Κόσμος
Παρασκευή, 13 Μαΐου 2011 11:14

Υπόγειος ωκεανός μάγματος σε δορυφόρο του Δία

Η Ιώ, ένας από τους πολλούς δορυφόρους του Δία, είναι το μόνο μέρος στο ηλιακό μας σύστημα όπου υπάρχει έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα, ακόμα μεγαλύτερη και από αυτήν της Γης, καθώς παράγει κάθε χρόνο 100 φορές περισσότερη λάβα από όλα μαζί τα ηφαίστεια του πλανήτη μας.

Η Ιώ, ένας από τους πολλούς δορυφόρους του Δία, είναι το μόνο μέρος στο ηλιακό μας σύστημα όπου υπάρχει έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα, ακόμα μεγαλύτερη και από αυτήν της Γης, καθώς παράγει κάθε χρόνο 100 φορές περισσότερη λάβα από όλα μαζί τα ηφαίστεια του πλανήτη μας.

Τώρα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν, για πρώτη φορά, ότι στην Ιώ υπάρχει ένας τεράστιος ωκεανός μάγματος (λιωμένων πετρωμάτων) κάτω από την επιφάνειά της, ο οποίος τροφοδοτεί συνεχώς τις ηφαιστειακές εκρήξεις.

Μια επανεκτίμηση στα στοιχεία που είχε συλλέξει το διαστημικό σκάφος «Γαλιλαίος» της NASA και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Science, δείχνουν ότι ένας τεράστιος ωκεανός μάγματος βρίσκεται 30 έως 50 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια του «εκρηκτικού» δορυφόρου, έχοντας πάχος τουλάχιστον 50 χιλιομέτρων και θερμοκρασία, πιθανότατα, πάνω από 1.200 βαθμούς Κελσίου.

Τα ηφαίστεια της Ιούς ανακαλύφθηκαν το 1979, από το σκάφος «Βόγιατζερ» της NASA, και πιστεύεται ότι αντλούν ενέργεια από την έλξη της τεράστιας βαρύτητας του Δία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής ερευνητή Κρίσαν Κουράνα, γεωφυσικό του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Λος Άντζελες (UCLA), ο ωκεανός μάγματος είναι «εκατομμύρια φορές καλύτερος ως αγωγός του ηλεκτρισμού, σε σχέση με τα πετρώματα στην επιφάνεια της Γης».

Οι επιστήμονες, που πάντα αναρωτιούνταν γιατί υπάρχουν τόσα ηφαίστεια παντού στην Ιώ (τα οποία δεν είναι συγκεντρωμένα σε μερικά σημεία, ιδίως στα όρια των τεκτονικών πλακών, όπως συνήθως συμβαίνει στη Γη), τώρα πιστεύουν ότι βρήκαν την απάντηση στον υπόγειο ωκεανό του μάγματος.

Το μάγμα παράγεται καθώς ο Δίας ασκεί κολοσσιαίες δυνάμεις πάνω στο δορυφόρο του (η Ιώ είναι ο δεύτερος σε απόσταση δορυφόρος από τον αέριο γίγαντα), οι οποίες προκαλούν το λιώσιμο των πετρωμάτων του και τη συνεχή τροφοδότηση του υπόγειου μάγματος.

Η Ιώ έχει το ένα τεσσαρακοστό του όγκου της Γης και η μάζα της το ένα εξηκοστό, παρόλα αυτά η εσωτερική γεωλογική δομή της είναι πολύ όμοια με εκείνη την πλανήτη μας, διαθέτοντας -κατά πάσα πιθανότητα- και αυτή έναν πυρήνα από σίδηρο.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ