Με τον θάνατο του Μουάμαρ Καντάφι κλείνει οριστικά ένα κεφάλαιο στην ιστορία της Λιβύης. Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται τα 42 χρόνια που κράτησε το αποτυχημένο πείραμα της Τζαμαχιρία και οι οκτώ μήνες που κράτησε ο εμφύλιος πόλεμος, με χιλιάδες νεκρούς. Αυτό που μένει τώρα είναι κολοσσιαίο: να οικοδομηθεί μια δημοκρατική Λιβύη.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να δοθεί τέλος στον εμφύλιο πόλεμο, γράφει στην «Ελ Παΐς» ο Ιγνάθιο Αλβαρεθ-Οσόριο, καθηγητής αραβικών και ισλαμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Αλικάντε, είναι να αφοπλιστούν το ταχύτερο οι διάφορες ομάδες που, με την πολύτιμη βοήθεια του ΝΑΤΟ, κατατρόπωσαν τα κυβερνητικά στρατεύματα.
Πρέπει επίσης να αποτραπούν τα αντίποινα εναντίον των πιστών στον Καντάφι. Τόσο η Διεθνής Αμνηστία όσο και το Παρατηρητήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν κατηγορήσει τις δύο πλευρές για διάπραξη εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και έχουν ζητήσει να διεξαχθεί έρευνα για την απόδοση ευθυνών.
Η μεταβατική κυβέρνηση θα πρέπει ακόμη να αποφύγει τις διώξεις στους κόλπους της κυβέρνησης και του στρατού. Η εμπειρία του Ιράκ είναι πικρή: η απαγόρευση του κόμματος Μπάαθ και η διάλυση του στρατού οδήγησαν εκεί σε κατάρρευση του κεντρικού κράτους και άνοιξαν τον δρόμο για τον πόλεμο μεταξύ των φυλών. Θέλοντας να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη, το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο ανακοίνωσε πρόσφατα τον δικό του Οδικό Χάρτη για την αποκατάσταση της ομαλότητας.
Την ερχόμενη άνοιξη θα εκλεγεί Εθνική Συνδιάσκεψη με στόχο την επεξεργασία του νέου Συντάγματος. Ο μεταβατικός πρόεδρος Μουσταφά Αμπντελτζαλίλ έχει δεσμευτεί ότι όλοι οι πολίτες θα είναι ίσοι απέναντι στο νόμο, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους, την εθνότητά τους, τη γλώσσα τους ή την ιδεολογία τους. Εχει όμως καταστήσει επίσης σαφές, σε μια σαφή χειρονομία προς τις ισλαμικές οργανώσεις που συνέβαλαν αποφασιστικά στην πτώση του δικτάτορα, ότι μοναδική πηγή της θέσπισης νέων νόμων θα είναι η σαρία.
Μέσα στους επόμενους 18 μήνες θα πρέπει να οργανωθούν οι πρώτες ελεύθερες και πολυκομματικές εκλογές στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Η εκπλήρωση αυτού του Οδικού Χάρτη απειλείται από διάφορους παράγοντες. Η οικοδόμηση της μετακανταφικής Λιβύης δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Το μόνο που ένωνε την ετερογενή αντιπολίτευση ήταν η ανάγκη να ανατραπεί ο σατράπης. Τώρα που αυτό επιτεύχθηκε, οι ομάδες που απαρτίζουν το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο δύσκολα θα συμφωνήσουν σε πολλά ακόμη πράγματα. Πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η Λιβύη δεν έχει δημοκρατική παράδοση. Ποτέ στο παρελθόν, ούτε τη μοναρχική εποχή ούτε την εποχή του Καντάφι, δεν υπήρξε μια πολυκομματική δημοκρατία στη Λιβύη.
Η δημοκρατία δεν κτίζεται από τη μια μέρα στην άλλη, καταλήγει ο ισπανός καθηγητής. Είναι ένα δύσκολο έργο, που απαιτεί μεγάλη προσπάθεια και συναίνεση ανάμεσα σε ομάδες με διαφορετικά συμφέροντα. Μια επιπλέον δυσκολία είναι η απουσία μιας κοινωνίας των πολιτών που να μπορεί να διατυπώσει τα αιτήματα του πληθυσμού και να αντιταχθεί στην εξουσία του στρατού. Η δυσκολία αυτή μπορεί να αντισταθμιστεί πάντως από την εγγύτητα της χώρας με την Τυνησία και την Αίγυπτο, τις χώρες όπου ξεκίνησε η «αραβική άνοιξη» και όπου γίνονται ήδη τα πρώτα βήματα προς τη δημοκρατία.
Πηγή: El Pais, ΑΠΕ-ΜΠΕ