Προτάσεις όπως η μείωση του ελάχιστου χρόνου εργασίας και η αύξηση του ποσοστού εξαγοράς ενσήμων για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης, διατυπώνει σε πόρισμά του ο Συνήγορος του Πολίτη προς την κυβέρνηση.
Προτάσεις όπως η μείωση του ελάχιστου χρόνου εργασίας και η αύξηση του ποσοστού εξαγοράς ενσήμων για τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης, διατυπώνει σε πόρισμά του ο Συνήγορος του Πολίτη προς την κυβέρνηση, προκειμένου η ανεξάρτητη αρχή να συμβάλει στην προσπάθεια εκτόνωσης της υφιστάμενης κρίσης με τους παράνομους μετανάστες.
Επίσης, η αρχή προτείνει την αξιοποίηση της διαδικασίας απόδειξης αδυναμίας εργασίας, η οποία θα δίνει το δικαίωμα ανανέωσης της άδειας διαμονής σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του προβλεπόμενου χρόνου εργασίας και ασφάλιση, καθώς και τη θέσπιση ενός πιο ευέλικτου συστήματος αλλαγής της ειδικότητας και του σκοπού της άδειας διαμονής, το οποίο θα παρέχει τη δυνατότητα αλλαγής εργοδότη, ειδικότητας, είδους άδειας και τόπου εργασίας.
Ο Συνήγορος επισημαίνει την ανάγκη για ανανέωση της άδειας διαμονής υπό προϋποθέσεις και για τους αλλοδαπούς οι οποίοι κατά το χρόνο της ανανέωσης της άδειας διαμονής τους είναι καταγεγραμμένοι άνεργοι και λαμβάνουν επίδομα ανεργίας, καθώς και τη μείωση του ποσού του οικογενειακού εισοδήματος που προβλέπεται για την ανανέωση της άδειας διαμονής των συντηρούμενων μελών οικογένειας.
Όσον αφορά την αναγνώριση δικαιώματος διαμονής αλλοδαπών οι οποίοι ευρίσκονται στη χώρα για μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι πλήρως ενταγμένοι στην ελληνική κοινωνία, o Συνήγορος του Πολίτη διαπιστώνει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν κενά στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, πάρα τις πρόσφατες τροποποιήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας.
Το πρόβλημα, προσθέτει η αρχή, εστιάζεται κυρίως σε αλλοδαπούς που παρέχουν ανασφάλιστη εργασία, είτε εξαιτίας του γεγονότος ότι έχουν εκπέσει της νομιμότητας είτε επειδή δεν είχαν μέχρι τώρα τη δυνατότητα να αποκτήσουν άδεια διαμονής στη χώρα για τυπικούς, κυρίως, λόγους. Ο Συνήγορος του Πολίτη θεωρεί ότι η Πολιτεία οφείλει να ορίσει τόσο τις προϋποθέσεις όσο και τις διαδικασίες για την εξασφάλιση της νόμιμης διαμονής και εργασίας στη χώρα για τους ανθρώπους αυτούς.
Αναφορικά με το θέμα που προκύπτει προκειμένου να αναγνωρισθεί καθεστώς νόμιμης διαμονής στην ανωτέρω κατηγορία, για την ανεξάρτητη αρχή, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κριτήρια, όπως η ένταξή τους στην οικονομική ζωή (π.χ. απόδειξη πραγματικής εργασιακής σχέσης), ο χρόνος διαμονής τους στη χώρα, καθώς και η ανάπτυξη ιδιαίτερων δεσμών με αυτή (π.χ. γέννηση τέκνων, φοίτηση των ίδιων ή τέκνων σε ελληνικό σχολείο).
Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει ότι η εξασφάλιση της νόμιμης διαμονής σε ανθρώπους οι οποίοι αποδεδειγμένα είναι ήδη ενταγμένοι στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας και έχουν αναπτύξει δεσμούς μ' αυτή, λόγω της μακρόχρονης παραμονής τους, δεν αντιστρατεύεται, αλλά αντιθέτως συμβάλλει στη διαχείριση του φαινομένου της αντικανονικής μετανάστευσης και της παράνομης διαμονής.
Τέλος, η Αρχή θεωρεί ότι με τη λήψη των προτεινόμενων μέτρων εξασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον, προστατεύονται τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, αμβλύνονται οι κοινωνικές εντάσεις και αποδυναμώνονται τυχόν εκδηλώσεις ξενοφοβικού και ρατσιστικού χαρακτήρα.