Ερώτηση βουλευτών ΠΑΣΟΚ στον ΥΠΟΙΚ με αιχμές κατά ΤτΕ για «διευκόλυνση» των κερδοσκόπων

Ερώτηση προς τον υπουργό Οικονομικών, με αιχμές κατά της Τράπεζας της Ελλάδος, κατέθεσε σήμερα στη Βουλή η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Βάσω Παπανδρέου και άλλοι εννέα βουλευτές του κόμματος. Η ερώτηση έχει ως αντικείμενο τις αλλαγές που έκανε η Τράπεζα της Ελλάδος, τον Οκτώβριο του 2009, στις συναλλαγές των ελληνικών ομολόγων.

Μεταξύ άλλων, οι βουλευτές υποστηρίζουν πως με τις αλλαγές αυτές η κεντρική τράπεζα «διευκόλυνε» τους κερδοσκόπους σε βάρος των ελληνικών τίτλων.

Το πλήρες κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:

ΕΡΩΤΗΣΗ ΚΑΙ ΑΙΤΗΣΗ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

ΠΡΟΣ: Τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου

Κύριε Υπουργέ,

Είναι γνωστό ότι η πτώση της τιμής και η αντίστοιχη διεύρυνση του spread των ελληνικών τίτλων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών, έχει αποδοθεί, και ορθώς, από τον Πρωθυπουργό και σε μεθοδευμένες κερδοσκοπικές επιθέσεις εναντίον της χώρας μας.

Είναι επίσης γνωστό ότι ο Πρωθυπουργός ανέλαβε, σε παγκόσμιο επίπεδο, μία πραγματικά τιτάνια προσπάθεια, προκειμένου να αποκαλύψει τους κερδοσκόπους και να πείσει τις διεθνείς χρηματαγορές για την πολιτική βούληση της κυβέρνησης να επιτύχει μέσω εφαρμογής επώδυνων και περιοριστικών για τα χαμηλά εισοδήματα πολιτών, την δημοσιονομική εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας.

Στόχος του πρωθυπουργού ήταν να καταστεί εφικτός ο δανεισμός του ελληνικού δημοσίου με λογικά και όχι ληστρικά επιτόκια.

Δυστυχώς, οι διεθνείς χρηματαγορές δεν πείστηκαν, οι ευρωπαίοι εταίροι μας άργησαν τρομακτικά να αντιδράσουν και οι κερδοσκόποι συνέχισαν απτόητοι το έργο τους, με αποτέλεσμα στο τρίτο δεκαήμερο του Απριλίου τα spreads των ελληνικών ομολόγων να διαμορφωθούν σε επίπεδα που καθιστούσαν ανέφικτο το δανεισμό του ελληνικού δημοσίου και εξανάγκασαν την Κυβέρνηση να προσφύγει στο μηχανισμό στήριξης, Ε.Ε - Δ.Ν.Τ.- Ε.Κ.Τ. και τη λήψη πολύ επώδυνων, για τη χώρα και τους πολίτες της, μέτρων.

Είναι όμως περίεργο και δημιουργεί ερωτήματα το γεγονός ότι από την επόμενη ημέρα των εκλογών, στις 05.10.2009, η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) άλλαξε τις διαδικασίες διακανονισμού των συναλλαγών που εγίνοντο επί ελληνικών ομολόγων. Για το θέμα αυτό υπήρξαν διάφορα δημοσιεύματα στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, όπως και ερωτήσεις βουλευτών στο Κοινοβούλιο. Από τα επίσημα έγγραφα της ΤτΕ (Α.Π. 65/7-5-10, Α.Π. 86/3-5-10 και Α.Π. 107/6-5-10), με τα οποία δίνει απαντήσεις σε δημοσιεύματα και στην ελληνική Βουλή, προκύπτουν περαιτέρω ερωτήματα που χρειάζονται απαντήσεις.

Οι συναλλαγές επί τίτλων του ελληνικού δημοσίου θεωρούνται ολοκληρωμένες όταν σε σαφώς ορισμένο χρονικό διάστημα έχουν αποδοθεί οι τίτλοι στον αγοραστή και τα αντίστοιχα ποσά στον πωλητή.

Ως σαφώς ορισμένο χρονικό όριο θεωρείται, για τις συναλλαγές που διενεργούνται μέσω της ΗΔΑΤ και εκκαθαρίζονται μέσω του "Συστήματος" το χρονικό διάστημα των τριών (3) εργασίμων ημερών (Τ+3). Για τις συναλλαγές που διενεργούνται σε άλλες πλατφόρμες, έξω-χρηματιστηριακά (OTC) το χρονικό διάστημα μπορεί να είναι διαφορετικό.

Οποιαδήποτε συναλλαγή που διενεργείται μέσω της ΗΔΑΤ και δεν έχει διακανονιστεί μέσω του "Συστήματος" εντός του προβλεπόμενου χρονικού ορίου (Τ+3), εθεωρείτο από τον κανονισμό λειτουργίας του συστήματος της ΗΔΑΤ έως τον Οκτώβριο του 2009 ως failed και επιβάλλονταν οι προβλεπόμενες κυρώσεις.

Αμέσως μετά τις εκλογές η ΤτΕ αποφάσισε να υιοθετήσει τη διαδικασία της αυτοματοποιημένης επανα-εισαγωγής (recycling) των μη διακανονισθέντων (failed) συναλλαγών για επιπλέον δέκα (10) ημέρες.

Ουσιαστικά δηλαδή η ΤτΕ αποφάσισε να παρατείνει το χρονικό διάστημα ολοκλήρωσης των συναλλαγών επί τίτλων του ελληνικού δημοσίου, εισάγοντας κανόνες διμερών διαπραγματεύσεων (OTC) σε οργανωμένη αγορά, όπως είναι η ΗΔΑΤ.

Στις 29.10.2009 έγινε σχετική ανακοίνωση στο Euroclear όπου ενημερώθηκαν όλοι οι "επενδυτές" σε διεθνές επίπεδο για τη νέα διαδικασία.

Στις 10.12.2009, μετά από αίτημα των ελληνικών τραπεζών, η ΤτΕ αποφασίζει επίσης να μην επιβάλλονται κυρώσεις για αυτούς που δεν μπορούσαν να παραδώσουν τα ομόλογα μετά και την παράταση των δέκα (10) ημερών.

Η ΤτΕ υποστηρίζει ότι η υιοθέτηση του recycling αποτελεί τεχνική αναβάθμιση του Συστήματος και όχι αλλαγή του κανονισμού, κάτι που προβλέπεται στην υπό σχεδιασμό νέα Ευρωπαϊκή κοινή πλατφόρμα διακανονισμού τίτλων, γνωστή ως Τ2S.

Πράγματι, προβλέπεται η δημιουργία μιας κοινής πλατφόρμας με στόχο την εναρμόνιση των συναλλαγών μεταξύ των κεντρικών αποθετηρίων, ώστε να μειωθεί το κόστος για διακανονισμούς μεταξύ των χωρών μελών του Ευρωσυστήματος, πρόκειται για διασυνοριακό διακανονισμό μεταξύ των κεντρικών αποθετηρίων των μελών του Ευρωσυστήματος.

Η πρόταση της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωσυστήματος ολοκληρώθηκε στις 24.11.2009 και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ την ενέκρινε στις 21.04.2010. Σύμφωνα με την ΕΚΤ η νέα αυτή ευρωπαϊκή πλατφόρμα προβλέπεται να λειτουργήσει τέλος του 2014.

Δημιουργούνται επομένως ερωτήματα, γιατί η ΤτΕ έσπευσε πριν ακόμη αναλάβει η νέα Κυβέρνηση να "διευκολύνει" τις συναλλαγές βασιζόμενη δήθεν σε κάτι τελείως διαφορετικό και το οποίο δεν ισχύει ακόμη.

Το επιχείρημα της ΤτΕ ότι "το μεγαλύτερο μέρος των συναλλαγών επί τίτλων του ελληνικού δημοσίου καταρτίζεται και διακανονίζεται στο εξωτερικό (π.χ. στα αποθετήρια Euroclear, Clearstream κλπ.), και όχι στην Ελλάδα (στην ΗΔΑΤ και στο Σύστημα ΄Αϋλων Τίτλων για την κατάρτιση και το διακανονισμό, αντίστοιχα)" (έγγραφο ΤτΕ , Α.Π. 86/3-5-10), είναι παραπλανητικό.

Οι τιμές αγοράς και πώλησης της ΗΔΑΤ είναι τιμές αναφοράς για το σύνολο των ελληνικών τίτλων, ανεξάρτητα σε ποια πλατφόρμα εσωτερικού ή εξωτερικού, κεντρική όπως η ΗΔΑΤ ή εξωχρηματιστηριακή (OTC), διενεργείται συναλλαγή.

Η επιμήκυνση της χρονικής περιόδου του μη διακανονισμού, αντικειμενικά δημιουργεί μεγάλα περιθώρια υποτιμητικής κερδοσκοπίας και χειραγώγησης. Όσο η συναλλαγή δεν διακανονίζεται, τόσο αυξάνεται η δυνατότητα του πωλητή να "σπρώχνει" τις τιμές των ομολόγων προς τα κάτω για να τα αγοράσει στο τέλος της περιόδου φθηνότερα ενώ ταυτόχρονα έχει τη δυνατότητα να κερδίσει και από τα υψηλά ασφάλιστρα. Μπορεί δηλαδή κάποιος να πουλάει αέρα, (naked - bonds) να ρίχνει τις τιμές των ομολόγων, να αυξάνει το spread και τα ασφάλιστρα κινδύνου, να κερδίζουν οι λεγόμενοι σορτάκηδες και στο τέλος να μην έχουν και καμία κύρωση.

Αφού ο χρόνος διακανονισμού δεν έχει σημασία, σύμφωνα με την ΤτΕ, γιατί στις 07.04.2010 μετά το σάλο που δημιουργήθηκε, ζητήθηκε η διενέργεια υποχρεωτικής δημοπρασίας προκειμένου να διακανονιστούν άμεσα οι μη διακανονισθείσες συναλλαγές;

Επειδή η απόφαση της ΤτΕ συμπίπτει χρονικά με την έναρξη της πτώσης της τιμής των ελληνικών ομολόγων και την οδυνηρή, δημοσιονομικά, διεύρυνση του spread των ελληνικών τίτλων έναντι των γερμανικών,

Επειδή ο διακανονισμός ανοιχτών πωλήσεων σε οργανωμένη αγορά πρέπει να είναι οριστικός και αμετάκλητος, όπως ισχύει παντού και οι ποινές για μη διακανονισμό ανοιχτών πωλήσεων σε οργανωμένη αγορά, είναι παντού δρακόντειες,

Επειδή η απόφαση της ΤτΕ αντικειμενικά διευκόλυνε τις επιθέσεις ενάντια στους ελληνικούς τίτλους, σε συνδυασμό και με άλλα γεγονότα και δυσκόλεψε την προσπάθεια του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης να αντιμετωπίσουν την άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας που κληρονόμησε από την κυβέρνηση της Ν.Δ,

Επειδή ο Πρωθυπουργός έδινε μάχες στην Ε.Ε. και κατάφερε τελικά να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός στήριξης του Ευρώ,

Επειδή ο ελληνικός λαός καλείται να υποστεί τεράστιες θυσίες για να σωθεί η χώρα,

Επειδή ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχουν αναλάβει τη ρητή δέσμευση απέναντι στους πολίτες και την ελληνική Βουλή για πλήρη ενημέρωση και διαφάνεια,

ΕΡΩΤΑΤΑΙ Ο Κ. ΥΠΟΥΡΓΟΣ:

1. Ποιες, εκ του νόμου, ενέργειες έκανε, προκειμένου να διερευνήσει γιατί η ΤτΕ προχώρησε άτυπα, αλλά ουσιαστικώς, στην υιοθέτηση της αυτοματοποιημένης επανα-εισαγωγής (recycling) των μη διακανονισθεισών συναλλαγών που ισχύουν σε εξω-χρηματιστηριακές (OTC) πλατφόρμες σε οργανωμένη αγορά, όπως είναι η ΗΔΑΤ;

2. Η εισαγωγή της αυτοματοποιημένης επανα-εισαγωγής από την ΤτΕ στην ΗΔΑΤ τον Οκτώβριο του 2009 ήταν σύννομη;

3. Η ΤτΕ γνώριζε την αρνητική δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Γιατί "διευκόλυνε" τους κερδοσκόπους;

ΝΑ ΚΑΤΑΤΕΘΟΥΝ:

1. Η αλληλογραφία μεταξύ της Νομικής Υπηρεσίας και της Διοίκησης της ΤτΕ για το θέμα αυτό, καθώς και σχετικές γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων νομικών της Νομικής Υπηρεσίας.

2. Όλα τα στοιχεία συναλλαγών των θεματοφυλακων των Τραπεζών και της ΤτΕ επί τίτλων του ελληνικού δημοσίου για το χρονικό διάστημα από 05.10.2009 μέχρι 07.04.2010.

3. Τα πορίσματα της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου της ΗΔΑΤ για την τήρηση του κανονισμού, για το σχετικό διάστημα.

4. Τα αιτήματα της Ε.Ε.Τ. στις 05.10.2009 και 22.10.2009 με ΑΠ: 690 και ΑΠ:691

5. Η απόφαση του τότε αρμόδιου (;) Διευθυντή κ. Μιχαλόπουλου που αλλάζει την διαδικασία, όπως και η απόφαση στις 10.12.2009 που καταργούνται οι κυρώσεις.

6. Η πράξη της Διοίκησης με ΑΠ: 158 στις 10.02.2010, και

7. Η ενημέρωση που εστάλη στο Euroclear στις 29.10.2009

Αθήνα, 19.05.10

ΟΙ ΕΡΩΤΩΝΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ:

ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΒΑΣΩ

ΚΟΥΣΕΛΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ

ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ

ΑΛΕΥΡΑΣ ΝΑΣΟΣ

ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

ΚΟΥΤΣΟΥΚΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ

ΑΜΟΙΡΙΔΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

ΝΔ: Έκθετος ο ΥΠΟΙΚ

Στο θέμα παρενέβη και ο αρμόδιος τομεάρχης της ΝΔ Χρήστος Σταϊκούρας, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων πως ο υπουργός Οικονομικών είναι έκθετος.

«Η σημερινή εξέλιξη επιβεβαιώνει τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις ενστάσεις της Νέας Δημοκρατίας, αφήνει έκθετο τον υπουργό Οικονομικών και επιβάλλει την άμεση και ξεκάθαρη τοποθέτησή του, αφού η στάση του, μέχρι σήμερα, δημιουργεί, εύλογα, πολλά ερωτηματικά» σημείωσε χαρακτηριστικά.