Ο ιταλός πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι επιμένει ότι η χώρα του δεν έχει οικονομικά προβλήματα, παρόλο που το κόστος δανεισμού έχει εκτοξευτεί σε υψηλά επίπεδα και ο πρόεδρος Ναπολιτάνο προειδοποιεί ότι η χώρα έχει βυθιστεί στη χειρότερη κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι ψηφοφόροι του Μπερλουσκόνι είναι καταστηματάρχες και μικροεπιχειρηματίες, που τους αρέσει η ζωή όπως ήταν πριν από 30 χρόνια. Το να ζητά κανείς από τους Ιταλούς μείωση των πραγματικών μισθών, περιορισμό των επιδομάτων και των συντάξεων και μείωση της εργασιακής ασφάλειας, ισοδυναμεί με ένα οδυνηρό σοκ. Ούτε τα δεξιά ούτε τα αριστερά κόμματα της χώρας δέχονται τις μεταρρυθμίσεις που ζητούν οι Βρυξέλλες.
Οπως σημειώνει ο Φίλιπ Ινμαν στην «Γκάρντιαν», η Ιταλία, με τον πλούσιο βιομηχανικό Βορρά και τον πιο φτωχό Νότο, αποτελεί ένα μικρόκοσμο της ευρωζώνης. Παρόλο που είναι η τρίτη σε μέγεθος οικονομία της ευρωζώνης, αγωνίζεται σκληρά για να παραμείνει στους κόλπους της.
ΧΡΕΟΣ. Το χρέος της Ιταλίας είναι 2 τρισεκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχεί στο 120% του ΑΕΠ. Τα επιτόκια για τα ομόλογα δεκαετούς διάρκειας έφτασαν σήμερα το πρωί το 6,66% (έναντι 3,1% για τη Γαλλία και 2,8% για τη Γερμανία), γεγονός που ανάγκασε τον Μπερλουσκόνι να δεχθεί την άφιξη επιθεωρητών από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ορισμένοι αναλυτές πιστεύουν ότι η Ιταλία μπορεί να αντέξει για ένα ή δύο χρόνια πληρώνοντας αυτό το επιτόκιο, άλλοι όμως υποστηρίζουν ότι με ένα επιτόκιο διπλάσιο του μέσου όρου μια οικονομία δεν είναι βιώσιμη.
ΔΙΑΙΡΕΣΗ ΒΟΡΡΑ-ΝΟΤΟΥ. Οι κάτοικοι της Λιγουρίας, στο Βορρά, διηγούνται την ιστορία της αναβάθμισης ενός αυτοκινητόδρομου στο Νότο, που κόστισε 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Λίγες ημέρες μετά τα εγκαίνια, κάτοικοι κατέστρεψαν τα διόδια. Ο Βορράς, που είναι πολύ πλουσιότερος από τον Νότο, διαμαρτύρεται εδώ και χρόνια για τον τρόπο που κατανέμονται οι πιστώσεις στη χώρα. Η Λέγκα του Βορρά, που θέλει τη διχοτόμηση της Ιταλίας, δεν έχει σημειώσει ιδιαίτερη βελτίωση των ποσοστών της ύστερα από εκστρατεία πολλών δεκαετιών, αλλά ο αρχηγός της Ουμπέρτο Μπόσι ασκεί μεγάλη επιρροή. Ο οικονομολόγος Πιέτρο Ράιχλιν, πάντως, τονίζει ότι μια διχοτόμηση της χώρας είναι απίθανη, και ότι πολλές περιοχές του Νότου εμφανίζουν σημάδια αναγέννησης, διαψεύδοντας τους μύθους που καλλιεργούνται στο Βορρά.
ΦΟΡΟΙ. Η παραοικονομία στη χώρα είναι εκτεταμένη, όπως και η διαφθορά και η παρουσία της Μαφίας στα πιο υψηλά κλιμάκια. Σύμφωνα με περυσινή μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, το μέγεθος της παραοικονομίας της Ιταλίας είναι 27%, έναντι 27,5% για την Ελλάδα, 16% για τη Γερμανία και 12,5% για τη Βρετανία. Η φοροδιαφυγή αποτελεί κοινό τόπο σε χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις, ενώ το φορολογικό σύστημα της χώρας τιμωρεί όσους θέλουν να ανοίξουν μια επιχείρηση.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ. Από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η Ιταλία είναι εκείνη που έχει πληγεί περισσότερο από την εισβολή των κινεζικών βιοτεχνιών. Οι Γερμανοί εξειδίκευσαν την παραγωγή τους, ενώ οι Ιταλοί διατήρησαν τις παλιές τους συνήθειες. Ηρθαν τότε οι Κινέζοι και τα σάρωσαν όλα. Η Κίνα έχει σήμερα ένα εμπορικό πλεόνασμα ύψους 40 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι της Ιταλίας. Πριν από δέκα χρόνια, το πλεόνασμα ήταν μηδενικό. Το 1990, τα υφαντουργικά προϊόντα ήταν το σημαντικότερο εξαγωγικό προϊόν της Ιταλίας και αντιστοιχούσαν στο 18% των εξαγωγών. Σήμερα, το ποσοστό αυτό είναι 11%, αφού οι φτηνές εισαγωγές από την Κίνα εξανέμισαν το ιστορικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ιταλίας.
ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ολο και περισσότεροι νέοι και ταλαντούχοι Ιταλοί φεύγουν για το εξωτερικό. Η χώρα έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μετανάστευσης, καθώς η ανεργία μεταξύ των νέων φτάνει το 30%. Ενας από τους λόγους είναι το «κληρονομικό δίκαιο» που εξακολουθεί να ισχύει σε πολλές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα ικανοί εργαζόμενοι να μένουν έξω από τη διοίκηση. Τον περασμένο Ιούλιο, πολιτικοί της Δεξιάς και της Αριστεράς παραμέρισαν τις διαφορές τους και συμφώνησαν σε ένα πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και στο άνοιγμα ορισμένων επαγγελμάτων. Οι ψηφοφόροι του Μπερλουσκόνι όμως αντέδρασαν και πολλές από τις μεταρρυθμίσεις αυτές βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο.
Πηγή: The Guardian, ΑΠΕ-ΜΠΕ