Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα Πράσινη Βίβλο, στην οποία παρατίθενται επιλογές για μια προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο ζήτημα της προστασίας των δασών και της πληροφόρησης σχετικά με τους δασικούς πόρους και την κατάστασή τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα Πράσινη Βίβλο, στην οποία παρατίθενται επιλογές για μια προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στο ζήτημα της προστασίας των δασών και της πληροφόρησης σχετικά με τους δασικούς πόρους και την κατάστασή τους.
Η Επιτροπή θα βασιστεί στις αντιδράσεις του κοινού, των κρατών μελών, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και άλλων εμπλεκόμενων φορέων στην Πράσινη Βίβλο για να κρίνει κατά πόσον απαιτούνται πρόσθετα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ.
Περιεχόμενο και στόχοι της Πράσινης Βίβλου
Στην Πράσινη Βίβλο 1 παρουσιάζονται οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ευρωπαϊκά δάση, τα υπάρχοντα συστήματα πληροφοριών για τα δάση και τα διαθέσιμα μέσα προστασίας των δασών. Τίθενται επίσης μια σειρά από ερωτήματα σχετικά με την επεξεργασία επιλογών άσκησης πολιτικής στο μέλλον . Το έγγραφο αυτό αποτελεί μέρος της συνέχειας που δίδεται στη Λευκή Βίβλο για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος 2, η οποία εκδόθηκε από την Επιτροπή τον Απρίλιο του 2009.
Δεδομένου ότι αρμόδια για τη δασική πολιτική είναι πρωτίστως τα κράτη μέλη, ο διάλογος πρέπει να επικεντρωθεί στ ον τρόπο με τον οποίο η κλιματική αλλαγή μεταβάλλει τη διαχείριση και την προστασία των δασών στην Ευρώπη, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να εξελιχθεί η πολιτική της ΕΕ, ώστε να συμβάλλει περισσότερο στις πρωτοβουλίες των κρατών μελών.
Δάση και κλιματική αλλαγή
Τα δάση επιτελούν πολλές και αλληλένδετες λειτουργίες – κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές. Προσφέρουν θέσεις εργασίας, έσοδα και πρώτες ύλες για τη βιομηχανία και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Τα δάση προστατεύουν το έδαφος, τους οικισμούς και τις υποδομές, ρυθμίζουν την παροχή γλυκού νερού και διατηρούν τη βιοποικιλότητα. Από κλιματική άποψη, όταν αναπτύσσονται, δρουν ως «καταβόθρες» που απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ), το κυριότερο αέριο θερμοκηπίου, όταν όμως υλοτομούνται, καίγονται ή καταστρέφονται από επιβλαβείς οργανισμούς, αποτελούν πηγή CO 2. Παράλληλα, τα δάση ρυθμίζουν τις καιρικές συνθήκες σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Τα δάση και οι λοιπές δασικές εκτάσεις καλύπτουν περίπου 176 εκατομ. εκτάρια εδάφους της EΕ, δηλ. ποσοστό άνω του 42% της χερσαίας έκτασής της. Τα δάση της ΕΕ επεκτείνονταν συνεχώς για περισσότερα από 60 χρόνια, φθάνοντας να αντιπροσωπεύουν σήμερα το 5% της παγκόσμιας δασικής έκτασης. Στην πλειονότητά τους αυξήθηκαν από πλευράς όγκου ξυλείας και αποθέματος CO 2 , με αποτέλεσμα να αφαιρούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, η απώλεια δασών – κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες – και άλλες αλλαγές των χρήσεων γης ευθύνονται πλέον για ποσοστό περίπου 12-15% των παγκοσμίων εκπομπών CO 2 .
Η μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά σχεδόν 1°C στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα και, κατά τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, θα έχει αυξηθεί κατά 2°C μέχρι το 2100. Αυτός ο ταχύς ρυθμός ανθρωπογενούς αλλαγής του κλίματος υπερισχύει πλέον της φυσικής προσαρμοστικότητας των οικοσυστημάτων και θα τροποποιήσει την καταλληλότητα ολόκληρων περιοχών για ορισμένους τύπους δασών, οδηγώντας σε αλλαγή της φυσικής κατανομής των ειδών δέντρων και σε μεταβολές στην ανάπτυξη των συστάδων που ήδη υπάρχουν. Τα ακραία φαινόμενα, όπως καταιγίδες, δασικές πυρκαγιές, ξηρασία και καύσωνες, αναμένεται να γίνουν πολύ συχνότερα ή/και σοβαρότερα, εντείνοντας την πίεση που δέχονται τα δάση.
Τα επόμενα βήματα
Από την 1 η Μαρτίου έως τις 31 Ιουλίου 2010 θα πραγματοποιηθεί δημόσια διαβούλευση για την Πράσινη Βίβλο μέσω του δικτυακού τόπου Η Φωνή σας στην Ευρώπη ( http://ec.europa.eu/yourvoice ). Στο πλαίσιο της διαβούλευσης αυτής, η Επιτροπή θα διοργανώσει, στις 3 Ιουνίου στις Βρυξέλλες, ημερίδα εργασίας και συνάντηση των εμπλεκομένων φορέων που θα ενταχθούν στην Πράσινη Εβδομάδα . Η Πράσινη Βίβλος θα συζητηθεί επίσης σε διάσκεψη με θέμα την προστασία των δασών, που διοργανώνει η Ισπανική Προεδρία στις 6 και 7 Απριλίου, στο Valsain της Ισπανίας.
Η Επιτροπή θα δημοσιεύσει στον δικτυακό τόπο Europa τις συνεισφορές στον διάλογο και θα σχολιάσει τα βασικά συμπεράσματα της διαβούλευσης.
Ο Επίτροπος Janez Potočnik, αρμόδιος για το περιβάλλον, δήλωσε τα εξής: «Τα δάση της Ευρώπης αποτελούν πολύτιμο πόρο που χρειάζεται προστασία από τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας. Το ευρύ φάσμα κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών λειτουργιών που επιτελούν τα ευρωπαϊκά δάση σημαίνει ότι διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα. Οφείλουμε να διερευνήσουμε την προστιθέμενη αξία την οποία μπορεί να προσδώσει η ευρωπαϊκή δράση στις προσπάθειες που καταβάλλουν τα κράτη μέλη για τη διαφύλαξη των δασών και τη διάθεση αξιόπιστων, συνεπών και ενημερωμένων πληροφοριών σχετικά με αυτά.»
Η Επίτροπος Connie Hedegaard, αρμόδια για την κλιματική αλλαγή, δήλωσε τα εξής: «Τα δάση, ως τεράστιες αποθήκες διοξειδίου του άνθρακα, θα διαδραματίσουν πρωτεύοντα ρόλο στις προσπάθειες για τη συγκράτηση της πλανητικής υπερθέρμανσης σε λιγότερο από 2°C. Η διασφάλιση της δυνατότητας των δασών της Ευρώπης να επιτελούν αδιάλειπτα όλες τις λειτουργίες τους έχει θεμελιώδη σημασία για την κλιματική στρατηγική της ΕΕ. Χαιρετίζω την έγκαιρη έναρξη του διαλόγου αυτού. Οι εισηγήσεις που θα μας υποβληθούν θα μας βοηθήσουν να χαράξουμε αποτελεσματικές πολιτικές της ΕΕ για την προστασία του κλίματος και των δασών».