΠΕ