Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε νέα προειδοποίηση στην Ελλάδα, επειδή σε δύο θέματα απέτυχε να εφαρμόσει με ικανοποιητικό τρόπο τη νομοθεσία για τη βιοποικιλότητα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε νέα προειδοποίηση στην Ελλάδα, επειδή σε δύο θέματα απέτυχε να εφαρμόσει με ικανοποιητικό τρόπο τη νομοθεσία για τη βιοποικιλότητα.
Κατά το παρελθόν είχε γίνει προσφυγή στο Δικαστήριο κατά της Ελλάδας, επειδή δεν μπόρεσε να χαρακτηρίσει επαρκή αριθμό προστατευόμενων περιοχών για τα πτηνά και επειδή δεν εξασφάλισε τη δέουσα προστασία στις χαρακτηρισμένες περιοχές. Το Δικαστήριο επισήμανε πολλά προβλήματα, τα περισσότερα εκ των οποίων δεν έχουν ακόμη επιλυθεί. Εάν τα προβλήματα αυτά παραμείνουν άλυτα ενδέχεται να προκαλέσουν και άλλες προσφυγές στη δικαιοσύνη και, τελικά, να επισύρουν την επιβολή προστίμων.
Πολύ λίγες προστατευόμενες περιοχές για τα πτηνά
Η Επιτροπή αποστέλλει στην Ελλάδα δύο προειδοποιήσεις, επειδή δεν έχει καταφέρει να προστατεύσει τα άγρια πτηνά. Σχετικά με υπόθεση που χρονολογείται από το 1998 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε καταδικαστική απόφαση για την Ελλάδα στις 25 Οκτωβρίου 2007, επειδή δεν χαρακτήρισε επαρκή αριθμό ζωνών ειδικής προστασίας για τα άγρια πτηνά. Το Δικαστήριο επισήμανε πολλές παραλείψεις και αναφέρθηκε ιδιαίτερα σε δώδεκα είδη που χρήζουν αποτελεσματικότερης προστασίας, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται το είδος Gypætus barbatus, που συγκαταλέγεται μεταξύ των βιολογικών ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση, και το είδος Aquila heliaca, ήτοι βιολογικό είδος που συγκαταλέγεται μεταξύ των απειλούμενων βιολογικών ειδών. Εν συνεχεία η Ελλάδα προσέθεσε 12 επιπλέον ΖΕΠ, ήτοι 163 συνολικά στην επικράτειά της, και χαρακτήρισε επαρκή αριθμό περιοχών για ένα από τα είδη που ανέφερε συγκεκριμένα η απόφαση του Δικαστηρίου. Παρά την ως άνω περιορισμένη πρόοδο η έκταση που συνολικά καλύπτεται από τα λαμβανόμενα μέτρα εξακολουθεί να είναι πολύ μικρή ως προς τις απαιτήσεις του Δικαστηρίου. Περίπου 32 σημαντικές περιοχές για τα πτηνά εξακολουθούν να μην καλύπτονται από τη ΖΕΠ, ενώ 67 ΣΠΠ καλύπτονται ανεπαρκώς και τα όριά τους θα πρέπει να χαραχθούν εκ νέου. Ως εκ τούτου η Επιτροπή απευθύνει τελική γραπτή προειδοποίηση όσον αφορά τις πιθανές συνέπειες των εν λόγω παραλείψεων, που τελικά θα μπορούσαν να επισύρουν την επιβολή χρηματικού προστίμου.
… και πολύ μικρή προστασία
Χωριστή προειδοποίηση απευθύνεται στη χώρα επίσης λόγω της αδυναμίας της να θεσπίσει και να εφαρμόσει ένα σαφές, εξειδικευμένο και πλήρες νομοθετικό πλαίσιο το οποίο θα εξασφαλίζει την αειφόρο διαχείριση και την αποτελεσματική προστασία των ΖΕΠ που έχουν ήδη χαρακτηρισθεί. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε καταδικαστικό ψήφισμα για την Ελλάδα το Δεκέμβριο του 2008 επισημαίνοντας ότι η χώρα δεν προστατεύσει δεόντως τις υφιστάμενες ΖΕΠ. Έκτοτε έχει επιτευχθεί ελάχιστη πρόοδος και η Επιτροπή είναι πεπεισμένη ότι λόγω της σοβαρότητας της παράλειψης θα ήταν ανεπίτρεπτη οιαδήποτε περαιτέρω καθυστέρηση. Ως εκ τούτου, αποστέλλεται γραπτή προειδοποίηση σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της μη συμμόρφωσης της χώρας προς την ως άνω δικαστική απόφαση.
Οι ζώνες ειδικής προστασίας και το δίκτυο προστατευομένων περιοχών Natura 2000
Η φύση της Ευρώπης προστατεύεται με δύο κύριες νομοθετικές πράξεις, την οδηγία για τα πτηνά και την οδηγία για τα οικολογικά ενδιαιτήματα. Βάσει της οδηγίας για τα πτηνά τα κράτη μέλη έχουν υποχρέωση να χαρακτηρίζουν τις πλέον ενδεδειγμένες περιοχές ως ζώνες ειδικής προστασίας (ΖΕΠ) για τη διαφύλαξη των αγρίων ειδών πτηνών. Για να αξιολογηθεί κατά πόσο τα κράτη μέλη έχουν συμμορφωθεί προς την ως ένα διάταξη χαρακτηρισμού των ΖΕΠ, η Επιτροπή χρησιμοποιεί τις βέλτιστες διαθέσιμες ορνιθολογικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών απογραφών των σημαντικών περιοχών για τα πτηνά (ΣΠΠ), που γίνονται από την οργάνωση Birdlife International. Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ήδη αναγνωρίσει την επιστημονική της αξία.
Η οδηγία για τα οικολογικά ενδιαιτήματα επιβάλει στα κράτη μέλη να χαρακτηρίσουν ζώνες ειδικής διατήρησης (ΖΕΔ) για τη διαφύλαξη των τύπων των φυσικών ενδιαιτημάτων και για την προστασία διάφορων βιολογικών ειδών που έχουν ήδη χαρακτηριστεί. Από κοινού οι ΖΠΕ και οι ΖΕΔ συγκροτούν το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 που αποτελεί το πλέον σημαντικό όργανο που διαθέτει η ΕΕ για τη διαφύλαξη των οικολογικών ενδιαιτημάτων και των ζωικών και φυτικών ειδών που απαντούν σε αυτά.
Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος της ΕΕ κ. Janez Potočnik δήλωσε: «Ουδέποτε κατά το παρελθόν η βιοποικιλότητα της Ευρώπης δεν βρέθηκε αντιμέτωπη με τόσο μεγάλη πίεση. Όλα τα κράτη μέλη οφείλουν να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να διαφυλάξουν τα εναπομένοντα οικολογικά ενδιαιτήματα. Η Ελλάδα καλείται να εφαρμόσει πλήρως την ευρωπαϊκή νομοθεσία για το δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών Natura 2000, προτού να είναι πολύ αργά».