Παρά την έξαρση των αυτονομιστικών αισθημάτων τους τελευταίους μήνες, όμως, οι Καταλανοί αρνήθηκαν να δώσουν στον Αρτουρ Μας την απόλυτη πλειοψηφία που ζητούσε. Πολλοί από αυτούς στράφηκαν αντίθετα προς την (επίσης αυτονομιστική) Δημοκρατική Αριστερά της Καταλωνίας (ERC), ωθώντας την για πρώτη φορά στη δεύτερη θέση.
Το αποτέλεσμα χαροποίησε τον ισπανό πρωθυπουργό και το κεντροδεξιό Λαϊκό του Κόμμα, που ζήτησαν αμέσως από τον καταλανό ηγέτη να εγκαταλείψει την πολιτική.
Οπως σημειώνει όμως ο Ντέιβιντ Γκάρντνερ στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Ο Μας μπορεί να μην κέρδισε την πλειοψηφία που ήθελε, αλλά το κόμμα του (η CiU), μαζί με την κεντροαριστερή ERC του Oriol Junqueras (στη φωτογραφία) και μικρότερες αυτονομιστικές δυνάμεις, συγκροτούν μια πλειοψηφία υπέρ της εθνικής κυριαρχίας. Η προοπτική ενός δημοψηφίσματος -το οποίο ο Ραχόι χαρακτηρίζει αντισυνταγματικό- μπορεί να υποχώρησε, αλλά δεν εξαφανίστηκε.
Το ερώτημα τώρα είναι αν ο ισπανός πρωθυπουργός και το κόμμα του θα αξιοποιήσουν αυτή την ευκαιρία για να αναζητήσουν λύσεις στα παλιά προβλήματα της Καταλωνίας. Αν προσπαθήσουν να επιβληθούν αντί να διαπραγματευτούν, το μόνο που θα πετύχουν θα είναι να ενισχύσουν τα αυτονομιστικά αισθήματα τόσο στην Καταλωνία, όσο και στη Χώρα των Βάσκων.
Η όξυνση των αποσχιστικών τάσεων στην Καταλωνία έχει κάνει πολλά στελέχη του Λαϊκού Κόμματος να συνειδητοποιήσουν τον πραγματικό κίνδυνο μιας διάσπασης της χώρας. «Αυτό που σημαίνει πραγματικά η ανεξαρτησία της Καταλωνίας είναι η διάλυση της Ισπανίας ως έθνους», λέει ο υπουργός Δικαιοσύνης Αλμπέρτο Ρουιθ-Γκαγιαρντόν.
Ο υπουργός Παιδείας Χοσέ Ιγκνάθιο Βερτ προκάλεσε κατακραυγή τον περασμένο μήνα όταν δήλωσε στο κοινοβούλιο ότι προτίθεται να «εξισπανίσει» τους καταλανούς μαθητές. Οπως είπε, τα παιδιά υφίστανται πλύση εγκεφάλου και ο λόγος είναι ότι διδάσκονται την καταλανική γλώσσα μαζί με την ισπανική.
Γιατί όμως απέτυχε το στοίχημα του Μας;
Ο καταλανός ηγέτης και η CiU, το κόμμα της καταλανικής μεγαλοαστικής τάξης, τηρούσαν για καιρό αμφιλεγόμενη στάση στο θέμα της ανεξαρτησίας, συγκροτώντας συμμαχίες στη Μαδρίτη τόσο με τη Δεξιά όσο και με την Αριστερά. Ο στόχος ήταν να συγκεντρώσει η Βαρκελώνη τις μεγαλύτερες δυνατές εξουσίες. Οσο πλησίαζαν οι εκλογές, όμως, ο εθνικιστής χαμαιλέων άρχισε να παίρνει έντονα αποσχιστικά χρώματα, σε μια προσπάθεια να κόψει ψήφους από τη Δημοκρατική Αριστερά, το κόμμα της καταλανικής κυβέρνησης την περίοδο του εμφυλίου πολέμου.
Τελικά, τα μεγαλύτερα κέρδη τα αποκόμισαν οι τελευταίοι, διπλασιάζοντας τις έδρες τους.
Ενας άλλος λόγος που ο Μας δεν πέτυχε τον στόχο του ήταν ότι η κυβέρνησή του εφάρμοσε μια πολιτική λιτότητας και ζήτησε βοήθεια 5,4 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη Μαδρίτη. Επιπλέον, το κόμμα του στηρίχθηκε στις ψήφους του Λαϊκού Κόμματος για να περάσει τα 16 από τα 18 νομοσχέδια που προώθησε την τελευταία διετία στη Βουλή.
Το όνειρο ενός νέου κράτους άρχισε να ξεθωριάζει όταν έγινε κατανοητό ότι η ανεξάρτητη Καταλονία θα έπρεπε να ζητήσει να ενταχθεί στην Ε.Ε. και ότι εκεί η Ισπανία θα είχε το δικαίωμα να ασκήσει βέτο. Πολλοί ψηφοφόροι μπορεί να επηρεάστηκαν, τέλος, και από τις σκοτεινής προέλευσης πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν τις τελευταίες ημέρες σε δεξιές εφημερίδες της Μαδρίτης, σύμφωνα με τις οποίες ο Μας και σύμμαχοί του έχουν κρυφούς τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία.
Πηγή: Financial Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ