Παρεδόθη στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας το πόρισμα της υπό τον Πόλυ Πολυβίου, Ερευνητικής Επιτροπής για τη φονική έκρηξη 11ης Ιουλίου στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, που είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 13 άνθρωποι. Σε ποιους καταλογίζονται ευθύνες.
Παρεδόθη στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας το πόρισμα της υπό τον Πόλυ Πολυβίου, Ερευνητικής Επιτροπής για τη φονική έκρηξη 11ης Ιουλίου στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Μαρί, που είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν 13 άνθρωποι.
Ο επικεφαλής της Επιτροπής δήλωσε ήσυχος με τη συνείδησή του και εκτίμησε πως το πόρισμα που ετοίμασε και παρέδωσε λίγο μετά τις 08.00 στον Πρόεδρο Χριστόφια, είναι «πλήρες». Παραλαμβάνοντας το πόρισμα, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας είπε επί λέξει: «Σκληρή δουλειά, να' στε καλά, όλα θα γίνουν όπως έχουν αποφασιστεί».
«Παρέδωσα το πόρισμά μου στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, του εξήγησα τις βασικές καταλήξεις μου. Με εδέχθη με μεγάλη ευγένεια, όπως πάντοτε, είχαμε μια πολύ φιλική συζήτηση και αυτό ήταν», ανέφερε στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση στο Προεδρικό Μέγαρο ο κ. Πολυβίου για να συμπληρώσει: «Ο Πρόεδρος φυσικά και το υπουργικό συμβούλιο θα μελετήσουν το πόρισμα».
Χαρακτηρίζοντας εξάλλου την ανάθεση του έργου από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας ως «δύσκολη και τιμητική», ο κ. Πολυβίου επεσήμανε ότι «ήταν πρώτη φορά που Πρόεδρος της Δημοκρατίας διόρισε Ερευνητική Επιτροπή για να μελετήσει τον ίδιο και την κυβέρνησή του». «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως θα θυμάστε, υπέβαλε εαυτόν σε εξέταση σε δημόσια συνεδρία. Εκανα ό,τι μπορούσα, ετοίμασα ένα πόρισμα το οποίο πιστεύω ότι είναι πλήρες. Φυσικά όπως όλα θα κριθεί, αλλά είμαι ήσυχος (με τη συνείδησή μου) ναι», κατέληξε.
Στις 09:00 ο επικεφαλής της μονομελούς Ερευνητικής Επιτροπής παρέδωσε το πόρισμα στον πρόεδρο της Βουλής, Γιαννάκη Ομήρου. Παραλαμβάνοντας το πόρισμα, ο κ. Ομήρου ευχαρίστησε τον κ. Πολυβίου για την ταχύτητα την οποία επέδειξε στην τήρηση της προθεσμίας για ολοκλήρωση του πορίσματος και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το πόρισμα θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα του λαού και να αποδοθούν πολιτικές ευθύνες εκεί και όπου ανήκουν, όπως ήταν το ζητούμενο».
Αναμένουμε», είπε, την ολοκλήρωση της ποινικής έρευνας για καταλογισμό ποινικών ευθυνών και προσαγωγή παντός ενεχομένου στα δικαστήρια».
Στις 10:00, ο Πόλυς Πολυβίου μετέβη στη Γενική Εισαγγελία, όπου και παρέδωσε το πόρισμα και τον Γενικό Εισαγγελέα της Κυπριακής Δημοκρατίας, Πέτρο Κληρίδη και στις 12.00 είναι προγραμματισμένη συνέντευξη Τύπου του κ. Πολυβίου για την παρουσίαση του πορίσματος.
«Πολιτικές και θεσμικές ευθύνες στον Πρόεδρο Χριστόφια»
Σύμφωνα με τη συντριπτική πλειονότητα του κυπριακού Τύπου, το ογκωδέστατο πόρισμα, έκτασης 640 σελίδων, αναμένεται να καταλογίζει θεσμικές και πολιτικές ευθύνες στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας - κυρίως σε σχέση με την έλλειψη συντονισμού και τους χειρισμούς του στο θέμα. Ευθύνες θα καταλογίζονται και στους δυο τέως υπουργούς Εξωτερικών και Αμυνας.
Όπως φάνηκε και από την ακροαματική διαδικασία, ο κ. Πολυβίου, αναμένεται να καταγράψει την παράλειψη του Προέδρου να θέσει το θέμα ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου και για το ότι δεν ζητούσε να τηρείται ενήμερος για την εξέλιξη γύρω από το όλο ζήτημα επί δυόμισι ολόκληρα χρόνια, αφήνοντας τους χειρισμούς εν λευκώ στους υπουργούς Εξωτερικών, Μάρκο Κυπριανού, και Αμυνας, Κώστα Παπακώστα και σε άλλους συνεργάτες του, οι οποίοι επέδειξαν ολιγωρία.
Εκείνο επίσης, που αναμένεται με ενδιαφέρον, είναι η διαβάθμιση της ευθύνης που αναμένεται να αποδώσει για τον καθένα ξεχωριστά ο κ. Πολυβίου, με την προσοχή ασφαλώς να εστιάζεται στο πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας, δεδομένων και των εντονότατων επικρίσεων που εξακολουθεί να δέχεται από την ημέρα της τραγωδίας. Θεωρείται δεδομένο ότι ο πρόεδρος της Ερευνητικής Επιτροπής θα αναφερθεί «εκτενώς στην έννοια της πολιτικής ευθύνης και των παραλείψεων και θα την χρεώσει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως εκ της θέσεώς του».
Πιο συγκεκριμένα, στον Τύπο έχει αποκαλυφθεί πως ο Πρόεδρος της Μονομελούς Επιτροπής για τη διερεύνηση της τραγωδίας στο Μαρί είχε καταλήξει σε τέσσερις διαφορετικές ευθύνες του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτές θα περιλαμβάνονται στο πόρισμά του στα αντίστοιχα κεφαλαία:
- Πολιτική ευθύνη για ασυνεννοησία υπουργών
- Πολιτική ευθύνη για παράτυπο χειρισμό θέματος στα πλαίσια του Υπουργικού (ανάλογη ευθύνη στο Υπουργικό Συμβούλιο που αποδέχθηκε απλώς ενημέρωση και δεν κινήθηκε για να αποφασίσει)
- Πολιτική ευθύνη για αμέλεια και αδιαφορία επιδίωξης ενημέρωσης για την προώθηση της καταστροφής (εάν γίνει αποδεκτός ο ισχυρισμός του ότι έδωσε οδηγίες για καταστροφή, όπως ανέφερε)
- Πολιτική ευθύνη για αμέλεια και αδιαφορία, ως ο τελικός χειριστής του θέματος και το πρόσωπο που θα ελάμβανε τελική πολιτική απόφαση.
Συγκεκριμένα επίσης, είναι τα συμπεράσματα του Πόλυ Πολυβίου για την κατάθεση του διευθυντή του διπλωματικού γραφείου του προέδρου Χριστόφια, πρέσβη Λεωνίδα Παντελίδη, που συζητήθηκε πιο πολύ, μετά από αυτήν του Δημήτρη Χριστόφια.
- Παράλειψη δέουσας ενημέρωσης του Προέδρου από το Λεωνίδα Παντελίδη για τη σύσκεψη της 7ης Φεβρουαρίου 2011 και το "μη αποτέλεσμά" της (ειδικά αν είχε όντως συγκατάθεση του Προέδρου για προώθηση καταστροφής, που όμως δεν φαίνεται να είχε).
- Παράλειψη να επισημάνει τους κινδύνους στον Πρόεδρο και προς κάθε κατεύθυνση, όπως τέθηκαν ενώπιόν του από την Εθνική Φρουρά.
- Ενδεχόμενη εισήγηση για ποινική ευθύνη βάσει γνώσης κινδύνων.
Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι ο παραιτηθείς υπουργός Εξωτερικών συγκαταλέγεται στα πρόσωπα που προβλημάτισαν ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της Μονομελούς Επιτροπής. Κι αυτό γιατί ο Πόλυς Πολυβίου «ζύγισε» εάν τελικά οφείλει να εισηγηθεί και άσκηση ποινική έρευνας. Συγκεκριμένα, ο ερευνητής φαίνεται ότι θα αναφέρεται στα εξής σχετικά με το Μάρκο Κυπριανού:
- Ευθύνη για αμέλεια στη βάση της γνώσης των κινδύνων που επισημάνθηκαν.
- Ευθύνη για θεσμική κωλυσιεργία και συμμετοχή στην ευρύτερη αδιαφορία και παρατυπία του Υπουργικού Συμβουλίου.
- Ενδεχόμενη εισήγηση για ποινική ευθύνη.
Τέλος, στον παραιτηθέντα μετά την τραγωδία της 11ης Ιουλίουμ, υπουργό Αμυνας, Κώστα Παπακώστα, ο κ. Πολυβίου αναμένεται ότι θα καταλογίζει θεσμική ευθύνη, λόγω της θέσης του, ευθύνη για αμέλεια στη βάση της γνώσης των κινδύνων που επισημάνθηκαν, ευθύνη για θεσμική κωλυσιεργία και συμμετοχή στην ευρύτερη αδιαφορία και παρατυπία του Υπουργικού Συμβουλίου, καθώς επίσης ενδεχόμενη εισήγηση και για ποινική ευθύνη.
Εκτός όμως από τις πολιτικές ευθύνες, υπό τον φακό του Πόλυ Πολυβίου τίθεται και η ευθύνη των ειδικών και άλλων τεχνοκρατών, που ενώ είχαν ενημερωθεί για την έκρηξη στο ένα από τα εμπορευματοκιβώτια, λίγες μέρες πριν από τη φονική έκρηξη της 11ης Ιουλίου, ουδέν έπραξαν ώστε να ληφθούν ακαριαίες αποφάσεις που θα μπορούσαν να είχαν αποτρέψει την τραγωδία (σε αυτό το χρονικό διάστημα, δηλαδή από τις 4 μέχρι 11 Ιουλίου, επικεντρώνεται εξάλλου και η ποινική έρευνα της Αστυνομίας, που θα υποβληθεί την Τρίτη στον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος θα αποφασίσει για τις ποινικές διώξεις).
Στο ίδιο μήκος κύματος αναμένεται να κινηθεί και η επίρριψη ευθυνών σε Πυροσβεστική, ΕΜΑΚ και Εθνική Φρουρά για την επιχείρηση κατάσβεσης της πυρκαγιάς και γενικότερα τις ενέργειες που έγιναν (ή δεν έγιναν) τις αυγινές ώρες της 11ης Ιουλίου, όταν ξέσπασε η φωτιά στα εμπορευματοκιβώτια.
Ειδικό κεφάλαιο θα αφιερωθεί στην καταστροφή του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού της ΑΗΚ στο Βασιλικό και θεωρείται δεδομένη η επίρριψη ευθυνών.
Σε κάθε περίπτωση, τα κεφάλαια Κυπριακή Πολιτεία, Υπουργικό, Κρατικές Υπηρεσίες, Βουλή και ΑΗΚ αναμένεται ότι θα συγκεντρώσουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αφού σε αυτά περιλαμβάνονται οι ευθύνες των βασικών πρωταγωνιστών. Επίσης στο πόρισμα περιλαμβάνεται ειδική αναφορά στον τρόπο με τον οποίο αντέδρασαν οι κρατικές υπηρεσίες μετά την έναρξη των φωτιών στα εμπορευματοκιβώτια και τις φονικές εκρήξεις. Τέλος, εντύπωση αναμένεται ότι θα προκαλέσει η ενότητα με τις θέσεις Πολυβίου για το πώς θα έπρεπε να λειτουργεί ένα "συγχρονο και "ευνομούμενο κράτος".
Όπως προαναφέρθηκε, την Τρίτη παραδίδεται και το πόρισμα της Αστυνομίας η οποία αναμένεται ότι θα λάβει οδηγίες από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας να αρχίσει νέο κύκλο ανακρίσεων, στη βάση του πορίσματος Πολυβίου.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, ΚΥΠΕ, «Φιλελεύθερος»