Θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει αυτό το επεισόδιο ανώδυνο. Ορισμένοι «Κρεμλινολόγοι», όμως, μιλούν ήδη για ενδείξεις μιας νέας περεστρόικα, με τον Ντμίτρι Μεντβέντεφ να παίζει το ρόλο του Γκορμπατσόφ του 21ου αιώνα.
Το βράδυ της 1ης Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος της ρωσικής Γερουσίας Σεργκέι Μιρόνοφ προκάλεσε αίσθηση καταγγέλλοντας από την τηλεόραση τον προϋπολογισμό του πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν. Δύο ημέρες πριν από την απροσδόκητη αυτή κριτική, 10.000 διαδηλωτές διαμαρτύρονταν στο Καλίνιγκραντ για την άνοδο των τιμών. Τα πανό που κρατούσαν έγραφαν: «Κυβέρνηση, παραιτήσου!». Αντίθετα με ό,τι συμβαίνει συνήθως, η αστυνομία δεν επενέβη.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Vedomosti, η διαδήλωση του Καλίνιγκραντ και οι δηλώσεις του Μιρόνοφ αποτελούν σπάνια γεγονότα στο ρωσικό πολιτικό σύστημα. Ο πολιτικός αναλυτής Σεργκέι Μαρκόφ, που πρόσκειται στο Κρεμλίνο, θεωρεί ότι ο Μεντβέντεφ κάνει μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού. Ηδη την περασμένη άνοιξη είχε δώσει μια συνέντευξη στην εφημερίδα της αντιπολίτευσης Novaia Gazeta. «Με τον τρόπο αυτό θέλησε να εκφράσει την πίστη του στην ελευθερία της έκφρασης μετά τη δολοφονία της δημοσιογράφου Αναστάσια Μπαμπούροβα, στις 19 Ιανουαρίου 2009», τονίζει η εκπρόσωπός του Νατάλια Τιμάκοβα.
Στη συνέχεια, και μετά το θάνατο στη φυλακή του δικηγόρου Σεργκέι Μαγκνίτσκι, στις 16 Νοεμβρίου, ο ρώσος πρόεδρος υποσχέθηκε την επανίδρυση του δικαστικού και σωφρονιστικού συστήματος, καθώς και της αστυνομίας. Ο Μεντβέντεφ θέλει επίσης να καταργήσει την προφυλάκιση σε περιπτώσεις ανακρίσεων για οικονομικά αδικήματα, που σήμερα αφορά 300.000 ανθρώπους. Τον περασμένο Ιανουάριο απέλυσε τον αρχηγό της αστυνομίας στο Τομσκ της Σιβηρίας μετά το θάνατο ενός δημοσιογράφου που κακοποιήθηκε από αστυνομικούς. Μια τέτοια πρωτοβουλία θα ήταν αδιανόητη αν είχε όλη την εξουσία στα χέρια του ο Πούτιν.
Τέλος, πριν από λίγες ημέρες, ειδικοί του κέντρου αναλύσεων Insor, που εδρεύει στη Μόσχα και πρόσκειται στον Μεντβέντεφ, συνέταξαν μια έκθεση που μιλά για βαθύ εκδημοκρατισμό της Ρωσίας, με απώτερο στόχο την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση!
Επιδιώκει άραγε πραγματικά ο Μεντβέντεφ να χαράξει σταδιακά το πρόσωπο μιας πιο δημοκρατικής Ρωσίας; Πολλοί αντιμετωπίζουν με σαρκαστικό τρόπο αυτές τις αναλύσεις. «Ο υποτιθέμενος ανταγωνισμός ανάμεσα στον "αντιδραστικό" Πούτιν και τον "μοντέρνο" Μεντβέντεφ είναι ένα παραμύθι που κατασκεύασαν οι ενδιαφερόμενοι για να αποπροσανατολίσουν τους δημοσιογράφους και την κοινή γνώμη», υποστηρίζει η Λίλια Τσέβτσοβα, από το κέντρο αναλύσεων του Carnegie Endowment. «Η συζήτηση στρέφεται σε αυτή την αντιπαράθεση, αντί να αφορά τα πραγματικά προβλήματα, όπως είναι η οικονομική ύφεση, η μείωση των ξένων επενδύσεων, ο φόβος, η βία της αστυνομίας, τα προβλήματα στον Καύσιμο, η εύθραυστη ειρήνη με τη Γεωργία».
Είναι αλήθεια πάντως ότι με το ΑΕΠ να σημειώνει κάθετη πτώση (-8% το 2009, έναντι ανόδου 6% τον προηγούμενο χρόνο), πολλοί φιλελεύθεροι της πλευράς Μεντβέντεφ θεωρούν ότι το σύστημα των «κρατικών συντεχνιών» που εφάρμοσε ο Πούτιν απέτυχε. Επιπλέον, τα παλιά στελέχη των μυστικών υπηρεσιών που τοποθετήθηκαν επικεφαλής στρατηγικών βιομηχανιών αποδείχθηκαν ανίκανα. Η διάγνωση αυτή οδήγησε πρόσφατα σε μια έκρηξη οργής του Μεντβέντεφ μπροστά στον Σεργκέι Τσεμέζοφ, ο οποίος τοποθετήθηκε από τον Πούτιν επικεφαλής του κρατικού ομίλου Rostekhnologuii.
Σύμφωνα με τη Ζόγια Σβέτοβα, δημοσιογράφο της εφημερίδας New Times, αυτό που χαρακτηρίζει την εποχή δεν είναι ο εκσυγχρονισμός αλλά η στασιμότητα. «Εκτός από μερικούς χώρους ελευθερίας στο Internet, αισθάνεται κανείς ότι έχουμε γυρίσει στην εποχή του Μπρέζνιεφ», τονίζει. Όπως επισημαίνει όμως το περιοδικό Λ'Εξπρές, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Τον τελευταίο καιρό, ο Μεντβέντεφ τοποθετεί δικούς του ανθρώπους σε διάφορες θέσεις, ιδίως στο δικαστικό σύστημα, ενώ διορίζει και κυβερνήτες που πρόσκεινται σ' αυτόν. Αίσθηση προκάλεσαν έτσι ο διορισμός στο Κίροφ της Σιβηρίας του 35χρονου Νικίτα Μπελίχ, ενός επιχειρηματία που θεωρείται ακέραιος, και στον Βόρειο Καύκασο του Αλεξάντρ Χλοπόνιν, που δεν είναι ούτε στρατιωτικός, ούτε πρώην μέλος των μυστικών υπηρεσιών, αλλά επίσης επιχειρηματίας.
«Με την κρίση, οι ελίτ αντιλαμβάνονται ότι η μέθοδος Πούτιν οδηγεί σε αδιέξοδο», τονίζει ο πολιτικός αναλυτής και γεωγράφος Ντμίτρι Ορέσκιν. «Οσο περνά ο καιρός, τόσο περισσότερο φαίνεται αυτό το αδιέξοδο. Μέχρι το τέλος του χρόνου, όλοι θα έχουν συνειδητοποιήσει ότι το πρόβλημα είναι ο Πούτιν».
Πηγή: L'Express, ΑΠΕ-ΜΠΕ