Οι φόνοι, οι ξυλοδαρμοί και η κακομεταχείριση, ακόμα και σε βαθμό βασανισμού, είναι μερικές από τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από μέλη των ελληνικών σωμάτων ασφαλείας που εξετάζονται στην έκθεση που έδωσαν σήμερα στη δημοσιότητα η Διεθνής Αμνηστία και η Διεθνής Ομοσπονδία Ελσίνκι.
Στην έκθεση με τίτλο «Ελλάδα: στη σκιά της ατιμωρησίας – Κακομεταχείριση και κακή χρήση όπλων» τεκμηριώνονται 66 περιπτώσεις φερόμενων ως παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τα περισσότερα θύματα τέτοιων παραβιάσεων είναι Ρομά (Τσιγγάνοι), μετανάστες, συχνά Αλβανοί, και αιτούντες άσυλο, δεν είναι όμως απρόσβλητοι και όσοι ανήκουν στην πλειονότητα του ελληνικού πληθυσμού.
Σε σημαντικό αριθμό θυμάτων, μεταξύ των οποίων και παιδιά, η σωματική κακομεταχείριση προκάλεσε σοβαρά τραύματα που χρειάστηκαν ιατρική περίθαλψη ή ακόμα και εισαγωγή σε νοσοκομείο.
«Παρ' όλο που οι αρχές ισχυρίζονται ότι η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην πράξη οι νομικές διατάξεις για την προστασία αυτών των δικαιωμάτων περιφρονούνται, με αποτέλεσμα σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε η Μέλανι Αντερσον, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την κατάσταση στην Ελλάδα.
Εχουν υπάρξει καταγγελίες κρατουμένων για κακομεταχείριση κατά τη σύλληψη και την κράτηση από την αστυνομία. Σε κάποιες περιπτώσεις υποστηρίζουν ότι ξυλοκοπήθηκαν με κλομπ, λαβές πιστολιών ή υποκοπάνους όπλων, ισχυρισμοί που συχνά υποστηρίζονται από πειστικά ιατρικά στοιχεία.
Αλλοι ισχυρισμοί αφορούν λεκτική εξύβριση, μερικές φορές ρατσιστικού χαρακτήρα, ενώ δεν λείπουν και σεξουαλικής φύσης απειλές. Τους τελευταίου μήνες, δύο κρατούμενοι, ένας Ελληνας στρατιώτης και ένας Νιγηριανός μετανάστης, έχουν ισχυριστεί ότι αστυνομικοί τους υπέβαλαν σε ηλεκτροσόκ.
Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι σχετικά διαδεδομένα τα σωματικά και ψυχολογικά βασανιστήρια ή κακομεταχείριση κρατουμένων από αστυνομικούς, είτε για απόσπαση ομολογιών ή άλλων πληροφοριών, είτε για εκφοβισμό και τιμωρία.
Σε επτά περιπτώσεις που παρατίθενται στην έκθεση, αστυνομικοί πυροβόλησαν και τραυμάτισαν θανάσιμα άνδρες, σε συνθήκες όπου είτε δεν υπήρχε άμεσος κίνδυνος θανάτου ή σοβαρού τραυματισμού, ή είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμη η ύπαρξη τέτοιου κινδύνου.
Σε τέσσερις άλλες περιπτώσεις, αστυνομικοί και στρατιώτες με καθήκοντα φύλαξης των συνόρων φέρονται να πυροβόλησαν εναντίον Αλβανών που προσπαθούσαν να μπουν παράνομα στην Ελλάδα, τραυματίζοντας τρεις από αυτούς, τον έναν θανάσιμα.
Ενας από τους κύριους παράγοντες πίσω από τη διαιώνιση των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η ατιμωρησία, δηλαδή η παράλειψη των αρχών να προσαγάγουν στη δικαιοσύνη τους υπαιτίους.
Οι λόγοι είναι, μεταξύ άλλων: η παράλειψη να διασφαλιστεί η ταχύτητα, η διεξοδικότητα και η αμεροληψία των ανακρίσεων, η αστυνομική αλληλεγγύη που εμποδίζει την αναγνώριση των δραστών, η έλλειψη νομικής συνδρομής για τους καταγγέλλοντες, οι αδικαιολόγητα παρατεταμένες δικαστικές διαδικασίες και η τάση των δικαστηρίων να δίνουν πίστη στη μαρτυρία των αστυνομικών, ακόμα και όταν το θύμα διαθέτει ισχυρά στοιχεία περί του αντιθέτου.
Οι διεθνείς οργανώσεις ζητούν να τροποποιηθεί η ελληνική νομοθεσία, έτσι ώστε να επιτρέπεται σε όσους ισχυρίζονται ότι υπέστησαν βασανισμό ή κακομεταχείριση να έχουν άμεση πρόσβαση στις κρατικές ιατροδικαστικές υπηρεσίες. Αυτή τη στιγμή, για να εξεταστεί κανείς από ιατροδικαστή χρειάζεται εντολή εισαγγελέα, ανακριτή ή δικαστηρίου.
Το πλήρες κείμενο της έκθεσης και άλλο πληροφοριακό υλικό διατίθεται στη διεύθυνση http://news.amnesty.org/greece2002 .