Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ ακολουθούσε μέχρι τώρα μια απολύτως φιλοευρωπαϊκή πορεία.
Σ' αυτήν δεν οφείλεται η επικύρωση της Συνθήκης της Λισαβώνας; Και να που η ελληνική κρίση «μετέτρεψε τη Madame Europe σε Frau Germania», έγραφε στις 29 Μαρτίου ο Γιόσκα Φίσερ. Η «νέα Σιδηρά Κυρία της Γερμανίας», η «απόγονος του Βίσμαρκ», έδινε πλέον την εντύπωση ότι η Γερμανία κουράστηκε μ' αυτή την Ευρώπη. Την Ευρώπη των Ελλήνων που παραποιούν τα στατιστικά τους στοιχεία, των Ισπανών που άφησαν να δημιουργηθεί μια φούσκα των ακινήτων, των Γάλλων που θέλουν να παρασύρουν τη Γερμανία σε έναν αλήστου μνήμης πληθωρισμό.
Η Γερμανία έγινε λοιπόν αντιευρωπαϊκή; Εγωιστική; Θέλει να απομονωθεί και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τα εθνικά της συμφέροντα; Είναι αλήθεια ότι η χώρα αυτή έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία είκοσι χρόνια. Δεν είναι πια εκείνη η οικονομική δύναμη που παρήγε αποκλειστικά ευημερία. Και δεν είναι πια εκείνος ο πολιτικός νάνος που σιωπούσε λόγω του παρελθόντος του. Είναι η ισχυρότερη χώρα της ευρωζώνης. Το 2004, ο Σρέντερ επέβαλε στον «ασθενή της Ευρώπης» μια θεραπεία-σοκ που περιλάμβανε περικοπές στις δαπάνες για την υγεία και τα επιδόματα ανεργίας. Στη συνέχεια, οι Γερμανοί μείωσαν τους μισθούς τους, τα ελλείμματά τους και την ανεργία τους.
«Στη διάρκεια αυτών των είκοσι ετών, οι Γερμανοί κλείστηκαν στον εαυτό τους», λέει ο Γιοακίμ Φριτς-Βανάμε, διευθυντής του Ιδρύματος Μπέρτελσμαν. Και ξέχασαν ότι από την υιοθέτηση του ευρώ βγήκαν εκείνοι οι πιο κερδισμένοι, αφού έγιναν μια χώρα εξαγωγών εξίσου ισχυρή με την Κίνα. Για τη Μέρκελ, άλλωστε, Δύση δεν ήταν ποτέ η Ευρώπη, ούτε ο γαλλογερμανικός άξονας, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η σχέση της με την Ευρώπη στηρίζεται στη λογική, όχι στο συναίσθημα.
«Υπάρχει μια διάβρωση της ευρωπαϊκής σκέψης σε όλα τα μεγάλα γερμανικά κόμματα», επισημαίνει η Ούλρικε Γκερό, διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων στο Βερολίνο. «Εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι είναι ευρωπαϊκά, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι έχει διεισδύσει στον πολιτικό τους λόγο ένα εθνικό λεξιλόγιο. Οι Γερμανοί έχασαν το πάθος τους και την υπομονή τους». Το όραμα μιας ομοσπονδιακής Ευρώπης έφτασε στο απόγειό του με την ομιλία του Γιόσκα Φίσερ στο Πανεπιστήμιο Χούμπολντ, το 2000. Η σημερινή Ευρώπη, πιο «γαλλική», προσκρούει πλέον στον τρόπο σκέψης και λειτουργίας των Γερμανών.
Η εξωτερική πολιτική της Γερμανίας δεν εξαρτάται πλέον από τη Γαλλία. Η χώρα έχει συσφίγξει τις σχέσεις της με τη Ρωσία. Εργάζεται για την ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης. Εστειλε για πρώτη φορά, το 1999, στρατιώτες στο Κόσοβο. Είναι σήμερα παρούσα στα Βαλκάνια, στην Αφρική, και κυρίως στο Αφγανιστάν.
Μετά την ενοποίησή της, ονειρευόταν να γίνει η «Ελβετία της ευρωζώνης»: οικονομικά ανθηρή, πολιτικά σταθερή και φιλειρηνική. Αλλά, ένας τέτοιος συνδυασμός δεν υπάρχει. Το πραγματικό ερώτημα σήμερα είναι αν η Γερμανία θα συνεχίσει να είναι ευρωπαϊκή.
Πηγή: Le Nouvel Observateur, ΑΠΕ-ΜΠΕ