Παρά τα πολυάριθμα εμπόδια, η σύνοδος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου θα πραγματοποιηθεί τελικά στην Ντόχα του Κατάρ από αύριο μέχρι τις 13 Νοεμβρίου.
Θα είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής σύνοδος μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου στις Ηνωμένες Πολιτείες και τη διαδοχική ακύρωση τριών ακόμη συνόδων: της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσιγκτον, των Γαλλόφωνων Χωρών στη Βηρυτό και της Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών για τη διατροφή και τη γεωργία στη Ρώμη.
Ο γενικός διευθυντής του ΠΟΕ, Μάικ Μουρ, θεωρεί ότι η έναρξη ενός νέου κύκλου διαπραγματεύσεων αποτελεί μια ευκαιρία να ξεχαστεί η αποτυχία της διάσκεψης του Σιάτλ το 1999 και να αποκατασταθεί η αξιοπιστία του οργανισμού. Πολλοί είναι επίσης εκείνοι που «ποντάρουν» σ’ αυτή τη σύνοδο ελπίζοντας ότι θα συμβάλει στην ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας.
Η επιτυχία της συνόδου αποτελεί άλλωστε και ένα προσωπικό στοίχημα για τον εμίρη του Κατάρ, που επέμενε να μη μεταφερθεί στη Σιγκαπούρη, όπως είχε προταθεί στα μέσα Οκτωβρίου. Οι αρχές της χώρας έχουν εγγυηθεί την ασφάλεια των αντιπροσωπειών από τις 142 χώρες-μέλη και τις 31 χώρες-παρατηρητές, συνολικά 4.500 ατόμων μαζί με τους δημοσιογράφους και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.
Οι κίνδυνοι τρομοκρατικών επιθέσεων, όμως, δεν έχουν εκλείψει. Και ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων και οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν περιορίσει την αντιπροσωπεία τους. Αυτό που δεν φοβούνται, αντίθετα, οι υπουργοί που θα συνεδριάσουν στην έρημο είναι οι διαδηλωτές. Στο Σιάτλ, οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών στους δρόμους ήταν 40.000. Στην Ντόχα δεν θα είναι πάνω από 300, αφού οι βίζες χορηγήθηκαν «με το σταγονόμετρο».
Το παζάρι των διαπραγματεύσεων
Η Ευρωπαϊκή Ενωση συνεχίζει να υποστηρίζει τον έλεγχο των εμπορικών συναλλαγών, επισημαίνοντας την κοινωνική και περιβαλλοντική διάσταση του εμπορίου. Οι χώρες του Νότου διαφωνούν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, κάτω από την πίεση των φαρμακευτικών εργαστηρίων, αρνούνται την πρόσβαση των φτωχών χωρών στα φάρμακα που προστατεύονται από τις ευρεσιτεχνίες. Το αγροτικό θέμα, τέλος, εξακολουθεί να πυροδοτεί έντονες αντιπαραθέσεις.
Η μεγάλη διαφορά με το Σιάτλ είναι ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν περάσει στην επίθεση και οικοδομούν συμμαχίες για να διεισδύσουν στο «τετ-α-τετ» της Ευρώπης με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις διεκδικήσεις τους, έχουν την υποστήριξη των κινημάτων των πολιτών, που αγωνίζονται για τη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ Βορρά και Νότου. «Η εμπορική φιλελευθεροποίηση οργανώθηκε από τις πλούσιες χώρες για τις πλούσιες χώρες, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας στις πιο φτωχές χώρες», δηλώνει ο Τζόζεφ Στίγκλιτς, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, που τιμήθηκε πρόσφατα με το βραβείο Νόμπελ.
Για να απαντήσει σε αυτές τις κριτικές, ο γενικός διευθυντής του ΠΟΕ αναγκάστηκε να εντάξει την ανάπτυξη στο κέντρο των συζητήσεων. Αντίθετα με τους Αμερικανούς, που παραμένουν απαθείς, οι Ευρωπαίοι έχουν προβεί σε «παραχωρήσεις» απέναντι στους πιο φτωχούς. Αυτό που μένει είναι οι καλές προθέσεις να μετατραπούν και σε πράξεις.