Η Ζιστίν Φοριέζ ξυπνά νωρίς κάθε πρωί και κοιτάζει τον υπολογιστή της για να βρει καμιά δουλειά. Τηλεφωνεί σε φίλους της από το πανεπιστήμιο και σε επαφές. Πηγαίνει κάθε εβδομάδα στο γραφείο ευρέσεως εργασίας, χωρίς να διατηρεί ιδιαίτερες ελπίδες. Εχει συναντηθεί από τον περασμένο Μάιο με δέκα υποψήφιους εργοδότες και έχει στείλει 200 βιογραφικά.
Η κ. Φοριέζ δεν είναι φτωχή ή άτομο χαμηλής μόρφωσης: έχει μεταπτυχιακό στη διαχείριση υγειονομικών θεμάτων. Υστερα από μαθητεία δύο ετών, όμως, ζει με κρατικά επιδόματα, κάνοντας μπέιμπι-σίτινγκ ή δουλεύοντας σε μπαρ. Προσέχει ένα σκυλί έναντι 5 ευρώ την ημέρα. Και στον ελεύθερο χρόνο της ζωγραφίζει για να μην τρελαθεί.
«Δεν αισθάνομαι καλά όταν είμαι σπίτι», λέει η 23χρονη Γαλλίδα στον Στίβεν Ερλάνγκερ των «Νιου Γιορκ Τάιμς». Η κοπέλα αυτή ανήκει σε μια «περιπλανώμενη γενιά», που οι τύχες της χειροτέρεψαν με την οικονομική κρίση. Η περίπτωσή της απεικονίζει την αποτυχία του συστήματος, το οποίο δεν μπορεί να εντάξει νέους ανθρώπους στην αγορά εργασίας, καθώς είναι δύσκολο και ακριβό για τις επιχειρήσεις είτε να προσλάβουν ανθρώπους πλήρους απασχόλησης, είτε να κάνουν απολύσεις.
Το αποτέλεσμα, όπως λένε αναλυτές και αξιωματούχοι, είναι να έχει προκύψει ένας νέος και αυξανόμενος τομέας μορφωμένων ανέργων, που η αδυναμία τους να βρουν δουλειά πλήττει το φορολογικό σύστημα, τα συνταξιοδοτικά προγράμματα και την αγορά ακινήτων. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία γι' αυτούς, αλλά αν προστεθούν στον μεγάλο αριθμό νεαρών ανέργων που δεν έχουν πλούσια εκπαίδευση ή μαθητεία δίνουν την αίσθηση ότι η Γαλλία και άλλες χώρες της δυτικής Ευρώπης διατρέχουν τον κίνδυνο να χάσουν μια ολόκληρη γενιά.
Η 25χρονη Λουίζ Σαρλέ έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στο μάνατζμεντ. Εργάστηκε για δύο χρόνια στην εταιρεία ρούχων Kiabi, αλλά δεν της προσέφεραν μόνιμη απασχόληση. Δούλεψε επίσης για τρεις μήνες σε ένα ξενοδοχείο της Λίλλης. Ψάχνει κι αυτή στο Internet για δουλειά, πηγαίνει στο γραφείο ευρέσεως εργασίας και μένει με τον άνεργο φίλο της σε ένα μικρό διαμέρισμα. «Σήμερα βρήκα μόνο μια προσφορά, κι αυτή αφορά μια προσωρινή σύμβαση», λέει.
«Η γενιά των γονέων μας είχε ισόβια απασχόληση», σημειώνει. «Τώρα πρέπει συνεχώς να αλλάζουμε δουλειές, να αλλάζουμε εταιρείες, να αλλάζουμε περιοχές».
«Η κατάσταση είναι καταστροφική για όλους», τονίζει ο Ζαν-Πιζανί Φερί, διευθυντής του ιδρύματος Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες. «Οι νέοι δεν μπορούν να πάρουν δάνειο και οι εργοδότες τούς μεταχειρίζονται με άθλιο τρόπο. Κι ύστερα υπάρχουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι που εργάζονται σε θέσεις οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στις ικανότητές τους. Η αγορά εργασίας είναι βαθύτατα δυσλειτουργική».
Σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση, η ανεργία μεταξύ των νέων 15 ως 24 ετών έχει εκτοξευτεί στα ύψη: πάνω από 50% στην Ελλάδα και την Ισπανία, 36% στην Ιταλία, 22% στη Γαλλία. Αυτά τα ποσοστά όμως αφορούν όσους ψάχνουν για δουλειά. Υπάρχει και μια άλλη κατηγορία εκείνων που «δεν δουλεύουν, δεν σπουδάζουν, δεν ακολουθούν κάποιο πρόγραμμα μαθητείας», των ΝΕΕΤ, όπως τους αποκαλεί ο ΟΟΣΑ. Σύμφωνα επίσης με μια μελέτη της ερευνητικής υπηρεσίας της Ε.Ε., της Eurofound, υπάρχουν κάπου 14 εκατομμύρια νεαροί Ευρωπαίοι που δεν δουλεύουν και δεν αναζητούν οποιαδήποτε εργασία. Το ετήσιο κόστος τους σε επιδόματα ανεργίας και χαμένη παραγωγικότητα για τα κράτη-μέλη υπολογίζεται σε 153 δισεκατομμύρια ευρώ.
Στην Ισπανία, εκτός από το 51% των νέων ανθρώπων που ψάχνουν για δουλειά, το 23,7% των νέων ηλικίας 15 ως 29 ετών έχουν παραιτηθεί από την προσπάθεια. Στη Γαλλία, το ποσοστό αυτό είναι 16,7%: κάπου δύο εκατομμύρια νέοι άνθρωποι. Στην Ιταλία είναι 20,5%.
Επιπλέον, το 42% των νέων που δουλεύουν απασχολούνται σε θέσεις μερικής εργασίας (έναντι 33% που ήταν πριν από μια δεκαετία). Η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στη Γαλλία, όπου το 82% των ανθρώπων που προσλαμβάνονται σήμερα απασχολούνται σε θέσεις μερικής εργασίας.
Πηγή: New York Times, ΑΠΕ-ΜΠΕ