Σημαντικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι το επίκεντρο του σεισμού ήταν πολύ κοντά στην επιφάνεια, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει περιθώριο για τους Αϊτινούς να εκκενώσουν τα κτήρια.
Ως τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση των τελευταίων δεκαετιών χαρακτηρίστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ο σεισμός στην Αϊτή, με τις εκτιμήσεις των νεκρών να κυμαίνονται από 50 έως 200 χιλιάδες. Σημαντικό ρόλο στο μέγεθος της καταστροφής παίζει, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το ότι ο εγκέλαδος χτύπησε την πυκνοκατοικημένη πρωτεύουσα της χώρας, Πορτ α Πρενς.
Σύμφωνα με τους γεωλόγους που ερωτήθηκαν από το επιστημονικό περιοδικό NewScientist, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που ευθύνονται για τις χιλιάδες των θυμάτων που έχασαν τη ζωή τους κάτω από τα συντρίμμια της Πορτ α Πρενς. Οι ειδικοί προειδοποιούν για το ενδεχόμενο νέων σεισμικών δονήσεων καθώς, όπως εξηγούν, παρά το μέγεθος της καταστροφής, δεν έχει απελευθερωθεί όλη η σεισμική ενέργεια στην περιοχή.
Καταρχάς, σημαντικό ρόλο έπαιξε το γεγονός ότι το επίκεντρο του σεισμού ήταν πολύ κοντά στην επιφάνεια, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει περιθώριο για τους Αϊτινούς να εκκενώσουν τα κτήρια. «Στους σεισμούς των οποίων το επίκεντρο βρίσκεται σε μεγάλο βάθος, τα πρωτογενή σεισμικά κύματα προειδοποιούν για την επερχόμενη δραστηριότητα», εξηγεί ο Γιούρι τεν Μπρινκ, σεισμολόγος από την Καραϊβική.
Επιπλέον, το Πορτ α Πρενς δεν είναι χτισμένο σε στερεό έδαφος (π.χ. χώμα), το οποίο υποχωρεί εύκολα σε περίπτωση σεισμών. Εκτός αυτού, στην οικοδόμηση των κτηρίων δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα αντισεισμικής προστασίας.
Σε σεισμό αντίστοιχης ισχύος στην Καλιφόρνια είναι βέβαιο ότι ο αριθμός των θυμάτων θα ήταν πολύ μικρότερος, σημειώνει ο NewScientist. «Εάν τα κτήρια ήταν καλύτερα δομημένα θα είχαν σωθεί πολλές ζωές», τονίζει ο Τσακ ΝτεΜετς, τεκτονικός γεωλόγος από το Wisconsin-Madison.