«Ωρα μηδέν» για το Κυπριακό. Η ώρα των μεγάλων αποφάσεων. Από λεπτό σε λεπτό παραδίδεται επισήμως το σχέδιο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν για την επίλυση του Κυπριακού. Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ενδείξεις πως στο διήμερο 12 - 13 Δεκεμβρίου θα «παιχτούν» στην Κοπεγχάγη όλα τα κρίσιμα θέματα της εξωτερικής πολιτικής - η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Κυπριακό, το αίτημα της Τουρκίας για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αλλά και ο ευρωστρατός.
Το «σχέδιο Ανάν» θα επιδώσει στον πρόεδρο Κληρίδη στις 5 μ.μ. ο ειδικός σύμβουλος του κ. Ανάν, Αλβάρο ντε Σότο. Για την τουρκοκυπριακή πλευρά το έγγραφο θα παραλάβει από τον αναπληρωτή του Γ.Γ. του ΟΗΕ σερ Κίραν Πρέντεργκαστ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, ο στενός συνεργάτης του Ντενκτάς, Εργκούν Ολγκιούν. Ανάλογες ειδοποιήσεις στάλθηκαν και προς τους μονίμους αντιπροσώπους των τριών εγγυητριών δυνάμεων, Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας.
Ο πρόεδρος της κυπριακής Βουλής, Δ. Χριστόφιας, είπε ευθαρσώς ότι «είμαστε διατεθεμένοι για έναν οδυνηρό συμβιβασμό, αλλά όχι για ξεπούλημα».
Ο γενικός εισαγγελέας της Κύπρου, ο κ. Μαρκίδης, «ξεχάστε το προ του 1974 καθεστώς». Γιατί ξεπεράστηκε από τη διαμορφωμένη πραγματικότητα στη νήσο -υπό το βάρος μάλιστα της στρατιωτικής ήττας του 1974- αλλά και από τις ισορροπίες του σύγχρονου κόσμου. Κάποιοι όταν μιλούν για το Κυπριακό παραπέμπουν στη ρήση «καλύτερα ένα επώδυνο τέλος, από μια φρίκη δίχως τέλος».
Το ζήτημα είναι ποιο είναι το κρίσιμο όριο των «εκπτώσεων» για μια βιώσιμη λύση, για ένα λειτουργικό κράτος στους κόλπους της Ε.Ε.
Χθες η τηλεόραση του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου έδωσε στη δημοσιότητα βασικά σημεία του σχεδίου Ανάν.
O γ.γ. του ΟΗΕ προτείνει τρία εναλλακτικά συστήματα άσκησης της εκτελεστικής εξουσίας: το βελγικό μοντέλο με εκ περιτροπής προεδρία και εκ περιτροπής πρωθυπουργία.
Το ελβετικό μοντέλο με έξι Ελληνοκύπριους υπουργούς και τρεις Τουρκοκύπριους ή τρεις και δύο αντιστοίχως. Η πλειοψηφία απαιτεί μία τουλάχιστον ψήφο Τουρκοκύπριου.
Το σύστημα της Ζυρίχης με εκτελεστικό πρόεδρο και αντιπρόεδρο και δικαίωμα βέτο. Τα δύο μέρη θα έχουν δυνατότητα επιλογής για συμφωνία σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Στη διεθνή εκπροσώπηση -ιδίως στην Ευρωπαϊκή Ενωση- προτείνεται το βελγικό μοντέλο. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα μπορεί να συμμετέχει και υπουργός από τα κρατίδια, αλλά θα ομιλεί εξ ονόματος του κεντρικού κράτους.
Επίσης, στο σχέδιο Ανάν δεν υπάρχει χάρτης με σαφή οριοθέτηση, αλλά τίθενται δύο κριτήρια: πρώτον, διακύμανση ποσοστού εδάφους 27-30% υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση και, δεύτερον, επιστροφή έως και 40% των προσφύγων υπό ελληνική διοίκηση με βάση την απογραφή του 1960.
Το σχέδιο Ανάν εκλαμβάνεται από την Αθήνα ως βάση διαπραγμάτευσης, και όχι ως τελεσίγραφο, διευκρίνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Χρήστος Πρωτόπαππας, αναφερόμενος στο διπλωματικό χαρακτηρισμό «take it or leave it», δηλαδή, συνολική απόρριψη ή αποδοχή των προτάσεων Ανάν.
Στις 8 το βράδι, ο κ. Σημίτης θα κάνει δηλώσεις και αμέσως μετά θα ανακοινωθεί πότε θα δοθεί το σχέδιο Ανάν στην πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, καθώς και στον Τύπο.