Ο αυτισμός σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα γονίδια, όμως συνδέεται και με περιβαλλοντικούς παράγοντες, περισσότερο απ' όσο πίστευαν έως σήμερα οι επιστήμονες. Αυτό τουλάχιστον καταδεικνύουν τα αποτελέσματα αμερικανικής μελέτης, η οποία ήδη διχάζει την επιστημονική κοινότητα.
Ο αυτισμός σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τα γονίδια, όμως συνδέεται και με περιβαλλοντικούς παράγοντες, περισσότερο απ' όσο πίστευαν έως σήμερα οι επιστήμονες. Αυτό τουλάχιστον καταδεικνύουν τα αποτελέσματα αμερικανικής μελέτης, η οποία ήδη διχάζει την επιστημονική κοινότητα.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ μελέτησαν 192 περιπτώσεις αυτισμού σε πανομοιότυπα και διζυγωτικά δίδυμα, στις οποίες τουλάχιστον το ένα παιδί έχει διαγνωστεί με αυτισμό. Βρήκαν ότι στα διζυγωτικά - που μοιράζονται τη μισή ποσότητα ίδιων γονιδίων- απαντώνται ασυνήθιστα υψηλά ποσοστά αυτισμού. Αυτό, κατά τους ερευνητές, σημαίνει ότι τη διαταραχή πυροδοτούν και άλλοι παράγοντες, εκτός από τους γενετικούς.
Μάλιστα, στην έκθεσή τους που δημοσιεύεται στην δικτυακή έκδοση της επιθεώρησης Archives of General Psychiatry, ο Δρ. Γιόακιμ Χολμάιερ και η ομάδα του γράφουν ότι διάφοροι περιβαλλοντικοί συντελεστές ενδέχεται να επηρεάζουν ακόμη και σε ποσοστό 55% τον κίνδυνο εκδήλωσης αυτισμού, ενώ μόλις το 40% των πιθανοτήτων - κατά τους ίδιους πάντα- σχετίζεται με γονιδιακούς παράγοντες.
Στην έκθεση δεν προσδιορίζονται οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυξάνουν τον κίνδυνο, αν και παλαιότερες έρευνες έχουν συνδέσει τον αυτισμό με την ηλικία των γονέων, το χαμηλό βάρος κατά τη γέννηση, τις πολύδυμες κυήσεις και τυχόν φάρμακα ή ασθένειες, στις οποίες είχε εκτεθεί η μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Τουλάχιστον ένα στα 100 παιδιά εμφανίζουν αυτισμό και συγγενείς αναπτυξιακές διαταραχές. Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότερες μελέτες επικεντρώνονταν στα γενετικά του αίτια, όμως η αύξηση των περιστατικών θεωρήθηκε πολύ ραγδαία για να αποδοθεί μόνο στα γονίδια. «Η γενετική από μόνη της δεν μπορεί να το εξηγήσει», λέει ο καθηγητής γενετικής επιδημιολογίας από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, Νιλ Ρις, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης. «Αποτελεί μέρος της ιστορίας, αλλά μόνο μέρος της».
Αμφιβολίες και επικρίσεις
Τα συμπεράσματα των ερευνητών που αφορούν τους περιβαλλοντικούς παράγοντες - ίσως την έκθεση σε χημικά, τα επίπεδα στρες ή τυχόν μολύνσεις- έχουν ήδη γίνει αντικείμενο σφοδρών επικρίσεων από συναδέλφους τους, αφού έρχονται σε αντιδιαστολή με δεδομένα δεκαετιών.
«Πιστεύω πως είναι πολύ παρακινδυνευμένο να υποστηρίζουν κάτι τέτοιο», λέει ο διευθυντής του Διαδραστικού Δικτύου Αυτισμού στο εξειδικευμένο Ινστιτούτο Κένεντι Κρίγκερ, αναφερόμενος στον ισχυρισμό ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από τους γενετικούς. Ο γενετιστής Ρόμπερτ Πλόμιν από το King's College συμφωνεί: «τα δεδομένα τους μοιάζουν τόσο με αυτά όλων των άλλων, όμως εκείνοι κατέληξαν σε ένα εντελώς διαφορετικό συμπέρασμα και δεν μπορώ να καταλάβω πώς συνέβη κάτι τέτοιο».