Ανήθικη, πολιτικά ανεδαφική και οικονομικά παράλογη. Eτσι χαρακτηρίζουν δύο ερευνητές στους Financial Times την προσπάθεια που κατέβαλε μέχρι τώρα η κυβέρνηση της Αργεντινής, κάτω από την πίεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της ως προς το εξωτερικό χρέος.
Υστερα από τέσσερα χρόνια ύφεσης και αυστηρής εφαρμογής ενός δείκτη συναλλαγματικής ισοτιμίας, σημειώνουν η καθηγήτρια Oικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Ρακέλ Φερνάντες και ο ανεξάρτητος αναλυτής Τζόναθαν Πόρτες, κατέστη σαφές ότι οι εξαγωγές της Αργεντινής δεν επαρκούν για την αποπληρωμή του χρέους της.
Το συνολικό χρέος της χώρας, τόσο το εσωτερικό όσο και το εξωτερικό, φτάνει τα 155 δισεκατομμύρια δολάρια, πέντε φορές μεγαλύτερο από τις ετήσιες εξαγωγές της. Το ποσό αυτό είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρεί ότι μπορεί η χώρα να αντέξει.
Η διαφορά του 30% ανάμεσα στο χρέος της Αργεντινής και στα έντοκα γραμμάτια που εκδίδει το Θησαυροφυλάκιο των Ηνωμένων Πολιτειών δείχνει ότι είναι πρακτικά αδύνατο η Αργεντινή να μπορέσει να αποπληρώσει το χρέος της. Την περασμένη Παρασκευή, η κυβέρνηση πλήρωσε τόκους του εξωτερικού της χρέους ύψους 900 εκατομμυρίων δολαρίων χρησιμοποιώντας χρήματα που κατασχέθηκαν από ιδιωτικά συνταξιοδοτικά ταμεία.
Μέχρι το τέλος του χρόνου, η Αργεντινή θα έχει πληρώσει στους ξένους πιστωτές της 12 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα χρήματα αυτά θα έχουν προέλθει από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ομάδα των Δέκα Μεγαλυτέρων Βιομηχανικών Χωρών.
Το τίμημα, όμως, που έχουν ζητήσει το ΔΝΤ και το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών για να στηρίξουν τη χώρα είναι βαρύ.
Οι συντάξεις έχουν περικοπεί κατά 13%. Πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι δεν έχουν πληρωθεί εδώ και μήνες. Οι καταθέσεις στις τράπεζες έχουν μερικώς «παγώσει». Περισσότερο έχουν πληγεί τα πιο ευάλωτα στρώματα της κοινωνίας: οι ηλικιωμένοι, οι φτωχοί, οι άνεργοι. Κάθε μέρα, όσοι ζουν με λιγότερο από τέσσερα δολάρια την ημέρα πυκνώνουν. Ηδη ξεπερνούν τα 14 εκατομμύρια.
Σαν να μη φτάνουν όλα αυτά, συνεχίζουν οι δύο αναλυτές, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η κυβέρνηση της Αργεντινής θέλουν να επιβάλουν νέα βάρη στο λαό.
Το ΔΝΤ απαιτεί έναν ισοσταθμισμένο προϋπολογισμό για το 2002. Αυτό σημαίνει μείωση των δαπανών κατά επτά δισεκατομμύρια δολάρια, σε συνδυασμό με αύξηση της φορολογίας κατά τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια. Αν τα ποσά αυτά μεταφέρονταν στην αμερικανική πραγματικότητα, αυτό θα σήμαινε ένα ετήσιο κόστος 2.500 δολαρίων για κάθε οικογένεια.
Το αποτέλεσμα θα είναι νέες μειώσεις θέσεων εργασίας, απλήρωτες συντάξεις και νέοι περιορισμοί στις κοινωνικές υπηρεσίες και στην παιδεία. Κι όλα αυτά, για να αποφύγει λίγο καιρό ακόμη η κυβέρνηση το αναπόφευκτο, και να πληρωθούν οι τόκοι του εξωτερικού χρέους για μερικούς ακόμη μήνες.
Πρόκειται για οικονομική και πολιτική παράνοια, τονίζουν η Ρακέλ Φερνάντες και ο Τζόναθαν Πόρτες. Το πρόβλημα της Αργεντινής δεν είναι το έλλειμμα του προϋπολογισμού της, αλλά η ύφεση, που προκαλεί αυτό το έλλειμμα.
Μέχρι το τέλος του χρόνου, η οικονομία θα έχει παρουσιάσει συρρίκνωση κατά 10% από το 1988. Η ανεργία φτάνει το 20%. Κάθε νέος γύρος περιορισμού των δαπανών οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση της ύφεσης και αύξηση των κοινωνικών εντάσεων. Το ίδιο ήταν μοιραίο να γίνει και τώρα. Μόνο που οι τελευταίες εντάσεις συνοδεύτηκαν από την απώλεια πέντε ανθρωπίνων ζωών και τη λεηλασία καταστημάτων. Ούτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ούτε οποιοσδήποτε άλλος θα συμβούλευε μια ανεπτυγμένη χώρα να υιοθετήσει μια τόσο μαζοχιστική και αυτοκαταστροφική πολιτική. Κανείς δεν προτείνει την αύξηση της φορολογίας στην Αμερική, επειδή η ύφεση προκάλεσε έλλειμμα στον προϋπολογισμό της. Το αντίθετο.
Δεν είναι μόνο οικονομικά παράλογο να δίνεται προτεραιότητα στο χρέος προς ξένους πιστωτές, έναντι του χρέους προς εγχώριους εργαζομένους και συνταξιούχους. Είναι πολιτικά ανεδαφικό και κοινωνικά άδικο. Οι ξένοι πιστωτές γνώριζαν καλά τους κινδύνους όταν αγόραζαν το χρέος της Αργεντινής. Οποιοσδήποτε αγόραζε ομόλογα της Αργεντινής τον τελευταίο χρόνο γνώριζε ότι η αδυναμία αποπληρωμής του χρέους δεν είναι απλώς μια θεωρητική πιθανότητα, αλλά κάτι πολύ πιθανό. Σε τελευταία ανάλυση, η διαφορά του 30% σημαίνει ότι οι πιστωτές αυτοί κερδίζουν έξι φορές περισσότερα απ’ ό,τι θα κέρδιζαν αν αγόραζαν αμερικανικά ομόλογα.
Αυτοί που πλήρωσαν όμως ήταν φορολογούμενοι της Αργεντινής. Οι ταραχές της περασμένης νύχτας ήταν η απάντησή τους.