Οι βουλευτικές εκλογές στην Αίγυπτο έχουν οριστεί για την ερχόμενη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου.
Υπάρχουν πολλοί που αμφιβάλλουν για το αν το πρώτο αυθεντικά δημοκρατικό ραντεβού στη μεγαλύτερη χώρα του αραβικού κόσμου τελικά θα πραγματοποιηθεί.
Μα ποιος θα έπαιρνε την πρωτοβουλία να το ακυρώσει ή να το αναβάλει για λίγο καιρό; Η βία των τελευταίων ημερών θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρόσχημα: θα ακολουθούσε όμως πιθανότατα μια άλλη βία, πολύ μεγαλυτέρων διαστάσεων. Ετσι κι αλλιώς, κανείς δεν εγγυάται ότι θα επικρατήσει ηρεμία στη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας, που θα κρατήσει εβδομάδες και θα κορυφωθεί με τις προεδρικές εκλογές.
Η έκρηξη της «δεύτερης επανάστασης», δέκα μήνες ύστερα από εκείνη που κατέληξε στην ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ, εκτός από αστάθεια προκαλεί και σύγχυση. Οι στρατιωτικοί, που κρατούν στα χέρια τους την πραγματική εξουσία, έχουν ανακοινώσει ότι το αίμα που χύθηκε τις τελευταίες ώρες στην πλατεία Ταχρίρ δεν θα εμποδίσει την πραγματοποίηση των εκλογών. Αυτό δεν οδήγησε όμως στην εκτόνωση της κατάστασης. Και ο λόγος είναι ότι οι στρατιωτικοί δεν απάντησαν στο βασικό αίτημα των διαδηλωτών, που είναι να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς.
Οι πιο ριζοσπάστες ζητούν η παράδοση της εξουσίας να γίνει αμέσως. Αλλοι ζητούν ο στρατηγός Μοχάμεντ Χουσέιν Ταντάουι, άλλοτε δεξί χέρι του Χόσνι Μουμπάρακ και σήμερα επικεφαλής του Ανωτάτου Συμβουλίου, να απαλλαγεί από το τελευταίο αυτό αξίωμα. Αλλοι, πάλι, απαιτούν από τους στρατιωτικούς να παραιτηθούν από την αξίωσή τους να λειτουργούν πέραν του Συντάγματος, δηλαδή να μπορούν να διαλύουν τους δημοκρατικούς θεσμούς και να κρατούν μυστικό τον προϋπολογισμό του στρατού. Στον τελευταίο ανήκουν διάφορες βιομηχανίες, από τα ψυγεία μέχρι το πετρέλαιο, κι από τα ξενοδοχεία μέχρι τα νοσοκομεία.
Οι διακηρύξεις των στρατιωτικών είναι αόριστες και δεν ικανοποιούν τα πλήθη, επισημαίνει ο Μπερνάρντο Βάλι στην εφημερίδα «Ρεπούμπλικα». Στην πραγματικότητα, δεν έχουν δώσει σαφείς εγγυήσεις ότι θα παραδώσουν την εξουσία όταν συγκροτηθούν δημοκρατικοί θεσμοί. Η στρατιωτική κοινωνία, που δημιουργήθηκε όταν οι «ελεύθεροι αξιωματικοί» εξόρισαν τον βασιλιά Φαρούκ και επεκτάθηκε τα τελευταία εξήντα χρόνια, δεν θέλει να παραιτηθεί από τα προνόμιά της. Θυσίασε τον αρχηγό της, τον Χόσνι Μουμπάρακ, αλλά δεν προτίθεται να υποχωρήσει μπροστά στις πιο αδιάλλακτες απαιτήσεις της πλατείας Ταχρίρ, η οποία θεωρεί ότι η Αίγυπτος είναι μια «στρατιωτική δημοκρατία».
Τους τελευταίους μήνες, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι είχαν εμφανιστεί ως οι κυριότεροι συνομιλητές, αν όχι σύμμαχοι, των στρατιωτικών. Από κοινού αποτελούσαν μια δύναμη χωρίς αντίπαλο. Αυτή η συμμαχία ήταν βέβαια ανίερη. Αρκεί να διαβάσει κανείς την ιστορία. Στη διάρκεια μισού αιώνα, η στρατιωτική κοινωνία φυλάκισε τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, τους έστειλε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης μαζί με τους κομμουνιστές, στη συνέχεια τους πλησίασε, τους ανέχθηκε ως βουλευτές με ετικέτες άλλων κομμάτων, και κυρίως δέχθηκε τα δίκτυα κοινωνικές μέριμνας που είχε οργανώσει αυτή η πολιτικο-θρησκευτική αδελφότητα στη χώρα.
Οι αντιφάσεις αυτές επανήλθαν τις τελευταίες ημέρες στο προσκήνιο. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι αιφνιδιάστηκαν από την εξέγερση του Ιανουαρίου και φρόντισαν γρήγορα να εναρμονιστούν μ' αυτήν. Η εμφάνιση ριζοσπαστικών ισλαμικών σχηματισμών προκάλεσε όμως αναταραχή στους κόλπους τους, καθώς οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι θέλουν να επιδεικνύουν μετριοπάθεια και σεβασμό για τη νομιμότητα. Πολλοί επαγγελματίες (γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, καθηγητές) που ανήκουν στην αδελφότητα ήταν παρόντες στις διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν έτσι σε διαφορετικό στρατόπεδο από τους στρατιωτικούς. Οταν όμως άρχισαν οι συγκρούσεις, οι Αδελφοί αποσύρθηκαν από την πλατεία Ταχρίρ. Το δικό τους αίτημα δεν είναι να παραδώσουν αμέσως την εξουσία οι στρατιωτικοί, αλλά να μη θέτουν εαυτούς υπεράνω της συνταγματικής τάξης. Και πάνω απ’ όλα δεν θέλουν την αναβολή των εκλογών.
Με την καταστολή των τελευταίων ημερών, ο στρατός έχασε χωρίς αμφιβολία μέρος της παραδοσιακής δημοτικότητάς του. Μιας δημοτικότητας που οφείλεται σ' ένα βαθμό στην τακτική, αλλά αποφασιστική στήριξή του προς τους εξεγερμένους του Ιανουαρίου. Για αρκετούς Αιγύπτιους, ο στρατός είναι ο μόνος θεσμός που μπορεί να κρατήσει ενωμένη μια χώρα εκατό εκατομμυρίων ανθρώπων, από τους οποίους τα σαράντα εκατομμύρια είναι αναλφάβητοι.
Πηγή: La Repubblica, ΑΠΕ-ΜΠΕ