Την Κυριακή 6 Οκτωβρίου προσέρχονται στις κάλπες 115 εκατομμύρια Βραζιλιάνοι για να εκλέξουν πρόεδρο.
Η Wall Street και το ΔΝΤ φοβούνται την άνοδο στην εξουσία του αριστερού Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και με τις κινδυνολογικές αναλύσεις τους έχουν προκαλέσει χρηματοοικονομική κρίση στη χώρα. Το νόμισμα, το ρεάλ, έχασε φέτος το 68% της αξίας του.
Ενδέκατη οικονομία σε όρους ΑΕΠ στον κόσμο, παραγωγός πετρελαίου, με σημαντική αεροναυπηγική βιομηχανία και με βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας, η Βραζιλία με 170 εκατομμύρια κατοίκους έχει δυναμική παρουσία στη διεθνή οικονομική σκηνή.
Η εθνική εταιρία πετρελαίου Petrobras γιόρτασε τον Αύγουστο ρεκόρ ημερήσιας παραγωγής 1,5 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως. Με τον ρυθμό αυτό, σύμφωνα με την Petrobras, η Βραζιλία θα είναι αυτάρκης ενεργειακά ως το 2005.
Xώρα μεγάλων ανισορροπιών
Η Βραζιλία είναι ο πρώτος παραγωγός και εξαγωγέας καφέ και χυμού πορτοκαλιού και διαθέτει το μεγαλύτερο ζωϊκό κεφάλαιο σε βοοειδή στον κόσμο. Είναι επίσης ο δεύτερος παραγωγός και εξαγωγέας παγκοσμίως σόγιας και ζάχαρης και ο δεύτερος παραγωγός σιδηρούχων μεταλλευμάτων.
Ο νοτιοαμερικανικός γίγαντας είναι επίσης μέλος του κλαμπ χωρών που διαθέτουν τεχνολογία αιχμής στον τομέα της γενετικής έρευνας και πυρηνικής ενέργειας, με συνέπεια να προσελκύει επενδυτές -30 δις δολάρια επενδύθηκαν μόνον το 2000.
Αλλά είναι και η χώρα των οικονομικών και κοινωνικών ανισορροπιών. Το πιο πλούσιο 1,2% του πληθυσμού καρπούται το 30% του συνολικού πλούτου. Οποιος κερδίζει 700 ευρώ τον μήνα ανήκει στο πιο εύπορο 10% του πληθυσμού. Και αν το 89% των σπιτιών διαθέτει τηλεόραση, μόλις το 52% των δήμων διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης.
Στο 58% του ΑΕΠ το χρέος
Τα οκτώ χρόνια προεδρίας του Φερνάντο Ενρίκε Καρντόσο συνέβαλαν στον έλεγχο του πληθωρισμού και των μακροοικονομικών δεικτών. Αφήνει όμως στον διάδοχό του ένα εύθραυστο ισοζύγιο πληρωμών και έναν σφιχτό προϋπολογισμό, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης γύρω στο 2,3%.
Οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί ωστόσο, απαιτούν περισσότερα, για την εξυπηρέτηση ενός χρέους που ανέρχεται στο 58% του ΑΕΠ, πράγμα που περιορίζει την πολιτική των επενδύσεων στον κοινωνικό τομέα και στις υποδομές.
Η φτώχεια παραμένει η μεγάλη πρόκληση για τον διάδοχο του Καρντόσο, αφού το 1999 ο αριθμός των φτωχών ξεπερνούσε τα 53 εκατομμύρια.
Ο ντα Σίλβα έχει βάλει υποψηφιότητα τέσσερις φορές και όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις που τον φέρουν νικητή των εκλογών, έχει διδαχθεί από τις αποτυχίες του. Το Κόμμα των Εργαζομένων έχει εκσυγχρονιστεί ιδεολογικά και κλίνει προς κεντρώες θέσεις, ενώ κάνει συμμαχίες και με άλλα κόμματα.
Το ερώτημα είναι αν θα υπάρξει δεύτερος γύρος στις προεδρικές εκλογές και ποιος θα είναι ο αντίπαλος του ντα Σίλβα.
Ενα μεγάλο μέρος του παραγωγικού τομέα της οικονομίας θεωρεί πλέον την ανάληψη της εξουσίας από τον πρώην συνδικαλιστή αποδεκτή. Ολοι όμως συμφωνούν ότι οι ερχόμενοι μήνες θα είναι ταραγμένοι. Η κερδοσκοπία έχει φτάσει στα ύψη. Γνωρίζοντας ότι, όποιος κι αν κερδίσει, το οικονομικό μοντέλο που τόσο ωφέλησε τα τελευταία χρόνια τη χρηματοπιστωτική τάξη θα υποστεί ριζικές αλλαγές, οι τράπεζες προσπαθούν να κερδίσουν ό,τι μπορούν.
Η πλέον βίαιη κερδοσκοπική επίθεση στο ρεάλ
Από τον Ντελφίμ Νέτο, ισχυρό στέλεχος του στρατιωτικού καθεστώτος, μέχρι τον Γκίντο Μαντέγκα, κυριότερο οικονομικό σύμβουλο του Λούλα, και τον Πέδρο Μάλαν, σημερινό υπουργό Εθνικής Οικονομίας, όλοι συμφωνούν ότι η κερδοσκοπική επίθεση που δέχεται σήμερα το νόμισμα της Βραζιλίας είναι η πλέον βίαιη που έχει καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.
Τον Ιανουάριο, ένα δολάριο αντιστοιχούσε σε 2,30 ρεάλ. Σήμερα, κανείς δεν τολμά να κάνει προγνωστικά. «Δεν αποκλείεται το δολάριο να φτάσει τα 4 ρεάλ, ή να τα ξεπεράσει», έλεγε την περασμένη Κυριακή στέλεχος χρηματιστηριακής εταιρείας του Ρίο. Με αυτήν την ισοτιμία, το εξωτερικό χρέος της χώρας φτάνει ήδη το 62% του ΑΕΠ. Και αυξάνουν οι φόβοι ότι η Βραζιλία δεν θα μπορέσει μέχρι το Δεκέμβριο να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, που φτάνουν τα 16,7 δισεκατομμύρια δολάρια.
Παραμένουν οι αμφιβολίες του επιχειρηματικού κόσμου
Οσο κι αν λένε οι επιχειρηματίες ότι φοβούνται σήμερα τον Λούλα λιγότερο απ’ ό,τι πριν από 13 χρόνια, οι αμφιβολίες τους παραμένουν ισχυρές. Τα πράγματα βέβαια έχουν αλλάξει. Την εποχή εκείνη, ο Μάριο Αμάτο, πρόεδρος τότε της πανίσχυρης ομοσπονδίας επιχειρηματιών του Σάο Πάολο, έλεγε ότι τυχόν νίκη του Λούλα θα αναγκάσει 800.000 βραζιλιάνους επιχειρηματίες να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Σήμερα, ο εκπρόσωπος του Κόμματος των Εργαζομένων έχει την υποστήριξη 500 επιχειρηματιών. Ανάμεσά τους, ο Εουζένιο Σταούμπ, πρόεδρος του ηλεκτρονικού γίγαντα Gradiente, ο Ιβο Ροσέτ, που ελέγχει τον τομέα της γυναικείας ένδυσης και απασχολεί 4.000 εργαζομένους, και ο Ζοζέ Πεσόα ντε Κεϊρός, ένας από τους πιο ισχυρούς παραγωγούς ζάχαρης και οινοπνεύματος της Βραζιλίας.