Μέχρι σήμερα επικρατούσε η αντίληψη ότι το κίτρινο προσελκύει όσο κανένα άλλο χρώμα τους καρχαρίες. Τα αποτελέσματα μιας νέας αυστραλιανής μελέτης ωστόσο υπαγορεύουν ότι η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική: η έλξη τους προς το κίτρινο δεν μπορεί να είναι θέμα... χρώματος, αλλά μάλλον φωτεινότητας.
Μέχρι σήμερα επικρατούσε η αντίληψη ότι το κίτρινο προσελκύει όσο κανένα άλλο χρώμα τους καρχαρίες. Τα αποτελέσματα μιας νέας αυστραλιανής μελέτης ωστόσο υπαγορεύουν ότι η πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική: η έλξη τους προς το κίτρινο δεν μπορεί να είναι θέμα... χρώματος, αλλά μάλλον φωτεινότητας. Ο λόγος είναι ότι οι καρχαρίες έχουν μονοχρωματική όραση, που δεν τους επιτρέπει να διακρίνουν μεταξύ π.χ. του κίτρινου και του γαλάζιου.
Χρησιμοποιώντας την τεχνική της φασματοφωτομετρίας, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας και το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ εξέτασαν τα μάτια 17 ειδών καρχαρία, ανάμεσά τους του καρχαρία-ταύρου και του καρχαρία-τίγρη. Όπως διαπίστωσαν, οι αμφιβληστροειδείς τους διαθέτουν μόνο ένα είδος κωνίου (φωτοευαίσθητου κυττάρου που ανταποκρίνεται σε ορισμένα χρώματα), όταν ο ανθρώπινος αμφιβληστροειδής έχει τρία είδη κωνίων, που αντιδρούν σε ισάριθμα χρώματα επιτρέποντας στον άνθρωπο να διακρίνει - συνδυάζοντάς τα- όλες τις αποχρώσεις.
Εφαρμογές προς όφελος ανθρώπων και καρχαριών
«Εάν δεν έχουν έγχρωμη όραση, τότε οι διαφορές στη φωτεινότητα [των αντικειμένων στο περιβάλλον των καρχαριών] έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους καρχαρίες, ώστε να μπορούν να εντοπίζουν και να αναγνωρίζουν αντικείμενα», λέει ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, καθηγητής Νέιθαν Χαρτ. «Ίσως κατορθώσουμε να χρησιμοποιήσουμε αυτήν την πληροφορία για να βοηθήσουμε στο σχεδιασμό εξοπλισμού σέρφινγκ, κολύμβησης και καταδύσεων, που θα είναι λιγότερο ελκυστικός και πιο απωθητικός για τους καρχαρίες, ώστε να μειωθούν οι επιθέσεις εναντίον ανθρώπων».
Τα συμπεράσματα της μελέτης, που δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Naturwissenschaften, θα μπορούσαν να βοηθήσουν και τους ίδιους τους καρχαρίες, εάν χρησιμοποιηθούν στο σχεδιασμό δολωμάτων που δεν θα τους προσελκύουν. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Χαρτ, μεγάλος αριθμός καρχαριών σκοτώνονται ακούσια κάθε χρόνο από αλιείς που ψαρεύουν τόνο και άλλα ψάρια».
Θα χρειαστούν και άλλες έρευνες
Επόμενος στόχος των επιστημόνων των δύο πανεπιστημίων είναι να εξετάσουν τη συμπεριφορά των καρχαριών όταν αυτοί εκτίθενται σε διαφορετικές αντιθέσεις φωτεινότητας.
Τα συμπεράσματα πάντως δεν εξέπληξαν ιδιαίτερα τους ερευνητές: ενώ πολλά ψάρια διαθέτουν κάποιας μορφής έγχρωμη όραση - προσαρμοσμένη στα... υποθαλάσσια δεδομένα- πιστεύεται ότι οι φάλαινες, τα δελφίνια και οι φώκιες διαθέτουν επίσης ένα είδος κωνίου. Σίγουρα ωστόσο προκαλούν αίσθηση καθώς οι καρχαρίες συγκαταλέγονται στους δεινότερους κυνηγούς.