Επιστήμη, προπονητική και αντιντόπινγκ έχουν αλλάξει πλήρως την εικόνα της αγωνιστικής ποδηλασίας δρόμου, μετατρέποντας μαραθώνιους αγώνες πρακτικά σε κούρσες ταχύτητας.
Στα περισσότερα αθλήματα τα 39 δευτερόλεπτα ισοδυναμούν με μια αιωνιότητα. Στην ποδηλασία δρόμου όχι. Για την ακρίβεια, αυτή είναι η μικρότερη χρονική διαφορά που έχει καταγραφεί ποτέ μεταξύ πρώτου και δεύτερου στο Γύρο Γαλλίας. Παρατηρήθηκε στη φετινή διοργάνωση, στην οποία νικητής αναδείχθηκε ο Ισπανός Αλμπέρτο Κονταδόρ, ακολουθούμενος από τον Λουξεμβουργιανό ¶ντι Σλεκ.
Παλιότερα, ωστόσο, οι διαφορές ήταν πολύ μεγαλύτερες. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός, πως πριν από 107 χρόνια ο πρώτος νικητής του Γύρου, ο Γάλλος Μορίς Γκαρέν άφησε πίσω του δυο ολόκληρες ώρες και 49 λεπτά τον τιμημένο δεύτερο Λουσιέν Ποθιέρ.
Για τους φίλους του αθλήματος, παρόλα αυτά, η εξέλιξη αυτή κάθε άλλο παρά έκπληξη προκάλεσε. Διάφοροι παράγοντες, όπως η βελτιωμένη τεχνολογία των ποδηλάτων, αλλά κυρίως τα τεράστια άλματα που έχουν επιτευχθεί σε επίπεδο προπονητικής και ιατρικής έχουν βοηθήσει, ώστε το άθλημα που άλλοτε κρινόταν στην μαραθώνια αντοχή των διαγωνιζομένων του, να μοιάζει τώρα με κούρσα ταχύτητας.
Αγωνιστική έκρηξη
Η εξέλιξη αυτή δεν ήρθε σταδιακά. Αντιθέτως, υπήρξε μια ξαφνική αγωνιστική έκρηξη τα τελευταία χρόνια, όπως μας εξηγεί ο ομοσπονδιακός προπονητής στην Εθνική Ομάδα Ποδηλασίας Δρόμου, Βασίλης Αναστόπουλος. Αθλητής και ο ίδιος αποτελεί μέλος της γενιάς των αθλητών που μεταμόρφωσαν πλήρως την ποδηλασία.
«Όσοι αθλητές τελείωσαν την καριέρα τους γύρω στο 2000 και μετά άρχισαν να αντιλαμβάνονται τη σημασία που θα μπορούσε να έχει η εξέλιξη της επιστήμης στο άθλημα», σημειώνει. «Όταν, λοιπόν, αυτοί έγιναν μάνατζερ, άρχισαν να εφαρμόζουν όσα μάθαιναν στους αθλητές τους. Έτσι ξεκίνησαν όλα».
Τρεις είναι οι παράγοντες που έχουν παίξει τον κυριότερο ρόλο στην εντυπωσιακή μείωση των χρόνων, που φέρνουν πιο κοντά από ποτέ ανταγωνιστικές ομάδες και ποδηλάτες και δίνουν μια νέα γοητεία στο άθλημα. Η τεχνολογία των ποδηλάτων αποτελεί τον πρώτο εξ αυτών, αφού δίνεται πλέον η δυνατότητα σε όλους τους αθλητές να έχουν στη διάθεσή τους δίκυκλα ισάξιων ικανοτήτων. «Όλες οι κορυφαίες ομάδες έχουν τα ίδια ποδήλατα. Είναι σαν να τρέχουν όλες οι ομάδες της Formula 1 με το ίδιο μονοθέσιο», σχολιάζει ο κ. Αναστόπουλος.
Δεύτερος παράγοντας η εύκολη πρόσβαση στα εργαστήρια ιατρικής, αλλά και τα άλματα που έχει κάνει αυτή σε συνδυασμό με την προπονητική. Γιατροί, διατροφολόγοι, φυσιοθεραπευτές και άλλες ειδικότητες ακολουθούν πλέον τους αθλητές μέσα σε υπερσύγχρονα πούλμαν εκατομμυρίων (μια ομάδα για να πάρει μέρος στο γύρο Γαλλίας χρειάζεται μπάτζετ περί τα 6 εκ. ευρώ), έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να προσφέρουν την καλύτερη στήριξη στους ποδηλάτες. Και όλοι πλέον χρησιμοποιούν τα ίδια τρικ.
Μια από τις πιο κοινές εικόνες φέτος ήταν εκείνη των αθλητών με μπουφάν πάγου, που περίμεναν για τις ατομικές τους χρονομετρήσεις. Έτσι κατάφερναν να διατηρούν χαλαρό το σώμα τους πριν τον αγώνα που θα έδιναν με το χρονόμετρο μετά από ώρες προθέρμανσης. Εκτός των μπουφάν, οι ποδηλάτες φορούσαν και μάσκες ποτισμένες σε καθαρή αλκοόλη, προκειμένου να διατηρούνται πλήρως ανοικτές οι αναπνευστικές τους κοιλότητες.
Η σημασία της καινοτομίας
Η πρωτοπορία, όπως φαίνεται, έδινε πάντοτε το πλεονέκτημα στους τολμηρούς. Οι επτά νίκες του -πάντοτε μπροστά από την εποχή του- Λανς ¶ρμστρονγκ αποδεικνύουν τη σημασία της και με το παραπάνω. Ο Αμερικανός ποδηλάτης ήταν από τους πρώτους πχ που έβαλε σε αεροδυναμική σήραγγα το ποδήλατο του για να μετρήσει την αντίστασή του στον αέρα, όπως ακριβώς κάνουν με τα οχήματα της formula, ενώ εισήγαγε από τη δεκαετία του 90 κιόλας τα μπουφάν με πάγο. «Ήταν κυριολεκτικά πρωτοπόρος. Εκμεταλλευόταν πάντοτε όλη την τεχνογνωσία υπέρ του» μας λέει ο κ. Αναστόπουλος.
Πέρα απΆ όσα μπορεί να προσφέρει η επιστήμη, όμως, υπάρχει και το ανθρώπινο στοιχείο. Και οι δυο πρώτοι του φετινού γύρου φαίνεται πως μοιράζονταν τα ίδια αγωνιστικά χαρακτηριστικά.
«Οι υψηλού επιπέδου ποδηλάτες έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Είναι πχ καλύτεροι στην ανηφόρα. Και ο Κονταδόρ και ο Σλεκ είχαν πλεονέκτημα εκεί. Ο Κονταδόρ, βέβαια, είχε πλεονέκτημα στην ατομική χρονομέτρηση. Ο Γύρος Γαλλίας, βέβαια, δεν έχει πολλές ατομικές χρονομετρήσεις και έτσι το αποτέλεσμα ήταν πιο ανοικτό», εξηγεί ο Έλληνας ομοσπονδιακός τεχνικός.
Στη «μάχη» του αντιντόπινγκ
Η ποδηλασία είναι ένα άθλημα που έχει ταλαιπωρηθεί από το ντόπινγκ όσο λίγα. Με την επιμονή όμως της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας (και το «Βιολογικό Διαβατήριο» με τους συνεχείς ελέγχους που έχει καθιερώσει) τα κρούσματα ολοένα και μειώνονται. Φέτος ούτε ένας ποδηλάτης δεν πιάστηκε να έχει κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών στο Tour de France. Αυτό πέρα του προφανούς θετικού περί «καθαρότητας» των αγώνων, έχει συνέπεια και στους χρόνους.
Οι αθλητές δεν ξεχωρίζουν από το ποιος έχει τις καλύτερες ουσίες στη διάθεσή του, αλλά από τις αγωνιστικές τους ικανότητες. Οι διαφορές, δηλαδή, μπορούν και διατηρούνται στα «ανθρώπινα» επίπεδα του ανταγωνισμού ποδηλάτη προς ποδηλάτη. Έτσι, ενώ οι χρόνοι των αθλητών πλησιάζουν μεταξύ τους, στο σύνολο των ωρών τα ετάπ (τα στάδια δηλαδή του αγώνα) διαρκούν όλο και περισσότερο. Με απλά λόγια, οι ποδηλάτες του 2010 διένυσαν σε περισσότερες ώρες συνολικά τα 21 ετάπ, σε σχέση πχ με του 2003.
Συμπερασματικά, επιστήμη, προπονητική και αντιντόπινγκ συμμαχούν για να δούμε μια εντελώς διαφορετική ποδηλασία δρόμου. Πιο αργή, αλλά πιο ανταγωνιστική και αγωνιώδης. Ένας μαραθώνιος αγώνας, που μπορεί να κριθεί σε ένα ελάχιστο λάθος. Όπως οι κούρσες ταχύτητες.
Ο ¶ντι Σλεκ το έμαθε καλά αυτό με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Μια λάθος αλλαγή ταχύτητας του κόστισε 39 δεύτερα για να ξαναβάλει την αλυσίδα στις ταχύτητες του ποδηλάτου του. Όση ακριβώς ήταν η διαφορά του από τον πρώτο Αλμπέρτο Κονταδόρ.
ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ