Η Κίνα αγοράζει τον... κόσμο

Aναδημοσίευση από τη Ναυτεμπορική

Οι κομματικά ελεγχόμενες κατά κύριο λόγο κινεζικές επιχειρήσεις έχουν επιδοθεί σε ένα σαφάρι εξαγορών δυτικών εταιρειών, γεγονός που επιβεβαιώνει και τη γεωπολιτική διάσταση της κινεζικής οικονομίας.

«Η Κίνα αγοράζει τον κόσμο», ήταν ο τίτλος-εξώφυλλο του κύριου άρθρου ενός από τα τελευταία τεύχη του βρετανικού περιοδικού Economist και θεωρούμε ότι ανταποκρίνεται πλήρως στην πραγματικότητα.

Οι κινεζικές επιχειρήσεις, που ελέγχονται από το κράτος και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, για το 2010 ήδη αντιπροσωπεύουν το 20% των συμφωνιών που έγιναν παγκοσμίως για την εξαγορά επιχειρήσεων.

Eτσι, κινεζική παρουσία υπάρχει πλέον στο αμερικανικό αέριο, στο βραζιλιάνικο ηλεκτρισμό και στη σουηδική αυτοκινητοβιομηχανία Βόλβο, πέρα από το λιμάνι του Πειραιά και την Αφρική. Όπως λέει δε ο Βέλγος οικονομολόγος, Ρομπέρ Ντεγουατρεπόν, «είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι κομμουνιστικές επιχειρήσεις εξαγοράζουν αντίστοιχες φιλελεύθερες, σπρώχνοντας τον καπιταλισμό στα πιο παράλογα όριά του».

Την απάντηση στην παρατήρηση αυτή δίνει το Economist γράφοντας ότι η υψηλή αποταμίευση στις αναπτυσσόμενες χώρες και ο επαναδυόμενος κρατικός καπιταλισμός σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλάζουν το διεθνές χρηματοοικονομικό τοπίο. Έτσι, το 25% της παγκόσμιας αξίας των μετοχών βρίσκεται στα χέρια τέτοιων επιχειρήσεων, ποσοστό υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο πριν μία δεκαετία. Εξάλλου, την τάση αυτή περιέθαλψε ο ίδιος ο αναπτυγμένος κόσμος, προσφέροντας πολυάριθμες ευκαιρίες στις μερκαντιλιστικές οικονομίες τύπου Σιγκαπούρης, της Νοτίου Κορέας κ.α.

Σήμερα, λοιπόν, η κινεζική επέλαση ανά το διεθνή κόσμο των επιχειρήσεων δεν πρέπει να εκπλήσσει. Αντιθέτως, υποδηλώνει την ενεργό συμμετοχή μιας κλειστής πριν είκοσι χρόνια οικονομίας στην παγκοσμιοποίηση -γεγονός που μόνον θετικές πλευρές έχει.

Διότι, σε μία φάση παρακμής των αναπτυγμένων οικονομιών, οι οποίες επιπλέον είναι και υπερχρεωμένες, η κινεζική αποταμίευση μπορεί να είναι η μανιβέλα για μιαν επανεκκίνηση της παγκόσμιας οικονομίας. Υπό αυτή την έννοια, αν και άλλες ασιατικές χώρες ακολουθήσουν το κινεζικό παράδειγμα και αποφασίσουν να επενδύσουν και αυτές στην πραγματική οικονομία της ευρωζώνης, πέρα από τα ομόλογα, ίσως η οικονομική συγκυρία στην Ευρώπη να άλλαζε προς το καλύτερο πολύ γρηγορότερα απ' ό,τι εκτιμούν οι αρμόδιοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Eco/Fin.

Χαρακτηριστική είναι, από την άποψη αυτή, η επίσημη κινεζική διείσδυση στη Μεγάλη Βρετανία. Όπως έγινε γνωστό, η επενδυτική εταιρεία First Eastern Investment Group, που έχει την έδρα της στο Χονγκ-Κονγκ, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει την πραγματοποίηση επενδύσεων ύψους 500 εκατ. δολαρίων σε μικρομεσαίες βρετανικές επιχειρήσεις με στόχο την ενίσχυσή τους και την είσοδό τους στην κινεζική αγορά.

Η ανακοίνωση αυτή πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο, στο πλαίσιο της επίσημης επίσκεψης του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον στην Κίνα. Όπως ανακοίνωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός, οι επενδύσεις αυτές θα συμβάλουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στην προώθηση των εξαγωγών και στη βελτίωση των επενδύσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.

Το νέο επενδυτικό fund που θα δημιουργηθεί για το σκοπό αυτό ονομάζεται UK-China Fund και θα επικεντρωθεί κατά κύριο λόγο στην απόκτηση μειοψηφικών πακέτων μετοχών σε βρετανικές επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν τα απαραίτητα μέσα για την επέκτασή τους στην κινεζική αγορά.

Η εξέλιξη αυτή έχει, κατά τη γνώμη μας, μεγάλη σημασία, γιατί στην ουσία σηματοδοτεί μία αισθητή πλέον αλλαγή και στο διεθνές επιχειρηματικό πεδίο. Σε μεγάλο δε βαθμό, η αρχή της κινεζικής αποβάσεως στην Ευρώπη σήμερα δεν διαφέρει πολύ από την αντίστοιχη των αμερικανικών πολυεθνικών επιχειρήσεων στη Γηραιά Ήπειρο πριν 60 χρόνια. Ελάχιστα διαφέρει επίσης και από την ιαπωνική επιχειρηματική διείσδυση στις ΗΠΑ ολόκληρη τη δεκαετία του 1980.

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, πολλοί διεθνείς παρατηρητές επισημαίνουν ότι η «εισβολή» κινεζικών κεφαλαίων στη Δύση έχει και ξεκάθαρο γεωπολιτικό περιεχόμενο. Κατά την εφημερίδα «International Herald Tribune», είναι γνωστό ότι οι Κινέζοι ηγέτες διατηρούσαν επί δεκαετίες χαμηλό προφίλ στην εξωτερική πολιτική, επικεντρώνοντας την προσοχή τους στη διατήρηση της οικονομικής ανάπτυξης και της πολιτικής σταθερότητας εντός της χώρας. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι αναλυτές αυτοί, το Πεκίνο συνειδητοποιεί πλέον ότι, για να επιτύχει στο εξής τους ίδιους στόχους, πρέπει να δράσει άμεσα, ώστε να διαχειρισθεί τα τεκταινόμενα εκτός των συνόρων του.

Στο οικονομικό μέτωπο, για παράδειγμα, η Κίνα κατόρθωσε να αποκτήσει μεγαλύτερο βάρος στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και να καταστεί ένας από τους μεγαλύτερους μετόχους του. Όπως επισημαίνεται, «η Κίνα μεταμορφώνει τον κόσμο καθώς μεταμορφώνεται η ίδια». Άραγε, η λέξη «επαναστατικά» είναι υπερβολή για να περιγράψει πώς η οικονομική άνοδος της Κίνας, την οποία στήριξε το διετές πακέτο, επιδρά στον υπόλοιπο κόσμο;

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε μόλις κατά 0,19% πέρυσι, βάσει της αγοραστικής της δύναμης. Η Κίνα συνεισέφερε 1,19 ποσοστιαίες μονάδες σε αυτό το ποσοστό της ανάπτυξης.

Εν ολίγοις, πράγματι έσωσε τον κόσμο από την ύφεση -και αυτό χωρίς να συνυπολογίσουμε τα παράπλευρα οφέλη, όπως η τόνωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, η αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και τα χαμηλότερα επιτόκια διεθνώς. Η Κίνα συνεισέφερε κατά 46% στην παγκόσμια ζήτηση το 2009, ποσοστό υπερδιπλάσιο από το μέσον όρο του 22% που είχε συνεισφέρει την περίοδο 2000-2009, σύμφωνα με την Goldman Sachs.

Είναι χάρη στην ακόρεστη κινεζική ζήτηση για υψηλής ποιότητας εξοπλισμό, χημικά και αυτοκίνητα (οι συνολικές κινεζικές εισαγωγές το πρώτο 9μηνο του έτους ήταν κατά 300 δισεκατ. δολάρια υψηλότερες από πέρυσι) που η Γερμανία απολαμβάνει τη σημερινή υψηλή ανάπτυξη. Με τον τρέχοντα ρυθμό, σε 12-18 μήνες «το γερμανικό εμπόριο με την Κίνα θα είναι όσο και με τη Γαλλία». Κάπως έτσι, σύμφωνα με τους αναλυτές, «αν δραστηριοποιείσαι στο Μόναχο, αυτό που συμβαίνει στην Κίνα είναι πλέον σημαντικότερο από αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη».

Πέρα, όμως, από όλες τις παραπάνω γεωπολιτικές εξελίξεις, η γεωοικονομική επέλαση της Κίνας έχει και μιαν άλλη, εξόχως σημαντική, διάσταση. Οι επελαύνουσες, κρατικές ή μη, κινεζικές επιχειρήσεις «αγοράζουν» με πολύ υψηλά τιμήματα και ταλαντούχους δυτικούς μάνατζερ, ο οποίοι προσφέρουν στους νέους εργοδότες τους τόσο πολύτιμη εμπειρία και φαιά ουσία όσο, βέβαια, και συναφή με την κοινωνία της γνώσης τεχνογνωσία. Όπως εκτιμά η McKinsey, ήδη στις εξωστρεφείς κινεζικές επιχειρήσεις απασχολούνται περισσότεροι από 260.000 μη Κινέζοι μάνατζερ, 36.000 δυτικοί σύμβουλοι επιχειρήσεων και 6.500 εισηγητές σε ενδοεπιχειρησιακά σεμινάρια.

Χωρίς καμιά αμφιβολία, ο κόσμος μας αλλάζει σε βάθος και με μεγάλη ταχύτητα. Και πολύ φοβούμεθα ότι οι ομφαλοσκοπούντες σύντομα θα είναι τα απόνερά του...

ΑΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ